Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ภาวะการติดเชื้อในกระแสเลือด (Sepsis) - Coggle Diagram
ภาวะการติดเชื้อในกระแสเลือด (Sepsis)
ความหมาย
ภาวะการติดเชื้อในกระแสเลือด (Sepsis)
คือ ภาวะที่มีการติดเชื้อหรือสงสัยว่ามีการติดเชื้อร่วมกับมีการอักเสบกระจายทั่วร่างกาย (Systemic Inflammatory Response Syndrome: SIRS)
ประกอบด้วยภาวะดังต่อไปนี้อย่างน้อย 2 ภาวะขึ้นไป
อัตราการเต้นของหัวใจมากกว่า 90 ครั้งต่อนาที
อัตราการหายใจมากกว่า 20 ครั้งต่อนาทีหรือ PaCO2 น้อยกว่า 32 มิลลิเมตรปรอท
อุณหภูมิกายมากกว่า 38.3 องศาเซลเซียสหรือน้อยกว่า 36 องศาเซลเซียส
เม็ดเลือดขาวมากกว่า 12,000 เซลล์ต่อลูกบาศก์มิลลิเมตรหรือน้อยกว่า 4,000 เซลล์ต่อลูกบาศก์ มิลลิเมตร หรือมีเม็ดเลือดขาวชนิด bands form มากกว่าร้อยละ 10
ภาวะติดเชื้อรุนแรง (Severe sepsis)
คือภาวะติดเชื้อที่เกิดร่วมกับมีการทำงานของอวัยวะผิดปกติ (Organ dysfunction) อย่างน้อย 1 อวัยวะ
ภาวะช็อกจากการติดเชื้อ (Septic shock)
คือภาวะติดเชื้อรุนแรงร่วมกับมีความดันโลหิตต่ำ (ความดันโลหิตซิสโตลิคน้อยกว่า 90 มิลลิเมตรปรอท หรือมีความดันโลหิตซิสโตลิคลดลงมากกว่า 40 มิลลิเมตร ปรอทจากระดับความดันโลหิตเดิมโดยไม่พบสาเหตุอื่น) และไม่ตอบสนองกับการให้สารน้ำ crystalloid 30 มิลลิเมตรต่อกิโลกรัม มีหลักฐานบ่งชี้ว่ามีเลือดไปเลี้ยงอวัยวะต่าง ๆ ลดลง
เช่น
ภาวะเกร็ดเลือดต่ำ
ภาวะเลือดเป็นกรด
ปัสสาวะออกน้อย
มีภาวะขาดออกซิเจน
มีความดันโลหิตต่ำ
ซึม หรือมีการรับรู้ลดลงหรือมีระดับความรู้สึกตัวเปลี่ยนแปลง
เช่น
lactic acidosis
ปัสสาวะออกน้อย
มีระดับความรู้สึกตัวเปลี่ยนแปลง
อาการและอาการแสดงทางคลินิก
ภาวะติดเชื้อรุนแรง
มักเกิดร่วมกับมีการทำงานผิดปกติของอวัยวะต่าง ๆ
ดังนี้
ระบบหัวใจและหลอดเลือดพบค่าความดันซิสโตลิกน้อยกว่าหรือเท่ากับ 90 มิลลิเมตรปรอทหรือค่า MAP น้อยกว่าหรือเท่ากับ 70 มิลลิเมตรปรอท แต่ตอบสนองต่อการให้สารน้ำทางหลอดเลือดหลังจากให้สารน้ำทดแทนอย่างเพียงพอแล้วพบว่ามีค่า Pulmonary artery wedge pressure มากกว่าหรือเท่ากับ 8 มิลลิเมตรปรอท
ระบบไต มีปริมาณปัสสาวะออกน้อยกว่า 0.5 มิลลิลิตร/กิโลกรัม/ชั่วโมง เป็นเวลา 1 ชั่วโมง แม้ว่าจะให้ สารน้ำทดแทนอย่างเพียงพอ
ระบบการหายใจมีค่า PaO2/FiO2 น้อยกว่าหรือเท่ากับ 250 หรือน้อยกว่า 200 ในกรณีที่ปอดเป็นอวัยวะเดียวที่มีความผิดปกติ
