Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ยาต้านจุลชีพ - Coggle Diagram

- - - - ตับอักเสบ โดยเฉพาะในคนที่อายุมาก การใช้ยาร่วมกับ isoniazid
    - - ในผู้ป่วยโรคตับ หญิงตั้งครรภ์ หญิงให้นมบุตร
  - - - Optic neuritis ทำให้ตามัว มองเห็นไม่ชัด ตาบอดสี
        ปวดศีรษะ มึนงง สับสน ประสาทหลอน ชาตามปลาย นิ้ว เบื่ออาหาร คลื่นไส้อาเจียน ผื่นคัน ปวดข้อ มีไข้
  - - - พิษต่อหู ทำลายระบบควบคุมการทรงตัว
        พิษต่อไต
        พิษต่อระบบประสาท ชาตามปลายมือปลายเท้า หน้า ปวดศีรษะ อ่อนแรง
  - - - ถ้ารุนแรง erythema multiform , haemolytic anaemia ,
        agranulocytosis , cerebral oedema , hepatitis
  - - - ตับอักเสบรุนแรง ปวดข้อ ปวดศีรษะ แพ้แสงแดด ลมพิษ ผื่นขึ้น ตับโต
  - - - nausea , vomiting , เสียดแน่นท้อง ท้องดิน
  - - - Allergic reaction จะพบว่ามีไข้ ผื่นขึ้นตามผิวหนัง คนที่แพ้มากๆ
        อาจมี agranulocytosis หรือ thrombocytopenia
      - มีพิษโดยตรงต่อระบบประสาททั้งส่วนกลางและปลาย การใช้ยานี้รักษานานๆมักมีผลต่อตับ
  - - - nausea , vomiting , vertigo
- - - - ไม่ได้จับกับDNA
        เมื่อให้ครั้งเดียวเมโฟลควินสามารถกำจัดเชื้อมาเลเรียในเลือดได้รวดเร็วรวมทั้งเชื้อที่ดื้อต่อ Chloroquine ด้วย สามารถรักษามาลาเรียจาก
        P. falciparum
    - - ใช้เฉพาะการรักษา และป้องกันเชื้อ P.f ที่ดื้อต่อยา Chloroquine หรือ
        เชื้อที่ดื้อต่อยาหลายตัว (multidrug resistance)
    - - ออกฤทธิ์ช้า ทำให้อัตราการลดลงของเชื้อในเลือดช้าด้วย
  - - - เมื่อนำยา Sulfadoxine ผสมกับ Pyrimethamine ยา 2 ชนิด จะออกฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ DHFR คนละขั้นตอนกันจึงเสริมฤทธิ์กัน
      - ใช้ในการรักษามาเลเรียจากเชื้อที่ดื้อต่อยา Chloroquine
  - - - ป้องกันการเกิดไข้กลับ สามารถรักษามาลาเรียที่เกิดจากเชื้อ P.v, P.o ได้หายขาด ใช้ป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อมาลาเรีย
    - - ผู้ป่วยที่ขาดเอนไซม์G-6-PDถ้ารับ Primaquine ผิวเม็ดเลือดแดงจะถูก
        ออกซิไดซ์ได้ง่ายเม็ดเลือดแดงจะแตก ทำให้ปัสสาวะเป็นสีแดงแก่หรือดำ
  - - - ออกฤทธิ์ยับยั้งการสร้าง DNA และ RNA
    - - มองเห็นไม่ชัด เห็นภาพหลอน ตื่นเต้น และเส้นประสาทส่วนปลาย ผิดปกติ
      - หญิงมีครรภ์ที่ได้รับยานี้เด็กที่เกิดมาอาจจะหูหนวก สมองเสื่อม
  - - - Cinchonism
        
        ปวดศีรษะหูอือ ตาพร่า คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเดิน
      - Black water fever
        
