Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การส่งเสริมภาวะโภชนาการ - Coggle Diagram

- - - - ภาวะที่ร่างกายได้รับอาหารที่ถูกหลักโภชนาการ คือ มีสารอาหารครบถ้วน ในปริมาณเพียงพอกับความต้องการของร่างกาย และร่างกายใช้สารอาหารเหล่านั้นในการเสริมสร้างสุขภาพอนามัยได้อย่างมีประสิทธิภาพเต็มที่
    - - ภาวะที่ร่างกายได้รับสารอาหารไม่เพียงพอกับความต้องการ โดยอาจขาดสารอาหารเพียง 1 ชนิด หรือมากกว่า และอาจขาดพลังงานด้วยหรือไม่ก็ได้
      - ภาวะที่ร่างกายได้รับอาหารมากเกินความต้องการของร่างกาย และเก็บสะสมไว้จนเกิดอาการปรากฏ เช่น ได้รับสารอาหารที่ให้พลังงานมากเกินไปจะมีการสะสมไว้ในร่างกายในสภาพไขมัน
- - - - BEE = 66.47+ (13.75 x น้ำหนัก(Kg )) + (5.00 x ความสูง (Cm )) –(6.75 x อายุ (ปี))
    - - BEE = 655.09 + (9.56 x น้ำหนัก (Kg)) +(1.85 x ความสูง(Cm )) –(4.68 x อายุ(ปี))
- - - - การเตรียมผู้ป่วยและสิ่งแวดล้อม
        
        จัดให้อยู่ในท่านั่ง กรณีที่นั่งไม่ได้จัดให้นอนตะแคงขวาเล็กน้อย
        
        ปูผ้ากันเปื้อนตั้งแต่ใต้คางลงไป หากผู้ป่วยที่อยู่ในท่านอนตะแคง ควรปูบนที่ไหล่และหมอนด้วย
        
        ก่อนเวลาอาหาร แนะนำให้ผู้ป่วยออกกำลังกายบ้าง โดยเฉพาะในรายทีเคลื่อนไหวด้วยตนเองได้ และควรหลีกเลี่ยงการกระทำที่ทำให้เกิดความเจ็บปวดหรือไม่สุขสบาย
        
        วางถาดอาหารในตำแหน่งที่ผู้ป่วยสามารถมองเห็นชนิดของอาหารได้บอกรายการอาหารและเชิญชวนให้เกิดความอยากอาหารมื้อนั้น
        
        ล้างมือให้สะอาดและเช็ดให้แห้ง
      - การป้อนอาหาร
        
        ขณะป้อนอาหารตักอาหารให้มีปริมาณที่เหมาะสม
        
        จังหวะในการป้อนต้องสัมพันธ์กับความสามารถในการรับประทานอาหาร เคี้ยวและกลืนของผู้ป่วย
        
        ไม่ควรจ้องหน้าผู้ป่วย ระวังการตักอาหารไม่ท าอาหารหกรดผู้ป่วย และเช็ดปากให้เมื่อเปื้อนอาหาร
        
        หลังป้อนอาหารให้ผู้ป่วยดื่มน้ำ บ้วนปาก หรือแปรงฟัน และเช็ดปากให้สะอาด
        
        เก็บถาดอาหาร และเครื่องใช้ต่าง ๆ เมื่อผู้ป่วยรับประทานเสร็จ
        
        ลงบันทึกทางการพยาบาล
      - สำหรับผู้ป่วยพิการ
        
        ถ้าผู้ป่วยจับช้อนไม่ถนัดควรสาธิตการใช้ช้อนและส้อมในการตักอาหารใสปากหรือดัดแปลงที่จับของให้จับได้สะดวก
        
        ถ้าผู้ป่วยรับประทานอาหารได้น้อย ควรรับประทานอาหารเหลวทีสอดคล้องกับการแผนรักษาของแพทย
      - สำหรับผู้ป่วยกลืนลำบาก
        
