Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
adult 5.2 ระบบสืบพันธุ์เพศชายผิดปกติ - Coggle Diagram
adult 5.2 ระบบสืบพันธุ์เพศชายผิดปกติ
โรคต่อมลูกหมากโต BPH ภาวะที่ต่อมลูกหมากโตขึ้นอย่างผิดปกติ หรือภาวะเนื้องอกชนิดธรรมดาที่ต่อมลูกหมาก มักพบในวัยทองของเพศชายจากความเสื่อมความไม่สมดุลของฮอร์โมนเพศชาย testosteroneลดลง ทำให้เกิดการขยายตัวของกน มากขึ้น เกิดการอุดกั้นทางเดินปสว มักพบในอายุ 40ขึ้นไป ยิ่งพบมากขึ้นตามอายุ
อาการอาการแสดง
อาการระคายเคืองของทางเดินปัสสาวะ ได้แก่ ปัสสาวะบ่อยครั้ง อั้นปัสสาวะไม่อยู่ ปัสสาวะไหลช้า แรงในการขับลดลง ถ่ายไม่สุด มีการอักเสบของต่อมลูกหมาก มีอาการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ
การตรวจวินิจฉัย
ซักประวัติ โดยเฉพาะประวัติการถ่ายปัสสาวะและอาการร่วม
การตรวจร่างกาย เป็นการตรวจต่อมลูกหมากทางทวารหนักด้วยมือ แนะนำให้ชายที่มีอายุมากกว่า50ปี ตรวจปีละครั้ง
การตรวจทางห้องปฎิบัติการ การตรวจวิเคราะห์ (Urinanalysis) เพื่อดูการติดเชื้อ CBC blood cultureในกรณีที่มีไข้ การตรวจPSA
ในกรณีมีการอุดกั้นเรื้อรัง แพทย์อาจตรวจปัสสาวะคั่งค้างหลังการขับถ่ายเพื่อดูความรุนแรง
การตรวจพิเศษ การตรวจส่องกล้องทางเดินปัสสาวะ cystoscopy
แนวทางในการรักษา
ให้ยากลุ่ม alpha-blocker ยาคลายกล้ามเนื้อเรียบ เพิ่มความแรงในกระเพาะปัสสาวะ Alfuzosin Terazosin
5ARI ขัดขวางการเปลี่ยนแปลงของ testosterone
นิยมผ่าตัด Transurethral resection of prostatectomy gland เป็นวิธีการผ่าตัดมาตรฐาน ส่องกล้องตัดเนื้องอกออกเป็นชิ้นๆ ด้วยการจี้ไฟฟ้า TURPนิยมมากที่สุด
ภาวะแทรกซ้อน
อาจทำไตวายในรายที่เป็นรุนแรงและไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกวิธี อาจเสียชีวิตด้วยภาวะแทรกซ้อน
เกิดการติดเชื้อได้ง่ายเนื่องจากมีปัสสาวะคั่งค้าง
กล้ามกระเพาะปัสสวะล้า
ปกติแล้วอาการของโรคไม่ส่งผลกระทบต่อสมรรถภาพเพศ
การพยาบาล
ปัญหาการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ
ประเมินอาการการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ ดูแลความสะอาด ประเมินV/S ดื่มน้ำมากกว่า 3000ml สังเกตปสวที่ออก ควรมากกว่า 30ml/hr บันทึก I/O ดูแลให้ได้รับยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา
ปัญหามีเลือดออกในทางเดินปัสสาวะ
ประเมินลักษณะ ปริมาณ ปัสสาวะที่มีเลือดปน หลังผ่าตัดให้ดูการสวนล้างกระเพาะปสว แบบต่อเนื่อง ป้องกันไม่ให้เกิดลิ่มเลือด อุดตันการไหล โดยใช้อัตราการไหล 60-100 หยดต่อนาทีตามแผน ตรวจพบการอุดตันให้บีบออก
อัณฑะไม่ลุงถุง crytorchidism or undescended testes
ชนิดของอัณฑะไม่ลงถุง
retractile testes มักจะเกิดขึ้นพร้อมกัน2ข้าง พบในตอนเด็กจากการซักประวัติ ไม่ต้องการการักษา
