Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ยาต้านจุลชีพ, ยาขับพยาธิตัวตืด, ยาขับพยาธิตัวกลมในเนื้อเยื่อ - Coggle…

- - - - อาจมีผลต่อการทำงานของตับไต อาการคลื่นไส้อาเจียน
        ปวดท้อง ท้องเดิน
  - - - เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน และ อ่อนเพลีย ยานี้กด
        การทำงานของไขกระดูก และ อาจทำให้มีการอักเสบของ
        หลอดเลือดดำในบริเวณที่ให้ยา
  - - - ทำให้เกิดการอักเสบ เมื่อใช้หยดหรือป้ายตา มีอาการบวมแดง คัน แสบ และ เคืองตา ยา จะกดการเจริญของ Epithelial cell ทำให้แผลหายช้า เมื่อใช้ไปนานๆ เชื้อเฮอร์พีสอาจเกิดการดื้อยาได้
  - - - อาการผิดปกติของระบบประสาทส่วนกลาง
        
        นอนไม่หลับ ตามัว ตาพร่า ซึมเศร้า มือสั่น บางรายมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน ปากแห้ง
        ปัสสาวะบ่อย
      - ผื่นที่ผิวหนัง อาการมักเกิดขึ้นในสัปดาห์แรกของการใช้ยา
  - - - Interferon syndrome คือมีอาการไข้ หนาวสั่น ปวดศรีษะ อ่อนเพลีย ปวด
        กล้ามเนื้อ ปวดข้อ เบื่ออาหาร
      - สามารถใช้ยาพาราเซตามอล ลดไข้ได้ อาการจะทุเลาลงเมื่อหยุดใช้ยา
  - - - ยาเหล่านี้ถูกดูดซึมได้ดีจากทางเดินอาหาร
      - ออกฤทธิ์ยับยั้งการสร้าง
        DNA โดยยับยั้งเอนไซม์
      - การใช้ยาเหล่านี้เดี่ยวๆ เชื้อจะดื้อยาได้ง่าย
      - จึงใช้ร่วมกับยาต้านไวรัสเอชไอวีชนิดอื่นที่อยู่ในกลุ่มเดียวกันหรืออยู่ใน
        กลุ่มprotease inhibitors
      - อาการไม่พึงประสงค์ที่อาจพบ
        
        คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเดิน อ่อนเพลีย ปวดศีรษะและเป็นพิษต่อตับ
        
        ยาบางชนิดทำลายไขกระดูกหรือทำให้ปลายประสาทอักเสบ
        
        ตับอ่อนอักเสบ
    - - ออกฤทธิ์ยับยั้งเอนไชม์
        protease จึงขัดบวางขั้นตอน
        replication
      - ยาเหล่านี้ส่วนใหญ่ถูกดูดซึมจากทางเดินอาหารได้ดีและใช้
        เป็นยาเดี่ยวได้ (ยกเว้น saquinavir)
      - แต่จะให้ผลการรักษาดีขึ้นถ้าใช้ร่วมกับยายับยั้งเอนไซม์
        Reverse transcriptase
      - การใช้ยาร่วมกัน 3 ชนิด
        
        saquinavir, zalcitabine (ddC), zidovudine (AZT)
      - ให้ประสิทธิยลสูงกว่าการใช้ยาร่วมกันเพียง 2 ชนิด
- - - - Cinchonism
        
        ปวดศีรษะหูอื้อ ตาพร่า คลื่นไส้
        อาเจียน ท้องเดิน
      - Black water fever
        
        ผู้ป่วยปัสสาวะเป็นสีดำเนื่องจาก ขาดเอนไซม์ G-6-PD ซึ่งเป็นเอนไซม์ที่ช่วยทำให้เม็ดเลือดแดงคงสภาพอยู่ได้ไม่แตกง่าย
      - อาการแพ้
        
