Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ยาต้านจุลชีพ (Antimicrobial drugs), Monobactams - Coggle Diagram
ยาต้านจุลชีพ
(Antimicrobial drugs)
Penicillins
ยาปฏิชีวนะที่ได้จาก Penicillinium notatum
เชื้อที่สามารถนำมาผลิตยา
Penicillinium notatum
Penicillinium chrysogenum
ปฏิกิริยาที่ไม่พึงประสงค์
การแพ้ยา
serum sickness , exfoliative dermatitis
Stevens-Johnson syndrome และ anaphylaxis
ผื่นลมพิษ มีไข้
anaphylaxis
ความดันโลหิตต่ำ
หลอดลมหดตัว
มีอาการหอบหืด
คลื่นใส้ อาเจียน
ประโยชน์ทางคลีนิค
ระวังการใช้ Cephalosporin
ผู้ที่มีประวัติแพ้ควรใช้ Erythromycin แทน
เลือกใช้อันดับแรกในหญิงตั้งครรภ์
ไม่ควรใช้ในผู้ป่วยที่มีประวัติแพ้ยา
เพื่อใช้รักษาโรคติดเชื้อแกรมบวกและแกรมลบ
Cephalosporins
มีผลต่อเชื้อ
Enterobacter
Proteus
Staphylococci
Klebsiella
Streptococci
Second – generation
ผลต่อเชื้อแกรมบวกคล้ายๆกัน
Cefaclor : 250 มก. ทุก 8 āั่วโมง
สามารถฆ่าเชื้อแกรมลบได้มากชนิดกว่า
Cefamandole , Cefuroxime
Third – generation
สามารถฆ่าเชื้อ pseudomonas ได้
Cefotaxime
มีผลออกฤทธิ์กว้างกว่า 2 กลุ่มแรก
cefoperazone
First – generation
Cephalexin :1 – 4 กรัม แบ่งให้ทุก 6 āั่วโมง
สามารถฆ่าเชื้อแกรมลบได้บางชนิด
เป็นยาที่มีประสิทภาพดีสำหรับเชื้อแกรมบวก
Cephradine : 1 – 4 กรัม แบ่งให้ทุก 6 āั่วโมง
Cephalothin , Cephapirin
Fourth – generation
มีผลออกฤทธิ์กว้างและลึกที่สุด
ฆ่าเชื้อแกรมลบทั้งที่ไวและดื้อยาใน 3 กลุ่มแรกและยา กลุ่มอื่น
Cefpirome
Cefepime
อาการไม่พึงประสงค์
IM : ปวดร้อนบริเวณกล้ามเนื้อ
IV : อาจเกิดอาการอักเสบ
คลื่นใส้ อาเจียน ท้องเดิน
Aminoglycoside จะเพิ่มความเป็นพิษต่อไต
ประโยชน์ทางคลีนิค
มีประสิทธิภาพในการรักษาสูง
ไม่ควรใช้กับผู้ป่วยแพ้ยากลุ่ม Penicillins
ไม่ควรเลือกใช้ยาชนิดแรกในการรักษา
ควรระวงปฏิกิริยากับแอลกอฮอล์
Carbapenems
อาการไม่พึงประสงค์
ในเด็กและผู้ป่วยโรคไตต้องมีการปรับขนาดยา
คลื่นใส้ อาเจียน ท้องเสีย ความดันโลหิตลดลง หลอดเลือดดำบริเวณที่ฉีดอักเสบ ผิวหนังเป็นผื่น คัน และอักเสบ enzymes ตับเพิ่มขึ้น
มีประสิทธิภาพสูงและมีขอบเขตการทำลายเชื้อกว้าง
ฆ่าเชื้อแกรมลบและแกรมบวกทั้งชนิด aerobic และ anaerobic
ยาตัวแรกกลุ่มนี้คือ imipenem
Polymyxins : Polymixin B , Polymixin E
