Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การส่งเสริมการขับถ่ายปัสสาวะ - Coggle Diagram

- - - - การสูญเสียเหงื่อ
      - อาเจียน
      - ท้องเสีย
    - - เครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนจะทำให้ปัสสาวะบ่อยขึ้น
  - - - ทำให้ร่างกายหลั่ง ADH และยังทำให้มีการเพิ่มขึ้นของ Aldosterone ทำให้เกิดการคั่งของโซเดียมและน้ำ
    - - การส่องกล้องเพื่อตรวจในระบบทางเดินปัสสาวะส่วนล่าง (Cystoscopy) อาจมีผลทำให้มีเลือดออกในปัสสาวะ
    - - ส่งผลต่อการขับถ่ายปัสสาวะของผู้ป่วย ทำให้ผู้ป่วยไม่รู้สึกอยากถ่ายปัสสาวะ
- - - - อยากถ่ายปัสสาวะเมื่อมีปริมาณปัสสาวะอยู่ในกระเพาะปัสสาวะ 100-400มิลลิลิตร
      - กรณีอยู่ในภาวะที่ไม่สามารถถ่ายปัสสาวะได้ทันที ต้องสามารถกลั้นได้ และเมื่อจะปัสสาวะก็สามารถปัสสาวะได้ทันที
      - เวลาที่ใช้ในการถ่ายปัสสาวะแต่ละครั้งมักไม่เกิน 30 วินาที
      - ตลอดการถ่ายปัสสาวะจะไม่มีอาการเจ็บปวด
      - ลำปัสสาวะช่วงแรกจะพุ่งแรงและใหญ่กว่าตอนสุด
      - ปัสสาวะประมาณ 4-6 ครั้งต่อวัน และปัสสาวะกลางวันบ่อยกว่ากลางคืน
      - มักถ่ายปัสสาวะก่อนนอน ตอนเช้าหลังตื่นนอน ก่อนหรือหลังรับประทานอาหาร
      - จำนวนปัสสาวะประมาณ 250-400 มิลลิลิตรต่อครั้ง
      - การถ่ายปัสสาวะจะเว้นช่วงห่างประมาณ 2–4 ชั่วโมงในเวลากลางวัน และ6-8 ชั่วโมง ในเวลากลางคืน
      - Residual urine ไม่ควรเกิน 50 มิลลิลิตร ในผู้ใหญ่ และไม่ควรเกิน100 มิลลิลิตรในผู้สูงอาย
    - - ปริมาณปัสสาวะปกติในผู้ใหญ่ ประมาณวันละ 800–1,600 มิลลิลิตร
      - ลักษณะใส ไม่ขุ่น ไม่มีตะกอน
      - สีเหลืองจางจนถึงสีเหลืองเข้ม สีเหลืองฟางข้าว หรือสีเหลืองอำพัน
      - มีความเป็นกรดอ่อนๆ pH ประมาณ 4.6-8.0
      - มีความถ่วงจำเพาะ (Specific gravity) ประมาณ 1.015-1.025
      - เมื่อตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์ (Microscopic examination) ไม่พบ Casts, Bacteria, Albumin หรือน้ำตาล ไม่พบเม็ดเลือดแดง
      - ปัสสาวะใหม่มีกลิ่นแอมโมเนียอ่อนๆ ถ้าตั้งทิ้งไว้นานๆ จะได้กลิ่นแอมโมเนียที่แรง
  - - - มากกว่า 2 ครั้งขึ้นไป
    - - กลั้นปัสสาวะไม่อยู่โดยสิ้นเชิง (True Incontinence)
      - กลั้นปัสสาวะไม่ทัน หรือ ภาวะกระเพาะปัสสาวะไวเกิน (Urge incontinence/Urgency/ Overactive bladder)
      - ปัสสาวะเล็ด (Stress incontinence)
      - ปัสสาวะท้น (Overflow incontinence)
      - ภาวะกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ที่เกิดจากภาวะหรือโรคอื่น ๆ(Functional Incontinence)
- - - - พบในผู้ป่วยที่มีการอักเสบติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ
- - - - มีแสงสว่างเพียงพอ
- - - - ถุงมือปลอดเชื้อ
      - ผ้าสี่เหลี่ยมเจาะกลาง 1 ผืน
      - ชามกลมใหญ่ 1 ใบ
      - ถ้วย 2 ใบ สำหรับใส่สำลี 6-8 ก้อน และผ้าก๊อส 1-2 ผืน
      - Forceps 1-2 อัน
    - - ขนาดของสายสวนปัสสาวะ
        
        ในผู้หญิงใช้ขนาด 14-16 Fr.
        