        หอบ ลมพิษ(เป็นอาการที่พบบ่อยที่สุด)
  - - - มึนงง เบื่ออาหาร ท้องเดิน ปวดศีรษะ มีผื่นคัน
      - มองเห็นไม่ชัด เห็นภาพหลอน ตื่นเต้น และเส้นประสาทส่วนปลายผิดปกติ
      - ในหญิงมีครรภ์ที่ได้รับยานี้เด็กที่เกิดมาอาจจะหูหนวก สมองเสื่อม
        (mental retardation)
      - Ocular toxicity ยานี้เป็นอันตรายต่อตาในผู้ที่ใช้ยาในขนาดสูงเป็น
        เวลานาน
  - - - ในผู้ป่วยที่ขาดเอนไซม์ G-6-PD ถ้ารับ Primaquine ผิวเม็ดเลือดแดงจะถูกออกซิไดซ์ได้ง่าย เม็ดเลือดแดงจะแตก ทำให้ปัสสาวะเป็นสีแดงแก่หรือดำ
      - อาการที่เกิดขึ้นเมื่อให้ยาในขนาดสูง เช่น ได้รับปริมาณ 60-240 มก.
        
        คลื่นไส้ ปวดศีรษะ มีผื่นคันการปรับสายตาเพื่อมองภาพไม่ชัดเจน
        
        ปวดท้องเกร็ง (abdominal cramp)
        
        ในคนที่มีอาการหนักมากจะมีเม็ดเลือดขาวน้อย และ methemoglobinemia
        
        เกิดการขาดออกซิเจน
- - - - tetracyclines,chloramphenicol,nitrofurans โดยออกฤทธิ์ต่อเชื้อ
        แกรมบวก แกรมลบ ไวรัส โปรโตชัว และริกเกตเชีย
    - - sulfonamides โดยออกฤทธิ์ต่อเชื้อแกรมบวกและแกรมลบเท่านั้น
    - - penicillins โดยออกฤทธิ์ต่อเชื้อแบคทีเรียแกรมบวกเป็นหลัก
    - - 1.ออกฤทธิ์ฆ่าเชื้อแบคทีเรีย (bactericidal) :
        
        ยาที่ออกฤหธิ์ที่ยนังเชลล์หรือเยื่อหุ้มเชลล์ของแบคทีเรีย
      - ออกฤทธิ์ยับยั้งเชื้อแบคทีเรีย (bacteriostatic)
        
        ยาที่ออกฤทธิ์ที่กระบวนการสร้างกรด
        นิวคลีอิคหรือการสังเคราะห์โปรตีนของแบคทีเรีย
  - - - Penicillin
      - Cephalosporin
      - Vancomycin
      - bacitracin
    - - Polymyxin , Amphotericin , ketoconazole
    - - ยับยั้งการทำงานของไรโบโชม
      - ทำให้เกิดการยับยั้งการสร้างโปรตีน
      - มีฤทธิ์ยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรีย
      - Chloramphenicol , Tetracyclin , Macroride
    - - มีผลไปยับยั้งขบวนการเมตาบอลิซึมของกรดโฟลิค
      - ทำให้แบคทีเรียไม่สามารถเจริญเติบโตและแบ่งตัวได้
      - Sulphonamides , Trimethoprim
    - - ทำให้เชลล์ไม่สามารถสร้าง DNA
        ซึ่งจำเป็นต่อการเจริญเติบโตและการ
        แบ่งตัวของแบคทีเรีย จึงมีฤทธิ์ยับยั้งการเจริญเดิบโตของแบคทีเรีย
      - Quinolone, sulfonamides,trimethoprim,isoniazid,
        Penicillis
  - - - มีผลต่อเชื้อ
        
