Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การส่งเสริมภาวะโภชนาการ - Coggle Diagram

- - - - สิ่งที่แสดงถึงระดับที่ร่างกายจำเป็นต้องได้รับสารอาหารเพื่อนำมาใช้ในด้านสรีระอย่างเพียงพอ
      - ผล สภาพ หรือภาวะของร่างกายที่เกิดจากการบริโภค อาหาร
        
        ภาวะโภชนาการดี
        
        ภาวะโภชนาการไม่ดี
        
        ภาวะโภชนาการต่ำกว่าเกณฑ์
        
        ภาวะโภชนาการเกิน
- - - - เพศ
      - อายุ
      - ส่วนสูง
      - น้ำหนัก
      - ความรุนแรงของโรค
    - - พลังงานที่เพียงพอหรือเหมาะสมกับความต้องการของร่างกายในการสร้าง Adenosine triphosphate: ATP
    - - พลังงานที่น้อยที่สุดที่ทำให้ เกิดกระบวนการเมทาบอลิสซึมของร่างกายก่อนที่จะมีการทำงานของอวัยวะอื่น ๆ
    - - ผลรวม ของพลังงานทั้งหมดใน 1 วัน
- - - - การประเมินมวลของร่างกายทั้งหมด โดยวัดส่วนสูงและน้าหนักแล้ว นามา ประเมินภาวะโภชนาการโดยคานวณหาดัชนีมวลของร่างกายมีหน่วยเป็นกิโลกรัมต่อตารางเมตร
  - - - ผิวหนัง
      - ผม
      - เหงือก
      - ริมฝีปาก
      - ลิ้น
      - เปลือกตา
- - - - ชายมากว่า40นิ้ว
      - หญิง35นิ้ว
    - - ชาย>0.9
      - หญิง>0.85
    - - คำนวณพลังงานที่ควรได้รับต่อวัน
      - จำกัดมื้ออาหารและสัดส่วน
      - จำกัดการใช้น้ำมัน ไขมัน น้ำตาล
      - หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่แป้งและไขมันสูง
      - รับประทานอาหารครั้งละน้อย แต่บ่อยครั้ง
      - หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารขณะดูโทรทัศน์
      - เพิ่มการรับประทานอาหารที่มีใยอาหารจากผักผลไม้ และธัญพืชที่ไม่ขัดสี
      - ส่งเสริมให้ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอหรือสัปดาห์ละ 3 วัน
  - - - Anorexia nervosa
        
        ภาวะเบื่ออาหารเป็นความรู้สึกไม่อยากรับประทานอาหาร
      - Bulimia Nervosa
        
        รับประทานวันละหลาย ๆ ครั้ง ครั้งละมาก ๆ
    - - หาสาเหตุ ที่พบได้บ่อย ๆ
      - ส่งเสริมความรู้สึกอยากอาหารให้มากที่สุดและลดความรู้สึกเบื่ออาหาร
      - ดูแลด้านจิตใจ พยายามให้ช่วงเวลารับประทานอาหารเป็นเวลาที่จิตใจสบาย
      - การใช้ยา แพทย์อาจพิจารณาให้ยากระตุ้นความอยากอาหาร
      - การดูแลให้ผู้ป่วยได้รับอาหารเพียงพอกับความต้องการของร่างกาย
        
        พยายามให้รับประทานอาหารทางปากมากที่สุด
        
        พิจารณาและแนะนำเลือกอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการ
        
        ส่งเสริมให้มีการเคลื่อนไหวของร่างกาย
        
        การให้อาหารด้วยวิธีพิเศษ
  - - - การพยาบาลผู้ป่วยขณะอาเจียน พยาบาลต้องรีบให้ การช่วยเหลือโดยมีเป้าหมายให้ผู้ป่วยปลอดภัยและสุขสบาย
        
        จัดหาภาชนะรองรับอาเจียน
        
        จัดให้ผู้ป่วยอยู่ในท่าที่อาเจียนออกได้สะดวก
        
        คอยอยู่เป็นเพื่อนขณะที่ผู้ป่วยกำลังอาเจียน
      - สังเกตสิ่งต่าง ๆ เพื่อบันทึกและรายงานอย่างถูกต้อง
      - การพยาบาลผู้ป่วยหลังอาเจียน
        