การให้ทางปากใช้ในการรักษาลำใส้อักเสบ และท้องเดินจากเชื้อแบคทีเรีย
ไม่แนะนำให้ใช้ในโรคติดเชื้อไม่รุนแรง
ยากลุ่มนี้มีพิษต่อร่างกายสูงสุด
อาการไม่พึงประสงค์
มีพิษต่อระบบประสาท ทำให้ชารอบๆปาก อาจมีอาการเดินเซ
เกิดการแพ้ยา
ทำให้กล้ามเนื้อหายใจหยุดทำงาน
อาจทำให้ไตพิการอย่างถาวรได้
Aminoglycoside
ฆ่าเชื้อแกรมบวกและเชื้อแกรมลบได้หลายชนิด ยกเว้น Pseudomonas,bacteriodes
ทำลายเชื้อวัณโรคได้ด้วย
มีขอบเขตในการต้านจุลชีพค่อนข้างสูง
อาการไม่พึงประสงค์
พิษต่อหู มีการวิงงเวียนศีรษะ มึนงง อาเจียน และหูหนวกได้
ทำให้กล้ามเนื้ออ่นเปลี้ยไม่มีแรง หายใจไม่สะดวกหรือหายใจขัด
มีพิษต่อไต ทำลายกรวยไตและท่อไต
การแพ้ยา เป็นผื่นแดง หรือลมพิษคัน มีไข้
Chloramphenicol
อาจออกฤทธิ์ฆ่าเชื้อแบคทีเรียบางชนิด
ฆ่าเชื้อแกรมบวกและแกรมลบ
เป็นยายับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเเรีย
อาการไม่พึงประสงค์
ทำให้มีอาการซีด
การแพ้ยา มีผื่นคัน มีไข้
Tetracycline
อาการไม่พึงประสงค์
ระคายเคืองทางเดินอาหาร
พิษต่อตับ ทำให้เกิด fatty liver
รบกวนการสร้างกระดูกและฟัน
การแพ้ยา เกิดผื่นคัน เกิดอาการทางผิวหนังง่ายเวลาโดนแสง
เป็นยายับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรียที่มีฤทธิ์กว้าง
ฆ่าเชื้อได้ทั้งแกรมบวกและแกรมลบ หลายชนิด
Macrolides
อาการไม่พึงประสงค์
อาการแพ้ยา มีไข้ ผื่นแดงนูน
ระคายเคืองทางเดินอาหาร
สำหรับผู้ป่วยมีประวัติแพ้ยา penicillin
ใช้ได้ดีต่อเชื้อคอตีบและไอกรน
ยายั้บยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย
Sulphonamide
อาการไม่พึงประสงค์
เกิดพิษต่อตับและไต
มีไข้ ผื่นคัน
คลื่นใส้ อาเจียน
ยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรียแกรมบวกและแกรมลบ
ใช้ได้ผลดีกับเชื้อไม่รุนแรงและไม่มีหนอง
Fluoroquinolones
อาการไม่พึงประสงค์
คลื่นใส้ อาเจียน
ปวดท้อง ปวดศีรษะ และเวียนศีรษะ
ฆ่าเชื้อแบคทีเรียได้ทั้งแกรมบวกและแกรมลบ
ยารักษาวัณโรค
ยาที่มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อวัณโรค
Isoniazid
selective ต่อเชื้อ Mycobacteruim tuberculosis
bactericidal ต่อเชื้อที่กำลังแบ่งตัว
อาจให้ผู้ป่วยเสี่ยงต่อ meningitis
อาการไม่พึงประสงค์
มีอาการบวมร่วมด้วย
ชาตามปลายมือ
ประสาทตาอักเสบ
Rifampicin
อาการไม่พึงประสงค์
ตับอักเสบ
