Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
obowiązywanie prawa karnego - Coggle Diagram
obowiązywanie prawa karnego
w czasie
przestępstwo jest tylko gdy ustawa obowiązywała czas jego popełnienia
nie można skazać za popełnienie czynu zabronionego przed wejściem ustawy w życie, ani po jej uchyleniu
zakaz retroakcji - prawo nie działa wstecz - lex retro non agit
naruszenia
stosowanie przepisu wprowadzającego typ czynu zabronionego, który w chwili jego popełnienia nie był zabroniony
przewidywanie surowszych konsekwencji
okoliczności przestały wyłączać bezprawność czynu, karalność, winę sprawcy
nie można zostać pociągniętym do odpowiedzialności, gdy
czyn nie był zabroniony
czyn przestał być przestępny
zwykle stosuje się ustawę nową, chyba że poprzednia była łagodniejsza
nie ma przestępstwa bez ustawy - nullum crimen sine lege
nie ma kary bez ustawy - nulla poena sine lege
nie ma kary bez obowiązującej ustawy - nullum crimen, nulla poena sine lege
czyn zabroniony popełniony jest w czasie, gdy sprawca działał lub zaprzestał działania, do którego był obowiązany
w przestrzeni
terytorium RP, polski statek wodny lub powietrzny (chyba, że umowa międzynarodowa stanowi inaczej)
każdy niezależnie od obywatelstwa
nie podlegają:
szefowie przedstawicielstw dyplomatycznych państw obcych, ich rodziny, personel dyplomatyczny, administracyjny, techniczny, osoby z immunitetem dyplomatycznym, urzędnicy konsularni
możliwość przekazania ścigania cudzoziemca władzom jego państwa
czyn uważa się za popełniony w miejscu, w którym sprawca działał lub zaprzestał działania albo gdzie skutek nastąpił lub wg sprawcy miał nastąpić
jeśli Polak popełni przestępstwo za granicą, to obowiązuje polska ustawa karna
jeśli w tamtym państwie czyn nie jest przestępstwem, nie można skazać
jeśli występują różnice w ustawach polskiej i zagranicznej, sąd może uwzględnić to na korzyść sprawcy
ograniczenia nie odnoszą się do polskich funkcjonariuszy publicznych pełniących służbę za granicą oraz osoby popełniającej przestępstwo w miejscu niepodlegającym żadnej władzy państwowej
jeśli zapadło orzeczenie za granicą, polski sąd też może skazać za to samo przestępstwo; sąd zalicza na poczet orzeczenia karę odbytą za granicą, uwzględniając różnicę
obowiązkowo uwzględnia się orzeczenie z innego państwa UE o inny czyn, co rzutuje na ocenę sprawcy w postępowaniu karnym
Polaka popełniającego przestępstwo za granicą nie wydaje się innym państwom
europejski nakaz aresztowania ENA
uproszczona forma ekstradycji
nie ma zasady podwójnej karalności
o wydaniu decyduje sąd państwa w którym osoba przebywa
nie trzeba ustalać czy czyn jest karany w obu państwach, wystarczy, że w kraju, który wydał nakaz
jeśli chodzi o obywatela polskiego albo osoby korzystającej z azylu, przekazanie może nastąpić, jeśli osoba zostanie odesłana na terytorium RP po zakończeniu postępowania
Międzynarodowy Trybunał Karny MTK
przekazanie Polaka instytucjom międzynarodowym - szczególna forma ekstradycji
a jednak tak:
cudzoziemcy mają prawo azylu
możliwa ekstradycja obywatela polskiego
na wniosek innego państwa lub sądowego organu międzynarodowego, jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez RP umowy międzynarodowej lub ustawy, jeśli
czyn popełniono poza RP
stanowiłby przestępstwo na terytorium RP, zarówno w czasie jego popełnienia, jak i złożenia wniosku
nie trzeba tego, jeśli chodzi o sądowy organ międzynarodowy w sprawie zbrodni ludobójstwa, przeciwko ludzkości, wojennej lub agresji
ekstradycja jest zakazana, jeśli chodzi o osobę podejrzaną o przestępstwo bez przemocy z przyczyn politycznych lub będzie to naruszać wolności i prawa człowieka
