Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

LAW1106 (กฎหมายไทย) - Coggle Diagram

- - - - ผิถือดาบอยู่กับที่มันว่าจะฟัน ท่านไหม 5 บาทเฟื้องเงิน
        ถือดาบว่าจะฟัน แต่ยังไม่ได้ถอดดาบออกจากฝัก ให้ไหม 100 บาท เฟื้องเงิน
        ผิถอดดาบว่าจะฟัน แต่ยังไม่ทันได้ไล่ฟัน ให้ไหม 220 บาทเฟื้องเงิน
    - - ทรัพย์มีวิญญาณ (วิญญาณกทรัพย์)
        
        ช้าง ม้า วัว ควาย ฯลฯ
        
        คน บางครั้ง นับเป็นทรัพย์ ถ้าเป็นหนี้ค้างชำระดอกเบี้ยมากมาย สามารถขายลูก เมียใช้หนี้ได้ หรือคนที่เป็นข้าทาส นายเงินย่อมขายได้
        
        แต่ถ้าคนนั้นไม่อยู่ในอำนาจปกครองของใคร หรือเป็นไทแก่ตนเอง จะถือว่าไม่เป็นทรัพย์
        (ไม่เหมือนสัตว์ ต่าง ๆ ที่เป็นทรัพย์ตลอดกาล ไม่เปลี่ยนสถานะ)
      - ทรัพย์ไม่มีวิญญาณ (อวิญญาณกทรัพย์)
        
        ทรัพย์ที่ไม่ใช่คนและสัตว์ = แก้ว แหวน เงิน ทอง ผ้าผ่อนแพรพรรณ
      - การแบ่งแบบนี้ไม่มีผลอย่างไรในกมพระเจ้ามังราย
        
        แต่แตกต่างจากป.พพ
        
        แบ่งแบบแรก
        
        ทรัพย์ไม่มีรูปร่าง = ลักไม่ได้
        
        ทรัพย์มีรูปร่าง = เป็นทรัพย์ที่ลักได้
        
        แบบที่สอง
        
        สังหาริมทรัพย์
        
        ทั่วไป ไม่ต้องทำหนังและจดทะเบียน ยกเว้นสังหาริมทรัพย์ชนิดพิเศษ เช่น เรือ แพ สัตว์ พาหนะ เป็นต้น
        
        อสังหาริมทรัพย์
        
        มีผลทางกมว่า การซื้อขายต้องทำเป็นหนังสือและจดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ มิฉะนั้นจะเป็นโมฆะ
- - - - ข้อสังเกต: ในแง่มนุษยศาสตร์ บอกว่าไม่ใช่กม แต่เป็นการบันทึกว่ากม และเหตุการณ์ในสมัยนั้นเป็นเช่นไรมากกว่า เพราะกม อยู่ที่ King ไม่ใช่ศิลาจารึก
    - - เจ้าเมืองบ่เอาจกอบในไพร่
        (ไม่เสียภาษีนำเข้า)
    - - คือการนำเงินตราไปแลกเปลี่ยนกับสินค้า ดังข้อความที่ว่า "เพื่อนจูงวัวไปค้าขี่ม้าไปขาย
        ใครจักใคร่ค้าช้างค้า ใครจักใครค้าม้าค้า ใครจักใคร่ค้าเงือนค้าทอง ค้า
        (หมายถึง เป็นการค้าขายเสรี)
        
        แสดงให้เห็นว่า สุโขทัย ขายอะไรบ้าง ใช้พาหนะอะไรขนสินค้าไปขายทีต่าง ๆ
        
        ใช้เรือนำถ้วยชามสัคโลกไปขายต่างประเทศ
        
        เงินตราที่ใช้เป็นสื่อกลาง คือเบี้ย
        
        ประเด็นที่น่าสนใจอื่น
        
        มีสัญญาประเภทอื่นนอกจากซื้อขายหรือไม่ เช่น กู้ยื ค้ำประกัน จ้างแรงงาน --> แต่ไม่พบในหลักศิลาจารึก
        
        แต่ถ้าพิจารณากมของพระเจ้ามังรายที่อยู่ในยุคเดียวกัน และไม่ได้อยู่ไกลกันมาก แถมเป็นพระสหายกันอีก
        