เป็นยามีฤทธิ์ฆ่าเชื้อวัณโรคสูง
Pyrazinamide
อาการไม่พึงประสงค์
แพ้แสงแดด ลมพิษ ผื่นคัน
ปวดข้อ ปวดศีรษะ
ตับอักเสบรุนแรง ตับโต
Ethambutol
bacteriostatic
ใช้ร่วมกับยาอื่น ป้องกันการดื้อยาของเชื้อ
อาการไม่พึงประสงค์
ปวดศีรษะ มึนงง สับสน ประสาทหลอน
เบื่ออาหาร
ตามัว มองเห็นไม่ชัด ตาบอดสี
Streptomycin
ยาขนานแรกใช้รักษาวัณโรค
ฆ่าเชื้อวัณโรคที่เป็นด่าง
อาการไม่พึงประสงค์
พิษต่อไต
ชาตามปลยมือและเท้า ปวดศีรษะ อ่อนแรง
ทำลายระบบควบคุมการทรงตัว
ยาที่มีฤทธิ์ยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อวัณโรค
Thiacetazone
อาการไม่พึงประสงค์
conjunctivitis , vertigo
ใช้ร่วมกับไอโซไซอะซิดในการรักษา
Para-aminosalicylic
อาการไม่พึงประสงค์
nausea , vomiting
ท้องเดิน เสียดแน่นท้อง
ฤทธิ์ค่อนข้างอ่อน ใช้กับไอโซไนอะซิดให้ผลการรักษาดี
Ethionamide
อาการไม่พึงประสงค์
nausea , vomiting , vertigo
มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อวัณโรคค่อนข้างสูง
ไม่นำมาใช้อย่างแพร่หลาย
ยาถ่ายพยาธิ
ยาขับพยาธิตัวกลมในลำใส้
Mebendazole
กลไกลการออกฤทธิ์
ยับยั้งการนำกลูโคส
อัมพาตและตาย
ยับยั้งการสังเคราะห์ microtuble
อาการไม่พึงประสงค์
ปวดท้อง ท้องเดิน
ไม่ควรใช้ในหญิงมีครรภ์
Albendazole
กลไกลการออกฤทธิ์
ปริมาณ glycogen ที่สะสมไว้ลดลง
พยาธิหยุดการเคลื่อนไหวและตาย
ยับยั้งการนำกลูโคสจาก host มาใช้
อาการไม่พึงประสงค์
ไม่ควรใช้ในหญิงมีครรภ์
ระวังเป็นพิษในเด็กเล็ก
ปวดศีรษะ คลื่นใส้ ปวดท้องและท้องเดิน
Pyrantel pamoate (Combantrine)
กลไกลการออกฤทธิ์
ยับยั้ง neuromuscular transmission
ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ Cholinesterase
อาการไม่พึงประสงค์
เกิดชั่วคราว ปวดศีรษะ วิงเวียน เบื่ออาหาร ไข้
Piperazine citrate
กลไกลการออกฤทธิ์
ทำให้พยาธิเป็นอัมพาตแบบอ่อนเปลี้ย
ยับยั้งฤทธิ์ acetylcholine ที่กล้ามเนื้อประสาท
อาการไม่พึงประสงค์
ประสาทสัมผัสผิดปกติ
ไม่ควรใช้ผู้ป่วยมีภาวะลมชัก
คลื่นใส้ อาเจียน ปวดท้อง ลมพิษ
ไม่ควรใช้ในผู้ป่วยโรคตับ
Thiabendazole
กลไกลการออกฤทธิ์
มีฤทธิ์ยับยั้ง enzyme fumarate reductase ใน mitochondria ของพยาธิ
ยับยั้งการสร้าง microtubule ขัดขวางการนำกลูโคจาก host มาใช้
ยามีผลต่อพยาธิตัวแก่ ตัวอ่อนและป้องกันการเจริญของไข่
อาการไม่พึงประสงค์
ปวดศีรษะ ง่วงนอน ซึม
