Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
วิวัฒนาการของนาฏศิลป์และการละครไทย รัตนโกสินทร์ ร.1-ร.9, ที่มา: https…
วิวัฒนาการของนาฏศิลป์และการละครไทย
รัตนโกสินทร์ ร.1-ร.9
รัชกาลที่3
ละครที่เป็นแบบแผนในการปฏิบัติสืบต่อกันมาถึงปัจจุบัน
ละครของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพนมวัน กรมพระพิพิธโภคภูเบนทร์
ละครของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าลักขณาคุณ
ละครของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าไกรสร กรมหลวงรักษ์รณเรศ
รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดให้ยกเลิกละครหลวง ทำให้นาฏศิลป์ไทยเป็นที่นิยมแพร่หลายในหมู่ประชาชน และเกิดการแสดงของเอกชนขึ้นหลายคณะ
รัชกาลที่4
รัชกาลพระจอมเกล้าฯโปรดให้มีการแสดงนาฏศิลป์หญิงในราชสำนักตามปกติแล้วนำไปใช้ โรงภาพยนตร์ส่วนตัวมีทั้งหญิงและชาย ในยุคนี้มีครูสอนนาฏศิลป์คลาสสิก ค่าทำละครขอนถวายเป็นพระราชกรณียกิจ และได้มีการดัดแปลงชุดรำพระเริงเป็นรำดอกเงิน
ปัจจุบันเริ่มมีการติดต่อกับชาวต่างชาติ โดยเฉพาะชาวยุโรปบางส่วน พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงทรงโปรดเกล้าฯ ทรงฟื้นฟูพระราชกรณียกิจอีกครั้ง พร้อมออกประกาศสำคัญอันเป็นผลจากละครไทยขยายวงกว้างออกไป
บุคคลสำคัญ
เจ้าจอมมารดาวาด แสดงเป็นอิเหนา
ท้าววรจันทรมีนามเดิมว่าเเมวเป็นบุตรของสมบูรณ์ งามสมบัติ (มหาดเล็กในร.3)กับถ้วย งามสมบัติ(ท้าวปฏิบัติบิณฑทาน) ญาติให้เข้าไปถวายตัวในวังตั้งเเต่วันเด็ก เข้าไปเป็นข้าหลวงในสมเด็จพระนางเจ้าโสมนัสวัฒนาวดี ในยามว่างก็ทรงฝึกหัดละคร เคยรับบทเป็นอิเหนา เล่นได้ดีเยี่ยมจนพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่เรียกว่า เเมวอิเหนา
นายคุ้ แสดงเป็นพระราม
นายบัว แสดงเป็นทศกัณฐ์
รัชกาลที่1
บุคคลสำคัญ
เจ้าฟู่กรมหลวงเทพหริรักษ์ ทรงรอบรู้ในศิลปะวิทยาการนานาชนิด และทรงชํานาญการละครเป็นอย่างดี ทรงคิดประดิษฐ์แบบ แผนท่าฟ้อนรำได้เป็นอย่างงดงาม
นายทองอยู่และนายรุ่งนับว่าเป็นอาจารย์ของละครใน นายทองอยู่เป็นครูยืนเครื่อง นายรุ่งเป็นครูนาง เป็นครูฝึกหัดละครใน ของคณะต่าง ๆ ที่ตั้งกันขึ้นในรัชกาลนั้นเกือบทุกโรง
นายบุญยังและนายบุญมี นับว่าเป็นปรมาจารย์ผู้ฝึกหัดละครนอก สมัยกรุงสมัยรัตนโกสินทร์ ที่เล่นกันในชั้นหลังต่อมา เจ้ากรับซึ่งเป็นนายโรงละครนอกมีชื่อเสียงโด่งดังในรัชกาลที่ 3 ก็ว่าเป็นศิษย์รับช่วงคณะละครมาจากครูบุญยัง นายบุญยัง เป็นนายโรงละครนอก