        ผู้ป่วยปัสสาวะเป็นสีดำเนื่องจาก ขาดเอนไซม์ G-6-PD ซึ่งเป็นเอนไซม์ที่ช่วยทำให้เม็ดเลือดแดงคงสภาพอยู่ได้ไม่แตกง่าย
    - - หอบ ลมพิษ(เป็นอาการที่พบบ่อยที่สุด)
- - - - -Ampicillin, Amoxicillin, Becampicillin
    - - -Carbenicillin, Mezlocillin, Piperacillin
    - - -Methicillin, Nafcillin, Cloxacillin
    - - Mecillinam
    - - -Penicillin G, Penicillin V
  - - - ผื่นลมพิษ มีลักษณะเป็น maculopapular rash มีไข้ หลอดลมหดตัว หลอดเลือดอักเสบ
- - - - เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน และอ่อนเพลีย ยานี้กดการทำงานของไขกระดูก
  - - - ทำให้เกิดการอักเสบ เมื่อใช้หยดหรือป้ายตา มีอาการบวมแดง คัน แสบ และเคืองตา
  - - - อาจมีผลต่อการทำงานของตับไต อาการคลื่นไส้อาเจียน
        ปวดท้อง ท้องเดิน
  - - - ยาจะยับยั้งการเข้าสู่เซลล์ของไวรัส โดยขัดขวางการเกาะติด ของไวรัส และการปลดปล่อยกรดนิวคลีอิคของไวรัสเข้าสู่เซลล์
        ยานี้จะใช้ได้ผลต่อเมื่อหลังจากติดเชื้อไวรัสแล้วไม่เกิน 72 ชั่วโมง
    - - ผื่นที่ผิวหนังอาการมักเกิดขึ้นในสัปดาห์แรกของการใช้ยา
  - - - Interferon syndrome คือมีอาการไข้ หนาวสั่น ปวดศีรษะ อ่อนเพลีย
        ปวดกล้ามเนื้อ ปวดข้อ เบื่ออาหาร
- - - - ยานี้มีประสิทธิภาพคล้ายมีเบนดาโซล แต่ได้ผลดีในการรักษาโรคพยาธิตรองจิย์ลอยด์ด้วย
      - กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยับย้งั การนากลูโคสจาก host มาใช้ พยาธิหยุดการเคลื่อนไหวและตาย
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        ปวดศีรษะ คลื่นไส้ ปวดท้องและท้องเดิน ไม่ควรใช้ในหญิงตั้งครรภ์ ควรระมัดระวังเป็นพิเศษในเด็กเล็ก
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ Cholinesterase ทำให้กล้ามเน้ือพยาธิเป็นอัมพาตแบบหดเกร็ง
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        เกิดชั่วคราวอาจมีอาการปวดศีรษะ วิงเวียน ไข้ เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียนปวดท้อง ท้องเดิน
      - ยามีฤทธิ์ต่อพยาธิปากขอ พยาธิไส้เดือนพยาธิเส้นด้าย
      - ข้อควรระวัง
        
        ห้ามใช้ในสตรีมีครรภ์ และเด็กอายุต่ำกว่า 2 ขวบ
        ไม่ควรใช้ยาพร้อมกับ Piperazine เพราะมีฤทธิ์ตรงข้ามกัน
    - - ยานี้มีฤทธิ์ขับพยาธิไส้เดือน พยาธิเส้นด้าย พยาธิแส้ม้า พยาธิปากขอ และ พยาธิแคปิลลาเรียได้ผลดี
      - กลไกการออกฤทธิ์
        
