Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การส่งเสริมภาวะโภชนาการ - Coggle Diagram

- - - - ภาวะโภชนาการดี (Good nutritional status)
      - ภาวะโภชนาการไม่ดี (Bad nutritional status)
        
        ภาวะโภชนาการต่ำกว่าเกณฑ์ (Malnutrition)
        
        ภาวะโภชนาการเกิน (Over nutrition)
- - - - Bulimia Nervosa เป็นความผิดปกติของพฤติกรรมการรับประทาน
        
        รับประทานวันละหลาย ๆ ครั้ง ครั้งละมาก ๆ
        
        ล้วงคอให้อาเจียนออกมาจนหมด
        หรือกินยาระบายอย่างหนัก ตลอดจนอดอาหาร หลังจากรับประทานเสร็จ
      - การพยาบาลผู้ป่วยที่มีภาวะ
        Anorexia nervosa และ Bulimia nervosa
        
        ส่งเสริมความรู้สึกอยากอาหารให้มากที่สุดและลดความรู้สึกเบื่ออาหาร
        
        ดูแลด้านจิตใจ
        
        หาสาเหตุ
        
        การใช้ยา แพทย์อาจพิจารณาให้ยากระตุ้นความอยากอาหาร
        
        การดูแลให้ผู้ป่วยได้รับอาหารเพียงพอกับความต้องการของร่างกาย
        
        พิจารณาและแนะนำเลือกอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการ
        
        ส่งเสริมให้มีการเคลื่อนไหวของร่างกาย
        หรือทำกิจกรรมตามสภาพร่างกายของผู้ป่วย
        
        พยายามให้รับประทานอาหารทางปากมากที่สุด
        
        การให้อาหารด้วยวิธีพิเศษ เช่น การให้อาหารทางสายที่ใส่ทางจมูก
      - Anorexia nervosa ภาวะเบื่ออาหาร
  - - - ทำให้เกิดความไม่สุขสบาย รับประทาน
        อาหารไม่ได้
      - คลื่นไส้ติดต่อกันแม้จะไม่อาเจียนก็ทำให้ร่างกายขาดอาหารได้
      - ความรู้สึกอยากขับอาหารที่กินเข้าไปแล้วออกทางปาก
    - - การที่มีแรงดันจากภายในดันเอาสิ่งที่อยู่ในกระเพาะอาหารหรือ
        ลำไส้เล็กส่วนต้นออกมาทางปาก
      - เป็นผลจากมีการบีบตัว
    - - การป้องกันและแก้ไขอาการอาเจียน
        
        พยายามหลีกเลี่ยงและลดแหล่งของความเครียดต่าง ๆ
        
        ให้ผู้ป่วยสูดหายใจเข้าออกลึก ๆ ยาว ๆ
        
        พยายามหาสาเหตุแล้วแก้ไขที่สาเหตุ
        
        หลีกเลี่ยงการเคลื่อนไหวร่างกายหรือเปลี่ยนท่าเร็ว ๆ
        
        พิจารณาให้ยาระงับอาเจียน (Antiemetic drug) ตามแผนการรักษา
        
        ถ้าผู้ป่วยมีอาเจียนอย่างต่อเนื่องมักใส่สายเข้าทางจมูกลงสู่กระเพาะ
      - สังเกตสิ่งต่าง ๆ เพื่อบันทึกและรายงานอย่างถูกต้อง
      - การพยาบาลผู้ป่วยขณะอาเจียน
        
