Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การส่งเสริมภาวะโภชนาการ - Coggle Diagram

- - - - ภาวะโภชนาการดี
        
        ภาวะที่ร่างกายได้รับอาหารที่ ถูกหลักโภชนาการ คือ มีสารอาหารครบถ้วน ในปริมาณเพียงพอกับความต้องการของร่างกาย
      - ภาวะโภชนาการไม่/ภาวะทุพโภชนาการ
        
        ภาวะที่ร่างกายได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ หรือได้รับเพียงพอ แต่ร่างกายไม่สามารถใช้ประโยชน์จากสารอาหารที่ได้รับ
        
        แบ่งเป็น 2 ลักษณะ
        
        ภาวะโภชนาการต่ากว่าเกณฑ์ (Malnutrition) คือ ภาวะที่ร่างกายได้รับ สารอาหารไม่เพียงพอกับความต้องการ โดยอาจขาดสารอาหารเพียง 1 ชนิด หรือมากกว่า
        
        ภาวะโภชนาการเกิน (Over nutrition) คือ ภาวะที่ร่างกายได้รับอาหาร มากเกินความต้องการของร่างกาย และเก็บสะสมไว้จนเกิดอาการปรากฏ
- - - - Anorexia nervosa ภาวะเบื่ออาหารเป็นความรู้สึกไม่อยากรับประทาน อาหาร อาจรู้สึกต่อต้านเมื่อนึกถึงหรือเมื่อเห็นอาหารรับประทานแล้วไม่ค่อยรู้สึกอร่อย
      - Bulimia Nervosa เป็นความผิดปกติของพฤติกรรมการรับประทาน โดยจะรับประทานวันละหลาย ๆ ครั้ง ครั้งละมาก ๆโดยหลังจากรับประทานเสร็จจะรู้สึกไม่สบายใจและรู้สึกผิดที่รับประทานเข้าไปมากมาย
    - - ดูแลด้านจิตใจ พยายามให้ช่วงเวลารับประทานอาหารเป็นเวลาที่จิตใจสบาย
      - การใช้ยา แพทย์อาจพิจารณาให้ยากระตุ้นความอยากอาหาร
      - ส่งเสริมความรู้สึกอยากอาหารให้มากที่สุดและลดความรู้สึกเบื่ออาหาร
  - - - การพยาบาลผู้ป่วยขณะอาเจียนเมื่อพบผู้ป่วยจะอาเจียน พยาบาลต้องรีบให้การช่วยเหลือ
        
        จัดหาภาชนะรองรับอาเจียนเตรียมกระดาษเช็ดปากหรือผ้าไว้ให้ผู้ป่วย
        สำหรับเช็ดปาก
        
        จัดให้ผู้ป่วยอยู่ในท่าที่อาเจียนออกได้สะดวก ช่วยลูบหลังลงเบา ๆ
        
        คอยอยู่เป็นเพื่อนขณะที่ผู้ป่วยกาลังอาเจียน
      - สังเกตสิ่งต่าง ๆ เพื่อบันทึกและรายงานอย่างถูกต้อง
      - การพยาบาลผู้ป่วยหลังอาเจียน
        
        ดูแลความสะอาดของร่างกายและเครื่องใช้
        
        จัดสิ่งแวดล้อมดูแลให้อากาศถ่ายเท
        
        น้ำและอาหารในระยะแรกให้งดอาหารและน้ำ และเริ่มให้ทีละน้อยเมื่อ อาการดีขึ้นจึงให้อาหารธรรมดา
      - การป้องกันและแก้ไขอาการอาเจียน
        
        หลีกเลี่ยงการเคลื่อนไหวร่างกายหรือเปลี่ยนท่าเร็ว ๆ
        
        พิจารณาให้ยาระงับอาเจียนตามแผนการรักษา
        
        พยายามหลีกเลี่ยงและลดแหล่งของความเครียดต่าง ๆ ดูแลให้ผู้ป่วย
        ผ่อนคลายทั้งร่างกายและจิตใจ
  - - - คำนวณพลังงานที่ควรได้รับต่อวัน
      - จำกัดมื้ออาหารและสัดส่วนของอาหารตามพีระมิดอาหาร
      - หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่แป้งและไขมันสูง
  - - - จัดให้นอนศีรษะสูง45-60 องศา เพื่อช่วยลดอาการแน่นท้องและผายลมสะดวก
      - งดอาหารที่ทาให้เกิดแก๊ส
      - ค้นหาสาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะท้องอืดและช่วยเหลือตามสาเหตุ
  - - - สังเกตและประเมินอาการเกี่ยวกับการกลืนไม่ได้หรือกลืนลำบากว่าเกิดขึ้น ทันทีทันใดหรือค่อย ๆ มากขึ้น
      - ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับสารน้ำและอาหารอย่างเพียงพอ
      - ดูแลการได้รับยาตามแผนการรักษา
      - ระมัดระวังการสำลัก
      - ดูแลด้านความสะอาดของร่างกาย โดยเฉพาะความสะอาดของปากและฟัน
- - - - Bolus dose
        