        ผู้ชายใช้ขนาด 16-20 Fr.
        
        เด็กใช้ขนาด 8-10 Fr
        
        ผู้สูงอายุใช้ขนาด 22-24 Fr.
      - วัตถุประสงค์
        
        สายสวนปัสสาวะที่ใช้สวนเป็นครั้งคราว ควรเลือกใช้แบบ Straight catheter
        
        การสวนคาสายสวนปัสสาวะควรใช้Foley catheter
  - - - บอกผู้ป่วยอธิบายให้เข้าใจถึงความจำเป็นของการสวนปัสสาวะ
      - ล้างมือให้สะอาด เตรียมของใช้ ไปที่เตียงผู้ป่วย
      - กั้นม่าน และจัดให้มีแสงสว่างเพียงพอ
      - แขวนถุงรองรับปัสสาวะกับขอบเตียงให้อยู่ต่ำกว่ากระเพาะปัสสาวะ
      - จัดท่า ปิดตา คลุมผ้าผู้ป่วย โดยผู้หญิงจัดท่า Dorsal recumbent position ผู้ชายจัดท่า Supine position
      - ทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอกให้สะอาด
      - วางชุดสวนปัสสาวะลงบนเตียงระหว่างขาของผู้ป่วย และเปิดผ้าห่อออกด้วยเทคนิคปลอดเชื้อ
      - ใช้ Transfer forceps จัดวางเครื่องใช้เรียงไว้ตามลำดับการใช้อยู่ในบริเวณผ้าห่อ Set และวางห่างจากขอบผ้าเข้าไปอย่างน้อยประมาณ 1 นิ้ว
      - เทน้ำยาลงในถ้วย บีบ KY-jelly ลงในผ้าก๊อซ (ถ้ามี) หรือในชามกลมใบใหญ่
      - ฉีกซองใส่สายสวนปัสสาวะ แล้วใช้ Transfer forceps คีบสายสวนออกจากซองวางลงในชามกลม
      - ฉีกซองกระบอกฉีดยาลงในชุดสวนปัสสาวะด้วยวิธีปลอดเชื้อ
      - เปิดซองถุงมือและใส่ถุงมือด้วยวิธีปลอดเชื้อ
      - ตรวจสอบประสิทธิภาพของบอลลูนที่ปลาย Foley catheter โดยใช้กระบอกฉีดยาดูดน้ำกลั่นแล้วฉีดเข้าตรงปลายหางที่มีแถบสีที่ทำไว้สำหรับใส่น้ำกลั่น
      - คลี่และวางผ้าสี่เหลี่ยมเจาะกลางบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก โดยให้บริเวณเจาะกลางอยู่ตรงบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอกพอดี
      - ใช้มือซ้ายแหวก Labia ให้กว้างจนเห็นรูเปิดของท่อปัสสาวะแล้วใช้ Forcepsคีบสำลีชุบน้ำเกลือเช็ดบริเวณเปิดของท่อปัสสาวะ ทิ้งในชามรูปไต
      - ใช้มือข้างที่ถนัดหยิบสายสวนปัสสาวะหล่อลื่น KY-Jelly ประมาณ 1-2 นิ้ว(เพศหญิง) หรือ 6-7 นิ้ว (เพศชาย)
      - ยกภาชนะรองรับปัสสาวะวางบนผ้าสี่เหลี่ยมเจาะกลางระหว่างขาผู้ป่วย
      - ใช้ Forceps ที่เหลือหรือมือข้างที่ถนัดจับสายสวนปัสสาวะให้มั่นคง ให้ปลายเปิดด้านโคนของสายสวนปัสสาวะวางอยู่ในภาชนะรองรับน้ำปัสสาวะ