        ในมังรายศาสตร์ ได้เอามูลคดีวิวาทในคัมภีร์พระธรรมศาสตร์มาเป็นหลักเกณฑ์การบัญญัติกม มีการพูดถึงการเข้าหุ้นกันทำกำไร การกู้ยืม การจ้างแรงงาน จ้างทำของด้วย ที่สุโขทัยก็น่าจะมีสัญญาแบบเดียวกันเช่นกัน
    - - ได้ข้าเสือก ข้าเสือ หัวพุ่ง หัวรบ ก็ดี บ่ฆ่าบ่ตี
        (ไม่ฆ่าเชลยศึก)
        
        ไม่เหมือนกมยุโรป ที่เชลยศึกเป็นทรัพย์
        ให้ฆ่าได้
    - - จังกอบ อากร ส่วย ฤชา
    - - เช่น การแบ่งมูลคดีวิวาท เป็น 16 มูลคดี
      - กำหนดอายุความ ในคดีสำคัญ 20 ปี
      - กฎหมาย 16 หลังคาเรือน
        
        สอดคล้องกับ Common law
        ให้ชุมชนร่วมกันรับผิดและป้องกันฐานลักทรัพย์
        ต้องช่วยกันสอดส่องและช่วยกันจับ
        
        หมู่บ้านหนึ่งมี 16 หลังคาเรือน สนิทกันหมด หากมีคนร้ายเข้าไปลักวัวบ้านหลังหนึ่ง อีก 15 หลังต้องช่วยกันชดใช้ราคาทรัพย์ที่โดนลักไป จะแก้ตัวว่าไม่รู้เห็นไม่ได้
  - - - กำหนดโทษ
        
        ปรับไหม
        
        สัก (เอาของแหลมจุ่มหมึกแทงผิวหนัง
        เป็นอักขระ เพื่อประจาน)
        
        โบย (ลงโทษผู้กระทำความผิด
        ฐานปลอมแปลง)
    - - มีการให้รางวัลแก่ผู้ที่นำทรัพย์ที่ถูกลักไปคืนเจ้าของ หรือช่วยจับกุมผู้ร้าย
      - มีลักษณะลงโทษผู้ที่ให้ความช่วยเหลือ รู้เห็น นิ่งเฉย
        
        เป็นการกำหนดให้สังคมช่วยเหลือกันและเป็นหูเป็นตาให้ราชการ
      - กม ให้ความสำคัญกับข้า
        
        กำหนดความผิดฐานลักข้าหรือคนรับใช้ไว้
- - - - รับความคิดด้านปกครองและวัฒนธรรมของเขมร (ซึ่งเป็นวัฒนธรรมฮินดู) เข้ามาด้วย
        
        มีอิทธิพลต่อกม
        
        บทบาทของผู้ปกครองตามความเชื่อลัทธิเทวราช
  - - - เช่น พระมหาอุปราช แสนไร่
      - เจ้าพระยามหาเสนา สมุหกลาโหม หมื่นไร่
      - ภิกษุสามเณร 200-2400 ไร่
      - ข้าราชการ 50-10000ไร่
        
        ใครเกิน 400ไร่ = ผู้มีบรรดาศักดิ์
        
        มีคดีความ สามารถแต่งทนายแก้ต่างแทนตัวได้
        
        ถ้าใครมาพูดจาหยาบช้า จะมีโทษทวน 50 ที
        
        ภรรยา หรือ หญิงไม่มีสามี ไม่ต้องมีคำหน้าชื่อ
        
        แต่ถ้าภรรยาข้าราชการที่ < 400 ไร่
        ต้องใช้คำนำหน้าว่า "อำแดง"
        
        ตามกมลักษณะมรดก บทที่ 49
        
        10000 ไร่ ต้องมีพยาน 9-10 คน
        
        800-1000 มีพยาน 7-8 คน
      - ไพร่หัวงาน 25 / ไพร่มีครัว 20
      - ยาจก วณิพก ทาส ลูกทาส 5 ไร่
  - - - เกิดจากการร้องทุกข์ของนายบุญศรี ช่างเหล็กหลวง กล่าวโทษพระเกษมและนายราชาอรรถ
        
        อำแดงป้อม ภรรยานายบุญศรีเองฟ้องหย่านายบุญศรี ทั้งที่นายบุญศรีไม่ผิด กล่าวคือ อำแดงป้อมเป็นคนนอกใจทำชู้กับนายราชาอรรถ แต่กลับจะมาฟ้องหย่าตน
        
