Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ยาต้านจุลชีพ part2 - Coggle Diagram

- - - - ยับยั้งการเข้าสู่เซลล์ของไวรัสโดยขัดขวางการเกาะติดของไวรัสและการ ปลดปล่อยกรดนิวคลีอิคของไวรัสเข้าสู่เซลล์
      - ยานี้จะใช้ได้ผลต่อเมื่อหลังจากติดเชื้อไวรัสแล้วไม่เกิน 72 ชั่วโมง
    - - นอนไม่หลับ ตามัว ตาพร่า ซึมเศร้ามือสั่น บางรายมีอาการคลื่นไส้อาเจียนปากแห้ง ปัสสาวะบ่อย
      - ผื่นที่ผิวหนัง เกิดขึ้นในสัปดาห์แรกของการใช้ยา
    - - ชนิดแคปซูล 100 มก. และ ชนิดน้ำเชื่อม 50 มก./5มล.
      - ผู้ใหญ่ให้ 100 มก.วันละ 2 ครั้ง
      - เด็กอายุ 1-9 ปีให้ 2-4 มก./กก./วัน
        
        ให้ 2-3 ครั้งขนาดยาสูงสุดไม่เกิน 150 มก.
  - - - Interferon syndrome คือมีอาการไข้ หนาวสั่น ปวดศรีษะ อ่อนเพลีย ปวด
        กล้ามเนื้อ ปวดข้อ เบื่ออาหาร
      - สามารถใช้ยาพาราเซตามอล ลดไข้ได้ อาการจะทุเลาลงเมื่อหยุดใช้ยา
  - - - ทำให้เกิดการอักเสบ มีอาการบวมแดง คัน แสบและเคืองตา
    - - 0.5 % ชนิดป้ายตาทุก 4 ชั่วโมง
      - ในเวลากลางวันและป้าย 1 ครั้งก่อนนอน
      - ใช้นาป้ายตาต่อไปอีก 3-5 วัน หลังจากแผลที่หายแล้ว
  - - - เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน และอ่อนเพลีย
      - กดการทำงานของไขกระดูก
      - มีอากอักเสบขของหลอดเหลือดดำในบริเวณที่ให้ยา
  - - - มีผลต่อการทำงานของตับไต อาการคลื่นไส้อาเจียน
        ปวดท้อง ท้องเดิน
    - - ขี้ผึ้งป้ายตาขนาด 3 %
        
        ป้ายตาทุก 4 ชั่วโมง จนอาการทุเลา และควรป้ายตาต่ออีก 1 สัปดาห์ ใช้เวลา ประมาณ 15 วัน
      - ยาเม็ด 200 และ 400 มก.
        
        อาการครั้งแรกนานไม่เกิน 5 วัน ให้ 200 มก. วันละ 5ครั้ง เป็นเวลา5-10 วัน
      - งูสวัดให้ 500 มก. ทุก 4 ชั่วโมงนาน 7- 10 วัน ตังแต่เริ่มมีอาการ
- - - - ออกฤทธิ์กว้าง มีฤทธิ์เป็น Fungicidal ต่อเชื้อ Candida albicans
      - รักษา
        
        Tinea corporis
        
        Tinea cruris
        
        Cutaneous candidiasis
        
        Tinea pedis
        
        tinea versicolor
      - หยุดการเจริญเติบโตของ Pityrosporum orbiculare (M.furfur) ได้
    - - ออกฤทธิ์กว้าง
      - มีผลตอแบคทีเรีย และโปรโตซัวบางอย่าง
      - Clotrimazole, econazole และ Miconazole
    - - ใช้รักษาโรคที่เกิดจากเชื้อ Dermatophyte
      - มีใช้ในรูปของ1% Ointment และ Solution
    - - ใช้รักษาเกลื้อน ป้องกันเชื้อราที่เท้าในบริเวณสระน้ำ
      - เป็นสารที่ไม่มีพิษ ถ้ารับประทานมากๆ จะมีฤทธิ์เป็นยาระบาย
    - - มีฤทธิ์เป็น Fungistatic
      - มักจะใช้รักษา Tinea pedis
      - ทำให้ชั้นKeratin หลุดลอกออกไปเร็วขึ้นมีผลให้เชื้อราที่อาศัยอยู่ในKeratin ถูกกำจัดไปด้วย
    - - ดูดซึมได้ถ้าผิวหนังอักเสบหรือเป็นแผล
      - มีพิษมากถ้ารับประทานเข้าไป
      - ใช้สระผมรักษารังแคที่ศีรษะ และใช้ทารักษาโรคเกลื้อนได้
      - มีอาการเบื่ออาหาร อาเจียน ซีดและตับเสียได้
  - - - มีฤทธิ์ต่อ Gram positive cocci
      - มีฤทธิ์ต่อต้าน Parasite
        