        สอนวิธีการใช้ลิ้นและการกลืน เพื่อช่วยให้การกลืนได้ดีขึ้น
        
        ควรเริ่มจากอาหารกึ่งแข็งกึ่งเหลวก่อน เพราะอาหารอ่อนจะง่ายต่อการกลืน
        
        สอบถามผู้ป่วยถึงความรู้สึกเกี่ยวกับอาหารในปาก เพื่อดูว่ามีอาหารทเหลือค้างในปาก
        
        ให้อาหารครั้งละน้อยแต่บ่อยครั้ง
        
        ในขณะรับประทานอาหารควรหยุดพักเป็นระยะ ๆ จะช่วยให้ได้รับประทานอาหารได้มากขึ้น
        
        จัดให้ผู้ป่วยอยู่ในท่านั่งหรือศีรษะสูงในลักษณะก้มเล็กน้อย เพื่อป้องกันการสำลัก
    - - แก้วน้ำพร้อมน้ำดื่ม และหลอดดูดน้ำ
      - กระดาษหรือผ้าเช็ดปาก
      - ช้อนหรือช้อนส้อม
      - ผ้ากันเปื้อน
      - ถาดอาหารพร้อมอาหาร
  - - - น าสาย NG tube วัดต าแหน่งที่จะใส่สาย โดยวัดจากปลายจมูกถึงปลายติ่งหูและจากปลายติ่งหูถึงปลายกระดูกอก (Xiphoid process)
      - เปิดห่อ Toomey syringe แล้วใส่ Plunger ให้เรียบร้อย พันสาย NG ให้อยในมือซ้าย พร้อมใส่สาย NG โดยใช้มือขวาจับปลายสาย NG แล้วหล่อลื่นปลายสาย NG ด้วย K.Y. jelly ประมาณ 5-6 นิ้ว
      - เปิดซองสาย NG tube จากนั้นบีบ K.Y. jelly ลงด้านในของซองสาย NGtube โดยยังไม่หล่อลื่นสาย NG tube
      - บอกให้ผู้ป่วยตั้งศีรษะให้ตรงหรือเงยหน้าเล็กน้อย ใช้มือขวาจับปลายสายด้านที่หล่อลื่นแล้ว โดยให้ห่างจากปลายสาย 3-4 นิ้ว ค่อย ๆ สอดเข้าทางรูจมูกแนวด้านข้างของจมูกเอียงเล็กน้อย
      - ใส่ถุงมือสะอาด และ Mask ตรวจดูรูจมูก ผนังกั้นจมูก โดยให้ผู้ป่วยหายใจเข้าออกแรง ๆ ทีละข้าง ดูการผ่านของลมหายใจ
      - เมื่อสายผ่านถึงคอ (Posterior nasopharynx) ผู้ใส่หักข้อมือเล็กน้อยใหผู้ป่วยก้มศีรษะลง บอกให้ผู้ป่วยช่วยกลืนสายโดยกลืนน้ าลายหรือดูดน้ าที่เตรียมไว้พร้อมทั้งค่อย ๆ ดันสายอย่างนุ่มนวลตามจังหวะการกลืนจนถึงต าแหน่งที่ท าเครื่องหมายไว้
      - จัดท่าให้ผู้ป่วย จัดให้ผู้ป่วยอยู่ในท่านั่งหรือนอนศีรษะสูง
      - ตรวจสอบว่าสาย NG เข้าไปถึงกระเพาะอาหาร
      - บอกให้ผู้ป่วยทราบถึงวัตถุประสงค์ของการใส่สายยางจากจมูกถึงกระเพาะอาหารปิดประตูหรือกั้นม่านให้เรียบร้อย
      - ใช้พลาสเตอร์พันสายติดกับจมูก ให้สายอยู่ตรงกลางรูจมูกโค้งปลายสาย ติด้วยพลาสเตอร์ข้างโหนกแก้ม หรือคล้องใบหู แล้วกลัดด้วยเข็มกลัดติดกับเสื้อ
      - นำอุปกรณ์ที่เตรียมไว้ไปที่เตียงผู้ป่วย ตรวจสอบโดยดูป้ายชื่อ และสอบถามชื่อ-สกุลผู้ป่วยให้ถูกต้อง (ถูกคนถูกเตียง)
      - ทำความสะอาดปาก และจมูก
      - ล้างมือให้สะอาด
      - นำเครื่องใช้ไปทำความสะอาด เก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย
      - ตรวจสอบความถูกต้องของคำสั่งการรักษา
      - ลงบันทึกทางการพยาบาล
    - - หลอดดูดน้ำ
      - พลาสเตอร์
      - แก้วน้ำ
      - กระดาษเช็ดปาก
      - สารหล่อลื่น เช่น K.Y. jelly เป็นต้น
      - ชามรูปไต
      - Stethoscope
      - ผ้าเช็ดตัว
      - ถุงมือสะอาด 1 คู่
      - Toomey syringe ขนาด 50 ml 1 อัน
      - สาย NG tube เบอร์ 14-18 f
      - ถาดสำหรับใส่เครื่องใช้
  - - - Bolus dose เป็นการให้อาหารทางสาย NG โดยใช้ Toomey syringe เหมาะส าหรับผู้ป่วยทั่วไปที่ไม่สามารถรับประทานอาหารทางปากได้เอง
      - Drip feeding เป็นการให้อาหารทางสาย NG โดยใช้ชุดให้อาหาร (Kangarooมีลักษณะคล้ายกับชุดให้สารน้ าสามารถปรับจ านวนหยดของอาหาร และควบคุมเวลาการใหอาหารได้ตามความต้องการ เหมาะส าหรับผู้ป่วยที่ใช้เครื่องช่วยหายใจ
