Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

triệu chứng học nội tiết, cls - Coggle Diagram

- - - - bệnh khổng lồ
        
        biểu hiện
        
        về hình dáng: do khối u phát triển đang tuổi lớn, các sụn liên kết vẫn còn, nên kích tố phát dục làm xƣơng dài và to ra quá mức, làm ngƣời bệnh cao nhanh và quá mức.
        
        Bệnh ít khi biểu hiện một mình, thƣờng phối hợp với bệnh to đầu chi, cũng có khi phối hợp với bệnh nhi tính (cơ thể to, nhƣng tinh thần và tình dục còn nhƣ trẻ con
        
        khối u não: giống to đầu chi
      - bệnh cushing
        
        triệu chứng
        
        Triệu chứng về hình dáng: tiết quá costisol
        
        béo trung tâm, bệnh nhân tăng cân, chủ yếu béo nửa ngƣời trên, ụ mỡ sau gáy, chân, tay nhỏ do teo cơ, , yếu cơ gốc chi
        
        mặt to, tròn, đỏ, nhiều mụn trứng cá ở mặt,
        ngực, lƣng, tóc mai mọc thấp.
        
        Có thể có nhiều vết rạn da đỏ, ở bụng, đùi và vú 2 bên, trên da có nhiều đám thâm tím do xuất huyết khi bị va chạm, hoặc xuất huyết tự nhiên.
        
        sẹo khó liền
        
        về nội tiết: tiết quá androgen
        
        Nữ: rối loạn kinh nguyệt nhƣ mất kinh hoặc kinh thƣa.
        
        Nam: có thể bị liệt dƣơng, giảm ham muốn tình dục, hậu quả là vô sinh.
        
        Gãy xƣơng tự nhiên cũng có thể gặp do loãng xƣơng
        
        do vận chuyển pro từ xương ra ngoài
        
        Loãng xương là bệnh xương chuyển hóa tiến triển làm giảm mật độ chất khoáng trong xương (khối lượng xương trên một đơn vị thể tích), kèm suy giảm cấu trúc xương (colagen cấu tạo nên cấu trúc xương).
        
        khối u não:
        
        đau đầu
        
        thu hẹp thị trường
        
        Tâm lý thƣờng không ổn định
        
        tiết nhiều aldosteron
        
        Triệu chứng cao huyết áp, hạ kali máu, với các triệu chứng giống đái nhạt gợi ý tới sự quá tiết này
        
        cận lâm sàng
        
        Định lƣợng cortisol
        
        Nghiệm pháp ức chế bằng 1mg Dexamethason định lƣợng cortisol máu và ACTH 8 giờ sáng ngày hôm sau. Nếu cortisol máu > 5 µg/dL (140 nmol/L), và ACTH máu cao, gợi ý u tiết ACTH.
        
        Chụp cộng hƣởng từ sọ não tìm u tuyến yên là chỉ định cần thiết
        
        nguyên nhân
        
        do rối loạn sản xuất hormon vỏ tuyến thƣợng thận gây gia tăng mạn tính hormon glucocorticoid không kìm hãm đƣợc
        
        tuyến yên
        
        khối u
        
        ngoại sinh
      - u tuyến yên tiết prolactin
        
        triệu chứng
        
        nội tiết:
        
        Nam: suy giảm tình dục, giảm chức năng cương dương, vô sinh, vú to, có thể gặp vú tiết sữa.non
        
        Nữ: mất kinh, kinh thƣa, vô sinh và vú tiết sữa, vẫn có kinh nguyệt nhƣng thời kỳ hoàng thể bất thƣờng dẫn đến vô sinh
        
        khối u: thƣờng do u to gây chèn ép: đau đầu, thu hẹp thị trƣờng.
        
        cận lâm sàng
      - u tuyến yên tiết TSH
        
        triệu chứng
        
        nội tiết
        
        hội chứng cƣờng giáp, thậm chí là không có triệu chứng
        
        rất dễ bỏ sót và chẩn đoán bệnh Basedow hay cƣờng giáp do bƣớu nhân tuyến giáp.
        
        30% ngƣời bệnh nữ có rối loạn kinh nguyệt
        
        Bƣớu giáp lan toả.
        
        khối u: đau đầu, thu hẹp thị trƣờng.
        
        cận lâm sàng
        
        Định lƣợng hormon: nồng độ TSH cao hoặc bình thƣờng, nồng độ FT3, FT4 cao.
        
        Chụp cộng hƣởng từ sọ não tìm u tuyến yên
      - u tuyến yên tiết FSH, LH
        
        u tuyến yên tiết hormone sinh dục, nồng độ LH tăng, hoặc FSH tăng,
        hoặc kết hợp cả hai.
      - bệnh to đầu chi (Bệnh to viễn cực)
        
        90% các trƣờng hợp bệnh này do một khối u tế bào ƣa acid của tuyến yên
        gây ra.
        