        Plasmodium falciparum ทั้งที่ Sensitive และ
        Resist ต่อ Chloroquine
        
        Leishmania tropica
      - รักษา Dermatophytes, Candidal
      - ฤทธิ์และอาการไม่พึงประสงค์
        
        คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร ปวดศีรษะ ปวดท้อง
        
        เลือดออกตามไรฟัน อาการกลัวแสง (Photophobia)
        
        เกล็ดเลือดน้อยลง (Thrombocytopenia)
        
        กดการทำงานของต่อมหมวกไต
      - ใช้ยาขนาด 200 มก. ต่อวัน
        
        ยกเว้น Vaginal candidiasis ให้ 400 มก. ต่อวัน
        
        ในการติดเชื้อที่รุนแรงอาจใช้วันละ 400 มก. เช่นกัน
    - - เป็น Fungista tic ต่อเชื้อรา โดยเฉพาะพวก Dermatophytes ใช้รักษาเชื้อรา ของผิวหนังรวมทั้งผมและเล็บ
      - ฤทธิ์และอาการไม่พึงประสงค์
        
        ปวดศีรษะ อ่อนเพลียวิงเวียนศีรษะคลื่นไส้อาเจียนท้องเดินปากแห้งอาการเหน็บชา
        
        เป็นพิษต่อตับ
        
        เม็ดเลือดขาวตํ่า (Leukopenia)
      - เด็กให้ 10 มก./กก./วัน ผู้ใหญ่ให้วันละ 500 มก. ถึง 1 กรัม ต่อวัน
    - - มีผลต่อ Candida, Cryptococcus, Histoplasma และ Blastomyces
      - ดูดซึมได้น้อยมากจากทางเดินอาหาร
      - ใช้เป็นยารักษาเชื้อ Candida ในทางเดินอาหาร
    - - มีขอบเขตในการออกฤทธิ์กว้าง
      - ใช้ได้ผลในการรักษา
        
        Yeast
        
        Candida species
        
        Dermatophytes
        
        Aspergillus species
      - เป็นยาต้านเชื้อราชนิดรับประทานตัวแรกของ ยาในกลุ่ม Triazole
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง ท้องอืด
        และปวดศีรษะ
    - - การรักษา Cryptococcal memingitis อาจต้องให้
        ติดต่อกันนาน 6-8 สัปดาห์
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        คลื่นไส้อาเจียน ปวดท้อง ท้องเดิน และท้องอืด
        
        อาจพบผื่น
        
        แพ้ยาชนิดรุนแรงเมื่อ ใช้ในผู้ป่วยโรคเอดส์
      - รักษาการติดเชื้อราในผู้ป่วยโรคเอดส์
      - ใช้ได้ผลในการติดเชื้อรา
    - - สามารถซึมผ่านของของเหลวผ่านเซลล์เพิ่มขึ้น
      - มีผลในการทำลายเชื่อรา
        
        Histoplasma capsulatum
        
        Coccidioides immitis
        
        Candida sp.
        
        Blastomyces dermatitidis
        
        Cryptococcus sp.
        