        นายเกษม ซึ่งทำหน้าที่ผู้พิพากษา กลับเข้าข้างอำแดงป้อม และพูดจาแทะโลมอำแดงป้อม แล้วพิพากษาให้อำแดงป้อมหย่าขาดจากนายบุญศรี ทั้งที่นายบุญศรี ไม่มีความผิด
        
        พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช มองว่าไม่ยุติธรรมและให้เจ้าพระยาพระคลังเอากม ณ ศาลหลวง มาสอบกับฉบับหอหลวง และฉบับข้างที่ ได้ความว่า แม้ชายผู้เป็นสามีไม่มีความผิด หากหญิงผู้เป็นภรรยาขอหย่า ก็ให้ศาลพิจารณาให้หย่าขาดจากกันตามกมได้ ตรงกันทั้งสามฉบับด้วย
        
        รู้สึกว่ากมฟั่นเฟือนวิปริต จึงควรที่จะชำระให้ถูกต้อง
        
        ตั้งคณะกรรมการชุดหนึ่ง (อาลักษณ์ 4 ลูกขุน 3 ราชบัณฑิต 4) จัดการชำระบทกม ตั้งแต่พระธรรมศาสตร์เป็นต้นไป ไม่ให้เนื้อความผิดเพี้ยนซ้ำกัน จัดเป็นหมวดหมู่ และดัดแปลงกมที่วิปลาสให้ถูกต้องตามความยุติธรรมซะ
        
        1 more item...
    - - คัมภีร์พระธรรมศาสตร์ คือคัมภีร์ที่ผู้ทรงอิทธิฤทธิ์ หรือมีอำนาจเหนือบุคคลธรรมดาแต่งเรียบเรียงขึ้น
        เป็นที่ชุมนุมของกฎเกณฑ์แห่งความยุติธรรม โดยกฎเกณฑ์เหล่านี้อยู่เหนือกมทั้งปวง
        
        ใช้แก่มนุษย์ทั้งหลายที่อยู่ใต้การปกครองของกษัตริย์ + กษัตริย์ ก็อยู่ใต้กมพระธรรมศาสตร์ด้วย
        
        พระธรรมศาสตร์ จึงเปรียบเสมือน กม รธน
        ซึ่งเป็นที่มาแห่งกมทั้งปวง
        
        กษัตริย์ไทย เอาพระธรรมศาสตร์จากมอญมาเป็นหลักในการบัญญัติกมที่เรียกว่า พระราชศาสตร์ มาตั้งแต่สุโขทัยแล้ว
        
        เดิมเป็นของชาวฮินดู เขียนด้วยมคธ เป็นหนังสือศาสนาพราหมณ์ แล้วมีคนเอาเข้าประเทศรามัญ เขียนเป็นภาษารามัญอีกที
        
        ไทยบัญญัติกมทั้งที่เป็นภาษารามัญมาโดยตลอด จนกระทั่งเมื่อมีการประมวลกมในร.1
        อำมาตย์ไทยไม่รู้ภาษารามัญ จึงต้องแต่งคัมภีร์พระธรรมศาสตร์เป็นภาษาไทย
      - การกำเนิดคัมภีร์พระธรรมศาสตร์
        
        ท้าวมหาพรหมองค์หนึ่ง
        
        พระมโนสารมีความประสงค์ให้พระเจ้าสมมุติราชทรงไว้ด้วยทศพิธราชธรรม จึงเหาะไปกำแพงจักรวาลเห็นคัมภีร์บาลีพระธรรมศาสตร์ปรากฎอยู่ตรงกำแพงเป็นลายลักษณ์อักษร มีปริมณฑลเท่ากายคชสาร จึงจดจำมาแต่งเรียบเรียงขึ้นเป็นคัมภีร์พระธรรมศาสตร์
        
        การแต่งเรื่องราวแบบนี้ เป็นความประสงค์ของผู้เรียบเรียง มุ่งที่จะยกย่องว่าบทบัญญัติต่าง ๆ ในคัมภีร์มาจากอำนาจเบื้องสูง ไม่อยู่ในบังคับของมนุษย์ หากแต่ยังมีอำนาตบังคับเหนือมนุษย์ทั้งปวง ให้ต้องปฏิบัติตามบทบัญญัติในคัมภีร์ด้วย