Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Chế độ chính trị và Bộ máy nhà nước của nước Cộng hoà XHCN Việt Nam -…

- - - - Nhà nước CHXHCNVN là nhà nước pháp quyền của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân
      - Dân chủ là thuộc tính của nhà nước CHXHCNVN
      - Là nhà nước XHCN; liêm minh công - nông - trí là nền tảng; thực hiện chính sách đại đoàn kết dân tộc và sự lãnh đạo của DDCSVN là nguyên tấc hiến định
      - Là nhà nước thống nhất của các dân tộc VN
      - Mục tiêu là xây dựng Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập và toàn vẹn lãnh thổ, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng và văn minh
  - - - Một cơ cấu gồm nhà nước, các đảng phái, các đoàn thể, các tổ chức xã hội và chính trị
      - Tồn tại và hoạt động trong khuôn khổ của pháp luật hiện hành
      - Được chế định theo tư tưởng của giai cấp cầm quyền
      - Nhằm tác động vào quá trình kinh tế - xã hội
      - Với mục tiêu duy trì và phát triển chế độ đó
    - - Nhà nước trong HTCT: Trung tâm của hệ thống CT
        
        Có chủ quyền tối cao trong đối nội và đối ngoại; bảo đảm thực hiện quyền lực chính trị và bảo vệ chế độ chính trị
        
        Có pháp luật để thiết lập kỉ cương, quản lí đời sống xã hội
        
        Là đại diện chính thức của toàn bộ dân cư, là tổ chức rộng nhất trong xã hội; quản lí tất cả công dân cư và cư dân trong phạm vi lãnh thổ của mình
        
        có điều kiện và sức mạnh vật chất để thực hiện quyền lực chính trị, quản lí đất nước và xã hội
      - Các tổ chức chính trị - xã hội khác trong HTCT
        
        Tham gia xây dựng chính sách, pháp luật
        
        Tham gia giám sát vè phản biện xã hội đối với chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước
        
        Tham gia xây dựng bộ máy nhà nước
        
        Tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện quyền làm chủ
        
        Tham gia xây dựng Đảng
        
        Tham gia công tác kiểm tra, giám sát xã hội đối với hoạt động của các cơ quan nhà nước
      - Đảng trong HTCT: Hạt nhân lãnh đạo hệ thống chính trị
        
        Đề ra quan điểm và chính sách về công tác cán bộ
        
        Thực hiện sự lãnh đạo thông qua Đảng viên và tổ chức Đảng
        
        vạch ra phương hướng và nguyên tắc cơ bản làm cơ sở cho việc xây dựng và hoàn thiện Nhà nước và pháp luật
        
        Kiểm tra việc chấp hành và tổ chức thực hiện đường lối, chính sách, nghị quyết của Đảng
        
        Đề ra đường lối, chủ trương, chính sách lớn
  - - - Mô hình tổ chức tổng thể của bộ máy quyền lực nhà nước, thể hiện cách thức tổ chức quyền lực nhà nước, xác lập mối quan hệ cơ bản giữa CQNN ở trung ương; giữa TW với địa phương và giữa nhà nước với xã hội và nhân dân
      - Cho thấy nguồn gốc, vị trí, vai trò của các chủ thể quyền lực nhà nước, mức độ dân chủ trong tổ chức và thực hiện quyền lực nhà nước
    - - Khẳng định xuyên suốt, nhất quán quan điểm "tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân" + Bổ sung thêm: "Nước CHXHCNVN do Nhân dân làm chủ"
      - Vấn đề dân chủ trực tiếp lần đầu tiên được đưa vào Hiến pháp
      - Quy định rõ hơn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và mối quan hệ giữa các cơ quan trong BMNN ở TW
      - Đổi tên chương IX thành Chính quyền địa phương
        
