ความผิดปกติของปัจจัยการคลอด
abnormal passengers
abnormal psychological
abnormal power
แรงจากการหดรัดตัวของมดลูก (uterine contraction)
ความผิดปกติของแรงเบ่ง(inadequate voluntary expulsive force)
hypertonic uterine dysfunction
hypotonic uterine dysfunction
มดลูกหดรัดตัวไม่ประสานกัน (incoordinate contraction)
มดลูกหดรัดตัวไม่คลาย (tetanic contraction)
มดลูกหดรัดตัวเป็นวงแหวน
แรงดัน > 60 มม.ปรอท ระยะพักคลายตัว
ไม่เต็มที่ เจ็บครรภ์ตลอดเวลา การคลอดไม่ก้าวหน้า
รักษาตามสาเหตุ 1.) ดูแลปลอบโยนให้กำลังใจ 2.) ดูแลให้ได้รับยระงับปวดเพื่อบรรเทาปวดและได้พักผ่อน 3.) ให้สารละลายทางหลอดเลือดดำเพื่อบรรเทาภาวะขาดน้ า 4.) รายที่มี CPD ให้คลอดด้วยวิธีที่เหมาะสมเช่น ผ่าคลอด
ใยกล้ามเนื้อมดลูกท างานไม่ประสานกัน โดยมดลูกมี
การหดรัดตัวส่วนกลางและส่วนล่างมากกว่าส่วนบน
การวินิจฉัย เจ็บปวดมาก การคลอดไม่ก้าวหน้า
D>90 ́ I<2˝
การดูแลรักษา 1.) ปรับลดหรือหยุดให้ oxytocin 2.) มีการคลอดติดขัด ท่าทารกผิดปกติ ดูแลให้ได้รับการคลอดวิธีที่เหมาะสม
แข็งตึงตลอดเวลา หดรัดตัวถี่และนาน ระยะพักสั้น/ไม่มีระยะพักเลย
Bandl's ring
constriction ring
คลำ: รอยคอดวงแหวนเกิดขึ้นระหว่างกล้ามเนื้อส่วนบนกับส่วนล่าง
ดูแลให้ C/S ทันที
PV: วงแหวนรัดรอบตัวทารกบริเวณใดบริเวณหนึ่งของมดลูก
ให้ยาระงับปวด, พบ fetal distress ให้ C/S ทันที
สาเหตุ
การดูแลรักษา
การหดรัดตัวของมดลูกที่มีแรงดัน < 25 mm.Hg D<40˝ I>3 ́
ความถี่ในการหดรัดตัว< 3 ครั้งใน 10 นาที
CPD, ท่าผิดปกติ, G4, ติดเชื้อ, จิตใจ/ปวด/กังวล, ขาดน้ำ/เหนื่อย, Bladder full
สวนปัสสาวะ, การให้สารน้ำ, ให้ยาลดปวด, ให้กำลังใจ, ประเมิน CPD, เจาะถุงน้ำคร่ำ, คลอดด้วยวิธีที่เหมาะสม
การวินิจฉัย
การดูแลรักษา
สาเหตุ
เบ่งไม่ถูกวิธี, ยาระงับปวด/ยาสลบ, เหนื่อยล้า/อ่อนเพลีย, พักผ่อน/อาหารไม่เพียงพอ, มีพยาธิสภาพ/โรค
เบ่งสั้น/เบ่งออกเสียง, นอนบิดไปมา, เบ่งแล้ว No dilate/descent
แนะนำวิธีการเบ่งคลอดที่ถูก, ดูแลจัดท่า/ ดูแลให้พักผ่อน, On IV, ช่วยคลอด V/E, F/E, C/S
ความผิดปกติเกี่ยวกับส่วนนำทารก (abnormal presentation)
ทารกส่วนนำเป็นก้น (breech presentation)
การวินิจฉัย - ตรวจท้อง: ยอดมดลูกคล าได้ก้อนกลมแข็ง+ballottement และคลำได้ก้นนุ่มเหนือหัวหน่าว, ฟังFHSสูงกว่าระดับสะดือ
การดูแลรักษาทารกท่าก้น
พบท่าก้น GA<32 wk. ให้ANCปกติและติดตามประเมินท่าทุกครั้งที่มา ANC
GA>32 wk. ควรตรวจด้วย U/S เพื่อยืนยันท่า+เลือกวิธีการช่วยคลอด
มารดาและทารกไม่พบภาวะผิดปกติแพทย์อาจท า external cephalic version +
คลอดเอง หรือถ้าไม่หมุนก็คลอดท่าก้น
C/S
ทารกส่วนนำเป็นหัวไหล่/ทารกแนวขวาง
(shoulder presentation/transverse lie)
การวินิจฉัย: ตรวจท้อง HOF ค่อนข้างต่ำท้องขยายออกข้าง, คลำศีรษะได้ที่ iliac fossa ได้ก้นด้านตรงข้าม, FHS สูงหรือต่ำกว่าสะดือเล็กน้อย, PV อาจพบกระดูกซี่โครงกระดูกหน้าอก สะบัก ไหปลาร้า ต้นแขน/ซอกรักแร้ อาจพบมือแขนโผล่ออกมา, ultrasound