        Aspergillus sp.
      - มีอันตรายในการใช้ค่อนข้างสูง
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        ไข้ หนาวสั่น ความดันเลือดต่ำ หอบเหนื่อย
        
        คลื่นไส้ อาเจียน ปวดตามตัว ปวดศีรษะ
        
        อาจทำให้เกิดพิษต่อไต และระบบประสาท
- - - - stavudine (d4T)
      - lamivudine (3TC)
      - zalcitabine (ddC)
      - Mevirapine
      - didanosine (ddI)
      - Delavirdine
      - zidovudine (AZT)
      - efavirenz
    - - คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเดิน อ่อนเพลีย ปวดศีรษะและเป็นพิษต่อตับ
      - ยาบางชนิดทำลายไขกระดูกหรือทำให้ปลายประสาทอักเสบ
      - ตับอ่อนอักเสบ
  - - - คลื่นไส้อาเจียน ท้องฃเะดิน และอ่อนเพลีย
      - ยาบางชนิดอาจทำให้ปวดศีรษะและปลายประสาทอักเสบ
- - - - อาการไม่พึงประสงค์
        
        Cinchonism ปวดศีรษะหูอือ ตาพร่า คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเดิน
        
        Black water fever ผู้ป่วยปัสสาวะเป็นสีดำเนื่องจาก ขาดเอนไซม์ G-6-PD ซึ่งเป็นเอนไซม์ที่ช่วยทำให้เม็ดเลือด แดงคงสภาพอยู่ได้ไม่แตกง่าย
      - อาการแพ้
        
        หอบ ลมพิษ (เป็นอาการที่พบบ่อยที่สุด)
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        ออกฤทธิ์ยับยั้งการสร้าง DNA และ RNA
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        มึนงง เบื่ออาหาร ท้องเดิน ปวดศีรษะ มีผื่นคัน
        
        มองเห็นไม่ชัด เห็นภาพหลอน ตื่นเต้น และเส้นประสาทส่วนปลาย ผิดปกติ
        
        หญิงมีครรภ์ที่ได้รับยานี้เด็กที่เกิดมาอาจจะหูหนวกสมองเสื่อม (mental retardation)
    - - ประโยชน์ที่ใช้ในการรักษา
        
        ป้องกันการเกิดไข้กลับ
        
        ใช้ป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อมาลาเรีย
      - อาการไม่พึงประสงค์
        
        ผู้ป่วยที่ขาดเอนไซม์G-6-PDถ้ารับPrimaquineผิวเม็ดเลือดแดงจะถูกออกซิไดซ์ได้ง่าย เม็ดเลือดแดงจะแตกทำให้ปัสสาวะเป็นสีแดงแก่หรือดำ
        
        อากาาที่เกิดขึ้นเมื่อให้ยาในขนาดสูง เช่นได้รับปริมาณ 60-240 มก.
        
        คลื่นไส้ปวดศีรษะมีผื่นคันการปรับสายตาเพื่อมองภาพไม่ชัดเจน
        
        ปวดท้องเกร็ง (abdominal cramp)
        
        เกิดการขาดออกซิเจน
    - - กลไกการออกฤทธ์ิ
        
        เมื่อนำยา Sulfadoxine ผสมกับ Pyrimethamine ยา 2 ชนิดจะออกฤทธ์ิ ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ DHFR คนละขั้นตอนกันจึงเสริมฤทธิ์กัน
        
        ใช้ในการรักษามาเลเรียจากเชื้อที่ดิ้อต่อยา Chloroquine
    - - สกัดมาจากสมุนไพรจีนจากต้น ชิงเฮา
      - ยานี้ออกฤทธิ์ฆ่าเชื้อ P. f ซึ่งดื้อต่อยา Chloroquine ได้ผลดี
      - จะฆ่าเชื้อในเลือดเท่านั้นไม่มีผลต่อเชื้อในตับ
    - - กลไกการออกฤทธ์ิ
        
        สามารถกำจัดเชื้อมาเลเรียในเลือดได้รวดเร็วรวมทั้งเชื้อที่ดื้อต่อ Chloroquineด้วย
      - ประโยชน์ที่ใช้ในการรักษา
        
        ใช้เฉพาะการรักษาและป้องกันเชื้อ P.f ที่ดื้อต่อยา Chloroquine หรือ เชื้อที่ดื้อต่อยาหลายตัว (multidrug resistance)
        
        ข้อเสียของ ยาตัวนี้คือออกฤทธิ์ช้าทำให้อัตราการลดลงของเชื้อในเลือดช้าด้วย
    - - มักใช้ร่วมกับ Quinine ในการฆ่าเชื้อ P. falciparum
        ที่ดื้อยา Chloroquine
      - Tetracyclines ชนิดที่ใช้มากคือ Doxycycline
      - Tetracyclines มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อได้แต่ออกฤทธิ์ช้า