Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ยาต้านจุลชีพ (Antimicrobial drugs) - Coggle Diagram

- - - - ผื่นลมพิษ (มีลักษณะเป็น maculoapular rash)
      - มีไข้ หอดลมหดตัว หลอดเลือดอักเสบ
      - Serim sickness , exfoliative dermatitis
      - Stevens-Johnson syndrome และ anaphaylaxis(ความดันโลหิตต่ำ หลอดลมหดตัว หอบอย่าวรุนแรง คลื่นไส้
        อาเจียน ถ้ารุนแรงอาจเสียชีวิตได้)
    - - เป็นยาที่เลือดใช้เป็นอันดับแรก
        เพื่อรักษาโรคติดเชื้อ แกรมบวก และ แกรมลบ
      - ไม่ควรใช้ในผู้ป่วยที่มีประวัติแพ้ยากลุ่ม penicillin
        และควรเลือกใช้ Erythromycin แทน
      - เลือกใช้เป็นอันดับแรกในหญิงตั้งครรภ์
        ควรระวังอาการข้างเคียง เช่น ผื่นคัน อุจจาระร่วง เลือดไหลหยุดยาก
      - ระวังการใช้cephalosporin
        อาจเกิดการแพ้ยาได้เช่นเดียวกับ penicillin
  - - - มีประสิทธิภาพดีสำหรับเชื้อแกรมบวก
      - ฆ่าเชื้อกรัมลบได้บางชนิด เช่น E.coli, klebsiella
      - Cephalexin :1–4 กรัม แบ่งให้ทุก 6 ชั่วโมง
      - Cephradine :1–4 กรัม แบ่งให้ทุก 6 ชั่วโมง
      - Cephalothin , Cephapirin
    - - สามารถฆ่า เชื้อกรัมลบได้มากชนิดกว่า และได้ผลดีกว่า
      - ผลต่อเชื้อกรัมบวกคล้ายๆกัน แต่ทนต่อ B- lactamase
      - Cefaclor : 250 มก.ทุก 8 ชั่วโมง
      - Cefamandole , Cefuroxime
    - - มีผลออกฤทธิ์กว้างกว่า 2 กลุ่มแรก และสามารถฆ่าเชื้อPseudomonas ได้ด้วย
      - Cefotaxime
      - cefoperazone
    - - ออกฤทธิ์กว้างและลึกที่สุดโดยเฉพาะต่อเชื้อแกรมลบทั้ง ที่ไวและดื้อยาใน 3 กลุ่มแรกและยากลุ่มอื่น
      - Cefpirome Cefepime
    - - การแพ้ยา (Hypersensitivity)
        
        คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเดิน
      - IM ปวดร้อนบริเวณกล้ามเนื้อ
      - IV อาจเกิดการอักเสบ
      - ผลต่อไต ถ้าใช้ร่วมกับ Aminoglycoside จะเพิ่มความเป็นพิษต่อไต
    - - ไม่ควรเลือกใช้เป็นยาชนิดแรกในการรักษาการติดเชื้อทั่วไปที่อาการไม่รุนแรง
      - ควรระวังปฏิกิริยาระหว่างยาเหล่านี้กับแอลกอฮอล์ที่เรียกว่าDisulfiram–like reaction
      - ไม่ควรใช้ Cephalosporin ในผู้ป่วยที่มีประวัติการแพ้ยากลุ่มPenicillins เพราะอาจเกิดอาการแพ้ได้
  - - - คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย ความดันโลหิตลดลง
        หลอดเลือดดาบริเวณที่ฉีดอักเสบ ผิวหนังเป็นผื่น คัน และอักเสบenzymes ตับเพิ่มขึ้น
      - เด็กและผู้ป่วยโรคไตตอ้งมีการปรับขนาดยา
  - - - เส้นเลือดดำบริเวณฉีดยาซ้ำๆ อักเสบ ผื่นคัน ท้องเสีย
    - - ใช้รักษาโรคติดเชื้อแกรมnegative bacilli ชนิด
        anaerobicในบริเวณทางเดิน หายใจ, ทางเดินปัสสาวะ, อวัยวะเพศ,กระดูกและข้อกระดูก, soft tissue และใน กระแสเลือด
  - - - เป็นพิษต่อไตสูงมาก อาจทำให้ไตพิการอย่างถาวรได้
      - มีพิษ ต่อระบบประสาท ทำให้ชารอบๆปาก และอาจมีอาการเดินโซเซ
      - กล้ามเนื้อหายใจหยุดทำงาน โดยเฉพาะการฉีดเข้าหลอดเลือดดำ
      - มีอาการแพ้ยา
  - - - พิษต่อไต
      - พิษต่อหู
      - การแพ้ยา เป็นผื่นแดง หรือลมพิษคัน มีไข้ บางรายอาจถึงขั้น anaphylaxis
      - ยับยั้งการสื่อประสาทระหว่างปลายเส้นประสาทกับกล้ามเนื้อลาย
    - - Streptomycin, Neomycin, sisomicin ,Kanamycin,
        Amikacin, Gentamicin, tobramycin
  - - - ระคายเคืองทางเดินอาหาร มีอาการจุก เสียด แน่นท้อง คลื่นไส้
      - Fanconi ‘ s syndrome(เป็นความเจ็บป่วยที่เกิดที่ท่อไตส่วนต้น)
      - พิษต่อตับ ทาให้เกิด fatty liver
      - การแพ้ยา โดยเกิดผื่นคัน เกิดอาการทางผิวหนังได้ง่ายเวลาโดยแสง
      - รบกวนการสร้างกระดูกและฟัน
  - - - รบกวนการสร้างกระดูกและฟัน พิษต่อตับ ทำให้เกิด fatty liver
      - ระคายเคืองทางเดินอาหาร มีอาการจุก เสียด แน่นท้อง
      - Fanconi ‘ s syndrome
      - การแพ้ยา โดยเกิดผื่นคัน เกิดอาการทางผิวหนังได้ง่ายเวลาโดยแสง
  - - - ระคายเคืองทางเดินอาหาร คลื่นไส้ อาเจียน
  - - - คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง ปวดศีรษะ และเวียน ศีรษะ
- - - - เบื่ออาหาร คลื่นไส้อาเจียนระคายเคืองทางเดินอาหาร
    - - โลหิตจางเนื่องจากเม็ดเลือดแดงแตก (hemolytic anemia)
    - - ยารักษาวัณโรคยิ่งมีโอกาสเป็นอันตรายต่อตับได้มาก
    - - เกิดการเน่าตายของหลอดไตฝอย (tubular necrosis)
    - - มีไข้ ปวดศีรษะ ง่วงซึม วิงเวียน สับสน นอนไมหลับ กระวนกระวายและชัก
    - - cochlea จะทำให้เกิดได้ยินลดลงมีเสียงอื้อ ในหู และ หูหนวก
    - - อาจเกิดเนื่องจากประสาทตาอักเสบ หรือทำลายจอรับภาพ (retina)
    - - tetracycline รบกวนการเจริญของกระดูกและฟัน
    - - ผิวหนังแดง คันและผื่นข้ ผิวหนังและการแพ้ยา
- - - - Isoniazid
        
        อาจให้ในผู้ป่วยที่เสี่ยงต่อ meningitis
        
        อาการไม่พึ่งประสงค์
        
        Allergic reaction จะพบว่ามีไข้ ผื่นขึ้นตามผิวหนัง คนที่แพ้มากๆ มีพิษโดยตรงต่อระบบประสาททั้งส่วนกลางและปลาย
        
        ขนาดและวิธีการใช้
        
        ผู้ใหญ่ใช้ขนาด 5-8 มก/กก
        โดยทั่ว ไปใช้ขนาด300มกวันให้ครั้ง เดียว
        ในเด็กให้ขนาด 10 – 20 มก/วัน แต่ไม่เกิน300 มก/วัน
      - Rifampicin
        