        Làm rõ hơn tính chất của hệ thống cơ quan công quyền ở địa phương trong mối quan hệ với trung ương
  - - - Khẳng định bản chất nhà nước
      - Ấn định các nguyên tắc vận hành nhà nước
      - Xác định mối liên hệ giữa nhà nước và các thiết chế chính trị
      - Định hướng chính sách quan trọng
      - Xác lập CQQG
- - - - Cơ cấu bộ máy nhà nước CHXHCNVN được thiết kế hoàn toàn theo mô hình bộ máy nhà nước XHCN
      - Nguyên tắc tập thể lãnh đạo được áp dụng phổ biến trong tổ chức và hoạt động của các cơ quan nhà nước
      - Vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam được khẳng định và quy định một cách mạnh mẽ
    - - Quy định về vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản được điều chỉnh theo hướng hợp lí
      - Nguyên tắc pháp quyền chính thức được công nhận và sự công nhận bước đầu với quan điểm về phân quyền trong tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước
      - Vai trò lãnh đạo của các nhân được tăng cường trong tổ chức và hoạt động của các cơ quan nhà nước, đặc biệt là các cơ quan nhà nước ở trung ương
      - Vai trò của viện KSND trong lĩnh vực bảo đảm tuân thủ pháp luật ngày càng thu hẹp
    - - Bộ máy nhà nước VN bắt đầu được xây dựng theo mô hình XHCN
      - Chủ tịch nước Việt Nam dân chủ cộng hòa không bắt buộc là Đại biểu Quốc hội
      - Vai trò lãnh đạo của Đảng lao động Việt Nam đã được ghi nhận trong Hiến pháp
    - - Vấn đề kiểm soát quyền lực nhà nước lần đầu tiên được đề cập một cách cụ thể trong Hiến pháp và có thể được coi là bước phát triển mới trong việc áp dụng nguyên tắc pháp quyền trong tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước
      - Nguyên tắc tôn trọng, bảo đảm, bảo vệ quyền con người chính thức được hiến định là nguyên tắc tổ chức và hoạt động của BMNN CHXHCNVN
      - Quan điểm phân quyền tiếp tục được khẳng định theo một bướ trong tổ chức bộ máy nhà nước
    - - Bộ máy nhà nước dân chủ cộng hòa, chưa phải là bộ máy nhà nước XHCN
      - Chưa được thành lập trên thực tế
      - Chủ tịch nước theo Hiến pháp năm 1946 có vị trí và quyền hạn hết sức đặc biệt trong bộ máy nhà nước
        
        Vừa là người đứng đầu Nhà nước, vừa là người đứng đầu Chính phủ
  - - - Nhà nước tôn trọng các quyền con người, quyền công dân
      - Nhà nước bảo vệ quyền con người, quyền công dân
      - Nhà nước công nhận các quyền con người, quyền công dân
      - Nhà nước bảo đảm quyền con người, quyền công dân
    - - Trong 1 tập thể thì thiểu số phục tùng đa số
      - Cấp dưới phục tùng cấp trên, địa phương phục tùng trung ương
      - Trong các CQNN, những vấn đề quan trọng nhất thường được quyết định bởi tập thể theo chế độ tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách
    - - quyền lực nhà nước là thống nhất
        
        Về phương diễn chính trị: Quyền lực nhà nước thống nhất ở Nhân dân, thể hiện qua nguyên tắc "Chủ quyền nhân dân"
        
        Về phương diện tổ chức thực hiện:Quyền lực nhà nước thống nhất ở Quốc hội
      - Dù Quốc hội là nơi thống nhất quyền lực nhà nước nhưng Quốc hội không trực tiếp thực hiện cả 3 quyền mà có sự phân công, phối hợp và kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp
    - - Là nguyên tắc tương đối mới, là nguyên tắc hạt nhân, cốt lõi của Nhà nước pháp quyền XHCN
      - Yêu cầu mang tính cơ sở hình thành
        
        Pháp luật phải đáp ứng đủ tiêu chuẩn về hình thức để có thể phát huy vai trò thượng tôn đối với Nhà nước
        
        Pháp luật phải được viết và thể hiện một cách rõ ràng
        
        Pháp luật phải dễ tiếp cận
        
        Chỉ được áp dụng trong các quan hệ xã hội phát sinh sau khi pháp luật có hiệu lực
        
        PL phải có tính ổn định tương đối
        
        Pháp luật phải có một số phẩm chất về nội dung nhất định để bảo đảm pháp luật thống trị là pháp luật "tốt"
        