ไม่ควรใช้ในผู้ป่วยโรคตับและโรคไต
มึนงง คลื่นใส้ อาเจียน ปวดท้อง เบื่ออาหาร
ยาขับพยาธิใบไม้ตับ
มะเกลือ
อาการไม่พึงประสงค์
คลื่นใส้ อาเจียน ท้องเดิน
พิษต่อตา ตามัวและตาบอด
ประโยขน์
ขับพยาธิได้ดี
Praziquantel (Biltricide)
กลไกลการออกฤทธิ์
เกดิการต้านทานการดูดซึมสารกลูโคส
ทำให้กล้ามเนื้อเป็นอัมพาตแบบหดเกร็ง
อาการไม่พึงประสงค์
อ่อนเพลีย
ไม่ควรใช้ในเด็กอายุต่ำกว่า 4 ขวบ และหญิงมีครรภ์
เบื่ออาหาร
ปวกหาด
อาการไม่พึงประสงค์
คลื่นใส้
อาเจียน
มีฤทธิ์ขับพยาธิตืดวัวและตืดหมู
ยาขับพยาธิตัวกลมในเนื้อเยื่อ
Diethylcarbamazine
กลไกลการออกฤทธิ์
พยาธิถูกทำลายโดยตับ
มีฤทธิ์ฆ่าพยาธิตัวแก่
ยามีฤทธิ์ฆ่า microfilaria ในกระแสเลือด
อาการไม่พึงประสงค์
เบื่ออาหาร อ่อนเพลีย
ปวดศีรษะ
คลื่นใส้ อาเจียน
ยาขับพยาธิตัวตืด
Niclosamide
กลไกลการออกฤทธิ์
มีผลต่อผิวของพยาธิ
ยับยั้ง oxidative phosphorylation ในไมโตคอนเดรียของพยาธิ
ยับยั้งการนำกลูโคสจาก host มาใช้
อาการไม่พึงประสงค์
คลื่นใส้ ปวดท้อง มึนงง ไม่รุนแรงเกิดชั่วคราว
ยารักษาเชื้อรา
Topical antifungal agents
Tolnaftate
ใช้รักษาโรคผิวหนังที่เกิดจากเชื้อ Dermatophyte
Ciclopirox olamine
ออกฤทธิ์กว้าง หยุดการเจริญเติบโตของ Pityrosporum orbiculare
Imidazoles
ออกฤทธิ์กว้าง มีผลต่อแบคทีเรียและโปโตซัวบางอย่าง
Sodium Thiosulphate
ป้องกันเชื้อราที่เท้าบริเวณสระน้ำ
Selenium Sulphide
ใช้สระผมรักษารังแคบนศีรษะ
Systemic antifungal agents
Nystatin
เป็นยารับประทานรักษาเชื้อ Candida ในทางเดินอาหาร
Griseofulvin
เป็นยาเม็ด ใช้รักษาเชื้อราของผิวหนัง ผมและเล็บ
Ketoconazole
รักษา Dermatophytes, Candidal
Itraconazole
ยาต้านเชื้อราชนิดรับประทาน
Amphotericin B
ยามีผลทำลายเชื้อรา ชนิดยาเป็นยาฉีด
Fluoconazole (Diflucan)
ยาต้านเชื้อราชนิดรับประทาน รักษาในผู้ป่วยโรคเอดส์
ยาต้านไวรัส
Acyclovir
อาการไม่พึงประสงค์
อาจมีผลต่อการทำงานของตับ
คลื่นใส้ อาเจียน ปวดท้อง ท้องเดิน
เป็นยารักษาโรคติดเชื้อเฮอร์พีทที่ดีที่สุด
รักษาการติดเชื้อที่กระจกตา
Vibarabin ( Ara-A , Adrenosine
arabinoside )
เป็นยารักษาโรคติดเชื้อเฮอร์พีทได้ดีมาก
รักษาแผลที่กระจกตา การติดเชื้อทั่วตัวในเด็กทารกแรกเกิด
อาการไม่พึงประสงค์
เบื่ออาหาร คลื่นใส้ อาเจียน อ่อนเพลีย
อาจทำให้มีการอักเสบของหลอดเลือดดำบริเวณที่ให้ยา