      - ค่อยๆ สอดสายสวนปัสสาวะเข้าไปในรูเปิดของท่อปัสสาวะลึก 2-3 นิ้ว (เพศหญิง)หรือ 6-8 นิ้ว (เพศชาย) หรือจนกว่าน้ำปัสสาวะจะไหล
      - ปัสสาวะไหลออกมาจากนั้นให้ดันสายสวนเข้าไปให้ลึกอีกประมาณ ½-1 นิ้ว (เพศหญิง) หรือเกือบสุดสาย(เพศชาย) ถ้ามีแรงต้านขณะที่สายสวนผ่านเข้า Prostatic sphincter อย่าดันสายสวนเข้าไป จับสายสวนให้อยู่กับที่สักครู่ บอกผู้ป่วยให้หายใจเข้าออกลึกๆ ช้าๆ หมุนสายสวนเบาๆ
      - ใช้มือข้างที่ไม่ถนัดที่แหวก Labia (ในเพศหญิง) หรือ จับ Penis (ในเพศชาย)อยู่เลื่อนมาจับสายสวน ส่วนอีกมือหยิบกระบอกฉีดยาที่บรรจุน้ำกลั่นอยู่ ดันน้ำกลั่นเข้าไปทางหาง Foleyที่มีแถบสี ไม่เกิน 10 มิลลิลิตรแล้วลองดึงสายสวนเบาๆ พอตึงแล้วดันกลับเล็กน้อย
      - สอดปลายสายของถุงรองรับปัสสาวะลอดบริเวณเจาะกลางออกมาต่อหางสายสวนเข้ากับปลายสายของถุงรองรับปัสสาวะให้แน่นสนิท
      - เช็ดบริเวณ Vulva ให้แห้งด้วยสำลีที่เหลือ
      - ถอดถุงมือ ติดพลาสเตอร์ยึดสายสวนกับต้นขาของผู้ป่วย และใช้เข็มกลัดติดสายของถุงรองรับปัสสาวะกับที่นอน
      - เก็บ Set สวนปัสสาวะออกจากเตียง จัดท่าผู้ป่วยให้สุขสบาย ถ้าผ้าขวางเตียงหรือผ้าปูที่นอนเปียกให้เปลี่ยน
      - เก็บของใช้ไปทำความสะอาด และบันทึกรายงานการสวนคาสายสวนปัสสาวะ
    - - เตรียมเครื่องใช้ ได้แก่ ถุงมือสะอาด 1 คู่ Syringe สะอาดขนาด 10 มิลลิลิตร 1 อันกระดาษชำระ ชุดทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ ถุงกระดาษหรือถุงพลาสติก 1 ใบ สำหรับใส่สำลีที่ทิ้งแล้ว และใส่สายสวนปัสสาวะที่ถอดออกมา
      - บอกผู้ป่วย ใส่ถุงมือทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ และบริเวณ Urethra meatusให้สะอาด
      - ต่อ Syringe เข้ากับหางของสายสวนปัสสาวะที่ใช้สำหรับใส่น้ำกลั่นแล้วดูดน้ำกลั่นออกจนหมด
      - บอกผู้ป่วยให้หายใจเข้าออกลึกๆ เพื่อให้ผู้ป่วยผ่อนคลาย ขณะที่ค่อย ๆ ดึงเอาสายสวนออกแล้วใส่ในถุงที่เตรียมไว้
      - ใช้กระดาษชำระเช็ดบริเวณ Perineum ให้แห้ง
      - สังเกตลักษณะ จำนวนปัสสาวะในถุงก่อนเอาไปเททิ้ง ลงบันทึกวันเวลาที่เอาสายสวนออก จำนวน สี ลักษณะของปัสสาวะลงในบันทึกทางการพยาบาล
      - กระตุ้นให้ผู้ป่วยดื่มน้ำมาก ๆ สังเกตความผิดปกติของผู้ป่วย