Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

NITO VÀ PHOTPHO - Coggle Diagram

- - - - Tác dụng với KL: 3Mg + N2 → Mg3N2
      - Tác dụng với hiđrô: 3H2 + N2 ⇔ 2NH3 (đk: 450oC, xt Fe)
    - - N2 + O2 ⇔ 2NO (xt: hồ quang điện)
  - - - N được sản xuất bằng phương pháp chưng cất phân đoạn không khí lỏng
- - - - Trạng thái - màu sắc: Chất rắn, trong suốt, màu trắng hoặc hơi vàng
        
        Tính tan: Không tan trong nước
        
        Tính độc - Tính bền: Không độc - Bền ở điều kiện thường
        
        Tính phát quang: Phát quang màu lục nhạt trong bóng tối
    - - Trạng thái - màu sắc: Chất bột, màu đỏ
        
        Tính tan: Không tan trong các dung môi trường
        
        Tính độc - Tính bền: Rất độc, gây bỏng nặng khi rơi vào da - Không bền, dễ bốc cháy trong không khí
        
        Tính phát quang: Không phát quang trong bóng tối
- - - - Tính chất vật lí:
        -Tất cả các muối nitrat đều tan trong nước và là chất điện li mạnh:
        Ca(NO3)2 → Ca 2+ + 2NO3-
        KNO3 → K+ + NO3-
      - Tính chất hóa học:
        -Các muối nitrat đều kém bền bởi nhiệt, khi đun nóng muối nitrat có tính OXH mạnh.
        -Sản phẩm phân huỷ phụ thuộc vào bản chất của cation kim loại:
        
        Kim loại đứng trước Mg → muối Nitrit + O2: 2KNO3 → 2KNO2 + O2
        
        Từ Mg đến Cu → Oxit kim loại + NO2 + O2: 2Cu(NO3)2 → 2CuO + 4NO2 + O2
        
        Kim loại sau Cu → Kim loại + NO2 + O2: 2AgNO3 → 2Ag + 2NO2 + O2
    - - Các muối nitrat được sử dụng chủ yếu làm phân đạm trong nông nghiệp như NH4NO3, NaNO3, KNO3, Ca(NO3)2, ...
        
        Kali nitrat còn được sử dụng làm thuốc nổ đen (thuốc nổ có khói)
  - - - Tính axit
        
        Quỳ tím hoá đỏ
        
        Tác dụng với oxít bazơ, bazơ, muối của các axít yếu tạo muối nitrat
        2HNO3 + CuO → Cu(NO3)2 + H2O.
        2HNO3 +Ca(OH)2 → Ca(NO3)2+2H2O
        2HNO3 + CaCO3 → Ca(NO3)2 + CO2 + H2O
      - Tính oxi hóa
        
        Tác dụng với kim loại:
        
        Oxi hoá hầu hết kim loại (trừ Au, Pt).
        
        Fe, Al, Cr thụ động hoá với HNO3 đặc, nguội.
        3Cu +8HNO3(l) → 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
        
        Cu + 4HNO3đ → Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
        
        Tác dụng với phi kim: HNO3 đặc, nóng oxi hóa được một số phi kim C,S,P,... tạo NO2
        C + 4HNO3 → CO2 + 4NO2 + 2H2O
        
        Tác dụng với hợp chất: HNO3 đặc oxi hoá nhiều hợp chất vô cơ và hữu cơ
        FeO + HNO3 → Fe(NO3)3 + NO2 + 2H2O
    - - Axit nitric tinh khiết là chất lỏng, không màu, bốc khói mạnh trong không khí ẩm.
        
        Axit nitric kém bền. Ngay ở điều kiện thường, khi có ảnh sáng, dung dịch axit nitric bị phân hủy một phần giải phóng nitơ đioxit. Khí này tan trong dung dịch axit làm dung dịch có màu vàng.
        
        Axit nitric tan trong nước ở bất kì tỉ lệ nào. Trong phòng thí nghiệm thường có loại HNO3 nồng độ 68%.
    - - Trong phòng thí nghiệm: Cho tinh thể NaNO3 (hoặc KNO3) tác dụng với H2SO4 đặc, đun nóng: NaNO3 + H2SO4(đ) → HNO3 + NaHSO4
      - Trong công nghiệp:
        Sản xuất HNO3 từ NH3, không khí: Gồm 3 giai đoạn:
        -GĐ1: Oxi hoá khí NH3 bằng oxi kk thành NO: 4NH3+ 5O2 → 4NO +6H2O
        -GĐ2: Oxi hoá NO thành NO2 bằng oxi kk ở điều kiện thường : 2NO + O2 → 2NO2
        -GĐ3: NO2 tác dụng với nước và oxi không khí tạo HNO3: 4NO2 + O2 + 2H2O → 4HNO3
        Dung dịch HNO3 có nồng độ 52 – 68% → Để HNO3 có nồng độ cao hơn: Chưng cất với H2SO4 đậm đặc.
    - - Công thức cấu tạo
      - Mô hình phân tử HNO3
- - - - Trong phân tử NH3, N liên kết với ba nguyên tử hidro bằng ba liên kết cộng hóa trị có cực.
    - - là chất khí không màu, mùi khai, xốc, nhẹ hơn không khí, tan nhiều trong nước
    - - Tính bazơ yếu
        