ระบบโลหิตพบเกล็ดเลือดน้อยกว่า 80,000/ลบ.มิลลิเมตรหรือมีปริมาณเกล็ดเลือดลดลงมากกว่าหรือเท่ากับร้อยละ 50 จากระดับเกล็ดเลือดที่มากที่สุดในช่วงระยะเวลา 3 วันที่ผ่านมา
ภาวะ Metabolic acidosis ที่ไม่สามารถอธิบายได้มีค่า PH น้อยกว่าหรือเท่ากับ 7.3 หรือ มีปริมาณด่างในร่างกายลดลง (Base deficit) มากกว่าหรือเท่ากับ 5.0 mEq/L จากผล Blood gas ของเลือดแดงและมีค่า Lactase ในเลือดมากกว่า 1.5 เท่าของค่าสูงสุดปกติ
ในระยะแรกขณะที่ยังไม่มีภาวะช็อก เช่นมีไข้ อาการหายใจเร็ว
อาการแสดงทางระบบประสาท เช่นซึม สับสน
การประเมินภาวะช็อกจากการติดเชื้อ
Pre shock
เป็นช่วงที่ร่างกายมีการปรับตัวกับภาวะผิดปกติที่เกิดขึ้นกับระบบไหลเวียน ร่างกายยังสามารถปรับตัวได้
Shock
กลไกการปรับตัวในร่างกายไม่สามารถแก้ไขหรือหยุดภาวะผิดปกติของระบบไหลเวียนได้ มีภาวะหัวใจเต้นเร็วขึ้นหายใจเร็วระดับความรู้สึกตัวลดลง กระสับกระส่ายปัสสาวะออกน้อยตัวเย็น เริ่มพบการทำงานของอวัยวะผิดปกติ
End-organ dysfunction
พบอวัยวะต่าง ๆ ทำงานผิดปกติล้มเหลวจนไม่สามารถกลับคืนมาเป็นปกติได้ ซึ่งเป็นสาเหตุของการเสียชีวิต
หลักสำคัญในการรักษาภาวะติดเชื้อรุนแรงและช็อกจากการติดเชื้อ
การให้ยาปฏิชีวนะและการกำจัดแหล่งติดเชื้อ
การรักษาเพื่อปรับสมดุลระบบไหลเวียนโลหิต
เพื่อรักษาค่าความดันหลอดเลือดดำส่วนกลาง (Central venous pressure) ให้อยู่ระหว่าง 8-12 มิลลิเมตรปรอท
รักษาค่าความดันหลอดเลือดแดงเฉลี่ย (Mean arterial pressure, MAP) มากกว่าหรือเท่ากับ 65 มิลลิเมตรปรอท
ปัสสาวะออกมากกว่าหรือเท่ากับ 0.5 มิลลิลิตร/กิโลกรัม/ชั่วโมง
มีค่าความอิ่มตัวของออกซิเจนในหลอดเลือดดำส่วนกลาง (Central venous oxygen saturation) เท่ากับ 70% หรือในหลอดเลือดดำผสม (Mixed venous oxygen saturation) เท่ากับ 65%
ในผู้ป่วยที่มีระดับแลคเตทสูง ให้การรักษาโดยการทำให้แลคเตทกลับสู่ระดับปกติ
การรักษาประคับประคองของระบบอวัยวะต่าง ๆ ที่ล้มเหลว
การดูแลผู้ป่วยภาวะติดเชื้อ
การช่วยแพทย์ควบคุมหรือกำจัดแหล่งติดเชื้ออย่างมีประสิทธิภาพ
การดูแลช่วยแพทย์ใส่สายสวนหลอดเลือดดำส่วนกลางหรือสายสวนในหลอดเลือดแดงปอด
การประเมินความรุนแรงและความเสี่ยงของการเกิดภาวะช็อกจากการติดเชื้อในผู้ป่วย
การดูแลให้ผู้ป่วยได้รับออกซิเจนอย่างเพียงพอ
การดูแลผู้ป่วยให้ได้รับความสุขสบาย
การเฝ้าระวังการติดเชื้อในโรงพยาบาล
การบันทึกทางการพยาบาลอย่างถูกต้องครบถ้วน และการส่งต่ออาการเปลี่ยนแปลง