โปรดรวบรวมตำราฟ้อนรำ และเขียนภาพท่ารำแม่บทบันทึกไว้เป็นหลักฐาน มีการพัฒนาโขนเป็นรูปแบบละครใน มีการปรับปรุงระบำสี่บท ซึ่งเป็นระบำมาตรฐานตั้งแต่สุโขทัย ในสมัยนี้ได้เกิดนาฏศิลป์ขึ้นมาหลายชุด เช่น ระบำเมขลา-รามสูร ในราชนิพนธ์รามเกียรติ์
รัชกาลที่6
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
ในสมัยนี้เป็นสมัยที่โขน ละคร ดนตรี ปี่พาทย์เจริญถึงขีดสุด พระองค์ทรงเป็นราชาแห่งศิลปิน แม้ว่าจะมีประสมการณ์ด้านละครพูดแบบตะวันตก แต่ก็ทรงมีพระราชปณิธานอันแรงกล้า ที่จะทรงไว้ซึ่ง “ความเป็นไทย “ และดนตรีปี่พาทย์ ทั้งยังทรงพระราชทานบรรดาศักดิ์ให้แก่ศิลปินโขนที่มีฝีมือให้เป็นขุนนาง เช่น พระยานัฏกานุรักษ์ พระยาพรหมาภิบาล เป็นต้น
บุคคลสำคัญ
พลเอกเจ้าพระยารามราฆพ เเสดงเป็น พระราม
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าอัษฎางค์เดชาวุช คณะละครวัง สวนกุหลาบ
กรมหมื่นทิวากรวงศ์ประวัติแสดงละครพูดและละครพูดสลับลำการละครทรงถนัดทั้งแบบละครเก่าและละครใหม่ทรงแสดงละครทั้งละครพูดและละครร้องเช่นโจร 40 ผัวกลัวเมียและนิทราชาคริตการดนตรีโปรดการเล่นซอสามสายและระนาดทรงจัดตั้งวงมโหรีปี่พาทย์ที่มีชื่อเสียงโดดเด่นในสมัยรัชกาลที่ 5
ความสำคัญ
โขน การแสดงโขนเป็นศิลปะขั้นสูงของไทยที่มีมาตั้งแต่อดีตทั้งส่วนของพระมหากษัตริย์และประชาชนทั่วไปพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสนับสนุนศิลปะการแสดงโขนด้วยการพระราชนิพนธ์บททรงควบคุมการจัดแสดงและฝึกซ้อมด้วยพระองค์เอง
ละคร ในสมัยรัชกาลที่ 6 ซึ่งเห็นได้อย่างเด่นชัดคือศิลปะการแสดงละครโดยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงนำแบบอย่างมาเผยแพร่ทั้งบทละครวิธีแสดงการวางตัวละครบนเวทีการเปล่งเสียงพูดบทพระราชนิพนธ์บทละครเรื่องนี้จึงเป็นต้นแบบของละครปลุกใจให้รักชาติ
รัชกาลที่2
รัชสมัยสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย เป็นยุคของนาฏศิลป์ไทย เนื่องจากพระมหากษัตริย์ทรงโปรดละครรำ ท่ารำงดงามตามประณีตแบบราชสำนัก มีการฝึกหัดทั้งโขน ละครใน ละครนอกโดยได้ฝึกผู้หญิงให้แสดงละครนอกของหลวงและมีการปรับปรุงเครื่องแต่งกายยืนเครื่องแบบละครใน
ด้านกวีนิพนธ์
ในรัชสมัยของพระองค์ได้รับการยกย่อง ว่า เป็นยุคทองของวรรณคดีในสมัยนั้น ด้านกาพย์กลอนเจริญสูงสุด วันที่24 กุมภาพันธ์ของทุกปี ยังได้กำหนดให้เป็น "วันศิลปินแห่งชาติ" ผู้ทรงเป็นพระปฐมบรมศิลปินแห่งกรุงรัตนโกสินทร์
บุคคลสำคัญ
สุนทรภู่ (กวีเอกของโลก)
ท่านเกิดเมื่อวันที่26มิถุนายน พ.ศ.2329 ในสมัย ร.1