        ดูแลความสะอาดของร่างกายและเครื่องใช้
        
        จัดสิ่งแวดล้อม ดูแลให้อากาศถ่ายเท
        
        ให้ผู้ป่วยพักผ่อนในบรรยากาศที่สงบ
        
        น้ำและอาหาร ในระยะแรกให้งดอาหารและน้า
      - การป้องกันและแก้ไขอาการอาเจียน
        
        พยายามหาสาเหตุแล้วแก้ไขที่สาเหตุ
        
        พยายามหลีกเลี่ยงและลดแหล่งของความเครียดต่าง ๆ
        
        ให้ผู้ป่วยสูดหายใจเข้าออกลึก ๆ ยาว ๆ ภายหลังอาเจียน
        
        หลีกเลี่ยงการเคลื่อนไหวร่างกายหรือเปลี่ยนท่าเร็ว ๆ
        
        พิจารณาให้ยาระงับอาเจียน
        
        ถ้าผู้ป่วยมีอาเจียนอย่างต่อเนื่องมักใส่สายเข้าทางจมูกลงสู่กระเพาะ อาหารเป็นทางให้อาเจียนออกหรือเป็นทางใส่สารละลายเข้าไปล้างกระเพาะอาหารในกรณีกินยาพิษ หรือสารพิษ
      - ดูแลความสะอาดร่างกาย ปาก ฟัน เครื่องใช้ สิ่งแวดล้อม
      - เตรียมพร้อมถ้ามีการอาเจียนซ้า
  - - - ปวดท้อง
      - คลื่นไส้
      - อาเจียน
    - - จัดให้นอนศีรษะสูง45-60 เพื่อช่วยลดอาการแน่นท้องและผายลมสะดวก
      - งดอาหารที่ทำให้เกิดแก๊ส
        
        มะม่วงดิบ
        
        แตงโม
        
        ผักสด
      - แสดงความเข้าใจและเห็นใจ และยินดีให้การช่วยเหลืออย่างจริงใจ
      - ค้นหาสาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะท้องอืดและช่วยเหลือตามสาเหตุ
  - - - สังเกตและประเมินอาการ
      - ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับสารน้ำและอาหารอย่างเพียงพอ
      - ดูแลการได้รับยาตามแผนการรักษา
      - ระมัดระวังการสาลัก
      - ดูแลด้านความสะอาดของร่างกาย
      - การเตรียมผู้ป่วยเพื่อตรวจหรือรักษา
      - การดูแลด้านจิตใจ ปลอบโยน ให้กำลังใจ การสังเกตและการดูแลเอาใจใส่
- - - - เพื่อให้ผู้ป่วยที่ไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้ ได้รับอาหารตาม ความต้องการของร่างกาย
    - - ถาดอาหารพร้อมอาหาร
      - ช้อนหรือช้อนส้อม
      - แก้วน้ำพร้อมน้ำดื่ม และหลอดดูดน้ำ
      - กระดาษหรือผ้าเช็ดปาก
      - ผ้ากันเปื้อน
    - - การเตรียมผู้ป่วยและสิ่งแวดล้อม
        
        ก่อนเวลาอาหาร แนะนาให้ผู้ป่วยออกกาลังกายบ้าง
        
        จัดให้อยู่ในท่านั่งกรณีที่นั่งไม่ได้จัดให้นอนตะแคงขวาเล็กน้อย
        
        ปูผ้ากันเปื้อนตั้งแต่ใต้คางลงไป
        
        วางถาดอาหารในตาแหน่งที่ผู้ป่วยสามารถมองเห็น
        
        วางเครื่องใช้อื่น ๆ ในตาแหน่งที่สามารถหยิบได้สะดวก
        
        ล้างมือให้สะอาดและเช็ดให้แห้ง
      - การป้อนอาหาร
        
        ขณะป้อนอาหารตักอาหารให้มีปริมาณที่เหมาะสม
        
        จังหวะในการป้อนต้องสัมพันธ์กับความสามารถในการรับประทานอาหาร เคี้ยวและกลืนของผู้ป่วย
        
        ไม่ควรจ้องหน้าผู้ป่วย ระวังการตักอาหาร
        
        หลังป้อนอาหารให้ผู้ป่วยดื่มน้ำ บ้วนปาก หรือแปรงฟัน
        
        เก็บถาดอาหาร และเครื่องใช้ต่าง ๆ เมื่อผู้ป่วยรับประทานเสร็จ
        
        ลงบันทึกทางการพยาบาล
      - สำหรับผู้ป่วยพิการ
        
        ถ้าผู้ป่วยจับช้อนไม่ถนัดควรสาธิตการใช้ช้อนและส้อมในการตักอาหาร
        
        ถ้าผู้ป่วยรับประทานอาหารได้น้อย ควรรับประทานอาหารเหลวที่ สอดคล้องกับการแผนรักษาของแพทย์
      - สำหรับผู้ป่วยกลืนลำบาก
        