        Streptococci
        
        Staphylococci
        
        ㅁEnterobacter
        
        ㅁProteus
        
        ㅁKlebsiella
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเดิน
        
        IM : ปวดร้อนบริเวณกล้ามเนื้อ
        
        IV : อาจเกิดการอักเสบ
        
        ผลต่อไต ถ้าใช้ร่วมกับ Aminoglycoside จะเพิ่มความเป็นพิษต่อไต
    - - ทำให้เซลล์สูญเสียสภาพที่จะดำรงชีวิตอยู่ได้
      - เป็นยาปฏิชีวนะชนิดแรกที่ได้จาก
        Penicillinium notatum
      - ปัจจุบันเชื้อที่สามารถนำมาผลิตยา
        Penicillinium notatum
        Penicillinium chrysogenum
      - ปฏิกิริยาที่ไม่พึงประสงค์ ของ Penicillins
        อาการแพ้ยาแบบต่างๆ
        
        การแพ้ยาหรือภาวะภูมิคุ้มกันไว
        (Hypersensitivity)
        
        ผื่นลมพิษ (มีลักษณะเป็น maculopapular rash)
        
        มีไข้ หลอดลมหดตัว หลอดเลือดอักเสบ
        
        serum sickness , exfoliative dermatitis
        
        Stevens-Johnson syndrome และ anaphylaxis
        
        ตุ่มพองทั่วตัว จ้ำเลือดออกใต้ผิวหนัง
        ผื่นลมพิษ
        
        anaphylaxis ความดัน โลหิตต่ำ หลอดลมหดตัว มีอาการหอบหืด อย่างรุนแรง คลื่นไส้ อาเจียน ถ้ารุนแรงถึงเสียชีวิตได้
      - ประโยชน์ทางคลินิกของ Penicillins
        
        เป็นยาที่เลือกใช้เป็นอันดับแรก เพื่อรักษาโรคติดเชื้อแกรมบวกและ
        แกรมลบ เลือกใช้เป็นอันดับแรกในหญิงมีครรภ์ แต่ควรระวังอาการข้างเคียงเช่น ผื่นคัน อุจจาระร่วง และเลือดไหลหยุดได้ยาก
        
        ผู้ป่วยที่มีประวัติแพ้ Penilins ควรเลือกใช้ Erythromycin แทน
        
        ระวังการใช้ Cephalosporin เพราะอาจเกิดการแพ้ยาได้
        เช่นเดียวกับ Penicillins
    - - ยาตัวแรกในกลุ่มนี้คือ imipenem
        
        imipenem เป็นยาที่มีประสิทธิภาพสูงและมีขอบเขตการทำลายเชื้อค่อนข้างกว้าง
        
        ฆ่าเชื้อแกรมลบและแกรมบวกทั้งชนิด gerobic และ anaerobic
        
        ใช้ได้ผลกับเชื้อพวก B-lactamase producing resistant strains
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย ความดันโลหิตลดลง หลอดเลือดดำบริเวณที่ฉีดอักเสบ
        ผิวหนังเป็นผื่น คัน และอักเสบ enzymes ตับเพิ่มขึ้น
        
        ในเด็กและผู้ป่วยโรคไตต้องมีการปรับขนาดยา
    - - ยาในกลุ่มนี้คือ astreonam ได้รับการสังเคราะห์มาเพื่อให้มีความคงทนต่อการทำลายของ B-lactamase
      - มีประสิทธิภาพในการทำลายเชื้อเฉพาะแกรมลบ anaerobic เท่านั้น
      - ข้อบ่งใช้
        
        ใช้รักษาโรคติดเชื้อแกรม negative bacilli ชนิด anaerobic ในบริเวณทางเดิน หายใจ, ทางเดินปัสสาวะ, อวัยวะเพศ, กระดูกและข้อกระดูก, soft tissue และในกระแสเลือด
        
        อาจใช้ได้ผลในการรักษาโรคติดเชื้อ P. ceruginosa ที่ดื้อต่อยา piperailin หรือ tobramycin
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        เส้นเลือดดำบริเวณฉีดยาซ้ำๆ อักเสบ ผื่นคัน ท้องเสีย
    - - ยากลุ่มนี้มีพิษต่อร่างกายสูงที่สุด เพราะทั้งในคนและแบคที่เรียต่างก็มีเยื่อ
        หุ้มเซลล์ ซึ่งจะถูกทำลายโดยยาทั้งคู่
        
