Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การส่งเสริมการขับถ่ายปัสสาวะ - Coggle Diagram

- - - - เด็กทารกกระเพาะปัสสาวะมีความจุน้อย
      - การขับถ่ายปัสสาวะจึงบ่อยครั้งกว่าผู้ใหญ่
      - ด็กวัยก่อนเรียนจะเริ่มควบคุมการขับถ่ายปัสสาวะได้เองโดยจะควบคุมการขับถ่ายปัสสาวะในตอนกลางวันก่อนกลางคืน
    - - มีน้ำปัสสาวะเพียง 150-200มิลลิลิตร
      - กระเพาะปัสสาวะก็จะบีบตัวทำให้รู้สึกอยากถ่ายปัสสาวะและทำให้ถ่ายปัสสาวะบ่อยครั้งขึ้น
      - การที่กล้ามเนื้อของกระเพาะปัสสาวะบีบตัวลดลง ทำให้มีปัสสาวะคั่ง ทำให้เกิดการติดเชื้อได้ง่ายขึ้น
  - - - ถ้าร่างกายได้รับน้ำมากจำนวนครั้งของการขับถ่ายและปริมาณปัสสาวะก็จะมาก
      - ลักษณะของปัสสาวะก็จะเจือจางตามปริมาณน้ำที่ร่างกายได้รับ
    - - การสูญเสียเหงื่อ
      - มีไข้สูง
      - เสียเลือดมาก
    - - อาหารที่มีความเค็มมาก(มีปริมาณโซเดียมสูง)
      - ปัสสาวะจะออกน้อยลงและเข้มข้นมาก
      - เครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนจะทำให้ปัสสาวะบ่อยขึ้น
  - - - ทำให้การเผาผลาญอาหารเพิ่มขึ้น
      - ทำให้มีการผลิตปัสสาวะมากขึ้นและถ่ายปัสสาวะบ่อยขึ้น
    - - ทำให้กระเพาะปัสสาวะตึงตัวน้อยลงเนื่องจากปัสสาวะไหลตลอดเวลา
      - ทำให้กระเพาะปัสสาวะไม่มีโอกาสยืดขยาย
    - - ทำให้ความตึงตัวของกล้ามเนื้อกระเพาะปัสสาวะและกล้ามเนื้อหูรูดลดลง
      - การควบคุมการขับถ่ายปัสสาวะไม่ดีและมีปัสสาวะตกตะกอนได้
  - - - นิ่ว
      - ความดันโลหิตสูง
      - เบาหวาน
      - ภาวะหัวใจล้มเหลว
    - - ในสตรีตั้งครรภ์มดลูกมีการขยายตัวขึ้นทำให้กดทับกระเพาะปัสสาวะ
      - ส่งผลให้ความจุของกระเพาะปัสสาวะลดลงจึงรู้สึกอยากถ่ายปัสสาวะบ่อย
  - - - การส่องกล้องเพื่อตรวจในระบบทางเดินปัสสาวะส่วนล่าง
      - อาจมีผลทำให้มีเลือดออกในปัสสาวะ
    - - ส่งผลต่อการขับถ่ายปัสสาวะของผู้ป่วย
      - ทำให้ผู้ป่วยไม่รู้สึกอยากถ่ายปัสสาวะ
      - การได้รับยาสลบ ยาแก้ปวดชนิดเสพติด
        
        ทำให้อัตราการกรองที่โกลเมอรูสัสลดลง
        
        ส่งผลให้ปริมาณปัสสาวะลดลง
- - - - ปริมาณปัสสาวะอยู่ในกระเพาะปัสสาวะ 100-400มิลลิลิตร
      - กรณีอยู่ในภาวะที่ไม่สามารถถ่ายปัสสาวะได้ทันที ต้องสามารถกลั้นได้
      - ถ่ายปัสสาวะแต่ละครั้งมักไม่เกิน 30 วินาที
      - ตลอดการถ่ายปัสสาวะจะไม่มีอาการเจ็บปวด
      - ลำปัสสาวะช่วงแรกจะพุ่งแรงและใหญ่กว่าตอนสุด
      - ปัสสาวะประมาณ 4-6 ครั้งต่อวัน
      - มักถ่ายปัสสาวะก่อนนอน ตอนเช้าหลังตื่นนอน
      - การถ่ายปัสสาวะจะเว้นช่วงห่างประมาณ 2–4 ชั่วโมงในเวลากลางวัน
      - จำนวนปัสสาวะประมาณ 250-400 มิลลิลิตรต่อครั้ง
      - esidual urine ไม่ควรเกิน 50 มิลลิลิตร
        ในผู้ใหญ่ และไม่ควรเกิน100 มิลลิลิตรในผู้สูงอาย
    - - ปริมาณปัสสาวะปกติในผู้ใหญ่ ประมาณวันละ 800–1,600 มิลลิลิตร
      - ลักษณะใส ไม่ขุ่น ไม่มีตะกอน
      - สีเหลืองจางจนถึงสีเหลืองเข้ม สีเหลืองฟางข้าว หรือสีเหลืองอำพัน
      - มีความเป็นกรดอ่อนๆ pH ประมาณ 4.6-8.0
      - มีความถ่วงจำเพาะประมาณ 1.015-1.025
      - เมื่อตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์
        