        Tế bào ƣa acid tiết ra hormon tăng trƣởng (GH)
        
        Ở ngƣời lớn: bệnh to đầu chi
        
        trẻ em: bệnh khổng lồ
        
        triệu chứng:
        
        Ở mặt:
        
        Trán thấp, nhƣng cung lông mày nhô và to ra.
        
        Mi mắt dày.
        
        Hai gò má nhô lên.
        
        Mũi bè ra ở đoạn dƣới, lỗ mũi rộng ra.
        
        Môi dày, nhất là môi dƣới dày nhiều.
        
        Lƣỡi cũng to ra.
        
        Hàm dƣới to hẳn lên và đƣa ra trƣớc.
        
        Da mặt dày và khô.
        
        Sọ cũng to ra, nhất là chiều trƣớc sau, xƣơng chũm cũng to hơn, xƣơng chẩm
        
        dày và cứng.
        
        Ở các chi
        
        bàn chân, bàn tay to và dày, mâu thuẫn với cẳng tay, cẳng chân, vẫn bình thƣờng, ngƣời bệnh phải thay cỡ giày, dép, nhẫn không còn vừa ngón tay.
        
        Ở thân:
        
        Thân ngƣời bệnh có thể bị cong xuống.
        
        Phần dƣới của xƣơng mỏ ác nhô ra, làm cho lồng ngực bị thay đổi nhiều, hẹp lại ở chiều ngang, dài ra ở chiều trƣớc sau.
        
        Xƣơng đòn, xƣơng bả vai, xƣơng sƣờn, cũng to hơn ở ngƣời bình thƣờng.
        
        Nội tạng:
        
        Thanh quản cũng dày ra, nên tiếng nói không đƣợc thanh nữa.
        
        Tuyến giáp to: bƣớu cổ đơn thuần hoặc bƣớu đa nhân tuyến giáp.
        
        Bộ phận sinh dục ngoài to ra, trái lại các bộ phận sinh dục trong (tinh hoàn, buồng trứng) bị teo lại.
        
        Gan to, lách to.
        
        Triệu chứng về nội tiết
        
        Rối loạn chuyển hoá đƣờng
        
        Lồi mắt: giống nhƣ trong bệnh Basedow, nhƣng lồi mắt ở đây do tuyến yên
        
        Rối loạn sinh dục:
        
        Triệu chứng khối u não (do chèn ép)
        
        Ngƣời bệnh nhức đầu nhiều, thƣờng nhức nhiều ở đằng sau hai mắt
        
        tuyến yên to ra, gây chèn ép giao thoa thị giác
        
        cận lâm sàng
        
        xét nghiệm
        
        Định lƣợng nồng độ GH:
        
        Một số xét nghiệm hormon khác: TSH, Prolactin, LH, FSH, estradiol, testosterone
        
        Các xét nghiệm khác liên quan đến biểu hiện bệnh: glucose máu, glucose niệu
        
        Định lƣợng nồng độ IGF-1 huyết thanh
        
        Chụp X-quang sọ: chụp phía trƣớc và phía bên, tập trung vào hố yên.
        
        Chụp cắt lớp vi tính sọ não
        
        Chụp cộng hưởng từ tuyến yên
      - U tuyến yên tiết hỗn hợp
        
        u tiết hỗn hợp TSH và prolactin.
        
        tăng tiết prolactin và GH
    - - Bệnh nhi tính (lùn tuyến yên)
        
        chiều cao của ngƣời bệnh phụ thuộc vào tuổi của họ vào đúng lúc bị suy tuyến yên
        
        Bệnh có thể suy thuỳ trƣớc tuyến yên
        
        tồn tại ở ngƣời đã lớn tuổi (bắt đầu tuổi dậy thì hoặc sau tuổi dậy thì) các tính chất sinh dục, tâm thần của trẻ con.
      - Hội chứng phì sinh dục (Syndrome adiposo-genitaie)
        
        do u tế bào không bắt màu của thuỳ trƣớc tuyến yên
        
        Bắt đầu ở tuổi dậy thì về lâm sàng có thể gặp các triệu chứng sau:
        
        Béo phì: thƣờng thấy ở mặt trƣớc cổ (gầy không bị), ngực, bụng và các gốc chi, da mịn và mềm
        
        Hội chứng sinh dục: ở nữ: mất kinh; ở nam: liệt dƣơng. Các bộ phận sinh dục còn nhƣ ở trẻ em. Bộ phận sinh dục phụ ít phát triển. Đôi khi có tình trạng ẩn tinh hoàn.
        