การดูแลรักษาทารกท่าขวาง
อาจทำ external cephalic version + คลอดเอง
ถ้าน้ำคร่ำแตก/เจ็บครรภ์>> C/S เป็นวิธีที่ปลอดภัยที่สุด
ทารกมีส่วนนำร่วม (compound presentation)
การวินิจฉัย PV พบแขน/ ขาอยู่ข้างส่วนนำ
การดูแลรักษา
- ติดตามความก้าวหน้าในการคลอด+เฝ้าระวัง
- ทารกสามารถดึงกลับเข้าไปเอง แต่หากไม่ผู้ดูแลอาจใช้นิ้วดันส่วนที่ยื่นลงมาขึ้นไป พร้อมกับกดที่ยอดมดลูกเพื่อให้ศีรษะลงมาในช่องเชิงกราน
- ถ้าสายสะดือย้อย, fetal distress ให้ประเมิน FHS+ให้ O2+ เตรียม C/S
ความผิดปกติเกี่ยวกับท่าทารก (abnormal position)
ทารกมีส่วนนำเป็นศีรษะ แต่ส่วนท้ายทอยไม่ได้อยู่ด้านหน้าของช่องเชิงกราน
สาเหตุ Hypotonic UT, Contracted pelvis , อื่นๆ
ท่าท้ายทอยอยู่ด้านหลัง (occiput posterior position: OPP),
ท่าท้ายทอยคงอยู่ด้านหลัง (persistent occiput posterior position: POPP)
- คลำท่าทารกได้ไม่ชัด /คลำหลังค่อนไปทางสีข้าง /แขนขาบริเวณกลางท้อง
- PV พบกระหม่อมหลังอยู่ทางด้านหลัง/เอียงซ้ายขวา
การดูแลรักษา
- รอให้ศีรษะหมุนเองแต่อาจใช้เวลานาน
- ตัดฝีเย็บให้กว้าง
- V/E, F/E, C/S
ท่าท้ายทอยอยู่แนวขวาง (occiput transverse position: OTP/
deep transverse arrest of head)
รอยต่อแสกกลางอยู่ในแนวขวางท้ายทอยอยู่ด้านข้าง+ไม่หมุนอีก 90 องศา อย่างน้อย 1 ชม.
การวินิจฉัย
- คลำได้แขนขาอยู่บริเวณด้านข้างของหน้าท้อง
- FHS ค่อนไปทางสีข้างมารดา
- PV รอยต่อแสกกลางอยู่แนวขวาง+ขม่อมอยู่ด้านข้าง/คลำไม่ได้
รักษาเหมือน OPP
Brow presentation (ไม่ก้ม ไม่เงย)
– PV พบ 2 Fontanelles พอกัน---C/S only++
สาเหตุ จากเชิงกรานแคบ ผนังหน้าท้องหย่อน ทารกแฝด ทารกตัวตัว ไม่มีสมอง
ความผิดปกติเกี่ยวกับ engagement (abnormal engagement)
ความผิดปกติเกี่ยวกับทรงของทารก (abnormal attitude)
การดูแลรักษา
- ตรวจว่ามีช่องเชิงกรานแคบ? ถ้าไม่แคบให้คลอดทางช่องคลอด
- Monitor FHS
- ท่า Mento-anterior---คลอดเองได้ เพราะเด็กจะ Flex หัวลงตาม Pelvis
- ท่า Mento-posterior / หน้าผากเป็นส่วนน าจะคลอดไม่ได้ >> C/S only
ส่วนนำ ท่า และทรงปกติ แต่มีการ engagement ผิดปกติ
position occipitalis pubica ทารกมีการ engagement โดยหันท้าย
ทอยไปทางด้านหน้าตรงๆ
position occipitalis sacralis ทารกมีการ engagement โดยหันท้าย
ทอยไปทางด้านหลังตรงๆ โดย sagittal suture จะขนานกับแนวเชิงกราน
. ความผิดปกติเกี่ยวกับ asynclitism (abnormal asynclitism)
ท่าและทรงปกติ แต่มีการ engagement ผิดปกติ โดยตะแคงเอา parietal bone ชิดไป ด้านใดด้านหนึ่ง
แสดงอาการ>>ร้องไห้ ร้องครวญคราง เอะอะโวยวาย
ก้าวร้าว บิดตัวไปมา ไม่ยอมเบ่ง /เบ่งคลอดไม่ถูกวิธี
การวินิจฉัย
- ไม่มีประสบการณ์/ประสบการณ์คลอดที่ไม่ดี
- เผชิญปัญหาไม่เหมาะสม
- ไม่พร้อมในการตั้งครรภ์
- ร้องไห้ครวญคราง/พฤติกรรมก้าวร้าว
การดูแลรักษา
- ให้คำแนะนำเบ่งคลอดที่ถูกวิธี
- ปลอบประโลม ให้กำลังผู้คลอด
- Monitor FHS>>fetal distress>> C/S
นางสาวขนิษฐา ชาญเลิศ เลขที่13 62102301013