Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

TAI BIẾN TRUYỀN MÁU - Coggle Diagram

- - - - TÁN HUYẾT CẤP TÍNH
      - SỐT DO TRUYỀN MÁU KHÔNG TÁN HUYẾT
      - PHẢN ỨNG KIỂU DỊ ỨNG
      - PHẢN ỨNG KIỂU PHẢN VỆ
      - TỔN THƯƠNG PHỔI DO TRUYỀN MÁU
    - - NHIỄM KHUẨN
      - QUÁ TẢI TUẦN HOÀN
      - RỐI LOẠN CHUYỂN HÓA
  - - - PHẢN ỨNG DỊ ỨNG
        
        Tại chỗ: mề đay ± rash ± ngứa
        
        Bệnh sinh
        
        vài phút sau truyền
        
        người nhận ↔ protein huyết thanh của người cho
        
        KN (pro/hthanh) + IgE → hoạt hóa mast cell → chất trung gian hóa học (histamine,...)
        
        Xử trí
        
        Bệnh sử + LS → nặng → ngưng truyền/ thay bằng túi tiểu cầu khác
        
        Kháng histamine → theo dõi truyền tiếp
    - - RỐI LOẠN CHUYỂN HÓA
        
        TRUYỀN MÁU KHỐI LƯỢNG LỚN
        
        Hạ thân nhiệt
        
        Co mạch ngoại biên
        
        Toan chuyển hóa
        
        Giảm sản xuất yếu tố đông máu
        
        Giảm sản xuất Protein viêm
        
        Giảm độ thanh thải thuốc
        
        Phòng ngừa: Làm ấm máu trước truyền
        
        RL đông máu
        
        Bệnh sinh
        
        giảm tiểu cầu
        
        giảm yếu tố đông máu
        
        tăng ly giải fibrin
        
        Phòng ngừa
        
        Truyền tỉ lệ 1:1
        
        1 HC lắng
        
        1 HTĐL
        
        1 ĐV tiểu cầu
        
        RL điện giải
        
        Hạ Calci máu
        
        Triệu chứng
        
        Co thắt cơ, vọp bẻ, nôn ói
        
        Hoạt động điện của tim không đều
        
        Hạ huyết áp
        
        Xử trí
        
        Bù Calci đường TM (Calcium Chloride, Calcium Gluconate)
        
        Không nên truyền Calcium và tiểu cầu đậm đặc chung 1 đường sonde TM trung ương → gây huyết khối, tắc Catheter
        
        Phòng ngừa
        
        truyền máu lượng lớn → kiểm tra Ca2+ ion hóa thường xuyên
        
        Tăng Kali
        
        Bảo quản máu lâu → HC bể → Tăng Kali
        
        Truyền máu lượng nhiều → Truyền máu mới (trong vòng 5-7 ngày)
        
        Định nghĩa (1/4)
        
        ≥ 10 đơn vị hồng cầu lắng/24g
        
        ≥ 4 đơn vị trong vòng 1g
        
        truyền >50% tổng thể tích trong 3g
        
        truyền với tốc độ 150mL/phút
      - SỐT KHÔNG TÁN HUYẾT (NHTR)
        
        Thường gặp
        
        Sốt ± lạnh run, khó chịu
        
        Cytokine được tạo ra (bởi Bạch cầu) và tích lũy trong quá trình bảo quản các thành phần máu → LỌC BẠCH CẦU TRƯỚC (lọc < 5 x 10^6 → tai biến giảm)
        
        Lọc bạch cầu
        
        Tại ngân hàng máu:
        
        Chi phí cao
        
        Tại giường
        
        Phổ biến hiện nay
        
        Chống sốt trước truyền: Không khuyến cáo
    - - TÁN HUYẾT CẤP
        
        Cần loại trừ đầu tiền
        
        bất đồng trong hệ thống nhóm máu ABO: IgM (KT tự nhiên) + cố định bổ thể
        
        Phóng thích cytokine → suy thận, hạ huyết áp, shock và DIC
        
        Xử trí
        
        Ngưng truyền máu
        
        HSCC
        
        giữ hô hấp
        
        Hydrocortisone 200 – 400 mg
        
        Hỗ trợ tuần hoàn
        
        Ngăn ngừa biến chứng khác
        
        Suy thận
        
        DIC
      - SHOCK PHẢN VỆ
        
        Triệu chứng
        
        Không sốt
        
        Sau tryền lượng máu nhỏ, đột ngột
        
        BN phản ứng dữ dội
        
        Bệnh sinh
        
        IgE ↔ Pro máu truyền
        
        BN thiếu IgA rất nhạy cảm phản vệ khi nhận huyết tương chứa IgA
        
        Xử trí
        
        Ngưng truyền
        
        phác đồ shock phản vệ
      - TRALI
        
        hội chứng SHH cấp
        
        phù phổi cấp không do tim
        
        sau truyền máu
        
        Triệu chứng
        
        XQ ngực thẳng
        
        thâm nhiễm mô kẽ cả 2 phổi
        
        Không thấy tim to
        
        không tăng CVP
        
        bình thường trong 96h
        
        sốt lạnh run, mạch nhanh, khó thở, hạ HA → cải thiện sau 48h → 96h
        
        Bệnh sinh
        
        KT của người cho chống BCTT người nhận ( 85%)
        