        ไม่พบ Casts,Bacteria, Albumin หรือน้ำตาล
        
        ไม่พบเม็ดเลือดแดง
      - ปัสสาวะใหม่มีกลิ่นแอมโมเนียอ่อนๆ
  - - - ภาวะที่มีปัสสาวะน้อยกว่า 500 มิลลิลิตร ใน 24ชั่วโมง
      - ภาวะขาดน้ำหรือได้รับน้ำน้อย
    - - ภาวะที่ไตผลิตปัสสาวะออกมาจำนวนมากกว่าปกติ
      - เนื่องจากดื่มน้ำมาก ได้รับยาขับปัสสาวะ ดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน
    - - ภาวะที่มีการถ่ายปัสสาวะในตอนกลางคืนมากกว่า 2 ครั้งขึ้นไป
      - มักพบในผู้สูงอายุชายที่มีต่อมลูกหมากโตท่อปัสสาวะตีบแคบ
    - - ภาวะที่มีการเบ่งถ่ายปัสสาวะ ผู้ป่วยจะรู้สึกปวดเวลาถ่ายปัสสาวะ ถ่ายลำบาก
      - มีอาการปวดแสบปวดร้อนขณะถ่ายปัสสาวะ มักปัสสาวะบ่อย ปัสสาวะไม่สุด อยากถ่ายปัสสาวะแบบทันทีทันใด
    - - ภาวะที่มีการถ่ายปัสสาวะบ่อยครั้งกว่าปกติ
      - มีจำนวนปัสสาวะที่ถ่ายออกแต่ละครั้งลดน้อยลง
    - - ภาวะที่มีปัสสาวะไหลออกมาโดยไม่ได้ตั้งใจในเด็กที่มีอายุมากกว่า 5 ปีขึ้นไป
      - ถ้าเกิดกับเด็กอายุน้อยกว่านี้ถือว่าปกติ เพราะประสาทที่ควบคุมการขับถ่ายยังเจริญไม่เต็มที่
    - - เป็นภาวะที่มีน้ำปัสสาวะคั่งอยู่ในกระเพาะปัสสาวะเป็นจำนวนมากกว่าปกติ
      - ภาวะที่ไม่มีการถ่ายปัสสาวะในระยะเวลา 8–10 ชั่วโมง
    - - กลั้นปัสสาวะไม่อยู่โดยสิ้นเชิง
        (True Incontinence)
      - ภาวะกระเพาะปัสสาวะไวเกิน
        (Urge incontinence)
      - ปัสสาวะเล็ด (Stress incontinence)
      - ปัสสาวะท้น (Overflow incontinence)
      - ภาวะกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ที่เกิดจากภาวะหรือโรคอื่น ๆ(Functional Incontinence)
- - - - จะมีประสิทธิภาพเมื่อกระตุ้นให้ผู้ป่วยดื่มน้ำมากๆ ปัสสาวะไม่น้อยกว่า 2 ชั่วโมงต่อครั้ง รับประทานอาหารที่มีกากมากๆ
      - เพื่อให้อุจจาระอ่อนตัวขับถ่ายได้สะดวก
    - - พยายามระงับอาการไอ และหลีกเลี่ยงการยกของหนัก
      - สามารถลดอาการกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ได้มากถึง60 % ของผู้ที่ร่วมมือในการปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอ
  - - - ให้ใช้มือนวดเบาๆ ที่ท้องน้อยเหนือกระดูกหัวเหน่า
      - บอกให้ผู้ป่วยกลั้นหายใจขณะที่กดปลายนิ้วลงไปที่กระเพาะปัสสาวะ
      - ในระหว่างที่นวดให้ผู้ป่วยขมิบกล้ามเนื้อฝีเย็บสลับกับการนวดด้วย
  - - - ใช้วิธีกระตุ้นให้ผู้ป่วยไปปัสสาวะ ชมเชย และให้กำลังใจ
      - ความสำเร็จขึ้นอยู่กับความเต็มใจและความขยันของผู้ป่วย
- - - - สายสวนปัสสาวะที่ใช้สวนเป็นครั้งคราว
      - ขนาดของสายสวนปัสสาวะ
  - - - บอกผู้ป่วยอธิบายให้เข้าใจถึงความจำเป็นของการสวนปัสสาวะ
      - ล้างมือให้สะอาด เตรียมของใช้ ไปที่เตียงผู้ป่วย
      - กั้นม่าน และจัดให้มีแสงสว่างเพียงพอ
      - แขวนถุงรองรับปัสสาวะกับขอบเตียงให้อยู่ต่ำกว่ากระเพาะปัสสาวะ