        ถ้าให้ทางปากจะมีประโยชน์ในการรักษาลำไส้อักเสบ และท้องเดินจากเชื้อแบคทีเรีย
        
        เนื่องจากยามีพิษสูงมากจึงไม่แนะนำให้ใช้ในโรคติดเชื้อที่ไม่รุนแรงมาก
        ปัจจุบันมักใช้ topical use
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        มีพิษต่อระบบประสาท ทำให้ชารอบๆปาก และอาจมีอาการเดินโซเซ
        
        ทำให้กล้ามเนื้อหายใจหยุดทำงาน โดยเฉพาะการฉีดเข้าหลอดเลือดดำ
        
        เกิดอาการแพ้ยา
    - - เป็นยากลุ่มที่มีขอบเขตในการต้านจุลชีพค่อนข้างกว้าง
        
        ฆ่าเชื้อกรั่มบวก และเชื้อกรัมลบหลายชนิด ยกเว้น
        Pseudomonas, bacteroides
        
        ทำลายเชื้อวัณโรคได้ด้วย
      - ยาในกลุ่มนี้ ได้แก่
        
        Streptomycin, Neomycin, sisomicin
        
        Kanamycin, Amikacin
        
        Gentamicin, tobramycin
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        พิษต่อไต มีฤทธิ์ทำลายกรวยไต และท่อไต
        
        พิษต่อหู มีอาการวิงเวียนศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน มึนงง และหูหนวกได้ เนื่องจากยาทำลาย เส้นประสาทสมองคู่ที่ 8 ที่ทำหน้าที่ควบคุมการทรงตัว หรืออาจทำลายเส้นประสาทหูที่เกี่ยวกับการได้ยิน
        
        ยับยั้งการสื่อประสาทระหว่างปลายเส้นประสาทกับกล้ามเนื้อลาย ทำให้กล้ามเนื้ออ่อนเปลี้ยไม่มี แรง หายใจไม่สะดวกหรือหายใจขัด แรง หายใจไม่สะดวกหรือหายใจขัด
        
        การแพ้ยา เป็นผื่นแดง หรือลมพิษคัน มีไข้ บางรายอาจถึงขั้น anaphylaxis
    - - เป็นยายับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรียที่มีฤทธิ์กว้าง
        ได้ผลทั้งเชื้อแกรมบวก และแกรมลบ
        
        แต่อาจออกฤทธิ์ฆ่าเชื้อแบคทีเรียบางชนิด H. influenzae
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        กดการสร้างเม็ดเลือดแดง ทำให้ผู้ป่วยมีอาการซีด
        
        กดการทำงานของไขกระดูก ทำให้เกิด aplastic anemia
        
        Gray syndrome ในเด็กที่การทำงานของตับยังไม่สมบูรณ์
        
        การแพ้ยา เป็นผื่นคัน มีไข้
    - - เป็นยายับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรียที่มีฤทธิ์กว้าง
        
        ได้ผลทั้งเชื้อแกรมบวก และแกรมลบ หลายชนิด
        
        รวมทั้ง Rickettsiae และ Chlamydia
        
        Tetracyclin :1 - 2 กรัม แบ่งให้ 4 ครั้ง
        
        Oxytetracyclin : 1 - 2 กรัม แบ่งให้ 4 ครั้ง
        
        Doxycyclin : 100 มก. ทุก 12 ชั่วโมง
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        รบกวนการสร้างกระดูกและฟัน
        
