Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การส่งเสรมิภาวะโภชนาการ - Coggle Diagram

- - - - ภาวะโภชนาการดี (Good nutritional status) หมายถึง ภาวะที่ร่างกายได้รับอาหารที่ ถูกหลักโภชนาการ คือ มีสารอาหารครบถ้วน ในปริมาณเพียงพอกับความต้องการของร่างกาย
      - ภาวะโภชนาการไม่ดี (Bad nutritional status) หรือเรียกอีกอย่างว่า ภาวะทุพ โภชนาการ (Malnutrition) หมายถึง ภาวะที่ร่างกายได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ หรือได้รับเพียงพอ แต่ร่างกายไม่สามารถใช้ประโยชน์จากสารอาหารที่ได้
        
        ภาวะโภชนาการต่ากว่าเกณฑ์(Malnutrition) หมายถึงภาวะที่ร่างกายได้รับ สารอาหารไม่เพียงพอกับความต้องการ โดยอาจขาดสารอาหารเพียง 1 ชนิด หรือมากกว่า และอาจ ขาดพลังงานด้วยหรือไม่ก็ได้
        
        ภาวะโภชนาการเกิน (Over nutrition) หมายถึง ภาวะที่ร่างกายได้รับอาหารมากเกินความต้องการของร่างกาย และเก็บสะสมไว้จนเกิดอาการปรากฏ เช่น โรคอ้วน
- - - - ความต้องการพลังงานหรือพลังงานที่ต้องการใช้ (Energy Expenditure: EE) เป็นพลังงานที่เพียงพอหรือเหมาะสมกับความต้องการของร่างกายในการสร้าง Adenosine triphosphate: ATP
      - ความต้องการพลังงานพื้นฐาน (Basal energy expenditure: BEE) หรือพลังงานที่ ต้องการขณะพัก (Resting Energy Expenditure: REE ) BEE หมายถึง พลังงานที่น้อยที่สุดที่ทำให้ เกิดกระบวนการเมทาบอลิสซึมของร่างกายก่อนที่จะมีการทำงานของอวัยวะอื่น ๆ
      - ความต้องการพลังงานทั้งหมด (Total Energy Expenditure: TEE)
        หมายถึง ผลรวมของพลังงานทั้งหมดใน 1 วัน
- - - - 1) ตรวจ Conjunctiva ของเปลือกตาล่าง (ปกติจะมีสีชมพูค่อนข้างแดง )
      - 2) สังเกตดูลักษณะเล็บเรียบเป็นมัน มีสีชมพู (ลักษณะเล็บที่คล้ายรูปช้อน ผิวไม่ เรียบ แสดงถึงการขาดธาตุเหล็ก และลักษณะเล็บมีแถบสีขาวพาดขวาง แสดงถึงภาวะขาดโปรตีน)
      - 3) ตรวจดูฝ่ามือ ให้เทียบกันทั้ง 2 ข้าง (ปกติจะมีสีชมพู)
- - - - 1) คำนวณพลังงานที่ควรได้รับต่อวัน
      - 2) จำกัดมื้ออาหารและสัดส่วนของอาหารตามพีระมิดอาหาร
      - 3) จำกัดการใช้น้ำมัน ไขมัน น้ำตาล
      - 4) หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่แป้งและไขมันสูง
      - 5) รับประทานอาหารครั้งละน้อย แต่บ่อยครั้งและจากัดอาหารมื้อเย็น
      - 6) หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารขณะดูโทรทัศน์
      - 7) เพิ่มการรับประทานอาหารที่มีใยอาหารจากผักผลไม้ และธัญพืชที่ไม่ขัดสี
      - 8) ส่งเสริมให้ออกกาลังกายอย่างสม่าเสมอหรือสัปดาห์ละ 3 วัน
  - - - การพยาบาลผู้ป่วยที่มีภาวะ Anorexia nervosa
        และ Bulimia nervosa
        
        1) หาสาเหตุ ที่พบได้บ่อย ๆ แล้วขจัดสาเหตุ
        
        2) ส่งเสริมความรู้สึกอยากอาหารให้มากที่สุดและลดความรู้สึกเบื่ออาหาร
        
        3) ดูแลด้านจิตใจ พยายามให้ช่วงเวลารับประทานอาหารเป็นเวลาที่จิตใจสบาย
        สร้างบรรยากาศที่ผ่อนคลายขณะที่รับประทานอาหาร
        