    - - อาหารเหลวสำเร็จรูป หรืออาหารปั่น (Blenderized diet)
      - ในกรณีที่มียาหลังอาหารบดยาเป็นผงและละลายน้ าประมาณ 15-30 ซีซี
      - ถาดสำหรับใส่เครื่องใช้
      - ผ้ากันเปื้อน
      - ถุงมือสะอาด 1 คู่
      - Stethoscope
      - Toomey syringe ขนาด 50 ml 1 อัน
      - แก้วน้ำ
      - กระดาษหรือผ้าเช็ดปาก
      - สำลีชุบ 70% Alcohol 2 ก้อน
      - ชุดทำความสะอาดปาก ฟัน และจมูก
    - - หักพับสาย ถอด Toomey syringe แล้วดึง Plunger ออก และต่อกระบอกสูบเข้ากับส่วนปลายของสาย NG
      - เทอาหารใส่กระบอก Syringe คลายรอยพับออก และปล่อยให้อาหารไหลลงช้า ๆ ต่อเนื่องกันไปไม่ให้ขาดระยะ
      - ปลดผ้าก๊อซที่หุ้มปลายสายให้อาหารออกท าความสะอาดปลายสายด้วยสำลีชุบ 70% Alcohol
      - ปูผ้ากันเปื้อนรองตรงปลายสายให้อาหาร
      - ไขหัวเตียงสูงเพื่อจัดให้ผู้ป่วยอยู่ในท่านั่ง
  - - - สำลีชุบ 70% Alcohol
      - ไม้พันสำลีชุบเบนซิน (Benzene) และน้ำเกลือ (Normal saline)
      - น้ำยาบ้วนปาก
      - ถุงมือสะอาด
      - ชามรูปไต
      - ผ้าก๊อสสะอาด
      - ผ้ากันเปื้อนหรือผ้าเช็ดตัว
    - - ไขหัวเตียงสูงเพื่อจัดให้ผู้ป่วยอยู่ท่านั่ง
      - ตรวจคำสั่งการรักษา เพื่อยืนยันแผนการรักษา
      - ล้างมือให้สะอาด เช็ดให้แห้งและใส่ถุงมือ สวมmask
      - ล้างมือให้สะอาด เช็ดให้แห้งและใส่ถุงมือ สวมmask
      - หักพับสาย และดึงสายออก ขณะดึงสายให้ผู้ป่วยอ้าปากหายใจยาว ๆ
      - เช็ดรอยพลาสเตอร์ด้วยเบนซิน เช็ดตามด้วยน้ำเกลือและแอลกอฮอล์แล้วเช็ดให้แห้ง
      - ทำความสะอาดปาก ฟัน และจมูก เพื่อช่วยให้รู้สึกสะอาด และสดชื่น
  - - - เหมือนกับการให้อาหารทางสาย NG tube
    - - จัดให้อยู่ในท่านั่ง หรือนอนในท่าศีรษะสูง
      - ล้างมือให้สะอาด ใส่ Mask
      - ตรวจสอบคำสั่งการรักษา
      - หักพับสาย ถอด Syringe แล้วดึง Plunger ออก และต่อกระบอกสูบเข้ากับสายให้อาหาร
      - ใช้ Toomey syringe ต่อกับปลายสายดูด Gastric content เพื่อตรวจสอบความสามารถของกระเพาะอาหารในการบีบไล่อาหารไปยังลำไส้เล็ก
      - เทอาหารใส่กระบอก Syringe และปล่อยให้อาหารไหลเข้าช้า ๆ
      - ปลดผ้าก๊อซที่หุ้มปลายสายให้อาหารออกท าความสะอาดปลายสายด้วยสำลี
      - เช็ดปลายสายให้อาหารด้วยสำลีชุบ 70% Alcohol
      - หักพับปลายสายให้อาหาร เพื่อป้องกันอากาศเข้าไปในกระเพาะอาหาร
      - ให้ผู้ป่วยอยู่ในท่าเดิมอย่างน้อย 30 นาที เพื่อป้องกันอาหารไหลย้อน
      - เก็บเครื่องใช้ทำความสะอาด และเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย
- - - - รับประทานอาหารครั้งละน้อย แต่บ่อยครั้งและจำกัดอาหารมื้อเย็น
      - หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่แป้งและไขมันสูง
      - จำกัดการใช้น้ำมัน ไขมัน น้ำตาล
      - หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารขณะดูโทรทัศน์
      - จำกัดมื้ออาหารและสัดส่วนของอาหารตามพีระมิดอาหาร
      - เพิ่มการรับประทานอาหารที่มีใยอาหารจากผักผลไม้ และธัญพืชที่ไม่ขัดสี
      - คำนวณพลังงานที่ควรได้รับต่อวัน
      - ส่งเสริมให้ออกกำลังกายอย่างสม่ าเสมอหรือสัปดาห์ละ 3 วัน
  - - - คอยอยู่เป็นเพื่อนขณะที่ผู้ป่วยกำลังอาเจียน พยาบาลควรเฝ้าดูด้วยความเห็นใจ สงบ ไม่ตื่นเต้น ไม่แสดงท่าทีรังเกียจ คอยให้ความช่วยเหลืออย่างกระตือรือร้น
      - การพยาบาลผู้ป่วยหลังอาเจียน
        