Ectopic testes อัณฑะที่เคลื่อนลงมาจาก retroperitoneum ผ่าน external ring ไปที่อื่น ต้นขา ถุงอัณฑะด้านตรงข้าม การรักษาคือ การผ่าตัดนำอัณฑะใส่ถุงอัณฑะ orchiopexy
monorchia การไม่มีด้านใดด้านหนึ่งอาจเกิดจากไม่develop หรืออาจเกิดจากมี testicular torsion ทำให้อัณฑะขาดเลือดและatrophyเรียกว่า vanishing testis ซึ้่งคลำไม่พบอัณฑะทั้ง2ข้าง การพิสูจน์ว่ามีไหมโดยให้ HCG ถ้า testosterone มีมากแสดงว่ามี และทำการหาตำแหน่งต่อ การตรวจที่แม่นยำที่สุด laparoscopy
True undescended testes อัณฑะหลุดการเคลื่อนที่ลงมาในถุงอัณฑะตามnomal descended pathway
ภาวะแทรกซ้อน
มะเร็งอัณฑะ อยู่ในช่องท้องโอกาศสุงกว่าขาหนีบ
ภาวะเป็นหมันหรือมีบุตรยาก
การบิดของขั้วอัณฑะ
ไส้เลื่อน
การบาดเจ็บต่ออัณฑะ
การรักษา
การผ่าตัดขึ้นอยู่กับตำแหน่งของอัณฑะ การผ่าตัดมาตรฐานที่นิยมทำคือ ผ่าเปิดเข้าทางขาหนีบ
ถุงน้ำที่อัณฑะ Hydrocele เป็นภาวะที่มีน้ำอยู่ในช่องว่างในถุงอัณฑะ scrotal sac ในผู้ใหญ่เกิดจากการอักเสบของอัณฑะ หรืออวัยวะใกล้เคียง อุดตันน้ำเหลือง บาดเจ็บ อาจพบร่วมกับไส้เลื่อน มีผลให้เป็นหมัน
อาการอาการแสดง
มักมีก้อนถุงน้ำ ข้างใดข้างหนึ่งหรือทั้ง2ข้าง ลักษณะเป็นก้อนนิ่มคล้ายถุงน้ำที่อัณฑะมักเป็นก้อน ไม่ยุบ มักเป็นๆหายๆ เหมือนไส้เลื่อนที่ขาหนีบ รู้สึกปวดๆ ถ่วงๆ บางคนมีอาการเจ็บเล็กน้อย
การวินิจฉัย
คลำถุงอัณฑะ ไม่ยุบเป็นๆหายๆ
ส่องด้วยไฟฉาย จะพบลักษณะเรืองแสง transillumination testpositive
U/S
การรักษา รักษาตามอาการอย่างต่อเนื่อง ถ้าไม่หายให้ผ่าตัด
วัยทองในผู้ชาย(andropause)
อาการอาการแสดง
อาการร้อนวูบวาบ รุนแรงน้อยกว่าผู้หญิง มักเกิดประมาณ2-3นาทีแล้วค่อยๆหายไป
ภาวะซึมเศร้า จากการขาดandrogen กระทบต่อระบบความจำ
เหนื่อยง่าย จากการสูญเสียมวลกล้ามเนื้อ ความหนาและแข็งแรงของกระดูก
หงุดหงิดง่าย รำคาญ เหงื่อออกหน้าแดง อารมณ์ทางเพศลดลง
ผลกระทบ ไขมันในเลือดสูง หลอดเลือดอุดตันได้ง่าย
การรักษา
รักษาจิตใจ
การใช้ยาฮอร์โมนเพศชายเสริม
หลอดเลือดดำอัณฑะขอด varicele เกิดจากการโป่งพองของหลอดเลือดดำในอัณฑะ ที่อยู่ตามแนวความยาวของหลอดอสุจิ สาเหตุมาจจาก การเสื่อมของลิ้นในหลอดเลือดดำ ทำให้เกิดเลือดคั่งบริเวณอัณฑะและ อาจส่งผลให้เป็นหมันได้ เนื่องจากหลอดเลือดไปกดทับอัณฑะทำให้ฝ่อ
อาการอาการแสดง
ส่วนมากไม่มีอาการแสดง บางรายอาจปวดหน่วงๆที่อัณฑะหลังออกกำลังกายหรือทำงานหนักทั้งวัน อาการทุเลาเมื่อนอนราบ
การรักษา ขนาดเล็กแพทย์มักให้สวมใส่กางเกงในชนิดพยุงอัณฑะ ถ้าอาการไม่ดีขึ้น ผ่าตัด
การพยาบาล
หลังผ่าตัด นอนเปลี่ยนท่าบ่อย ๆ ยกขาสูง เพื่อลดการหดเกร้งกล้ามเนื้อลดการเลื่อนไหวร่างกาย งดทำงานหนัก