Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Giới thiệu chương trình môn sinh học và các cấp độ tổ chức của thế giới…

- - - - Việc phát triển kinh tế vừa là nền tảng để nâng cao đời sống xã hội, vừa phải tính toán đến toán tác động như thế nào đến môi trường, xã hội.
    - - Hệ tự nhiên là nguồn tài nguyên phong phú cung cấp nền tảng cho sự phát triển kinh tế, xã hội. Việc khai thác hệ tự nhiên để phục vụ cho sự phát triển kinh tế, xã hội phải hướng tới sự phát triển bền vững.
    - - Trong sự phát triển bền vững, cần nâng cao ý thức xã hội trong bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế bền vững cho các thế hệ mai sau.
- - - - là phương pháp quan sát và mô tả được hình dạng của đối tượng
      - các bước quan sát
        
        Bước 1. Xác định mục tiêu
        
        Bước 2. Tiến hành
        
        Bước 3. Báo cáo
    - - là phương pháp thực hiện thí nghiệm trong không gian phòng thí nghiệm
    - - là phương pháp thực hiện lấy thông tin trên đối tượng nghiên cứu
- - - - Các nguyên tố có tỷ lệ > 0,01%
      - Tham gia cấu tạo các đại phân tử như prôtêin, axit nucleic,…
    - - các nguyên tố có tỷ lệ < 0,01%
    - - Tham gia xây dựng nên cấu trúc tế bào.
        Thành phần cơ bản của enzim, vitamin…
  - - - Phân tử nước được cấu tạo từ 1 nguyên tử ôxy với 2 nguyên tử hyđrô bằng liên kết cộng hoá trị.
        Phân tử nước có tính phân cực.
        Giữa các phân tử nước có lực hấp dẫn tĩnh điện (do liên kết hyđrô) tạo ra mạng lưới nước.
    - - Là thành phần cấu tạo và dung môi hoà tan và vận chuyển các chất cần cho hoạt động sống của tế bào.
      - Là môi trường và nguồn nguyên liệu cho các phản ứng sinh lý, sinh hoá của tế bào.
      - Tham gia điều hoà, trao đổi nhiệt của tế bào và cơ thể…
- - - - a) Đường đơn
        
        Đường đơn có 6 nguyên tử carbon, gồm ba loại chính là glucose, fructose và galactose
        
        chức năng
        
        Dùng làm nguồn cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống của tế bào.
        Dùng làm nguyên liệu để cấu tạo nên các loại phân tử sinh học khác.
      - b) Đường đôi
        
        Đường đôi được hình thành do hai phân tử đường đơn liên kết với nhau (sau khi loại một phân tử nước) bằng một liên kết cộng hoá trị (được gọi là liên kết glycosidic).
        
        Đường đôi còn được gọi là đường vận chuyển vì các sinh vật vận chuyển nguồn năng lượng là glucose đến các bộ phận khác nhau của cơ thể hoặc nuôi dưỡng con non dưới dạng đường đôi (do đường đôi sẽ không bị phân giải trong quá trình vận chuyển).
      - c) Đường đa
        
        Đường đa là loại polymer được cấu tạo từ hàng trăm tới hàng nghìn phân tử đường đơn lớn là glucose).
        
        Đường đa hay còn gọi là đường phức, bao gồm các loại tinh bột, , cellulose, chitin.
        
        Đường đã có chức năng chính là dự trữ năng lượng và làm nguyên liệu cấu trúc nên một số thành phần của tế bào.
    - - Lipid là một nhóm chất rất đa dạng về cấu trúc và có đặc tính chung là kị nước. Lipid chứa một lượng lớn các liên kết C-H không phân cực, tạo nên các sợi dài và chứa ít nguyên tử oxygen nên Lipid không hoặc rất ít tan trong nước
      - Mỡ và dầu: là chất dự trữ năng lượng của tế bào và cơ thể. Dung môi hòa tan được nhiều loại vitamin cần thiết cho cơ thể như vitamin A, D, E, K,...
      - Phospholipid: đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên cấu trúc màng của các loại tế bào
      - Steroid: gồm nhiều loại như cholesterol, testosterone, estrogen, vitamin D và cortisone,... Cholesterol là thành phần quan trọng của màng tế bào, ngoài ra còn là chất tiền thân để tạo nên testosterone và estrogen (là những hormone phát triển các đặc điểm khác biệt giữa nam và nữ).
      - Carotenoid: Khi ăn carotenoid các tế bào trong con người và động vật sẽ chuyển hoá nó thành vitamin A, chất này sau đó được chuyển đổi thành sắc tố võng mạc, rất có lợi cho thị giác.
    - - Protein bao gồm 20 loại amino acid tham gia cấu tạo. Các amino acid đều được cấu tạo từ một nguyên tử carbon trung tâm liên kết với một nhóm amino (-NH), một nhóm carboxyl (-COOH), một nguyên tử H và một chuỗi bên còn gọi là nhóm R. Nhóm R quyết định sự khác nhau giữa các amino acid
      - chức năng
        