        u tuyến yên: các biểu hiện giống nhƣ trong mọi khối u của thùy
        tuyến yên (xem: bệnh to các viễn cực).
      - Bệnh Simmonds (suy mòn Simmonds)
        
        do suy toàn bộ tuyến yên
        mà chủ yếu là suy thuỳ trƣớc tuyến yên gây ra.
        
        do u lành hoặc xơ hoá của tế bào không bắt màu của tuyến yên
        
        lâm sàng
        
        sinh dục: Ở nữ: mất kinh, teo nhỏ các bộ phận sinh dục, lông nách và lông mu thƣa thớt. Ở ngƣời vừa đẻ, không có sữa.
        
        tinh thần: trí óc suy nhƣợc, rối loạn cảm tính.
        
        hình dáng: gầy đét, da mỏng và khô
        
        suy nhiều tuyến:
        
        cần phân biệt với bệnh Sheehan: hoại tử tuyến yên do thiếu máu sau khi đẻ gây nên, triệu chứng cũng nhƣ trên, nhƣng nhẹ hơn. :!!:
  - - - BỆNH ĐÁI NHẠT
        
        ngƣời bệnh đái nhiều và uống nhiều kéo dài.
        
        do thiếu nội tiết chống đái nhiều của thuỳ sau tuyến yên gây ra. Nhƣng khoảng 60% các trƣờng hợp do rối loạn chức năng, không thấy rõ nguyên nhân.
        
        triệu chứng:
        
        Uống nhiều
        
        . Đái nhiều: là triệu chứng chính
        
        Nƣớc tiểu trong
        
        nguyên nhân:
        
        U vùng não yên (Tumeur diencé-phalo-pitutaire).
        
         Nhiễm khuẩn: lao màng não vùng nền sọ, viêm não.
        
         Chấn thƣơng nền sọ: xảy ra sau phẫu thuật não hoặc xạ trị bị tổn thƣơng vào tuyến yên.
        
         Di truyền
        
        CLS:
        
        Xét nghiệm máu và nước tiểu
        
        Các nghiệm pháp thăm dò thuỳ sau tuyến yên
        
        Nghiệm pháp hạn chế nƣớc (nghiệm pháp nhịn uống):
        
        mục đích phân biệt đái tháo nhạt thực sự
        với chứng cuồng uống :!!:
        
        Nghiệm pháp vasopressin hoặc demopressine:
        
        giúp phân biệt đái tháo nhạt trung ƣơng hay đái
        tháo nhạt do thận. :!!:
        
        Nghiệm pháp tiêm dung dịch muối ƣu trƣơng: nghiệm pháp Carter và Robins (hiện nay không sử dụng)
        
        Nghiệm pháp tiêm nicotin: nghiệm pháp Cartesgarod (hiện nay không sử dụng):
        
        chuẩn đoán: Dựa vào hai triệu chứng đái nhiều, uống nhiều và nghiệm pháp thăm dò tuyến yên
        (hiện nay chỉ làm nghiệm pháp nhịn uống và nghiệm pháp vasopressin).
  - - - U tuyến yên (u có tiết nội tiết tố hoặc u không chế tiết).
      - Các khối u khác trong sọ: u sọ hầu, ung thƣ di căn, sarcoma.
      - Bệnh u hạt.
      - Sau chấn thƣơng vùng đầu (phẫu thuật hoặc tia xạ).
      - Hội chứng Sheehan (chảy máu tuyến yên sau đẻ dẫn tới hoại tử tuyến yên).
      - Hội chứng hố yên rỗng
- - - - nguyên nhân
        
        Suy giáp tạm thời do dùng thuốc kháng giáp trạng
        tổng hợp, do viêm tuyến giáp (cấp hoặc bán cấp)…
        
        suy giáp tại tuyến (suy giáp tiên phát): do tuyến giáp bị phá hủy, bị cắt, bị viêm, quá trình tổng hợp hormone tại tuyến giáp bị ngăn cản…
        
        ngoài tuyến (suy giáp thứ phát): tuyến giáp giảm hoạt động do thiếu sự kích thích từ tuyến yên (ví dụ suy tuyến yên)
        
        suy giáp vĩnh viễn do thiểu năng tuyến giáp bẩm sinh phẫu
        thuật cắt bỏ tuyến giáp, điều trị I131…
      - triệu chứng
        
        giảm chuyển hóa
        
        Suy nhƣợc toàn thể (thể lực, tinh thần và sinh dục):
        
        Tăng cân nhiều và nhanh dù ăn ít.
        
         Thân nhiệt thấp, sợ lạnh.
        