        ถูกกำจัดออกจากทางเดิน อาหารจนหมด หลังการรับยาประมาณ 3 วัน
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        ปวดท้อง ท้องเดิน ไม่ควรใช้ในหญิงตั้งครรภ์
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยับยั้งฤทธิ์ของ acetylcholine ที่กล้ามเนื้อของพยาธิ
        ทำให้พยาธิเป็นอัมพาตแบบอ่อนเปลี้ย
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        คลื่นไส้อาเจียน ปวดท้อง ท้องเดิน ลมพิษ กล้ามเนื้อกระตุก
        ไม่ควรใช้ในผู้ป่วยที่มีประวัติโรคลมชัก เพราะอาจเกิดอาการชักได้
        ไม่ควรใช้ในผู้ป่วยโรคตับ โรคไต
      - ยานี้มีฤทธิ์ขับพยาธิไส้เดือนกลม และพยาธิเส้นด้าย
    - - ยานี้มีฤทธิ์ขับพยาธิไส้เดือนกลม พยาธิเส้นด้าย พยาธิแส้ม้า
      - กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยับยั้งการสร้าง microtubule และขัดขวางการนำกลูโคสจาก host มาใช้
        ยามีผลต่อพยาธิตัวแก่ ตัวอ่อนและป้องกันการเจริญของไข่
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        มึนงง คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง เบื่ออาหาร ท้องเดิน
        ไม่ควรใช้ในเด็กที่มีน้ำหนักน้อยกว่า 15 กก
        ไม่ควรใช้ในผู้ป่วยโรคตับและโรคไต
  - - - ยานี้มีฤทธิ์ฆ่าไมโครฟิลาเรียของพยาธิฟิลาเรียและอาจฆ่าพยาธิตัวแก่
      - กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยานี้มีฤทธิ์ฆ่าพยาธิตัวแก่ แต่กลไกยังไม่ทราบแน่ชัด
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร อ่อนเพลีย ปวดศีรษะ
        แต่ในการทำ แตใ่นการทาลายไมโครฟิลาเรียในเลือดโดยเฉพาะของพยาธิ Brugia มักทำให้มีไข้ ปวดกล้ามเน้ืออยู่ 2-3 วัน ซึ่งให้รับประทานยาลดไข้ก็ทุเลา
  - - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        มีผลต่อผิวของพยาธิ ทำให้ส่วนหัวของพยาธิหลุดออกจากลำไส้ ทั้งส่วนหัวและปล้อง พยาธิถูกขับออกโดยการบีบตัวของลำไส้
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        คลื่นไส้ ปวดท้อง มึนงง แต่ไม่รุนแรงและเกิดขึ้นชั่วคราว
      - ยานี้มีฤทธิ์ขับพยาธิตืดวัว พยาธิตืดหมูและพยาธิตืดแคระ
        เป็นยาอันดับแรกในการรักษาโรคพยาธิตัวตืด เกือบทุกชนิด
      - ข้อควรระวังในการใช้ยาและข้อห้ามใช้
        
        ถ้าใช้ Niclosamide จะต้องให้ยาระบาย
        Magnesium Sulfate 15-30 ก. หรือ Sodium sulfate ตามภายใน 1-2 ชั่วโมง เพื่อให้การขับพยาธิออกจากร่างกายเร็วขึ้นก่อนที่ไข่จะถูกปล่อยออกจากพยาธิที่ตายแล้วไปสู่ทางเดินอาหาร
  - - - อาการไม่พึงประสงค์
        
        คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเดิน
        พิษต่อตา จนถึงตามัว และบอดได้
      - ขับพยาธิปากขอได้ดีมาก พยาธิไส้เดือนกลม พยาธิแส้ม้า พยาธิเส้นด้ายพยาธิใบไม้ลำไส้ และพยาธิตัวตืด
    - - สารนี้มีฤทธิ์ขับพยาธิตืดวัวและตืดหมู
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        คลื่นไส้ อาเจียน ถ้าเป็นสารสกัดจะมีผลข้างเคียงน้อยลง
      - รูปแบบของยา
        
        ผงปวกหาด ได้จากการเคี่ยวแก่นมะหาดกับน้ำจนเกิดฟองแล้วช้อนฟองขึ้นมาทิ้งให้แห้ง
    - - ใช้เป็นยาอันดับแรกในการรักษาโรคพยาธิใบไม้เกือบทุกชนิด
        ใช้เป็นยารองในการรักษาพยาธิตัวตืดในลำไส้ เป็นยาอันดับแรกในการรักษาพยาธิตืดหมู
      - กลไการออกฤทธิ์
        