        Thể hiện ý chí chung phù hợp với lợi ích của đa số người
        
        Cụ thể hóa các quyền đã được Hiến pháp quy định
        
        Phải có cơ chế pháp lí hữu hiệu để buộc các cơ quan nhà nước phải tuân thủ pháp luật
        
        Ban hành các VBPL cá biệt phải tuân thủ các văn bản QPPL áp dụng chung, rõ ràng, ổn định và dễ tiếp cận
        
        Phải được bảo vệ bởi 1 hệ thống tòa án độc lập
        
        Hệ thống tòa án khi xét xử phải tuân thủ các quy tắc tố tụng công bằng
        
        Người dân phải được tiếp cận tòa án
        
        Phải có cơ chế bảo vệ hiến pháp hữu hiệu
        
        Phải có hệ thống cơ chế hữu hiệu kiểm soát các cơ quan trong việc thực thi QLNN
      - Đặc điểm của nhà nước pháp quyền XHCNVN
        
        Pháp luật có vị trí tối thượng trong đời sống xã hội
        
        Nhà nước tôn trọng, bảo vệ các quyền con người, quyền công dân
        
        Nhà nước được tổ chức và hoạt động trên cơ sở Hiến pháp, tôn trọng và bảo vệ Hiến pháp
        
        Nhà nước bảo đảm quyền lực thống nhất, có sự phân công, phối hợp trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp
        
        Nhà nước của dân, do dân, vì dân
        
        Nhà nước do DDCSVN lãnh đạo
    - - Nhân dân thực hiện quyền lực nhà nước bằng hình thức dân chủ trực tiếp và dân chủ đại diện
      - Các cơ quan nhà nước, cán bộ, công chức, viên chức phải tôn trọng Nhân dân, tận tụy phục vụ Nhân dân, liên hệ chặt chẽ với Nhân dân, lắng nghe ý kiến và chịu sự giám sát của Nhân dân
      - Nước CHXHCNVN do Nhân dân làm chủ; tất cả quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân mà nền tảng là liên minh công - nông - trí
    - - Đảng CSVN là lực lượng duy nhất lãnh đạo Nhà nước CHXHCNVN
        
        Quan hệ hai chiều của Đảng và Nhà nước
      - Hoạt động của tổ chức Đảng và các đảng viên phải trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật
  - - - Bộ máy nhà nước
        
        Là 1 cơ chế cân đối và thống nhất giữa các hệ thống cơ quan nhà nước từ TW đến địa phương có vị trí, tính chất, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn khác nhau nhưng được tổ chức và hoạt động theo 1 cơ chế chung, đảm bảo nhà nước hoàn thành những chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình
      - Cơ quan nhà nước
        
        Đặc điểm
        
        Được thành lập và hoạt động theo những nguyên tắc nhất định theo quy định của PL
        
        Được giao nhiệm vụ, quyền hạn nhất định của nhà nước => CQNN mang quyền lực nhà nước
        
        Nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức của các CQNN được quy định trong VBPL
        
        Có thẩm quyển ban hành VBPL
        
        người làm việc trong các CQNN là các công chức, viên chức nhà nước và phải là công dân VN
        
        Phân loại
        
        Theo vị trí, chức năng, tính chất:
        
        Hệ thống cơ quan xét xử
        
        Hệ thống cơ quan Kiểm sát
        
        Hệ thống cơ quan chấp hành
        
        Thiết chế chủ tịch nước, HĐBCQG, kiểm toán nhà nước
        
        Hệ thống cơ quan đại diện
        
        Căn cứ vào đơn vị hành chính
        
        Cơ quan nhà nước TW
        
        Cơ quan nhà nước ở địa phương
        
        Khái niệm
        
        Là 1 bộ phận cấu thành BMNN
        
        Được thành lập theo những nguyên tắc và trình tự nhất định
        
        Có cơ cấu tổ chức chặt chẽ
        
        Được giao những quyền lực nhà nước nhất định (Có chức năng riêng)
        
        Được quy định trong các văn bản pháp luật để thực hiện 1 phần nhiệm vụ, quyền hạn của nhà nước
    - - Giáo trình trang 348