        ระคายเคืองทางเดินอาหาร มีอาการจุก
        เสียด แน่นท้อง คลื่นไส้ และอาเจียน
        
        Fanconi's syndrome
        
        พิษต่อตับ ทำให้เกิด fatty liver
        
        การแพ้ยาโดยเกิดผื่นคัน เกิดอาการทาง
        ผิวหนังได้ง่ายเวลาโดยแสง
    - - เป็นยายับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย
      - เหมาะสำหรับใช้ในกรณีที่ผู้ป่วยมีประวัติแพ้ยา
        penicillin มาก่อน
      - ยานี้ได้ผลดีต่อเชื้อ Mycoplasma
        pneumonia , H. influenzae เชื้อคอตีบและไอกรน
      - แต่เนื่องจากยากลุ่มนี้มีโอกาสเกิดการดื้อยาได้บ่อย
        และรวดเร็ว จึงควรใช้เมื่อใช้ยาอื่นไม่ได้ผล
      - Erythromycin : 1 - 4 กรัม แบ่งให้ทุก 6 ชม.
      - Roxitromycin : 150 มก. 1 x 2
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        การแพ้ยา อาการที่เกิดไม่
        รุนแรง มีไข้ ยื่นแดงนูน
        
        Cholesstatic hepatitis
        เกิดเมื่อใช้ erythomycin
        estolate
        
        ระคายเคืองทางเดินอาหาร
        คลื่นไส้ อาเจียน
    - - ออกฤทธิ์ยับยั้งการเจริญเติบโตของ
        แบคที่เรียทั้งกรัมบวก และกรัมลบ
      - แต่ใช้ได้ผลดีกับโรคติดเชื้อที่ไม่รุนแรง
        และไม่มีหนอง
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        ไข้ ผื่นคัน Stevens-Johnson syndrome
        
        เกิดพิษต่อตับและไต
        
        Kernicterus ในหญิงตั้งครรภ์ หรือ ทารกแรกเกิด
        
        อาการทางระบบทางเดินอาหาร คลื่นไส้ อาเจียน
    - - ออกฤทธิ์ฆ่าเชื้อแบคทีเรียได้ทั้งกรัมบวก และกรัมลบ
        Norfloxacin , Ofloxacin , Ciprofloxacin
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง ปวดศีรษะ และเวียน
        ศีรษะ
- - - - ยานี้มีฤทธิ์ขับพยาธิไส้เดือน พยาธิ
        เส้นด้าย พยาธิแส้ม้า พยาธิปากขอและ
        พยาธิแคปิลลาเรียได้ผลดี
    - - ยับยั้งการสังเคราะห์ microtubule ใน
        เซลผิวหนังและลำไส้ของพยาธิตัวกลม
      - ยับยั้งการนำกลูโคสจาก host มาใช้ทำ
        ให้ไม่มีพลังงานเพื่อการอยู่รอดและ
        สืบพันธุ์
      - เป็นอัมพาตและตาย
      - ถูกกำจัดออกจากทางเดินอาหารจนหมด
        หลังการรับยาประมาณ 3 วัน
  - - - ยานี้มีประสิทธิภาพคล้ายมีเบนดา
        โซล
      - แต่ได้ผลดีในการรักษาโรคพยาธิสต
        รองจิย์ลอยด์ด้วย
    - - ยับยั้งการนำกลูโคสจาก host มาใช้
      - ปริมาณ glycogen ที่สะสมไว้ลดลง
      - พยาธิหยุดการเคลื่อนไหวและตาย
- - - - Benzoic acid + Salicylic acid
      - Benzoic acid มีฤทธิ์เป็น Fungistatic
      - Salicylic acid เป็น Keratolytic ซึ่งทำให้ชั้น Keratin
      - หลุดลอกออกไปเร็วขึ้น มีผลให้เชื้อราที่อาศัยอยู่ใน Keratin ถูก กำจัดไปด้วย
      - มักจะใช้ในการรักษา Tinea pedis
    - - เป็น Thiocarbamate ใช้รักษาโรคผิวหนังที่เกิดจากเชื้อ Dermatophyte
      - ใช้รักษา Candida ไม่ได้ผล
      - ในรายที่มีขุยหนา ๆ ผลการรักษาจะไม่ดี ต้องใช้ 10% Salicylic ointment ร่วมด้วย:
      - ใช้รักษา Tinea pedis ได้ผลประมาณ 80%
      - มีใช้ในรูปของ 1% Ointment และ Solution
    - - ออกฤทธิ์กว้าง มีฤทธิ์เป็น Fungicidal ต่อเชื้อ Candida albicans
      - หยุดการเจริญเติบโตของ Pityrosporum orbiculare (M.furfur) ได้
    - - ออกฤทธิ์กว้าง
      - มีผลต่อแบคทีเรีย และโปรโตซัวบางอย่าง
      - Clotrimazole, econazole และ Miconazole
    - - สูตรเคมีคือ Na2 S2 02 5H2 O
      - เป็นผลึกใสไม่มีกลิ่น ละลายได้ดีในน้ำแล้วเสื่อมสภาพได้ง่าย
      - ใช้ได้ไม่เกิน 2 สัปดาห์
      - ใช้รักษาเกลื้อนด้วยความเข้มข้น 20% ใช้ป้องกันเชื้อราที่เท้าในบริเวณสระน้ำ
      - โดยใช้ความเข้มข้น 10% ในน้ำล้างเท้า Sodium thiosulphate
      - เป็นสารที่ไม่มีพิษถ้ารับประทานเข้าไปมาก ๆ มีฤทธิ์เป็นยาระบาย
  - - - Nystatin
        