        ดูแลความสะอาดของร่างกายและเครื่องใช้
        
        จัดสิ่งแวดล้อม ดูแลให้อากาศถ่ายเท วางของให้เป็นระเบียบ ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกผ่อนคลายและพักผ่อนได้
        
        ให้ผู้ป่วยพักผ่อนในบรรยากาศที่สงบ ลดการรบกวนจากภายนอก
        
        น้ำและอาหาร ในระยะแรกให้งดอาหารและน้ำ และเริ่มให้ทีละน้อย เมื่ออาการดีขึ้นจึงให้อาหารธรรมดา
      - สังเกตสิ่งต่างๆ เพื่อบันทึกและรายงานอย่างถูกต้อง ได้แก่ อาการที่เกิดร่วมกับการอาเจียน ลักษณะของอาเจียน จำนวน เวลาที่อาเจียน สัญญาณชีพ
      - การพยาบาลผู้ป่วยขณะอาเจียนเมื่อพบผู้ป่วยจะอาเจียน พยาบาลต้องรีบให้การช่วยเหลือโดยมีเป้าหมายให้ผู้ป่วยปลอดภัยและสุขสบาย
- - - - ผู้ป่วยได้รับสารอาหารตรงตามแผนการรักษาของแพทย์
      - ผู้ป่วยมีค่าดัชนีมวลกาย อยู่ในเกณฑ์ปกติ