ท่านเสียชีวิตในปี พ.ศ.2398 ในสมัยรัชกาลที่4
ทำให้ได้รับสมญานามว่า"กวีสี่แผ่นดิน" บทนิทานกลอนที่มีชื่อเสียงที่สุดของท่านคงหนีไม่พ้นเรื่อง พระอภัยมณี
รัชกาลที่5
ในสมัยนี้สถาพบ้านเมืองมีความเจริญก้าวหน้าเพราะได้ รับวัฒนธรรมจากตะวันตก ทํา ให้ศิลปะการแสดงละคร ได้มีวิวัฒนาการขึ้นนอกจากนี้ยังกำเนิดละครดึกดำบรรพ์ และละครพันทางอีกด้วย มีการส่งเสริมให้เอกชนตั้งคณะ ละครอย่างแพร่หลายแล้ว ละครคณะใดที่มีชื่อเสียง แสดงได้ดี พระองค์ทรงเสด็จมาทอดพระเนตร และโปรด เกล้าฯ ให้แสดงในพระราชฐานเพื่อเป็นการต้อนรับแขก บ้านแขกเมือง
บุคคลสำคัญ
เจ้าพระยามหินทรศักดิ์ธำรง ผู้ริเริ่มละครพันทาง ประวัติของท่าน จ้าพระยามหิ นทรศักดิ์ธำรง (เพ็ง เพ็ญกุล)
“...เป็นคนแรกที่คิดตั้งโรง ละคร เล่นละครเก็บเงินคนดู ละครในสมัยนั้นก็คือ ละคร นอก ว่ากันว่าเรื่องที่ชอบเล่น คือ ดาหลัง หรือ อิเหนาใหญ่ แต่ต่อมาเล่นทั้งละครนอก ละครใน ทว่าดัดแปลงท่ารำให้ มักเยื้องต่างไปจากแบบหลวง
พระราชชายา เจ้าดารารัศมี นาฏศิลป์ล้านนา
นายทองอยู่ แสดงเป็นพิเภก
เหตุการณ์สำคัญ
ละครร้องมีการระบำคั่นฉากการ
แสดง
การดำเนินการละครอิตาเลียน การ แสดงใช้เรื่องราวของคนตะวันตก ใช้ ท่าทางอย่างชาวตะวันตก ใช้ตำร้อง แบบไทย
มีการก่อตั้งแตรวงของทหารบก ของ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้า บริพัตร
มีการอัดแผ่นเสียงเกิดขึ้น
รัชกาลที่7
บุคคลสำคัญ
ครูอาคม สยาคม แสดงเป็นประธาน
ครูจำเรียง พุธประดับ แสดงเป็นตัวนาง
เจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี : ผู้วางรากฐานการก่อตั้ง
โรงเรียนนาฏดุริยางคศาสตร์
โปรดให้มีการจัดตั้งศิลปากรขึ้นแทนกรมมหรสพที่ถูกยุบไป ทำให้ศิลปะโขน ละคร ระบำ รำ ฟ้อน ยังคงปรากฏอยู่ เพื่อเป็นแนวทางในการอนุรักษ์และพัฒนาสืบต่อไป
รัชกาลที่8
สมัยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล
หลวงวิจิตรวาทการ อธิบดีของกรมศิลปากร ได้ก่อตั้งโรงเรียนนาฏดุริยางคศาสตร์ขึ้นมาสร้างแรงจูงใจให้คนไทยหันมาสนใจนาฏศิลป์ไทยและได้มีการตั้งโรงเรียนนาฏศิลป์แทนและเป็นการทำนุบำรุง เผยแพร่นาฏศิลป์ไทยให้เป็นที่ยกย่องนานาอารยาประเทศ
บุคคลสำคัญ
คณะโขนละครของ ครูหมัน คงประภัศร์
ประวัติ ตลอดเวลาที่ท่านเข้ารับราชการ ท่านได้เดินทางไปแสดงในนามรัฐบาลไทยในประเทศญี่ปุ่น และได้รับการยกย่องในความสามารถของท่านที่สามารถแสดงบทบาทในละครได้ทุกบทบาท และในการแสดงโขน ท่านสามารถขึ้นแสดงแทนในบทบาทชายได้
คณะโขนละครของพระเจ้าวัชรีวงศ์
รัชกาลที่9
รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพล อดุลยเดช นาฏศิลป์ ละคร ฟอน รำ ได้อยู่ใน ความรับผิดชอบของรัฐบาล ได้มีการส่งเสริมให้ผู้เชี่ยวชาญนาฏศิลป์ไทยคิดประดิษฐ์ท่ารำ ระบำชุด ใหม่ ได้แก่ ระบำพม่าไทยอธิษฐาน อีกทั้งยังมีการ ปลูกฝังจิตสำนึกในการร่วมกันอนุรักษ์ สืบสาน สืบทอด และพัฒนาศิลปะการแสดงของชาติผ่านการ เรียนการสอนในระดับการศึกษาทุกระดับ มีสถาบัน ที่เปิดสอนวิชาการละครเพิ่มมากขึ้นทั้งของรัฐและ เอกชน มีรูปแบบในการแสดงละครไทยที่หลาก หลายให้เลือกชม เช่น ละครเวที ละครพูด ละคร ร้อง ละครรำ เป็นต้น
ศิลปินผู้ทรงคุณค่า
ท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนี สาขาศิลปะการแสดง-นาฏศิลป์ 2528 ประวัติผลงานเกี่ยวกับการแสดงศิลปะนาฏกรรม เช่น ท่าร่า ของตัวพระนาง ยักษ์ ลิง และตัวประกอบ การแสดง โขน ละครชาตรี ละครนอก ละครใน ละครพันทาง และระบ่าฟ้อนต่างๆ เป็นผู้คัดเลือกการแสดง จัดท่า บทและเป็นผู้ฝึกสอน ฝึกซ้อม อ้านวยการแสดงถวาย ทอดพระเนตรหน้าพระที่นั่ง
นายรงภักดี (เจียร จารุจรณ) สาขาศิลปะการ แสดง-นาฏศิลป์ 2529
นางเฉลย ศุขะวณิช สาขาศิลปะการแสดง- นาฏศิลป์ 2530
นางสาวจ๋าเรียง พุธประดับ สาขาศิลปะการ แสดง-นาฏศิลป์ (ละคร) 2531
นายกรี วรศะริน สาขาศิลปะการแสดง- นาฏศิลป์ (โขน) 2531
ที่มา:
https://sites.google.com/a/kw.ac.th/art_m6/hnwy-thi-1-wiwathnakar-lakhr-thiy/4-smay-ratnkosinthr
นางสาวพิมลวรรณ ชินาวงศ์ เลขที่26
ที่มา:
https://sites.google.com/a/kw.ac.th/art_m6/hnwy-thi-1-wiwathnakar-lakhr-thiy/4-smay-ratnkosinthr
นางสาวพิมลวรรณ ชินาวงศ์ เลขที่26
ที่มา:
https://sites.google.com/a/kw.ac.th/art_m6/hnwy-thi-1-wiwathnakar-lakhr-thiy/4-smay-ratnkosinthr
นางสาวกิตติยาดาญาดา ถ้ำเสือ เลขที่22
ที่มา:
https://sites.google.com/a/kw.ac.th/art_m6/hnwy-thi-1-wiwathnakar-lakhr-thiy/4-smay-ratnkosinthr
นางสาวกิตติยาดาญาดา ถ้ำเสือ เลขที่22
error
นางสาวณัฐณิชา ทิพย์จันทร์ เลขที่24
error
นางสาวณัฐณิชา ทิพย์จันทร์ เลขที่24
ที่มา:
https://www.thebangkokinsight.com/news/the-bangkok-insight-th/249725/
นางสาวปวีณ์นุช แสงจันทร์ เลขที่33
นางสาวโสภิตา ลัดดาวัลย์ เลขที่27
ที่มา:
https://sites.google.com/a/kw.ac.th/art_m6/hnwy-thi-1-wiwathnakar-lakhr-thiy/4-smay-ratnkosinthr
ที่มา:
https://coggle.it/diagram/YZnv22aAVcbXaSU6/t/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7
นางสาวเขมมิกา เจริญมาศ เลขที่23