        เป็นการให้อาหารทางสาย NG โดยใช้ Toomey syringe เหมาะ สาหรับผู้ป่วยทั่วไปที่ไม่สามารถรับประทานอาหารทางปากได้เอง
      - Drip feeding
        
        เป็นการให้อาหารทางสาย NG โดยใช้ชุดให้อาหาร (Kangaroo)
    - - ไขหัวเตียงสูงเพื่อจัดให้ผู้ป่วยอยู่ในท่านั่งในกรณีท่ีผู้ป่วยนั่งไม่ได้จัดให้นอน ตะแคงขวา ช่วยให้อาหารเคลื่อนลงสู่กระเพาะอาหาร
      - ทาความสะอาดปาก ฟัน กรณีใช้เครื่องช่วยหายใจต้องทาการดูดเสมหะก่อน ให้ทางเดินหายในโล่ง
      - ปูผ้ากันเปื้อนรองตรงปลายสายให้อาหาร
      - ปลดผ้าก๊อซที่หุ้มปลายสายให้อาหารออกทาความสะอาดปลายสายด้วย สาลีชุบ 70% Alcohol
  - - - ไขหัวเตียงสูงเพื่อจัดให้ผู้ป่วยอยู่ท่านั่ง
      - ตรวจคำสั่งการรักษา เพื่อยืนยันแผนการรักษา
      - อธิบายให้ผู้ป่วยเข้าใจเหตุผล
      - ปูผ้ากันเปื้อนหรือผ้าขนหนู และแกะพลาสเตอร์ที่ยึดสายจมูกออก
      - หักพับสาย และดึงสายออก ขณะดึงสายให้ผู้ป่วยอ้าปากหายใจยาว ๆ ใช้ผ้าก๊อสจับสายที่ดึงออกมาด้วยมืออีกข้างหนึ่ง การดึงควรดึงอย่างนุ่มนวลแต่เร็วระวังสายยางสะบัด
      - เช็ดรอยพลาสเตอร์ด้วยเบนซิน เช็ดตามด้วยน้าเกลือและแอลกอฮอล์แล้วเช็ดให้แห้ง
      - ทำความสะอาดปาก ฟัน และจมูก เพื่อช่วยให้รู้สึกสะอาดและสดชื่น
  - - - เป็นทางให้อาหารน้ำ หรือยาในกรณีที่ผู้ป่วยรับประทานทางปากไม่ได้หรือ ได้รับไม่เพียงพอ
      - เป็นการลดแรงดันในกระเพาะอาหารหรือลำไส้ เพื่อให้ แก๊ส สิ่งที่ค้างอยู่หรือน้ำคัดหลั่งระบายออก
      - ล้างภายในกระเพาะอาหาร
    - - ตรวจสอบความถูกต้องของคำสั่งการรักษา
      - ล้างมือให้สะอาด
      - บอกให้ผู้ป่วยทราบถึงวัตถุประสงค์ของการใส่สายยางจากจมูกถึงกระเพาะอาหารปิดประตูหรือกั้นม่านให้เรียบร้อย
      - เปิดซองสาย NG tube จากนั้นบีบ K.Y. jelly ลงด้านในของซองสาย NG tube โดยยังไม่หล่อลื่นสาย NG tube
      - นาสาย NG tube วัดตาแหน่งที่จะใส่สาย โดยวัดจากปลายจมูกถึงปลายติ่งหู และจากปลายติ่งหูถึงปลายกระดูกอก
      - เปิดห่อ Toomey syringe แล้วใส่ Plunger ให้เรียบร้อย พันสาย NG ให้อยู่ ในมือซ้าย พร้อมใส่สาย NG
      - บอกให้ผู้ป่วยตั้งศีรษะให้ตรงหรือเงยหน้าเล็กน้อยใช้มือขวาจับปลายสาย ด้านที่หล่อลื่นแล้ว โดยให้ห่างจากปลายสาย 3-4 นิ้ว ค่อย ๆ สอดเข้าทางรูจมูกแนวด้านข้างของจมูก เอียงเล็กน้อย โดยให้แนวโค้งของสายเข้าสู่แนวโค้งตามกายวิภาคของลำคอ
  - - - แจ้งและอธิบายให้ผู้ป่วยเข้าใจจุดประสงค์และวิธีทำ
      - จัดให้อยู่ในท่านั่ง หรือนอนในท่าศีรษะสูง
      - เปิดเสื้อผ้าบริเวณ Gastrostomy tube หรือ Jejunostomy tube ออกปูผ้ากันเปื้อนไว้ใต้ Tube
      - ล้างมือให้สะอาด ใส่ Mask
      - ตรวจสอบคำสั่งการรักษา
      - ปลดผ้าก๊อซที่หุ้มปลายสายให้อาหารออกทำความสะอาดปลายสายด้วยสาลี ชุบ 70% Alcohol
      - ใช้ Toomey syringe ต่อกับปลายสายดูด Gastric content เพื่อตรวจสอบความสามารถของกระเพาะอาหารในการบีบไล่อาหารไปยังลำไส้เล็ก
      - หักพับสาย ถอด Syringe แล้วดึง Plunger ออก และต่อกระบอกสูบเข้ากับ สายให้อาหาร
  - - - เพื่อให้ผู้ป่วยที่ไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้ ได้รับอาหารตามความต้องการของร่างกาย
    - - การป้อนอาหาร
        