         Rối loạn về sinh dục: trẻ em chậm hoặc không dậy thì. Nam giới hay có liệt dƣơng, phụ nữ thƣờng bị vô kinh, thiểu kinh, vô sinh.
        
         Táo bón.
        
        thay ổi ở da, niêm mạc và lông tóc móng :star:
        
        Da khô, dày, xanh (thiếu máu) và có màu vàng sáp (do tăng carotene máu).
        
         Tím nhẹ 2 gò má và môi.
        
         Lông tóc khô, dễ rụng. Lông mày rụng.
        
         Móng tay, móng chân có khía và dễ gãy.
        
         Thâm nhiễm da và niêm mạc do nƣớc và mucopolysacaride làm thay đổi hình dạng:
        
        Mặt phì ra, cánh mũi bè, môi dày, mặt mất các nếp nhăn tạo ra vẻ mặt vô cảm.
        
        Ngón chân, ngón tay to ra.
        
        Da cẳng chân căng bóng, ấn không lõm (phù cứng, myxodem).
        
        Thâm nhiễm dây thanh âm và thanh quản làm nói khàn; thâm nhiễm vòi.
        
        Eustache làm giảm thính lực và ù tai; thâm nhiễm mũi lƣỡi gây lƣỡi to, ngủ ngáy
        
        Một số ít bệnh nhân bị tràn dịch các màng tim, phổi.
        
        về thần kinh cơ
        
        cơ bị phì đại, sờ cơ thấy cảm giác căng cứng nhƣng cơ lực giảm. Giảm phản xạ gân xƣơng.
        
        Bệnh nhân hay bị dị cảm đầu chi, chuột rút.
        
        tim mạch
        
        Nhịp tim chậm, tiếng tim mờ, khó thở khi gắng sức.
        
         Huyết áp tâm thu hạ, huyết áp tâm trƣơng tăng.
        
         Ngƣời cao tuổi có thể có triệu chứng suy mạch vành do xơ vữa động mạch.
        
         Tràn dịch màng tim mức độ nhẹ - vừa, ít khi gây ép tim. Chọc dịch ra nƣớc vàng chanh, nhiều protein.
        
        Hôn mê phù niêm
        
        Rối loạn ý thức.
        
         Giảm thân nhiệt.
        
         Nhịp tim chậm.
        
         Tim to, tràn dịch màng tim, có thể bị trụy tim mạch.
        
         Natri máu giảm
      - cận lâm sàng
        
        FT3 và FT4 giảm
        
        TSH tăng cao trong suy giáp tiên phát
        
        giảm hoặc bình thƣờng rong suy giáp thứ phát do tổn thƣơng tuyến yên – vùng dƣới đồi
        
        FT3 và FT4 bình thƣờng nhƣng TSH tăng gọi là suy giáp dƣới lâm sàng (Subclinical hypothyroidism)
        
        Kháng thể Anti-TPO tăng cao trong bệnh viêm tuyến giáp mạn tính Hashimoto.
        
        Siêu âm tuyến giáp: tuyến giáp bị cắt hoặc teo nhỏ (sau điều trị I131)…
  - - - HỘI CHỨNG CƢỜNG GIÁP
        
        nguyên nhân
        
        là tình trạng tuyến giáp hoạt động quá mức dẫn
        đến sản xuất hormon giáp nhiều hơn bình thƣờng
        
        gây ra những tổn hại về mô và chuyển hóa.
        
        Danh từ nhiễm độc giáp (thyrotoxicosis) đƣợc dùng để chỉ toàn bộ các tổn hại này
        
        Basedow: là nguyên nhân chính,
        
        biến chứng tim mạch
        
        Đau thắt ngực
        
        Rối loạn nhịp tim:
        
        biến chứng mắt
        
        Lồi mắt ác tính:
        
        Liệt cơ vận nhãn một hoặc hai bên
        
        Cơn bão giáp trạng (thyroid storm)
        
        Là tính trạng hormone giáp trong máu tăng rất cao và đột ngột
        
        giáp, hoặc lúc chuyển dạ ở phụ nữ có thai.
        
        Thƣờng xảy ra ở những bệnh nhân không đƣợc chẩn đoán và điều trị mà lại tiến hành phẫu thuật tuyến
        
        Biểu hiện lâm sàng:
        
        Rối loạn ý thức, lơ mơ, sau đó đi vào hôn mê.
        
        Sốt rất cao, 39 - 400C.
        
        Nhịp tim rất nhanh, 150 - 160 ck/ph, thƣờng có loạn nhịp.
        
        Nôn nhiều, ỉa chảy.
        
        Da, mắt vàng
        
        Bƣớu (đơn hoặc đa) nhân độc tuyến giáp.
        
        Tăng sản xuất hormon giáp do chửa trứng, di căn ung thƣ tuyến giáp thể nang.
        