        KT người nhận chống BCTT người cho (5%)
        
        10% không xác định
        
        xảy ra ở mạch máu phổi
        
        Xử trí
        
        Ngưng truyền máu, hồi sức tích cực
        
        Không có điều trị đặc hiệu
      - NHIỄM KHUẨN
        
        Thường gặp khi truyền TCĐĐ > HCL
        
        TCĐĐ
        
        Staphylococcus
        
        Propionibacteria
        
        HCL
        
        Yersinia
        
        Pseudomonas
        
        Xử trí
        
        Ngưng truyền máu, Điều trị sốc NT (nếu có).
        
        KS phổ rộng, đường TM
        
        Máu BN và máu đang truyền phải được gởi cấy
      - QUÁ TẢI TUẦN HOÀN
        
        V nội mạch sau truyền vượt quá khả năng hoạt động của hệ tim mạch
        
        YTNC
        
        người già
        
        trẻ em
        
        BN suy thận, bly tim mạch,...
        
        BN thiếu máu mãn
        
        Truyền 2 đơn bị máu → kiểm tra lại Hb, sinh hiều
        
        Triệu chứng
        
        Khó thở ngồi
        
        TC suy tim (P)
        
        Ran ẩm 2 phổi tăng dần
        
        Xử trí
        
        Nằm đầu cao
        
        Lợi tiểu
        
        Dãn mạch
        
        Tăng co bóp cơ tim
        
        Phòng ngừa
        
        BN nguy cơ cao: truyền chậm ± lợi tiểu TM (1ml- 4ml/kg/h)
        
        Chế phâm máu nên được gạn tách bớt thể tích huyết tương → Đậm đặc
        
        0.1- 1%
- - - - Liên quan hệ nhóm máu phụ → KT hệ miễn dịch (IgG) → Truyền từ lần 2 mới có phản ứng miễn dịch (Rhesus sinh MD cao → có KT ngay từ lần 1 → Hay đi chung với hệ ABO)
      - Phòng ngừa
        
        Truyền máu Phenotype (kiểu hình) → Càng giống càng tốt
        
        XN máu 2 giai doạn
      - BN đã có miễn dịch trước đó với kháng nguyên HC
        
        mang thai
        
        truyền máu nhiều lần
      - Xử trí
        
        Test Coombs
        
        Ktra lại nhóm máu BN, Rh, Phenotype HC
    - - Xảy ra sau truyền bất cứ thành phần nào của máu
      - Tiểu cầu < 100 x 109 /L, chất lượng TC bình thường
      - Tự ổn định 2 – 3 ngày sau truyền
      - Bệnh sinh
        
        phức hợp [TC – anti HPA – 1a] + Bổ thể → phá hủy tiểu cầu
        
        Hiếm, nữ
        
        KT do
        
        Mang thai
        
        Truyền máu trước đó
      - Xử trí
        
        Corticoids liều cao (1mg/kg/ngày) x 5 -7
        
        IV Immunoglobulin (1g/kg/ngày x 2 ngày hoặc 0.4g/kg/ngày x 5 ngày)
        
        Truyền TCĐĐ phù hợp HLA, HPA – 1a (Hiện nay truyền tiểu cầu phù hợp nhóm máu, không truyền TC phù hợp KN)
    - - Bệnh sinh
        
        BN suy giảm MD
        
        BN không suy giảm MD
        
        được truyền máu
        HLA (thân nhân)
        
        tăng sinh TB lympho (esp lympho T)
        
        tấn công người nhận
      - Xử trí
        
        không có điều trị chuyên biệt
        
        Corticoid/Solumedrole TTM
        
        sử dụng các sản phẩm máu đã được tia xạ → Bất hoạt lympho T.
  - - - tích tụ ở da và trong cơ quan nội tạng (tim, gan, tuỵ)
      - Xử trí
        
        Desferrioxamine (Desferal) hằng ngày/ hằng tuần
        
        Mục đích làm giảm Fe/ht < 1000 ug/l
    - - HIV, HBV, HCV
        
        Dùng NAT (SHPT) → giảm giai đoạn cửa sổ
        
        HIV
        
        21d → 11d
        
        HBV
        
        59 → 34d
        
        HCV
        
        82 → 23d
      - Sàng lọc
        
        HBV, HCV, HIV
        
        Huyết thanh học
        
        SHPT
        
        Âm tính
        
        Sử dụng
        
        Giang mai