        Tác dụng với nước: NH3+H2O <-> NH4+ +OH-
        
        Tác dụng với dung dịch muối: AlCl3 + 3NH3 + 3H2O <-> Al(OH)3 + 3NH4Cl
        
        Tác dụng với axit: NH3 + HCl -> NH4Cl
      - Tính khử
        
        Tác dụng với oxi: 4NH3 + 3O2 -> 2N2 + 6H2O
        
        Tác dụng với clo: 2NH3 + 3Cl2 -> N2 + 6HCl
        
        Khử oxit KL (từ Zn về sau): 2NH3 + 3CuO -> N2 + 3Cu + 3H2O
    - - Sản xuất axit nitric, phân đạm, điều chế hiđrazin, làm chất gây lạnh trong thiết bị lạnh
    - - Trong phòng thí nghiệm: 2NH4Cl + Ca(OH)2 -> CaCl2 + 2NH3 + 2H2O
      - Trong công nghiệp: N2 + 3H2 -> 2NH3
  - - - Tất cả các muối amoni đều tan nhiều trong nước, khi tan điện li hoàn toàn thành các ion
    - - Tác dụng với dung dịch kiềm → khí có mùi khai làm xanh quì tím ẩm.
        (NH4)2SO4 + 2NaOH → Na2SO4 + 2NH3 + 2H2O.
      - Phản ứng nhiệt phân
        
        TH1: Muối amoni tạo bởi gốc axit không có tính oxh khi đun nóng bị phân hủy thành amoniac và axit.
        NH4HCO3 (r) → NH3(k) + CO2(k) + H2O
        
        TH2: muối amoni tạo bởi axit có tính oxh tạo ra nitơ ơ hoặc oxit nitơ.
        NH4NO2 → N2 + 2H2O
- - - - Tinh thể trong suốt, nóng chảy ở 42,50C. Rất háo nước nên dễ chảy rữa, tan trong nước ở bất kì tỉ lệ nào.
        
        Dung dịch axit sunfuric là dung dịch đặc, sánh, không màu, có nồng độ 85%
    - - Tính axit
        
        Trong nước H3PO4 phân li theo 3 nấc:
        
        H3PO4 ⇔ H+ + H2PO4-
        
        H2PO4- ⇔ H+ + HPO42-
        
        HPO42- ⇔ H+ + PO43-
      - Tác dụng với bazo
        
        Tuỳ theo tỉ lệ chất tham gia phản ứng mà H3PO4 sinh ra muối axít hoặc muối trung hoà
        
        a=nNaOH-/nH3PO4
        Nếu a≤1 → NaH2PO4 (1)
        Nếu a = 2 → Na2HPO4 (2)
        Nếu a >3 → Na3PO4 (3)
        Nếu 1 < a < 2 xảy ra (1) và (2)
        Nếu 2 < a < 3 xảy ra (2) và (3)
      - H3PO4 không có tính oxi hóa
        
        Mặc dù Photpho có số oxi hóa cao nhất +5 nhưng H3PO4 không có tính oxi hoá như HNO3 vì trong ion PO43- rất bền vững.
        
        H3PO4 là axít 3 nấc có độ mạnh trung bình và không có tính oxi hoá.
    - - Điều chế muối photphat
        
        Sản xuất phân lân, thuốc trừ sâu
        
        Dược phẩm
    - - Trong phòng thí nghiệm: axit photphoric được điều chế bằng cách dùng axit nitric đặc oxi hóa photpho: P + 5HNO3 → H3PO4 + 5NO2 + H2O
      - Trong công nghiệp:
        
        Từ quặng photphorit hoặc apatit: Ca3(PO4)2 + 3 H2SO4 (đ) → 2H3PO4 + 3CaSO4
        → H3PO4 thu được không tinh khiết.
        
        Từ photpho: 4P + 5O2 → 2P2O5
        P2O5 + 3H2O → 2H3PO4
        → Phương pháp này H3PO4 có độ tinh khiết và nồng độ cao hơn.
  - - - Muối trung hoà và muối axit của kim loại Na, K đều tan trong nước
        
        Với các kim loại khác: Chỉ muối đihiđrophotphat tan, còn lại đều không tan hoặc ít tan
    - - Thuốc thử: Dung dịch AgNO3
        
        Hiện tượng: Kết tủa màu vàng
        
        Phương trình hóa học: 3Ag+ + PO4 3- → Ag3PO4 (màu vàng)