        U tuyến yên tăng tiết TSH (Thyroid stimulating hormon)
        
        triệu chứng
        
        toàn thân
        
        Mệt mỏi nhiều và thƣờng xuyên
        
        Gày sút cân nhiều và nhanh, trung bình 3-5kg trong vài tháng mặc dù ăn ngon miệng
        
        tim mạch
        
        Hay có cơ hồi hộp đánh trống ngực.
        
        Nhịp tim nhanh thƣờng xuyên
        
        Tim đập mạnh.
        
        Một số bệnh nhân có khó thở, suy tim
        
        Dấu hiệu mạch kích động: nhìn hoặc sờ thấy rõ các động mạch
        cảnh, động mạch chủ bụng, động mạch đùi đập mạnh.
        
        vận mạch
        
        Sợ nóng, có thể có rối loạn điều nhiệt, có cảm giác ngây ngấy sốt.
        
        Ra mồ hôi nhiều, bàn tay bệnh nhân luôn nóng, ẩm.
        
        Bệnh nhân luôn có cảm giác khát, uống nhiều để bù lại lƣợng nƣớc mất qua da.
        
        thần kinh - cơ
        
        Hay cáu gắt, dễ bị kích động, lo âu, giảm khả năng tập trung.
        .
        
        Mất ngủ, khó ngủ dù rất mệt
        
        Bệnh nhân có thể bị teo và yếu cơ, rõ nhất ở cơ gốc chi lên khó leo cầu thang, dấu hiệu ghế đẩu dƣơng tính.( ngồi trên ghế đứng dậy bắt buộc phải có dùng tay chống đẩy do không có sức mạnh cơ hông và đùi.)
        
        Một số bệnh nhân Basedow nam giới, trẻ tuổi có thể bị liệt chi đột ngột về đêm do hạ kali máu
        
        Run đầu chi biên độ nhanh nhỏ, run tăng khi xúc động. Bảo bệnh nhân giơ 2 tay song song trƣớc mặt, các ngón tay xòe ra.
        
        Phản xạ gân xƣơng tăng.
        
        tiêu hóa:
        
        ăn nhiều, nhanh đói, đi ngoài phân nát kéo dài...
        
        sd
        
        Rối loạn kinh nguyệt ở nữ. Suy sinh dục ở nam
      - bướu cổ
        
        lan toả (trong bệnh Basedow)
        
        xảy ra khi hệ thống miễn dịch tạo ra các kháng thể là globulin miễn dịch kích thích tuyến giáp. Những kháng thể này sau khi gắn vào các tế bào tuyến giáp khỏe mạnh thì chúng có thể khiến tuyến giáp tạo ra nhiều hormone tuyến giáp
        
        có nhân (bƣớu nhân độc)
      - về mắt
        
        triệu chứng
        
        Triệu chứng cơ năng: cộm, chói mắt, chảy nƣớc mắt.
        
         Phù nề nhẹ quanh hốc mắt (rất hay gặp), sung huyết giác mạc, viêm loét giác mạc, có thể gây mù.
        
         Lồi mắt một hoặc hai bên, nhanh hoặc từ từ, có thể gây nhìn đôi. Lồi mắt có thể xuất hiện trƣớc, hoặc đồng thời với bệnh Basedow.
        
         Co cơ mi trên gây:
        
        Dấu hiệu De Graefe: mất vận động giữa mi mắt và nhãn cầu.
        
        Dấu hiệu Dalrymple: hở khe mi, còn gọi là lồi mắt giả.
        
        Dấu hiệu Stellwag: mi mắt nhắm không kín.
      - Phù niêm trƣớc xƣơng chày :star:
        
        Là dấu hiệu đặc hiệu của bệnh Basedow nhƣng hiếm gặp
        
        Hình ảnh điển hình giống nhƣ da cam, gồm
        những nốt sẩn nổi trên nền da cứng, màu hồng hoặc da cam, không đau và không ngứa
        
        căn nguyên được giả thiết nhiều nhất là trong bệnh lý Basedow tế bào lympho B sản sinh kháng thể gắn với receptor trên bề mặt tuyến giáp, kích thích tuyến giáp tăng tiết hormon T3, T4 gây ra tình trạng cường giáp trên lâm sàng đồng thời các tế bào lympho T giải phóng các cytokine viêm, kích thích nguyên bào sợi tại mắt, da sản xuất glycoaminoglycan (mucin). Tại da vị trí hay gặp trước xương chày nên được gọi là phù niêm trước xương chày.
        
        Phù niêm trước xương chày thuộc nhóm lắng đọng mucin tiên phát
      - Các dấu hiệu khác
        
         Vết bạch biến.
        