        มีผลต่อ Candida, Cryptococcus, Histoplasma และ Blastomyces
        
        ยาถูกดูดซึมได้น้อยมากจากทางเดินอาหาร
        
        จึงใช้เป็นยารับประทานรักษาเชื้อ Candida ในทางเดินอาหาร
      - Griseofulvin
        
        เป็น Fungistatic ต่อเชื้อราโดยเฉพาะพวก Dermatophytes ใช้รักษาเชื้อรา ของผิวหนัง รวมทั้งผมและเล็บ
        
        ฤทธิ์และอาการไม่พึงประสงค์
        
        ปวดศีรษะ
        
        อ่อนเพลีย วิงเวียนศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเดิน ปากแห้ง อาการเหน็บชา
        
        เป็นพิษต่อตับ
        
        เม็ดเลือดขาวต่ำ (Leukopenia)
        
        ยานี้มีใช้ในรูปของยาเม็ด ขนาด 125, 250 และ 500 มก.
        
        เด็กให้ 10 มก./กก./วัน
        
        ผู้ใหญ่ให้วันละ 500 มก. ถึง 1 กรัม ต่อวัน
      - Ketoconazole
        
        รักษา Dermatophytes, Candidal
        
        มีฤทธิ์ต่อ Gram positive cocci
        
        มีฤทธิ์ต่อต้าน Parasite
        
        Plasmodium falciparum ทั้งที่ Sensitive และ
        Resist ต่อ Chloroquine
        
        Leishmania tropica
      - ฤทธิ์และอาการไม่พึงประสงค์
        
        คลื่นไส้ และอาเจียน ซึ่งอาจลดอาการลดลงได้โดยให้
        รับประทานยาพร้อมอาหารอาการอื่นที่พบมีเบื่ออาหาร
        
        ปวดศีรษะ ปวดท้อง (Epigastric)
        
        เลือดออกตามไรฟัน
        
        อาการกลัวแสง (Photophobia)
        
        เกล็ดเลือดน้อยลง (Thrombocytopenia)
        
        กดการทำงานของต่อมหมวกไต
- - - - ใช้เป็นยาอันดับแรกในการรักษาโรคพยาธิใบไม้เกือบทุกชนิด
      - ใช้เป็นยารองในการรักษาพยาธิตัวตืดในลำไส้
      - เป็นยาอันดับแรกในการรักษาพยาธิตืดหมู
    - - ยาเพิ่มการซึมเข้าของ C02+ ผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ของพยาธิ ทำให้กล้ามเนื้อ เป็น
      - อัมพาตแบบหดเกร็ง
      - ทำให้เกิดการต้านทานการดูดซึมสารกลูโคส ทำให้ระดับกลัยโคเจนของตัว
      - พยาธิลดลง และทำให้พยาธิตายในที่สุด