        ขณะป้อนอาหารตักอาหารให้มีปริมาณที่เหมาะสม
        
        ไม่ควรจ้องหน้าผู้ป่วย ระวังการตักอาหารไม่ทาอาหารหกรดผู้ป่วย
        
        หลังป้อนอาหารให้ผู้ป่วยดื่มน้ำ บ้วนปาก หรือแปรงฟัน และเช็ดปากให้สะอาด
      - สาหรับผู้ป่วยพิการ
        
        ถ้าผู้ป่วยจับช้อนไม่ถนัดควรสาธิตการใช้ช้อนและส้อมในการตักอาหารใส่ ปากหรือดัดแปลงที่จับของให้จับได้สะดวก
        
        ถ้าผู้ป่วยรับประทานอาหารได้น้อย ควรรับประทานอาหารเหลวที่ สอดคล้องกับการแผนรักษาของแพทย์
      - สาหรับผู้ป่วยกลืนลำบาก
        
        จัดให้ผู้ป่วยอยู่ในท่านั่งหรือศีรษะสูงในลักษณะก้มเล็กน้อยเพื่อป้องกัน
        การสำลัก
        
        สอบถามผู้ป่วยถึงความรู้สึกเกี่ยวกับอาหารในปาก เพื่อดูว่ามีอาหารที่เหลือค้างในปาก
        
        ให้อาหารครั้งละน้อยแต่บ่อยครั้ง
      - การเตรียมผู้ป่วยและสิ่งแวดล้อม
        
        ก่อนเวลาอาหาร แนะนำให้ผู้ป่วยออกกำลังกายบ้างโดยเฉพาะในรายที่ เคลื่อนไหวด้วยตนเองได้
        
        จัดให้อยู่ในทานั่งกรณีที่นั่งไม่ได้จัดให้นอนตะแคงขวาเล็กน้อย
        
        วางถาดอาหารในตำแหน่งที่ผู้ป่วยสามารถมองเห็นชนิดของอาหารได้ บอกรายการอาหารและเชิญชวนให้เกิดความอยากอาหารมื้อนั้น
- - - - เพื่อไมให้เกิดภาวะทุพโภชนาการ
    - - ผู้ป่วยได้รับสารอาหารตรงตามแผนการรักษาของแพทย์
      - ผู้ป่วยมีค่าดัชนีมวลกาย อยู่ในเกณฑ์ปกติ
  - - - ประเมินความสุขสบายของผู้ป่วย สังเกตสีหน้าท่าทางของผู้ป่วย
    - - ประเมินการปฏิบัติถูกต้องครบและเป็นไปตามขั้นตอนของแนวปฏิบัติ
      - ประเมินผลภายหลังผู้ป่วยได้รับอาหารทางสายยางทางจมูกถึงกระเพาะ
        อาหาร ไม่มีภาวะแทรกซ้อนเกิดขึ้น