        ทำให้เกิดการต้านทานการดูดซึมสารกลูโคส ทำให้ระดับไกลโคเจนของตัวพยาธิลดลงและทำให้พยาธิตายในที่สุด
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        เบื่ออาหาร คลื่นไส้ ปวดท้อง ท้องเดิน
        ไม่ควรใช้ในเด็กอายุต่ำกว่า 4 ปี ในหญิงมีครรภ์ ในหญิงระยะให้นมบุตร
- - - - Salicylic acid เป็น Keratolytic ซึ่งทําให้ชั้น Keratin หลุดลอก ออกไปเร็วขึ้น มีผลให้เชื้อราที่อาศัยอยู่ใน Keratin ถูกกําจัดไปด้วย
      - มักจะใช้ในการรักษา Tinea pedis
    - - เป็น Thiocarbamate ใช้รักษาโรคผิวหนังที่เกิดจากเชื้อ Dermatophyte
        ใช้รักษา Candida ไม่ได้ผล
    - - ออกฤทธิ์กว้างมีฤทธิ์เป็น Fungicidal ต่อเชื้อ Candidaalbicans หยุดการเจรญิเติบโตของ Pityrosporum orbiculare (M.furfur) ได้
      - รักษา Cutaneous candidiasis, Tinea corporis, Tinea cruris,
        Tinea pedis, tinea versicolor
    - - ออกฤทธิ์กว้าง มีผลต่อแบคทีเรียและโปรโตซัวบางอย่าง
      - Clotrimazole, econazole และ Miconazole
    - - เป็นผลึกใสไม่มีกลิ่น ละลายได้ดีในน้ำแล้วเสื่อมสภาพได้ง่าย ใช้ได้ไม่เกิน 2 สัปดาห์
      - เป็นสารที่ไม่มีพิษถ้ารับประทานเข้าไปมาก ๆ มีฤทธิ์เป็นยาระบาย
    - - ใช้สระผมรักษารังแคที่ศีรษะ และใช้ทารักษาโรคเกลือนได้
        ดูดซึมได้ถ้าผิวหนังอักเสบหรือเป็นแผล
      - มีพิษมากถ้ารับประทานเข้าไป
        มีอาการเบื่ออาหาร อาเจียน ซีด และตับเสียได้
  - - - เป็น Fungistatic ต่อเชื้อรา โดยเฉพาะพวก Dermatophytes
        ใช้รักษาเชื้อราของผิวหนังรวมทั้งผมและเล็บ
      - ฤทธิ์และอาการไม่พึงประสงค์
        
        ปวดศีรษะ อ่อนเพลีย วิงเวียนศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเดิน ปากแห้งอาการเหน็บชา เป็นพิษต่อตับ เม็ดเลือดขาวต่ำ
    - - รักษา Dermatophytes,Candidal มีฤทธิ์ต่อ Gram positive cocci
        มีฤทธิ์ต่อต้าน Parasite
      - ฤทธิ์และอาการไม่พึงประสงค์
        
        คลื่นไส้ และอาเจียน ซึ่งอาจลดอาการลดลงได้โดยให้รับประทานยาพร้อมอาหารอาการอื่นที่พบมีเบื่ออาหาร
    - - มีผลต่อ Candida, Cryptococcus, Histoplasma และ Blastomyces
      - ยาถูกดูดซึมได้น้อยมากจากทางเดินอาหาร
        จึงใช้เป็นยารับประทานรักษาเชื้อ Candida ในทางเดินอาหาร
    - - ใช้ได้ผลในการรักษา Dermatophytes, Yeast, Candida species, Aspergillus species
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง ท้องอืด
        และปวดศีรษะ
      - เป็นยาต้านเชื้อราชนิดรับประทานตัวแรกของยาในกลุ่ม Triazole
        มีขอบเขตในการออกฤทธิ์กว้าง
    - - ใช้ได้ดีกับการรักษาการติดเชื้อราในผู้ป่วยโรคเอดส์
        การติดเชื้อแคนดิดาในช่องคลอดอาจให้เพียงครั้งเดียว
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง ท้องเดิน และท้องอืด อาจพบผื่น แพ้ยาชนิดรุนแรงเมื่อใช้ในผู้ป่วยโรคเอดส์
    - - ยานี้มีอันตรายในการใช้ค่อนข้างสูง เนื่องจากยาออกฤทธิ์โดยจับกับ sterols ซึ่งเป็นส่วนประกอบสำคัญของเยื่อหุ้มเซลล์
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        ไข้ หนาวสั่น ความดันเลือดต่ำ
        หอบเหนื่อย
      - ยามีผลในการทำลายเชื้อรา
        
        Histoplasma capsulatum, Coccidioides immitis, Candida sp., Blastomyces dermatitidis, Cryptococcus sp., Aspergillus sp.
- - - - คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเดินและอ่อนเพลีย
        ยาบางชนิดอาจทำให้ปวดศีรษะและปลายประสาทอักเสบ
  - - - คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเดิน อ่อนเพลีย ปวดศีรษะและเป็นพิษต่อตับ
        ยาบางชนิดทำลายไขกระดูกหรือทำให้ปลายประสาทอักเสบ
- - - - คลื่นไส้อาเจียน ปากแห้ง รู้สึกมีรสโลหะในปาก เบื่ออาหาร ปวด ท้อง ตับอ่อนอักเสบ
    - - ใช้ร่วมกับยาต้านจุลชีพอื่นๆ ในการกำจัดเชื้อ Helicobacter pylori ใน peptic ulcer เช่น ใช้ร่วมกับ amoxicillin, bismuth subsalicylate, tetracycline