        จัดให้ผู้ป่วยอยู่ในท่าที่อาเจียนออกได้สะดวก
        
        จัดหาภาชนะรองรับอาเจียน
        
        คอยอยู่เป็นเพื่อนขณะที่ผู้ป่วยกำลังอาเจียน
      - การพยาบาลผู้ป่วยหลังอาเจียน
        
        ดูแลความสะอาดของร่างกายและเครื่องใช้
        
        จัดสิ่งแวดล้อม
        
        ให้ผู้ป่วยพักผ่อนในบรรยากาศที่สงบ
        
        ในระยะแรกให้งดอาหารและน้ำ และเริ่มให้ทีละน้อย
  - - - รับประทานอาหารครั้งละน้อย แต่บ่อยครั้งและจำกัดอาหารมื้อเย็น
      - หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารขณะดูโทรทัศน์
      - หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่แป้งและไขมันสูง
      - เพิ่มการรับประทานอาหารที่มีใยอาหารจากผักผลไม้ และธัญพืชที่ไม่ขัดสี
      - จำกัดการใช้น้ำมัน ไขมัน น้ำตาล
      - ส่งเสริมให้ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอหรือสัปดาห์ละ 3 วัน
      - คำนวณพลังงานที่ควรได้รับต่อวัน จำกัดมื้ออาหารและสัดส่วนขออาหาร
  - - - แสดงความเข้าใจและเห็นใจ และยินดีให้การช่วยเหลืออย่างจริงใจ
      - ค้นหาสาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะท้องอืดและช่วยเหลือตามสาเหตุ
      - งดอาหารที่ทำให้เกิดแก๊ส เช่น มะม่วงดิบ แตงโม ผักสด เป็นต้น
      - จัดให้นอนศีรษะสูง 45องศา - 60องศา
  - - - ไม่สามารถกลืนได้ ไม่ว่าจะเป็นอาหารแข็ง
        อาหารธรรมดา อาหารอ่อน อาหารเหลว
      - รุนแรงมากที่สุด คือ กลืนไม่ได้เลยแม้แต่น้ำหรือน้ำลาย
    - - ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับสารน้ำและอาหารอย่างเพียงพอ
      - ดูแลการได้รับยาตามแผนการรักษา
      - สังเกตและประเมินอาการ
      - ระมัดระวังการสำลัก
      - ดูแลด้านความสะอาดของร่างกาย
      - การเตรียมผู้ป่วยเพื่อตรวจหรือรักษา
      - การดูแลด้านจิตใจ ปลอบโยน ให้กำลังใจ การสังเกตและการดูแลเอาใจใส่ที่ดี
    - - ผู้ป่วยเกิดความลำบากในการกลืน
      - รู้สึกว่ากลืนแล้วติดอยู่ที่ใดที่หนึ่งหรือกลืนแล้วรู้สึกเจ็บทั้งสองอย่าง
- - - - แก้วน้ำพร้อมน้ำดื่ม และหลอดดูดน้ำ
      - กระดาษหรือผ้าเช็ดปาก
      - ช้อนหรือช้อนส้อม
      - ผ้ากันเปื้อน
      - ถาดอาหารพร้อมอาหาร
    - - การป้อนอาหาร
        
        หลังป้อนอาหารให้ผู้ป่วยดื่มน้ำ บ้วนปาก หรือแปรงฟัน และเช็ดปากให้สะอาด
        
        เก็บถาดอาหาร และเครื่องใช้ต่าง ๆ เมื่อผู้ป่วยรับประทานเสร็จ
        
        ไม่ควรจ้องหน้าผู้ป่วย ระวังการตักอาหารเช็ดปากให้เมื่อเปื้อนอาหาร
        
        ลงบันทึกทางการพยาบาล
        
        จังหวะในการป้อนต้องสัมพันธ์กับเคี้ยวและกลืนของผู้ป่วย
        
        ตักอาหารให้มีปริมาณที่เหมาะสม
      - สำหรับผู้ป่วยพิการ
        
        ถ้าผู้ป่วยจับช้อนไม่ถนัดควรสาธิตการใช้ช้อนและส้อมในการตักอาหาร
        
        ถ้าผู้ป่วยรับประทานอาหารได้น้อย ควรรับประทานอาหารเหลว
      - การเตรียมผู้ป่วยและสิ่งแวดล้อม
        
        ปูผ้ากันเปื้อนตั้งแต่ใต้คางลงไป หากผู้ป่วยที่อยู่ในท่านอนตะแคง
        ควรปูบนที่ไหล่และหมอนด้วย
        