         Vú to ở nam giới.
        
         Ngón tay dùi trống
      - cls:
        
        FT3 và FT4 tăng,TSH giảm nhiều theo cơ chế feedback
        
        Trƣờng hợp TSH giảm nhƣng FT3 và FT4 bình thƣờng đƣợc coi là cƣờng giáp dƣới lâm sàng, có thể là giai đoạn đầu của Basedow.
        
        Kháng thể kháng thụ thể TSH là xét nghiệm đặc hiệu cho bệnh Basedow. TRAb giảm khi bệnh ổn định (nhƣng có thể không về bình thƣờng)
        
        Kháng thể Anti-TPO cũng có thể tăng
        
        Xạ hình tuyến giáp bằng I131 hoặc I123
        
        nhân nóng: lành tính
        
        nhân lạnh: ác tính
        
        Đo độ tập trung iod phóng xạ
        
        xét nghiệm khác điện tim, siêu âm,...
- - - - Cơn tetani rõ rệt
        
        Cơn co thắt các đầu chi:
        
        Co thắt các tạng:
        
        Các phản xạ gân xƣơng: tăng nhẹ, nhƣng không bao giờ có phản xạ Bakinski
      - Tetani tiềm tàng
        
        Nghiệm pháp thở sâu
        
        Dấu hiệu Chvostek
        
        Dấu hiệu Trousseau
      - Các triệu chứng khác
        
        Mắt đục thủy tinh thể.
        
        Bong da, rụng tóc, móng có đốm trắng, răng có khía, giảm sản men
    - - phẩu thuật tự phát
      - k rõ nguyên nhân
      - bẩm sinh k phát triển
      - kháng thể kháng tuyến cận giáp
        
        đôi khi phối hợp với bệnh Addison và biểu hiện nấm da (hội chứng Whitaker).
  - - - Các rối loạn về xương
        
        Đau xƣơng:
        
        U các huỷ cốt bào
        
        Gãy xƣơng tự nhiên
        
        mất canxi
        
        Biến dạng xƣơng
        
        Có thể rụng răng.
      - Suy nhược - triệu chứng tâm thần kinh
        
        Khát nhiều, tiểu nhiều 2 – 3 lít/24h, dẫn đến mất nƣớc cả nội và ngoại bào.
      - Hội chứng thận
        
        Có thể gây sỏi hệ tiết niệu
        
        Đau quặn thận
      - Hội chứng tiêu hoá
        
        Chán ăn, nôn mửa, đôi khi có cơn đau bụng cấp, mức độ tùy mức tăng calci máu.
        
        Đau do loét đƣờng tiêu hóa hay viêm tụy mãn có thể xảy ra
      - Triệu chứng tim mạch
        
        Hay gặp tăng huyết áp
    - - Cường cận giáp tiên phát
        
        Quá sản tuyến cận giáp: c
        
        Ung thƣ tuyến cận giáp
        
        Adenom đơn độc:
      - Cường cận giáp thứ phát
        
        Do tình trạng hạ calci kéo dài kích thích tăng sản xuất PTH
- - - - Thƣờng khởi phát ở ngƣời trên 30 tuổi, bệnh thƣờng diễn biến tiềm tàng trong một số thời gian dài, triệu chứng nghèo nàn và kín đáo, có yếu tố gia đình rõ.
      - Xét nghiệm glucose máu lúc đói thƣờng không cao lắm, có khi phải làm nghiệm pháp gây tăng glucose máu để chẩn đoán sớm. Thăm dò bài tiết insulin tƣơng đối.
      - Bệnh nhân có thể đƣợc điều trị có kết quả do nhiễm toan - ceton, đặc biệt hay bị các biến chứng thoái hoá.
      - Có thể đƣợc điều trị có kết quả chi bằng chế độ ăn hoặc kết hợp với thuốc hạ đƣờng huyết uống
      - ăn đói đái nhiều
  - - - Bệnh hay khởi phát một cách đột ngột và rầm rộ với các triệu chứng cổ điển
      - Xét nghiệm thấy glucose máu khá cao, nhiều glucose niệu và hay có thể ceton niệu.
      - Thăm dò khả năng bài tiết insulin của tuy nhờ định lƣợng insulin và C - Peptid
      - Có thấy tỷ lệ cao bệnh nhân thuộc típ này có thể kháng tiểu đảo tụy và bệnh nhân thƣờng thuộc nhóm HLA, DR3, DR4, B8, B15.
      - ăn đói đái gầy nhiều
  - - - tình trạng tăng glucose máu gây các biến chứng mạn tính nhƣ bệnh lý võng mạc gây mất thị lực, tổn thƣơng cầu thận có các triệu chứng suy thận,
      - biến chứng thần kinh ngoại vi với nguy cơ loét chân, cắt cụt chi và bàn chân Charcot
      - biến chứng mạch máu ngoại vi, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu và các biến chứng tim mạch khác
    - - xét nghiệm glucose máu lúc đói, glucose máu bất kỳ và nghiệm pháp tăng glucose máu
    - - Hôn mê do nhiễm toan - ceton thường type 1
        
        triệu chứng
        
        Dấu hiệu mất nƣớc toàn thể (khát, khô da và niêm mạc).
        