ustawa karna polska wobec cudzoziemców:
jeśli popełnili za granicą przestępstwo przeciwko interesom: RP, obywatela RP, polskiej osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej
terrorystów
którzy za granicą popełnili przestępstwo, jeśli jest ono w ustawie karnej polskiej zagrożone karą powyżej 2 lat pozbawienia wolności, a sprawca przebywa na terytorium RP i nie postanowiono go wydać
niezależnie od przepisów obowiązujących w miejscu popełnienia przestępstwa oraz obywatelstwa sprawcy ustawę karną polską stosuje się w razie popełnienia przestępstwa:
przeciwko bezpieczeństwu wewnętrznemu lub zewnętrznemu RP
przeciwko polskim urzędom lub funkcjonariuszom publicznym oraz próbom wyłudzenia od nich fałszywych poświadczeń
przeciwko istotnym polskim interesom gospodarczym
fałszywych zeznań, złożenia fałszywego oświadczenia, opinii, tłumaczenia, posługiwanie się cudzym lub fałszywym dokumentem
z którego została osiągnięta korzyść majątkowa, nawet pośrednio (handel narkotykami, bronią, ludźmi)
do którego ścigania RP jest zobowiązana na mocy umów międzynarodowych lub MTK
bezwzględnie ściga się i kara w przypadku:
zbrodni ludobójstwa
zabójstw oraz okrutnego traktowania jeńców wojennych i ludności cywilnej
niewolnictwa i handlu niewolnikami
handlu kobietami, dziećmi oraz eksploatacji prostytucji
handlu wydawnictwami pornograficznymi
fałszowania pieniędzy
handlu narkotykami i szerzenia narkomanii
zanieczyszczenia morza olejami
piractwa morskiego
terroryzmu lotniczego
terroryzmu międzynarodowego
dyskryminacji rasowej
brania zakładników
stosowania tortur
prania pieniędzy
korupcji
przynależności do zorganizowanej grupy przestępczej
względem osób
odpowiedzialność po 17 r.ż.
czasami 15 r.ż.
zamach na życie prezydenta
zabójstwo
ciężkie uszkodzenie ciała
sprowadzenia zagrożenia dla życia lub zdrowia wielu osób lub mienia w wielkich rozmiarach
porwanie samolotu lub statku
sprowadzenie katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym
udział w zbiorowym lub szczególnie okrutnym gwałcie
czynnej napaści na funkcjonariusza
wzięcie zakładnika
rozbój
możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności, jeżeli okoliczności sprawy i stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają oraz jeżeli poprzednie środki wychowawcze i poprawcze były bezskuteczne
kara nie może przekroczyć 2/3 górnej granicy; sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary
występek po ukończeniu 17 lat, a przed 18 - obligatoryjnie środki wychowawcze, lecznicze, poprawcze zamiast kary (o ile przemawiają za tym okoliczności i właściwości sprawcy)
młodociany - w chwili czynu poniżej 21 lat, w czasie orzekania w pierwszej instancji poniżej 24 lat
immunitet - czasowe lub stałe wyłączenie odpowiedzialności karnej
formalny
czasowe wyłączenie możliwości wszczęcia i prowadzenia postępowania karnego - podczas sprawowania pewnej funkcji, np. immunitet poselski w przypadku popełnienia przestępstwa karnego
materialny
stałe wyłączenie przestępczości czynu - osoba nie może być w ogóle pociągnięta do odpowiedzialności karnej, nawet po wygaśnięciu immunitetu lub w wypadku jego uchylenia, np. immunitet poselski w zakresie sprawowania funkcji posła
zmiany ustawy
jeśli według nowej ustawy nie można orzec orzeczonej kary, obniża się do najsurowszej możliwej
nie można wymierzyć kary surowszej, jeśli ustawa z czasu popełnienia przestępstwa przewidywała łagodniejszą
jeśli czyn nie jest już zagrożony pozbawieniem wolności, zamienia się na grzywnę albo ograniczenie wolności
jeśli nie jest już karalny, to skazanie ulega zatarciu, a osoba zostaje uznana za niekaraną