ความผิดปกติของปัจจัยการคลอด

abnormal passengers

abnormal psychological

abnormal power

แรงจากการหดรัดตัวของมดลูก (uterine contraction)

ความผิดปกติของแรงเบ่ง(inadequate voluntary expulsive force)

hypertonic uterine dysfunction

hypotonic uterine dysfunction

มดลูกหดรัดตัวไม่ประสานกัน (incoordinate contraction)

มดลูกหดรัดตัวไม่คลาย (tetanic contraction)

มดลูกหดรัดตัวเป็นวงแหวน

แรงดัน > 60 มม.ปรอท ระยะพักคลายตัว
ไม่เต็มที่ เจ็บครรภ์ตลอดเวลา การคลอดไม่ก้าวหน้า

รักษาตามสาเหตุ 1.) ดูแลปลอบโยนให้กำลังใจ 2.) ดูแลให้ได้รับยระงับปวดเพื่อบรรเทาปวดและได้พักผ่อน 3.) ให้สารละลายทางหลอดเลือดดำเพื่อบรรเทาภาวะขาดน้ า 4.) รายที่มี CPD ให้คลอดด้วยวิธีที่เหมาะสมเช่น ผ่าคลอด

ใยกล้ามเนื้อมดลูกท างานไม่ประสานกัน โดยมดลูกมี
การหดรัดตัวส่วนกลางและส่วนล่างมากกว่าส่วนบน

การวินิจฉัย เจ็บปวดมาก การคลอดไม่ก้าวหน้า
D>90 ́ I<2˝

การดูแลรักษา 1.) ปรับลดหรือหยุดให้ oxytocin 2.) มีการคลอดติดขัด ท่าทารกผิดปกติ ดูแลให้ได้รับการคลอดวิธีที่เหมาะสม

แข็งตึงตลอดเวลา หดรัดตัวถี่และนาน ระยะพักสั้น/ไม่มีระยะพักเลย

Bandl's ring

constriction ring

คลำ: รอยคอดวงแหวนเกิดขึ้นระหว่างกล้ามเนื้อส่วนบนกับส่วนล่าง

ดูแลให้ C/S ทันที

PV: วงแหวนรัดรอบตัวทารกบริเวณใดบริเวณหนึ่งของมดลูก

ให้ยาระงับปวด, พบ fetal distress ให้ C/S ทันที

สาเหตุ

การดูแลรักษา

การหดรัดตัวของมดลูกที่มีแรงดัน < 25 mm.Hg D<40˝ I>3 ́
ความถี่ในการหดรัดตัว< 3 ครั้งใน 10 นาที

CPD, ท่าผิดปกติ, G4, ติดเชื้อ, จิตใจ/ปวด/กังวล, ขาดน้ำ/เหนื่อย, Bladder full

สวนปัสสาวะ, การให้สารน้ำ, ให้ยาลดปวด, ให้กำลังใจ, ประเมิน CPD, เจาะถุงน้ำคร่ำ, คลอดด้วยวิธีที่เหมาะสม

การวินิจฉัย

การดูแลรักษา

สาเหตุ

เบ่งไม่ถูกวิธี, ยาระงับปวด/ยาสลบ, เหนื่อยล้า/อ่อนเพลีย, พักผ่อน/อาหารไม่เพียงพอ, มีพยาธิสภาพ/โรค

เบ่งสั้น/เบ่งออกเสียง, นอนบิดไปมา, เบ่งแล้ว No dilate/descent

แนะนำวิธีการเบ่งคลอดที่ถูก, ดูแลจัดท่า/ ดูแลให้พักผ่อน, On IV, ช่วยคลอด V/E, F/E, C/S

ความผิดปกติเกี่ยวกับส่วนนำทารก (abnormal presentation)

ทารกส่วนนำเป็นก้น (breech presentation)

การวินิจฉัย - ตรวจท้อง: ยอดมดลูกคล าได้ก้อนกลมแข็ง+ballottement และคลำได้ก้นนุ่มเหนือหัวหน่าว, ฟังFHSสูงกว่าระดับสะดือ

การดูแลรักษาทารกท่าก้น

พบท่าก้น GA<32 wk. ให้ANCปกติและติดตามประเมินท่าทุกครั้งที่มา ANC

GA>32 wk. ควรตรวจด้วย U/S เพื่อยืนยันท่า+เลือกวิธีการช่วยคลอด

มารดาและทารกไม่พบภาวะผิดปกติแพทย์อาจท า external cephalic version +
คลอดเอง หรือถ้าไม่หมุนก็คลอดท่าก้น

C/S

ทารกส่วนนำเป็นหัวไหล่/ทารกแนวขวาง
(shoulder presentation/transverse lie)

การวินิจฉัย: ตรวจท้อง HOF ค่อนข้างต่ำท้องขยายออกข้าง, คลำศีรษะได้ที่ iliac fossa ได้ก้นด้านตรงข้าม, FHS สูงหรือต่ำกว่าสะดือเล็กน้อย, PV อาจพบกระดูกซี่โครงกระดูกหน้าอก สะบัก ไหปลาร้า ต้นแขน/ซอกรักแร้ อาจพบมือแขนโผล่ออกมา, ultrasound