        จัดให้ผู้ป่วยอยู่ในท่านั่งหรือศีรษะสูงในลักษณะก้มเล็กน้อย
        
        สอบถามผู้ป่วยถึงความรู้สึกเกี่ยวกับอาหารในปาก
        
        สอนวิธีการใช้ลิ้นและการกลืน เพื่อช่วยให้การกลืนได้ดีขึ้น
        
        ควรเริ่มจากอาหารกึ่งแข็งกึ่งเหลวก่อน
        
        ให้อาหารครั้งละน้อยแต่บ่อยครั้ง
        
        ในขณะรับประทานอาหารควรหยุดพักเป็นระยะ ๆ
  - - - ทางให้อาหาร น้ำ หรือยา ในกรณีที่ผู้ป่วยรับประทานทางปากไม่ได้หรือ ได้รับไม่เพียงพอ
      - เป็นการลดแรงดันในกระเพาะอาหารหรือลำไส้
      - เป็นการเพิ่มแรงดันเข้าไปในระบบทางเดินอาหาร
      - ล้างภายในกระเพาะอาหาร
      - เก็บสิ่งตกค้างในกระเพาะอาหารไปตรวจทางห้องปฏิบัติการ
    - - ถาดสำหรับใส่เครื่องใช้
      - สาย NG tube เบอร์ 14-18 fr.
      - Toomey syringe ขนาด 50 ml 1 อัน
      - ถุงมือสะอาด 1 คู่
      - Stethoscope
      - สารหล่อลื่น เช่น K.Y. jelly
      - แก้วน้ำ
      - หลอดดูดน้ำ
      - พลาสเตอร์
      - กระดาษเช็ดปาก
      - ชามรูปไต
      - ผ้าเช็ดตัว
    - - ตรวจสอบความถูกต้องของคำสั่งการรักษา
      - ล้างมือให้สะอาด
      - นำอุปกรณ์ที่เตรียมไว้ไปที่เตียงผู้ป่วย
      - บอกให้ผู้ป่วยทราบถึงวัตถุประสงค์
      - จัดท่าให้ผู้ป่วย
      - ใส่ถุงมือสะอาด และ Mask ตรวจดูรูจมูก
      - เปิดซองสาย NG tube จากนั้นบีบ K.Y. jelly
      - นำสาย NG tube วัดตาแหน่งที่จะใส่สาย
      - เปิดห่อ Toomey syringe แล้วใส่ Plunger ให้เรียบร้อย
      - บอกให้ผู้ป่วยตั้งศีรษะให้ตรงหรือเงยหน้าเล็กน้อย
      - เมื่อสายผ่านถึงคอ ผู้ใส่หักข้อมือเล็กน้อยให้ ผู้ป่วยก้มศีรษะลง
      - ตรวจสอบว่าสาย NG เข้าไปถึงกระเพาะอาหาร
        
        ใช้ Toomey syringe ต่อกับปลายสายด้านนอก
        
        ใช้ Toomey syringe ดูดลมประมาณ 10 ซซี
      - ใช้พลาสเตอร์พันสายติดกับจมูก
      - ทำความสะอาดปาก และจมูก
      - นำเครื่องใช้ไปทำความสะอาด เก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย
      - ลงบันทึกทางการพยาบาล
  - - - Bolus dose เป็นการให้อาหารทางสาย NG โดยใช้ Toomey syringe
      - Drip feeding เป็นการให้อาหารทางสาย NG โดยใช้ชุดให้อาหาร
    - - ถาดสำหรับใส่เครื่องใช้
      - อาหารเหลวสำเร็จรูป หรืออาหารปั่น
      - กรณีท่ีมียาหลังอาหารบดยาเป็นผงและละลายน้ำประมาณ 15-30 ซซี
      - ผ้ากันเปื้อน
      - Toomey syringe ขนาด 50 ml 1 อัน
      - ถุงมือสะอาด 1 คู่
      - Stethoscope
      - แก้วน้ำ
      - กระดาษหรือผ้าเช็ดปาก
      - สาลีชุบ 70% Alcohol 2 ก้อน
      - ชุดทำความสะอาดปาก ฟัน และจมูก
    - - อธิบายให้ผู้ป่วยเข้าใจเหตุผล ข้อดีและประโยชน์ในการให้อาหาร
      - ไขหัวเตียงสูงเพื่อจัดให้ผู้ป่วยอยู่ในท่านั่ง
      - ทำความสะอาดปาก ฟัน กรณีใช้เครื่องช่วยหายใจ
      - ปูผ้ากันเปื้อนรองตรงปลายสายให้อาหาร
      - ปลดผ้าก๊อซที่หุ้มปลายสายให้อาหารออกทำความสะอาดปลายสายด้วย สาลีชุบ 70% Alcohol
      - ทดสอบตาแหน่งของสายให้อาหาร
        