        Cấu trúc: Nhiều loại protein tham gia cấu trúc nên
        
        Xúc tác: protein cấu tạo nên các enzyme xúc tác cho các phản ứng hoá học trong tế bào
        
        Bảo vệ: Các kháng thể có bản chất là protein giữ chức năng chống lại các phân tử kháng nguyên từ môi trường ngoài xâm nhập vào cơ thể qua các tác nhân nhu vi khuẩn, virus,...
        
        Vận động: protein giúp tế bào thay đổi hình dạng cũng như di chuyển. Tiếp nhận thông tin: protein cấu tạo nên thụ thể của tế bào, giúp tiếp nhận thông tin từ bên trong cũng như bên ngoài tế bào.
        
        Điều hoà: Nhiều hormone có bản chất là protein đóng vai trò điều hoà hoạt động của gene trong tế bào, điều hoà các chức năng sinh lí của cơ thể.
    - - a. Deoxyribonucleic acid - DNA
        
        Chức năng mang thông tin di truyền
        
        ADN là một đại phân tử hữu cơ, cấu tạo theo nguyên tắc đa phân, đơn phân là nucleotide. Một phân tử ADN được cấu tạo bởi lượng lớn nucleotide. Mỗi loài khác nhau sẽ có phân tử ADN đặc trưng bởi số lượng và trình tự các nucleotide. Sự sắp xếp trình từ các nucleotide là thông tin di truyền quy định trình tự các protein quy định tính trạng của mỗi sinh vật.
        
        4 loại nucleotide do cách sắp xếp khác nhau tạo nên tính đặc trưng và đa dạng của các phân tử ADN ở các loài sinh vật
        
        Chức năng bảo quản thông tin di truyền
        
        các nucleotide liên kết với nhau bằng liên kết cộng hóa trị bền vững trên mỗi mạch đơn của phân tử AND => đảm bảo sự ổn định của ADN (thông tin di truyền) qua các thế hệ.
        
        chiều rộng của ADN ổn định, các vòng xoắn của ADN dễ dàng liên kết với protein tạo cho cấu trúc ADN ổn định, thông tin di truyền được điều hòa và bảo quản nhờ nguyên tắc bổ sung
        
        Chức năng truyền đạt thông tin di truyền
        
        Trên mạch kép các nucleotide liên kết với nhau bằng liên kết hydrogen giữa nhóm nitrogenous base của các nucleotide theo nguyên tắc bổ sung. Số lượng liên kết hydrogeb lại rất lớn nên đảm bảo cấu trúc không gian của ADN được ổn định và dễ dàng cắt đứt trong quá trình tự sao, phiên mã.
      - b. Ribonucleic acid - RNA
        
        RNA thông tin (mRNA)
        
        Chỉ gồm một chuỗi polynucleotide dạng mạch thẳng
        
        Được dùng làm khuôn để tổng hợp protein ở ribosome.
        
        RNA vận chuyển (tRNA)
        
        Cấu trúc từ một mạch polynucleotide, tuy vậy các vùng khác nhau trong một mạch lại tự bắt đôi bổ sung với nhau bằng các liên kết hydrogen, tạo nên các cấu trúc không gian ba chiều đặc trung, phức tạp
        
        Làm nhiệm vụ vận chuyển amino acid đến ribosome và tiến hành dịch mã.
        
        RNA ribosome (rRNA)
        
        Là một mạch polynucleotide chứa hàng nghìn đơn phân trong đó 70% số ribonucleptide có liên kết bổ sung
        
        Tham gia cấu tạo nên ribosome, nơi tiến hành tổng hợp protein.
        
        Các loại RNA nhỏ khác
        
        Chỉ gồm một chuỗi polynucleotide dạng mạch thẳng
        
        Tham gia vào quá trình điều hoà hoạt động của gene.
        
        Một số loại RNA
        
        Cấu tạo từ ribonucleotide
        
        Chức năng xúc tác cho các phản ứng hoá học như các enzyme và vì vậy chúng được gọi là các ribozyme.