        เป็นยาที่มีฤทธิฆ่า วัณโรคสูง เทียบเท่าหรือ อาจเหนือกว่าไอโซไนอะซิด
        
        อาการไม่พึ่งประสงค์
        
        ตับอักเสบ
        -พบในคนที่สูงอายุ
        
        ข้อควรระวัง
        
        ในผู้ป่วยโรคตับ
        หญิงมีครรภ์ หญิงให้นมบุตร
        
        ขนาดและวิธีใช้
        
        ในผู้ป􀀯วยทั􀀜วไป วันละ 600 มก
        เด็กให้ขนาด 10-20 มก/กก
      - Pyrazinamide
        
        first choice combination regimen
        (สูตรผสมตัวเลือกแรก)bactericidal (ฆ่าเชื้อแบคทีเรีย)
        
        อาการไม่พึ่งประสงค์
        
        ตับอักเสบรุนแรง
        —> เนื่องจากยานี้ขัดขวางการขับกรดยูริคออกทางปัสสาวะ
      - Ethambutol
        
        ใช้ร่วมกับยาอื่น เพื่อป้องกันการดื้อยาของเชื้อ
        
        อาการไม่พึ่งประสงค์
        
        ปวดศีรษะ มึนงง สับสน ประสาทหลอน ชาตามปลาย นิ้ว
        
        ขนาดและวิธีใช้
        
        ทั􀀜วไป ขนาด 15-20 ก/กก
        การให้ยาในขนาดที่สูงหากลืมลดขนาดของยาจะทำให้โอกาสเกิ
        ดประสาทตา อักเสบเพิ่ม มากขึ้น
      - Streptomycin
        
        ออกฤทธิฆ􀀶 ่าเชื􀀮อวัณโรคในภาวะที่เป็นด่าง ซึ่งมักเป็นเชื้อที่อยู่นอกเซลล์
        
        อาการไม่พึ่งประสงค์
        
        พิษต่อหู (Ototoxicity)
        พิษต่อไต (nephrotoxicity)
        พิษต่อระบบประสาท (neurotoxicity)
        
        ขนาดและวิธีใช้
        
        ใช้ขนาด15มก/กก หรือ โดยทั่วไปให้ขนาด 1กรัม/วัน ฉีดครั้งเดียว
      - Thiacetazone
        
        -ใช้ร่วมกับไอโซไนอะซิดในการรักษาวัณโรคครั้งแรก
        
        อาการไม่พึ่งประสงค์
        
        conjunctivitis , vertigo
        ถ้ารุนแรง erythema multiform , haemolytic anaemia
        
        ขนาดและวิธีใช้
        
        150 มก/วัน + INH 300 มก/วัน
      - Para-aminosalicylic acid,PAS
        
        ฤทธิ์ค่อนข้างอ่อน
        แต่เมื่อใช้ร่วมกับไอโซไนอะซิดพบว่าให้ผลการรักษาดี
        
        อาการไม่พึ่งประสงค์
        
        nausea , vomiting , เสียดแน่นท้อง ท้องดิน
        
        ขนาดและวิธีใช้
        
        ขนาดไม่น้อยกว่า 8 – 9 กรัม/วัน แบ่งให้วันละ 2 – 3 ครั้ง
      - .Ethionamide
        
        มีฤทธิฆ่าเชื้อวัณโรคค่อนข้างสูง
        -bactericidal
        
        อาการไม่พึ่งประสงค์
        
        nausea , vomiting , vertigo
        
        ขนาดและวิธีใช้
        
        ขนาด 750 – 1000 มก/วัน
        ขนาดยาต่ำกว่า 750 มก ผลการรักษาจะไม่ดี
- - - - คลื่นไส้อาเจียน ปากแห้ง รู้สึกมีรสโลหะในปาก เบื่ออาหาร ปวดท้อง ตับอ่อนอักเสบ
    - - Trichomoniasis
        รับประทาน 250 มิลลิกรัม วันละ3ครั้ง 7วัน
      - Amebiasis
        รับประทาน 250 มิลลิกรัมวันละ3ครั้งวลา7-10วัน
      - Giardiasis
        รับประทาน 250 มิลลิกรัม วันละ 3 ครั้ง 5-7 วัน