         Thở nhanh sâu, có mùi aceton trong hơi thở đƣợc mô tả nhƣ mùi táo thối.
        
         Các biểu hiện ở bụng (buồn nôn, nôn, đau bụng).
        
         Thân nhiệt hiếm khi tăng,
        
        cls
        
        Glucose máu > 14,6 mmol/L (250 mg/dL)
         Toan hóa máu với pH < 7,3
      - Hôn mê do tăng thấm thấu thường type 2
        
        lâm sàng
        
        Biểu hiện lâm sàng tăng glucose máu: mệt, tiểu nhiều, khát nƣớc, nhìn mờ.
        
         Biểu hiện lâm sàng mất nƣớc: yếu, mệt mỏi, chán ăn, khát nƣớc, khô da và niêm mạc, chuột rút, mạch nhanh, tụt huyết áp.
        
         Rối loạn ý thức do mất nƣớc nhƣ lơ mơ, ngủ gà, hôn mê.
        
         Tình trạng này tiến triển từ từ trong vài ngày đến vài tuần.
        
         Không có dấu hiệu nhiễm toan – ceton.
        
        cls
        
        Glucose máu thƣờng cao > 33,3 mmol/L
        
        Tình trạng mất nƣớc nặng (tăng hematocrit)/suy thận chức năng (ure và creatinin máu tăng)
      - Hôn mê do nhiễm acid lactic (phần lớn ở người thuốc hạ đƣờng huyết uống loại Biguanit)
        
        ls
        
        Khởi phát đột ngột, đau lan toả khắp toàn thân, nhất là đau bụng, đau ngực, đau cơ, chuột rút.
        
        Rối loạn tiêu hoá: buồn nôn, nôn, ỉa chảy.
        
        Hôn mê tiển triển nhanh đến độ III.
        
        Khó thở nặng (nhiễm acid - chuyển hoá).
        
        Mất nƣớc toàn thể rất nặng, có thể trụy mạch.
        
        cls
        
        Nhiễm acid chuyển hoá.
        Lactat máu tăng trên 2 mmol/L (bình thƣờng 0,5 – 1,5 mmol/L)
      - Biến chứng nhiễm khuẩn
      - Các biến chứng thoái hoá
- - - - Vã mồ hôi, lạnh, xuất hiện đột ngột, đây là một triệu chứng quan trọng.
      - Mặt xanh tái, đôi khi lại đỏ.
         Run chân tay là triệu chứng rất thƣờng gặp.
    - - Rối loạn thị giác: nhìn đôi, ảo thị
      - Cũng có khi có tình trạng lú lẫn, đờ đẫn, hoặc cơn trầm uất với ý định tự sát
    - - Cơn co giật lan toả hoặc khu trú. Hôn mê do hạ glucose máu
      - Liệt vận động có nguồn gốc trung ƣơng nhƣ liệt nửa ngƣời, liệt một tay.
      - Một số triệu chứng rất có giá trị cho chẩn đoán: vã mồ hôi, lạnh, tăng trƣơng lực cơ, cơn co giật, phản xạ gân xƣơng tăng, dấu hiệu Babinski dƣơng tính ở cả hai bên
  - - - Tam chứng Whipple điển hình.
    - - Hạ glucose máu do nguyên nhân thần kinh thực vật
      - Hạ glucose máu do chậm bài tiết insulin
      - Hạ glucose máu sau kích thích
    - - Điều trị bằng insulin quá liều
      - Điều trị bằng các sulfonylurea hay metglinide quá liều
- - - - Giảm sản xuất ACTH hoặc CRH
      - Sử dụng corticoid ngoại sinh kéo dài
      - Suy tuyến yên
    - - Lao thượng thận
      - Sự phá huỷ vỏ tuyến thƣợng thận
      - nguyên nhân tự miễn
      - Các nguyên nhân hiếm gặp khác:
  - - - Sạm da và niêm mạc:
        
        Thƣờng thấy ở phần da hở (nếp gấp lòng bàn tay, bàn chân, da mặt, mí mắt, các vết sẹo, đƣờng trắng bụng, vùng da bị kích thích)
        