        วางถาดอาหารในตำแหน่งที่ผู้ป่วยสามารถมองเห็นชนิดของอาหารได้
        
        จัดให้อยู่ในท่านั่ง กรณีที่นั่งไม่ได้จัดให้นอนตะแคงขวาเล็กน้อย
        
        วางเครื่องใช้อื่น ๆ ในตำแหน่งที่สามารถหยิบได้สะดวก
        
        ก่อนเวลาอาหาร แนะนำให้ผู้ป่วยออกกำลังกายบ้าง
        
        ล้างมือให้สะอาดและเช็ดให้แห้ง
      - สำหรับผู้ป่วยกลืนลำบาก
        
        สอบถามผู้ป่วยถึงความรู้สึกเกี่ยวกับอาหารในปาก
        
        สอนวิธีการใช้ลิ้นและการกลืน
        
        จัดให้ผู้ป่วยอยู่ในท่านั่งหรือศีรษะสูงในลักษณะก้มเล็กน้อย
        
        ควรเริ่มจากอาหารกึ่งแข็งกึ่งเหลวก่อน
        
        ให้อาหารครั้งละน้อยแต่บ่อยครั้ง
        
        ในขณะรับประทานอาหารควรหยุดพักเป็นระยะ ๆ
  - - - เป็นการเพิ่มแรงดันเข้าไปในระบบทางเดินอาหาร
      - ล้างภายในกระเพาะอาหาร (Gastric lavage)
      - เป็นการลดแรงดัน
      - เก็บสิ่งตกค้างในกระเพาะอาหารไปตรวจทางห้องปฏิบัติการ
      - เป็นทางให้อาหาร น้ำ หรือยา ในกรณีที่ผู้ป่วยรับประทานทางปากไม่ได้หรือได้รับไม่เพียงพอ
    - - แก้วน้ำ หลอดดูดน้ำ พลาสเตอร์
      - กระดาษเช็ดปาก ชามรูปไต ผ้าเช็ดตัว
      - Stethoscope,สารหล่อลื่น เช่น K.Y. jelly เป็นต้น
      - Toomey syringe ขนาด 50 ml 1 อัน ,ถุงมือสะอาด 1 คู่
      - ถาดสำหรับใส่เครื่องใช้ สาย NG tube เบอร์ 14-18 fr
    - - บอกให้ผู้ป่วยทราบถึงวัตถุประสงค์
      - จัดท่าให้ผู้ป่วย จัดให้ผู้ป่วยอยู่ในท่านั่งหรือนอนศีรษะสูง
      - นำอุปกรณ์ที่เตรียมไว้ไปที่เตียงผู้ป่วย ตรวจสอบโดยดูป้ายชื่อ และสอบถาม
        ชื่อ-สกุลผู้ป่วยให้ถูกต้อง
      - ใส่ถุงมือสะอาด และ Mask ตรวจดูรูจมูก ผนังกั้นจมูก
      - ตรวจสอบความถูกต้องของคำสั่งการรักษา ล้างมือให้สะอาด
      - เปิดซองสาย NG tube จากนั้นบีบ K.Y. jelly ลงด้านในของซองสาย NG
        tube โดยยังไม่หล่อลื่นสาย NG tube
      - นำสาย NG tube วัดตำแหน่งที่จะใส่สาย
        แล้วใช้พลาสเตอร์พันไว้เป็นเครื่องหมาย
      - เปิดห่อ Toomey syringe แล้วใส่ Plunger ให้เรียบร้อย
        พันสาย NG ให้อยู่ในมือซ้าย พร้อมใส่สาย NG
      - บอกให้ผู้ป่วยตั้งศีรษะให้ตรงหรือเงยหน้าเล็กน้อย ใช้มือขวาจับปลายสาย
        ด้านที่หล่อลื่นแล้ว สอดเข้าทางรูจมูก
      - เมื่อสายผ่านถึงคอ (Posterior nasopharynx) ผู้ใส่หักข้อมือเล็กน้อยให้
        ผู้ป่วยก้มศีรษะลง บอกให้ผู้ป่วยช่วยกลืนสาย
      - ตรวจสอบว่าสาย NG เข้าไปถึงกระเพาะอาหาร
        
        ใช้ Toomey syringe ต่อกับปลายสายด้านนอก และดูดน้ำย่อยจากกระเพาะอาหาร
        
        ใช้ Toomey syringe ดูดลมประมาณ 10 ซีซี
      - ใช้พลาสเตอร์พันสายติดกับจมูก ให้สายอยู่ตรงกลางรูจมูกโค้งปลายสาย
      - ทำความสะอาดปาก และจมูกน้ำเครื่องใช้ไปทำความสะอาด เก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย
      - ลงบันทึกทางการพยาบาล
  - - - Bolus dose เป็นการให้อาหารทางสาย NG
        
        โดยใช้ Toomey syringe เหมาะ
        สำหรับผู้ป่วยทั่วไป
        
        เช่น ผู้ป่วยอัมพาต หรือผู้ป่วยที่มี
        ปัญหาน้ำหนักตัวน้อย
      - Drip feeding เป็นการให้อาหารทางสาย NG
        
        โดยใช้ชุดให้อาหาร (Kangaroo)
        
        มีลักษณะคล้ายกับชุดให้สารน้้ำสามารถปรับจำนวนหยดของอาหาร
        
        เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่ใช้เครื่องช่วยหายใจ เป็นต้น
    - - ปลดผ้าก๊อซที่หุ้มปลายสาย ทำความสะอาดปลายสาย
      - ตำแหน่งของสายให้อาหาร
        
