MONDROS ATEŞKES ANLAŞMASI
Osmanlı Devleti'nin Mondros Ateşkes Anlaşmasını İmzalanma nedenleri:
-Wilson ilkelerine güvenilmesi
-Hükümette bulunan İttihat ve Terakki üyelerinin ülkeyi terk etmesi
-Bulgaristan'ın savaştan çekilmesi üzerine Almanya ile kara bağlantısının kalmaması
-Birçok cephede yenilmesi
-ABD'nin savaşa girmesi
-Savaşın süresinin uzamasıyla insan, teçhizat ve malzeme yetersizliği yaşanması
Anlaşma, Limni Adası'nda bulunan Mondros Limanı'nda imzalandı. Anlaşmayı Osmanlı Devleti adına Bahriye Nazırı Rauf (Orbay) Bey, İtilaf Devletleri adına İngiliz Amiral Caltrophe arasında İngiliz Agamemnon zırhlısında 25 madde olarak imzalanmıştır. Rauf Bey daha sonra Milli Mücadele saflarına katılacaktır. Ateşkes için İspanya aracılık yapmıştır.
Egemenlik Haklarımızı Sınırlayan Maddeler
-İtilaf Devletleri güvenliklerini tehlikede gördükleri herhangi bir stratejik noktayı işgal edebileceklerdir. (7.madde) (Anadolu'nun işgaline zemin hazırlayan maddedir.Ayrıca Wilson ilkelerine ters düşmemişlerdir. Aynı zamanda tüm işgallerini bu maddeye dayandırmışlardır.)
-Vilayet-i Sitte (Bitlis, Elazığ, Diyarbakır, Erzurum, Van, Sivas) herhangi bir karışıklık çıkarsa İtilaf devletleri bu bölgeleri işgal edebileceklerdir. (24.madde) (Doğu Anadolu'da Ermeni Devleti kurulmasına zemin hazırlayan maddedir.)
-Hükümet haberleşmeleri dışında kalan bütün haberleşme ve iletişim araçları İtilaf devletleri denetimine girecektir. (Herhangi bir direniş, isyan ya da tepkileri, aynı zamanda birlik ve beraberliği engellemek istemişlerdir.)
-İstanbul ve Çanakkale Boğazları açılacak, burada bulunan askeri üsler İtilaf devletleri tarafından işgal edilecek. (Böylece başkent işgal tehdidi altına girmiş, Anadolu ve Rumeli bağlantısı kesilmiş, Osmanlı Devleti'nin siyasi varlığı da tehdit altındadır.)
Ekonomik Maddeler
-Toros tünelleri, demir yolları ve deniz işletmeleri İtilaf devletlerine bırakılacaktır.
-İtilaf devletleri bütün liman ve tersanelerden yararlanabilecektir.
-İtilaf devletleri kömür, akaryakıt vb. maddeleri Anadolu'dan temin edecekler, bu maddelerin hiçbiri ihraç edilmeyecektir.
Askeri Maddeler
-Sınırların denetlenmesi ve iç düzenin korunması dışında kalan Osmanlı ordusu terhis edilecek, bütün savaş gemilerine, ordunun araç, gereç, silah ve cephanesine el konulacaktır. (Bu madde ile devlet savunmasız hale gelmiş, İtilaf devletlerinin işgalleri kolaylaşmıştır. Bu durum ise Kuvayı milliye'nin oluşmasını sağlamıştır.)
-Osmanlı Devleti'nin elindeki bütün savaş esirleri serbest bırakılacak, buna karşılık Türk esirler İtilaf Devletleri'nin emirinde kalacaktır. (Uluslararası eşitlik ilkesine aykırı bir durumdur.)
Mondros Ateşkes Antlaşması ile;
1.Osmanlı Devleti fiilen sona ermiş,
2.Anadolu işgallere açık hale gelmiş,
3.Bölgesel direniş örgütleri (Kuvayı Milleye) kurulmaya başlamıştır.
Devletin Sona Ermesi
Fiilen Sona Erme: Bir devletin topraklarının işgal edilmesiyle, devletin işlevini kaybetmesidir. Osmanlı Devleti'nin fiilen sona ermesi Mondros Ateşkes Anlaşması'yla olmuştur. (30 Ekim 1918)
Resmen Sona Erme: Bir devletin yerine başka bir devletin kurulmasıdır. Osmanlı Devleti'nin resmen sona ermesi 'Saltanatın Kaldırılması' ile olmuştur.
(1 Kasım 1922)
Hukuken Sona Erme: Başkentin işgal edilmesi ya da başka bir güce devredilmiş olması durumudur. Osmanlı Devleti'nin hukuken sona ermesi Mudanya Mütarekesi ile olmuştur. (11 Ekim 1922)
Mondros'un 7. maddesini öne sürerek işgallere başlayan İtilaf devletleri ilk olarak Musul'u işgal etmiştir. 13 Kasım 1918'de İtilaf donanması İstanbul'a gelmiştir. (Geldikleri Gibi Giderler.:)
Anadolu'daki şgallere katılan devletler: İngilizler, Fransızlar, İtalyanlar, Yunanlılar, Ermeniler.
Rusya'nın işgale katılmamasının sebebi: Bolşevik İhtilali ile devrilen Çarlık rejimi sonrası Rusya, Brest-Lİtowsk Anlaşmasını imzalayarak savaştan çekilmiş ve daha önce yapılmış olan gizli anlaşmaları açıkladı. Sonrasında ise kendi iç politikasına döndü. Bu nedenle Mondros'tan sonraki işgallerde yer almadı.