        4) การใช้ยา แพทย์อาจพิจารณาให้ยากระตุ้นความอยากอาหาร
        
        5) การดูแลให้ผู้ป่วยได้รับอาหารเพียงพอกับความต้องการของร่างกาย
    - - การพยาบาลผู้ป่วยที่มีอาการคลื่นไส้และอาเจียน
        
        1) การพยาบาลผู้ป่วยขณะอาเจียน เมื่อพบผู้ป่วยจะอาเจียน พยาบาลต้องรีบให้การช่วยเหลือโดยมีเป้าหมายให้ผู้ป่วยปลอดภัยและสุขสบาย
        
        2) สังเกตสิ่งต่าง ๆ เพื่อบันทึกและรายงานอย่างถูกต้อง
        
        3) การพยาบาลผู้ป่วยหลังอาเจียน
        
        (1) ดูแลความสะอาดของร่างกายและเครื่องใช้
        
        (2) จัดสิ่งแวดล้อมให้ผู้ป่วยรู้สึกผ่อนคลายและพักผ่อนได้
        
        (3) ให้ผู้ป่วยพักผ่อนในบรรยากาศที่สงบ ลดการรบกวนจากภายนอก
        
        (4) ในระยะแรกให้งดอาหารและน้ำ
        
        4) การป้องกันและแก้ไขอาการอาเจียน
        
        (1) พยายามหาสาเหตุแล้วแก้ไขที่สาเหตุ
        
        (2) พยายามหลีกเลี่ยงและลดแหล่งของความเครียดต่าง ๆ
        
        (3) ให้ผู้ป่วยสูดหายใจเข้าออกลึก ๆ ยาว ๆ ภายหลังอาเจียน และเมื่อรู้สึกคลื่นไส้
        
        (4) หลีกเลี่ยงการเคลื่อนไหวร่างกายหรือเปลี่ยนท่าเร็ว ๆ
        
        (5) พิจารณาให้ยาระงับอาเจียน (Antiemetic drug) ตามแผนการรักษา
        
        5) ดูแลความสะอาดร่างกาย ปาก ฟัน เครื่องใช้ สิ่งแวดล้อม
        
        6) เตรียมพร้อมถ้ามีการอาเจียนซ้ำ
    - - การพยาบาลผู้ป่วยที่มีภาวะท้องอืด
        
        1)จัดให้นอนศีรษะสูง45-60 องศา
        เพื่อช่วยลดอาการแน่นท้องและผายลมสะดวก
        
        3) แสดงความเข้าใจและเห็นใจ
        และยินดีให้การช่วยเหลืออย่างจริงใจ
        
        4) ค้นหาสาเหตุที่ทาให้เกิดภาวะท้องอืด
        และช่วยเหลือตามสาเหตุ
        
        2) งดอาหารที่ทำให้เกิดแก๊ส
    - - การพยาบาลผู้ป่วยที่มีภาวะกลืนลาบากและกลืนไม่ได้
        
        1) สังเกตและประเมินอาการเกี่ยวกับการกลืน
        
        2) ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับสารน้ำและอาหารอย่างเพียงพอ
        
        3) ดูแลการได้รับยาตามแผนการรักษา
        
        4) ระมัดระวังการสำลัก
        
        5) ดูแลด้านความสะอาดของร่างกาย โดยเฉพาะความสะอาดของปากและฟัน
- - - - 1) เป็นทางให้อาหาร น้ำ หรือยาในกรณีที่ผู้ป่วยรับประทานทางปากไม่ได้หรือได้รับไม่เพียงพอ
      - 2) เป็นการลดแรงดันในกระเพาะอาหารหรือลาไส้(Decompression)
        เพื่อให้สิ่งที่ค้างอยู่ระบายออก มักต้องต่อกับเครื่องดูดสุญญากาศ
      - 3) เป็นการเพิ่มแรงดันเข้าไปในระบบทางเดินอาหาร(Compression)
      - 4) ล้างภายในกระเพาะอาหาร (Gastric lavage)
        ใช้มากในกรณีที่กินยาพิษ ได้รับยาเกินขนาด (Over dose)
      - 5) เก็บสิ่งตกค้างในกระเพาะอาหารไปตรวจทางห้องปฏิบัติการ