        วิธีที่ 1 ใช้ Toomey syringe ต่อกับปลายสาย ดูด Gastric contentออกมาตรวจดูปริมาณ
        
        วิธีที่2วางStethoscopeที่บริเวณEpigastrium และใช้ Toomey syringe ดันอากาศประมาณ 5-10 มล. เข้าไปทางสายให้อาหาร
      - หักพับสาย ถอด Toomey syringe แล้วดึง Plunger ออก
      - เทอาหารใส่กระบอก Syringe คลายรอยพับออก และปล่อยให้อาหารไหลลง ช้า ๆ ต่อเนื่อง
      - กรณีให้ยาหลังอาหาร
        
        ก่อนที่อาหารจะหมดควรเหลืออาหารไว้ใน Syringe ประมาณ 10 ซีซีและควรรินยาลงไปตรง ๆ
        
        ก่อนยาจะหมด เหลือค้างใน Syringe ประมาณ 5 ซีซี เติมน้ำสะอาดเพื่อไล่เศษอาหารและยาที่ตกค้างอยู่ในสายให้อาหาร
      - หักพับปลายสายให้อาหาร และเช็ดปลายสายด้วยสาลีชุบ 70% Alcohol
      - ปิดจุกสาย NG ใช้ก๊อสปิดไว้ให้เรียบร้อย
      - ให้ผู้ป่วยอยู่ในท่าเดิมอย่างน้อย 30 นาที
      - เก็บเครื่องใช้ทำความสะอาด และเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย
      - ลงบันทึกทางการพยาบาล
  - - - ผ้ากันเปื้อนหรือผ้าเช็ดตัว
      - ชามรูปไต
      - น้ำยาบ้วนปาก
      - สาลีชุบ 70% Alcohol
      - ไม้พันสำลีชุบเบนซิน และน้ำเกลือ
      - ถุงมือสะอาด
      - ผ้าก๊อสสะอาด
    - - อธิบายให้ผู้ป่วยเข้าใจเหตุผล
      - ไขหัวเตียงสูงเพื่อจัดให้ผู้ป่วยอยู่ท่านั่ง
      - ตรวจคำสั่งการรักษา เพื่อยืนยันแผนการรักษา
      - ล้างมือให้สะอาด เช็ดให้แห้งและใส่ถุงมือ สวมmask
      - ปูผ้ากันเปื้อนหรือผ้าขนหนู และแกะพลาสเตอร์ที่ยึดสายจมูกออก
      - หักพับสาย และดึงสายออก ขณะดึงสายให้ผู้ป่วยอ้าปากหายใจยาว ๆ
      - เช็ดรอยพลาสเตอร์ด้วยเบนซิน เช็ดตามด้วยน้าเกลือและแอลกอฮอล์
      - ทำความสะอาดปาก ฟัน และจมูก
  - - - เพื่อให้ผู้ป่วยได้รับอาหารตามความต้องการของร่างกาย
    - - เหมือนกับการให้อาหารทางสาย NG tube
    - - แจ้งและอธิบายให้ผู้ป่วยเข้าใจจุดประสงค์และวิธีทำ
      - จัดให้อยู่ในท่านั่ง หรือนอนในท่าศีรษะสูง
      - เปิดเสื้อผ้าบริเวณ Gastrostomy tube หรือ Jejunostomy tube ออก
      - ล้างมือให้สะอาด ใส่ Mask
      - ตรวจสอบคำสั่งการรักษา
      - ปลดผ้าก๊อซที่หุ้มปลายสายให้อาหารออกทำความสะอาดปลายสายด้วยสำลี ชุบ 70% Alcohol
      - ใช้ Toomey syringe ต่อกับปลายสายดูด Gastric content
      - หักพับสาย ถอด Syringe แล้วดึง Plunger ออก
      - เทอาหารใส่กระบอก Syringe และปล่อยให้อาหารไหลเข้าช้า ๆ
      - กรณีให้ยาหลังอาหาร
        
        ก่อนที่อาหารจะหมดควรเหลืออาหารค้างใน Syringe ประมาณ 10 ซีซีและควรรินยาลงไปตรง ๆ
        
        ก่อนยาจะหมด เหลือค้างใน Syringe ประมาณ 5 มล. เติมน้ำสะอาดเพื่อไล่เศษอาหารและยา ที่ตกค้างอยู่ในสายให้อาหาร
      - เช็ดปลายสายให้อาหารด้วยสาลีชุบ 70% Alcohol
      - หักพับปลายสายให้อาหาร
      - ปิดปลายสายอาหารให้เรียบร้อย
      - ให้ผู้ป่วยอยู่ในท่าเดิมอย่างน้อย 30 นาที
      - เก็บเครื่องใช้ทำความสะอาด และเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย
      - ลงบันทึกทางการพยาบาล