      - จัดท่า ปิดตา คลุมผ้าผู้ป่วย
      - ทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอกให้สะอาด
      - วางชุดสวนปัสสาวะลงบนเตียงระหว่างขาของผู้ป่วย
      - ใช้ Transfer forceps จัดวางเครื่องใช้เรียงไว้ตามลำดับการใช้
      - เทน้ำยาลงในถ้วย บีบ KY-jelly ลงในผ้าก๊อซ (ถ้ามี)
      - ฉีกซองใส่สายสวนปัสสาวะ
      - ฉีกซองกระบอกฉีดยาลงในชุดสวนปัสสาวะด้วยวิธีปลอดเชื้อ
      - เปิดซองถุงมือและใส่ถุงมือด้วยวิธีปลอดเชื้อ
      - ตรวจสอบประสิทธิภาพของบอลลูนที่ปลาย Foley catheter
      - คลี่และวางผ้าสี่เหลี่ยมเจาะกลางบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก
      - ใช้มือซ้ายแหวก Labia ให้กว้างจนเห็นรูเปิดของท่อปัสสาวะ
      - ใช้มือข้างที่ถนัดหยิบสายสวนปัสสาวะหล่อลื่น KY-Jelly
      - ยกภาชนะรองรับปัสสาวะวางบนผ้าสี่เหลี่ยมเจาะกลางระหว่างขาผู้ป่วย
      - ใช้ Forceps ที่เหลือหรือมือข้างที่ถนัดจับสายสวนปัสสาวะให้มั่นคง
      - ค่อยๆ สอดสายสวนปัสสาวะเข้าไปในรูเปิดของท่อปัสสาวะลึก 2-3 นิ้ว (เพศหญิง)หรือ 6-8 นิ้ว (เพศชาย)
      - มื่อใส่สายสวนเข้าไป 2-3 นิ้ว (เพศหญิง) หรือ 6-8 นิ้ว (เพศชาย) จะเห็นปัสสาวะไหลออกมาจากนั้นให้ดันสายสวนเข้าไปให้ลึกอีก
      - ใช้มือข้างที่ไม่ถนัดที่แหวก Labia (ในเพศหญิง) หรือ จับ Penis (ในเพศชาย)อยู่เลื่อนมาจับสายสวน
      - สอดปลายสายของถุงรองรับปัสสาวะลอดบริเวณเจาะกลางออกมา
      - เช็ดบริเวณ Vulva ให้แห้งด้วยสำลีที่เหลือ
      - ถอดถุงมือ ติดพลาสเตอร์ยึดสายสวนกับต้นขาของผู้ป่วย
      - เก็บ Set สวนปัสสาวะออกจากเตียง จัดท่าผู้ป่วยให้สุขสบาย ถ้าผ้าขวางเตียงหรือผ้าปูที่นอนเปียกให้เปลี่ยน
      - เก็บของใช้ไปทำความสะอาด และบันทึกรายงานการสวนคาสายสวนปัสสาวะ
    - - เตรียมเครื่องใช้
      - บอกผู้ป่วย ใส่ถุงมือทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ และบริเวณ Urethra meatusให้สะอาด
      - ต่อ Syringe เข้ากับหางของสายสวนปัสสาวะที่ใช้สำหรับใส่น้ำกลั่นแล้วดูดน้ำกลั่นออกจนหมด
      - บอกผู้ป่วยให้หายใจเข้าออกลึกๆ เพื่อให้ผู้ป่วยผ่อนคลาย ขณะที่ค่อย ๆ ดึงเอาสายสวนออกแล้วใส่ในถุงที่เตรียมไว
      - ใช้กระดาษชำระเช็ดบริเวณ Perineum ให้แห้ง
      - สังเกตลักษณะ จำนวนปัสสาวะในถุงก่อนเอาไปเททิ้ง ลงบันทึกวันเวลาที่เอาสายสวนออก
      - กระตุ้นให้ผู้ป่วยดื่มน้ำมาก ๆ สังเกตความผิดปกติของผู้ป่วย
- - - - ผนึกปากถุงพลาสติก
      - เจาะรูกลมขนาดให้องคชาติสอดเข้าไปได้
      - ตัดพลาสเตอร์ให้เป็นรูกลม รอยติดอยู่ด้านนอก
      - เมื่อนำถุงพลาสติกสวมตรงองคชาตแล้ว พลาสเตอร์จะได้ติดที่บริเวณผิวหนังพอด
- - - - การเคาะบริเวณไต เพื่อหาตำแหน่งที่ปวด
      - การคลำและเคาะกระเพาะปัสสาวะ ตรวจสีลักษณะ และความตึงตัวของผิวหนัง