การดูแลรักษาทารกท่าขวาง
อาจทำ external cephalic version + คลอดเอง
ถ้าน้ำคร่ำแตก/เจ็บครรภ์>> C/S เป็นวิธีที่ปลอดภัยที่สุด

ทารกมีส่วนนำร่วม (compound presentation)

การวินิจฉัย PV พบแขน/ ขาอยู่ข้างส่วนนำ

การดูแลรักษา

  • ติดตามความก้าวหน้าในการคลอด+เฝ้าระวัง
  • ทารกสามารถดึงกลับเข้าไปเอง แต่หากไม่ผู้ดูแลอาจใช้นิ้วดันส่วนที่ยื่นลงมาขึ้นไป พร้อมกับกดที่ยอดมดลูกเพื่อให้ศีรษะลงมาในช่องเชิงกราน
  • ถ้าสายสะดือย้อย, fetal distress ให้ประเมิน FHS+ให้ O2+ เตรียม C/S

ความผิดปกติเกี่ยวกับท่าทารก (abnormal position)

ทารกมีส่วนนำเป็นศีรษะ แต่ส่วนท้ายทอยไม่ได้อยู่ด้านหน้าของช่องเชิงกราน

สาเหตุ Hypotonic UT, Contracted pelvis , อื่นๆ

ท่าท้ายทอยอยู่ด้านหลัง (occiput posterior position: OPP),
ท่าท้ายทอยคงอยู่ด้านหลัง (persistent occiput posterior position: POPP)

  • คลำท่าทารกได้ไม่ชัด /คลำหลังค่อนไปทางสีข้าง /แขนขาบริเวณกลางท้อง
  • PV พบกระหม่อมหลังอยู่ทางด้านหลัง/เอียงซ้ายขวา

การดูแลรักษา

  • รอให้ศีรษะหมุนเองแต่อาจใช้เวลานาน
  • ตัดฝีเย็บให้กว้าง
  • V/E, F/E, C/S

ท่าท้ายทอยอยู่แนวขวาง (occiput transverse position: OTP/
deep transverse arrest of head)

รอยต่อแสกกลางอยู่ในแนวขวางท้ายทอยอยู่ด้านข้าง+ไม่หมุนอีก 90 องศา อย่างน้อย 1 ชม.

การวินิจฉัย

  • คลำได้แขนขาอยู่บริเวณด้านข้างของหน้าท้อง
  • FHS ค่อนไปทางสีข้างมารดา
  • PV รอยต่อแสกกลางอยู่แนวขวาง+ขม่อมอยู่ด้านข้าง/คลำไม่ได้

รักษาเหมือน OPP

Brow presentation (ไม่ก้ม ไม่เงย)

– PV พบ 2 Fontanelles พอกัน---C/S only++

สาเหตุ จากเชิงกรานแคบ ผนังหน้าท้องหย่อน ทารกแฝด ทารกตัวตัว ไม่มีสมอง

ความผิดปกติเกี่ยวกับ engagement (abnormal engagement)

ความผิดปกติเกี่ยวกับทรงของทารก (abnormal attitude)

การดูแลรักษา

  • ตรวจว่ามีช่องเชิงกรานแคบ? ถ้าไม่แคบให้คลอดทางช่องคลอด
  • Monitor FHS
  • ท่า Mento-anterior---คลอดเองได้ เพราะเด็กจะ Flex หัวลงตาม Pelvis
  • ท่า Mento-posterior / หน้าผากเป็นส่วนน าจะคลอดไม่ได้ >> C/S only

ส่วนนำ ท่า และทรงปกติ แต่มีการ engagement ผิดปกติ

position occipitalis pubica ทารกมีการ engagement โดยหันท้าย
ทอยไปทางด้านหน้าตรงๆ

position occipitalis sacralis ทารกมีการ engagement โดยหันท้าย
ทอยไปทางด้านหลังตรงๆ โดย sagittal suture จะขนานกับแนวเชิงกราน

. ความผิดปกติเกี่ยวกับ asynclitism (abnormal asynclitism)

ท่าและทรงปกติ แต่มีการ engagement ผิดปกติ โดยตะแคงเอา parietal bone ชิดไป ด้านใดด้านหนึ่ง

แสดงอาการ>>ร้องไห้ ร้องครวญคราง เอะอะโวยวาย
ก้าวร้าว บิดตัวไปมา ไม่ยอมเบ่ง /เบ่งคลอดไม่ถูกวิธี

การวินิจฉัย

  • ไม่มีประสบการณ์/ประสบการณ์คลอดที่ไม่ดี
  • เผชิญปัญหาไม่เหมาะสม
  • ไม่พร้อมในการตั้งครรภ์
  • ร้องไห้ครวญคราง/พฤติกรรมก้าวร้าว

การดูแลรักษา

  • ให้คำแนะนำเบ่งคลอดที่ถูกวิธี
  • ปลอบประโลม ให้กำลังผู้คลอด
  • Monitor FHS>>fetal distress>> C/S

นางสาวขนิษฐา ชาญเลิศ เลขที่13 62102301013