        Không có sạm da niêm
        mạc thì không thể xác định bệnh Addison.
      - Mệt mỏi:
      - Hạ huyết áp:
      - Sút cân và mất nước:
      - Cơn choáng ngất
      - Các biểu hiện hạ glucose máu
      - Các triệu chứng tâm thần kinh
      - Sốt:
    - - Các bệnh nhân dùng corticoid kéo dài có thể có biểu hiện của hội chứng Cushing do thuốc.
      - Một số triệu chứng cũng giống nhƣ trong suy thƣợng thận tiên phát
      - Không gặp triệu chứng sạm da, niêm mạc mà hay bị mất sắc tố da ở những vùng có sắc tố tự nhiên nhƣ đầu vú, bộ phận sinh dục.
  - - - Đây là tiêu chuẩn vàng để đánh giá sự toàn vẹn của trục dƣới đồi – tuyến yên – thƣợng thận, giúp đánh giá dự trữ bài tiết ACTH và cortisol.
- - - - u vỏ tuyến thƣợng thận (hội chứng Conn)
  - - - Dị cảm các đầu ngón tay
      - Môi cơ, chuột rút hoặc tetani
      - Hội chứng khát, uống nhiều, tiểu nhiều, hay đái đêm
      - Rối loạn cơ, cơn mệt mỏi cơ, có khi gây liệt
      - Phù ít gặp. Phù, tăng huyết áp và rối loạn điện giải nặng có thể gây phù phổi cấp
- - - - và các tiền chất của steroid đƣợc tích lũy gần với nơi sinh tổng hợp bị nghẽn. Trong một số điều kiện, những tiền chất này có thể đƣợc chuyển thành androgen.
  - - - Tăng huyết áp là do tích tụ D.O.C gây giữ muối
    - - Nôn nhiều lần, đôi khi kèm theo ỉa chảy.
      -  Mất nƣớc nặng.
      -  Hạ natri máu, tăng ka1i máu (tăng kali nặng, thấy rõ trên điện tâm đồ)
      - Tiểu nhiều natri
    - - Triệu chúng sinh hoá phụ thuộc vào sự thiếu của từng loại enzym
- - - - Suy thượng thận cấp
    - - Hội chứng Conn
      - Hội chứng cường thượng thận sinh dục: do thiếu men
        
        nam hoá
  - - - k có
    - - U tuỷ thượng thận
        (Pheochromocytom) (u của tế bào ƣa crôm)
        
        nguyên nhân
        
        Vị trí khối u
        
        Trọng lƣợng
        
        ính chất gia đình
        
        . Khối u tế bào ƣa crôm ngoài thƣợng thận
        
        triệu chứng
        
        . Cơn tăng huyết áp kịch phát
        
        Biểu hiện tim mạch
        
        Triệu chứng khác
        
        Các biểu hiện tăng chuyển hoá: Ra nhiều mồ hôi, giảm cân, nhiệt độ tăng nhẹ.
        
         Hạ huyết áp khi đứng là biểu hiện của giảm thể tích máu và giảm phản xạ thần kinh giao cảm.
        
         Có thể phù gai thị hoặc xuất huyết đáy mắt do tăng huyết áp.
        
         Xuất hiện hội chứng Raynaud.
        
         Khối u ở bụng to có thể gây đau, tức nặng vùng bụng.
        
         50% các trƣờng hợp có rối loạn dung lạp glucose là do catecholamin ức chế bài tiết Insulin và tăng tạo glucose ở gan. Trƣờng hợp này sẽ hết khi điều trị cắt bỏ u.
        
         Hematocrit tăng thứ phát do giảm thể tích máu.
        
         Hồng cầu có thể tăng do catecholamin kích thích tăng tổng hợp erythropoietin.
        
        Pheochromocytomas trong bàng quang
        
        Sự tƣơng tác của thuốc
        
        Các bệnh phối hợp với pheochromocytoma
        
        cận lâm sàng
        
        Xét nghiệm đặc hiệu
        
        Các nghiệm pháp chẩn đoán
        
        Nghiệm pháp ức chế bằng clonidin
        
        Nghiệm pháp glucagon:
        
        Nghiệm pháp phentolamin
        
        Thăm dò hình thể khối u
  - - - Cường 3 lớp vỏ
      - Hội chứng Cushing
      - Cường aidosteron
    - - Bệnh Addison (suy thượng thận nguyên phát)
        
        triệu chứng
        
        giảm sắc tố da
        
        do ACTH giảm tiết
        
        tăng sắc tố ở núm vú và vùng ma sát
        
        hạ HA
        
        tăng sắc tố da ở vùng nếp gấp và vết sẹo
        
        sụt cận, tuỳ tuỵ, nôn mửa, chán ăn, tiêu chảy
        
        yếu cơ
      - Suy kinh diễn