Idoxuridine ( IDU )
ให้ผลดีในการรักษาการอักเสบ แผลกระจกตา
อาการไม่พึงประสงค์
ทำให้เกิดการอักเสบ
หยดหรือป้ายตา มีอาการบวมแดง คัน แสบและเคืองตา
ทำให้แผลหายช้า
.Amantadine , Rimantadine และ
Tromantadine
ป้องกันและรักษาไข้หวัดใหญ่ type A
อาการไม่พึงประสงค์
นอนไม่หลับ ตามัว
ซึมเศร้า บางรายมีการคลื่นใส้
Interferon ( IFN )
อาการไม่พึงประสงค์
เบื่ออาหาร
ปวดศีรษะ อ่อนเพลีย ปวดตามข้อ
มีไข้ หนาวสั่น
มีฤทธิ์ป้องกันไม่ให้เซลล์ที่ยังไม่ติดเชื้อไวรัสติดเชื้อไวรัส
ยาต้านเชื้อ HIV
Reverse transcriptase inhibitors
ดูดซึมได้ดีจากทางเดินอาหาร
ใช้ร่วมกับยาต้านไวรัสเอชไอวีชนิดอื่นเพื่อป้องกันการดื้อยา
อาการไม่พึงประสงค์
ตับอ่อนอักเสบ
ทำลายกระดูกทำให้ปลายประสาทอักเสบ
คลื่นใส้ อาเจียน ท้องเดิน
Protease inhibitors
ออกฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ protease
ดูดซึมจากทางเดินอาหารได้ดี สามารถใช้เดี่ยวๆได้
อาการไม่พึงประสงค์
คลื่นใส้ อาเจียน บางชนิดทำให้ปวดศีรษะ
ยาต้านมาลาเรีย
Quinine Sulfate และ Quinine Dihydrochloride
อาการแพ้
หอบ และลมพิษ พบบ่อยที่สุด
อาการไม่พึงประสงค์
ปวดศีรษะ หูอื้อ ตาพร่า คลื่นใส้ ท้องเดิน
ประโยชน์ในการรักษา
ได้ผลดีในการรักษาเชื้อ P. f ซึ่งดื้อยาต่อ Chloroquine
Chloroquine Phosphate
Chloroquine Hydrochloride
กลไกลการออกฤทธิ์
ยับยั้งการสร้าง DNA & RNA
อาการไม่พึงประสงค์
มึนงง เบื่ออาหาร ท้องเดิน ปวดศีรษะ มีผื่นคัน
มองเห็นไม่ชัด ภาพหลอน ตื่นเต้น เส้นประสาทส่วนปลายผิดปกติ
หญิงตั้งครรภ์ได้รับยานี้อาจจะหูหนวก
Primaquine Sulfate
อาการไม่พึงประสงค์
ผิวเม็ดเลือดแดงจะถูกออกซิไดซ์ได้ง่าย
คลื่นใส้ ปวดศีรษะ มีผื่นคัน
ปวดท้องเกร็ง
ป้องกันการเกิดไข้กลับ
Mefloquine
ใช้เฉพาะการรักษาและป้องกันเชื้อ P.f ที่ดื้อต่อยา Chloroquine
Antifolate
2 more items...
Monobactams
ข้อบ่งใช้
ใช้รักษาโรคติดเชื้อแกรม negative bacilli ชนิด anaerobic
อาจใช้ได้ผลในการรักษาโรคติดเชื้อ P. aeruginosa ที่ดื้อต่อยา piperacillin หรือ tobramycin
อาการไม่พึงประสงค์
เส้นเลือดดำบริเวณฉีดยาซ้ำๆ อักเสบ ผื่นคัน ท้องเสีย
ยาในกลุ่มนี้คือ astreonam ได้รับการสังเคราะห์มาเพื่อให้มีความคงทนต่อการ
ทำลายของ lactamase
มีประสิทธิภาพในการทำลายเชื้อเฉพาะแกรมลบ anaerobic เท่านั้น