        ใช้ Toomey syringe ต่อกับปลายสาย ดูด Gastric content
        
        วาง Stethoscope ที่บริเวณ Epigastrium และใช้ Toomey
        syringe ดันอากาศ
      - ปูผ้ากันเปื้อนรองตรงปลายสายให้อาหาร
      - กรณีให้ยาหลังอาหาร
        
        ก่อนที่อาหารจะหมดควรเหลืออาหารไว้ใน Syringe
        ประมาณ 10 ซีซีและควรรินยาลงไปตรง ๆ
        
        ก่อนยาจะหมด เหลือค้างใน Syringe ประมาณ 5 ซีซี
        เติมน้้ำสะอาด เพื่อไล่เศษอาหารและยาที่ตกค้างอยู่ในสายให้อาหาร
      - ทำความสะอาดปาก ฟัน กรณีใช้เครื่องช่วยหายใจต้องทำการดูดเสมหะก่อน
      - หักพับสาย ถอด Toomey syringe แล้วดึง Plunger ออก และต่อกระบอก
        สูบเข้ากับส่วนปลายของสาย NG
      - ไขหัวเตียงสูงเพื่อจัดให้ผู้ป่วยอยู่ในท่านั่ง
      - หักพับปลายสายให้อาหาร และเช็ดปลายสายด้วยสำลีชุบ 70% Alcohol
      - อธิบายให้ผู้ป่วยเข้าใจเหตุผล ข้อดีและประโยชน์
      - เทอาหารใส่กระบอก Syringe คลายรอยพับออก และปล่อยให้อาหารไหลลงช้า ๆ
      - ปิดจุกสาย NG ใช้ก๊อสปิดไว้ให้เรียบร้อย
      - ให้ผู้ป่วยอยู่ในท่าเดิมอย่างน้อย 30 นาที
      - เก็บเครื่องใช้ท าความสะอาด และเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย
        ลงบันทึกทางการพยาบาล
  - - - ปูผ้ากันเปื้อนหรือผ้าขนหนู และแกะพลาสเตอร์ที่ยึดสายจมูกออก
      - ล้างมือให้สะอาด เช็ดให้แห้งและใส่ถุงมือ สวมmask
      - หักพับสาย และดึงสายออก
      - ตรวจคำสั่งการรักษา เพื่อยืนยันแผนการรักษา
      - เช็ดรอยพลาสเตอร์ด้วยเบนซิน เช็ดตามด้วยน้ำเกลือและแอลกอฮอล์
      - ไขหัวเตียงสูงเพื่อจัดให้ผู้ป่วยอยู่ท่านั่ง
      - ทำความสะอาดปาก ฟัน และจมูก
      - อธิบายให้ผู้ป่วยเข้าใจเหตุผล
  - - - ใช้ Toomey syringe ต่อกับปลายสายดูด Gastric content
      - ปลดผ้าก๊อซที่หุ้มปลายสายให้อาหารออกทำความสะอาดปลายสาย
        ด้วยสำลีชุบ 70% Alcohol
      - ล้างมือให้สะอาด ใส่ Mask ตรวจสอบคำสั่งการรักษา
      - หักพับสาย ถอด Syringe แล้วดึง Plunger ออก และต่อกระบอกสูบเข้ากับสายให้อาหาร
      - เปิดเสื้อผ้าบริเวณ Gastrostomy tube หรือ Jejunostomy tube ออก
        ปูผ้ากันเปื้อนไว้ใต้ Tube
      - เทอาหารใส่กระบอก Syringe และปล่อยให้อาหารไหลเข้าช้าๆ
      - แจ้งและอธิบายให้ผู้ป่วยจัดให้อยู่ในท่านั่ง หรือนอนในท่าศีรษะสูง
      - กรณีให้ยาหลังอาหารควรเหลืออาหารค้างใน Syringe ประมาณ 10 ซีซี
        และควรรินยาลงไปตรงๆ ก่อนยาจะหมด เหลือค้างใน Syringe ประมาณ 5 มล.
        เติมน้ำสะอาด เพื่อไล่เศษอาหารและยา
      - เช็ดปลายสายให้อาหารด้วยสำลีชุบ 70% Alcohol หักพับปลายสายให้อาหาร ปิดปลายสายอาหารให้เรียบร้อย ให้ผู้ป่วยอยู่ในท่าเดิมอย่างน้อย 30 นาที
      - เก็บเครื่องใช้ทำความสะอาด และเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย
        ลงบันทึกทางการพยาบาล