Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การส่งเสริมภาวะโภชนาการ - Coggle Diagram

- - - - วิทยาศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับอาหาร สารอาหาร และสารอื่น
      - วิทยาศาสตร์ถึงการเปลี่ยนแปลงของอาหาร
        
        ด้านอินทรีย์เคมี
        
        อนินทรีย์เคมี
        
        ชีววิทยา
        
        ฟิสิกส์ของอาหาร
    - - ภาวะโภชนาการดี
        
        ร่างกายได้รับอาหารที่ถูกหลักโภชนาการ
      - ภาวะโภชนาการไม่ดี
        
        ภาวะโภชนาการต่ำกว่าเกณฑ์
        
        ร่างกายได้รับสารอาหารไม่เพียงพอกับความต้องการ
        
        ภาวะโภชนาการเกิน
        
        ร่างกายได้รับอาหารมากเกินความต้องการของร่างกาย
  - - - พลังงานที่ต้องการใช้
        
        พลังงานที่เพียงพอกับความต้องการของร่างกาย
        
        (Energy Expenditure: EE)
      - พลังงานพื้นฐาน
        
        พลังงานที่น้อยที่สุดที่ทำให้เกิดกระบวนการเมทาบอลิซึม
        
        (Basal energy expenditure: BEE)
      - ความต้องการพลังงานทั้งหมด
        
        (Total Energy Expenditure: TEE)
        
        ผลรวมของพลังงานทั้งหมดใน 1 วัน
    - - หมดสติและใช้ เครื่องช่วยหายใจ = 1.0
      - มีกิจกรรมเฉพาะบนเตียง = 1.2
      - มีกิจกรรมนอกเตียงได้ = 1.3
    - - ขาดอาหาร = 0.7
      - มีไข้ = 1.0 + 0.13 (ต่อองศาเซลเซียส)
      - การติดเชื้อที่รุนแรงน้อย = 1.0
      - การติดเชื้อที่รุนแรงปานกลาง = 1.2-1.3
      - การติดเชื้อที่รุนแรงมาก = 1.4-1.5
      - ไตวายไม่ได้ล้างไต = 1.0
      - ผ่าตัดไม่มีภาวะแทรกซ้อน = 1.0
      - ติดเชื้อในช่องท้อง = 1.2-1.37
      - ติดเชื้อในกระแสเลือด = 1.4-1.8
      - แผลไหม้ น้อยกว่าร้อยละ 20 = 1.0-1.5
      - แผลไหม้ ร้อยละ 20-40 = 1.5-1.85
      - แผลไหม้ ร้อยละ 41-100 = 1.5-2.05
      - การบาดเจ็บต่อเนื้อเยื่อ = 1.8-2.0
      - กระดูกหัก = 1.2-1.37
      - บาดเจ็บที่ศีรษะ = 1.4-1.6
- - - - ดัชนีมวลของร่างกาย
        (Body Mass Index ; BMI)
    - - การประเมินภาวะโลหิตจาง
        
        ค่าของฮีโมโกลบิน (Hb)
        
        ค่าฮีมาโตรคิต
        (Hct) Hemoglobin (Hb)
    - - การประเมินภาวะซีด
        
        ตรวจ Conjunctiva
        
        สังเกตเล็บเรียบเป็นมัน มีสีชมพู
    - - รับประทานอาหารเจตลอดชีวิต
      - ชอบรับประทานอาหารสุก ๆ ดิบ ๆ
      - เลือกรับประทานอาหารประเภททอด และอาหารรสหวาน
  - - - การสะสมของมวลไขมันในร่างกายมากเกินไป
      - การพยาบาลผู้ที่มีภาวะอ้วน
        
        คำนวณพลังงานที่ควรได้รับต่อวัน
        
        จำกัดมื้ออาหารและสัดส่วน
        
        จำกัดการใช้น้ำมัน ไขมัน น้ำตาล
        
        หลีกเลี่ยงการทานอาหารที่แป้งและไขมันสูง
        
        ทานอาหารครั้งละน้อย แต่บ่อยครั้ง
        
        หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารขณะดูโทรทัศน์
        
        เพิ่มการรับประทานอาหารที่มีใยอาหาร
        
        ส่งเสริมให้ออกกำลังกาย
    - - BMI น้อยกว่าหรือเท่ากับ 16 กิโลกรัมต่อตารางเมตร
      - น้ำหนักลดลงตลอดเวลาและลดลงเป็นเวลานาน
      - ขาดสารอาหาร
      - Anorexia nervosa
        
        ภาวะเบื่ออาหาร
        
        อาจไม่รับประทานอาหารเลย หรือรับประทานน้อยมาก
      - Bulimia Nervosa
        
        ความผิดปกติของพฤติกรรมการรับประทาน
        
        รับประทานวันละหลาย ๆ ครั้ง ครั้งละมาก ๆ
      - การพยาบาลผู้ป่วยที่มีภาวะ
        Anorexia nervosa และ Bulimia nervosa
        
        หาสาเหตุ ที่พบได้บ่อย ๆ
        
        ส่งเสริมความรู้สึกอยากอาหาร
        
        ดูแลด้านจิตใจ
        
        การใช้ยา
        
        ให้ผู้ป่วยได้รับอาหารเพียงพอกับความต้องร่างกาย
        
        รับประทานอาหารทางปากมากที่สุด
        
        แนะนำเลือกอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการ
        
        ส่งเสริมการเคลื่อนไหวร่างกาย
        
        การให้อาหารด้วยวิธีพิเศษ
        
        ให้อาหารทางสายที่ใส่ทางจมูก
    - - การพยาบาล
        
        ผู้ป่วยขณะอาเจียน
        
        จัดหาภาชนะรองรับอาเจียน
        
        จัดให้ผู้ป่วยอยู่ในท่าที่อาเจียนออกได้สะดวก
        
        คอยอยู่เป็นเพื่อนขณะที่ผู้ป่วยกำลังอาเจียน
        
        สังเกต
        
        บันทึกและรายงานอย่างถูกต้อง
        
        ผู้ป่วยหลังอาเจียน
        
        ดูแลความสะอาดของร่างกายและเครื่องใช้
        
        จัดสิ่งแวดล้อม อากาศถ่ายเท
        
        ให้ผู้ป่วยพักผ่อนในบรรยากาศที่สงบ
        
        งดอาหารและน้ำ และเริ่มให้ทีละน้อย
        
        การป้องกันและแก้ไขอาการอาเจียน
        
        พยายามหาสาเหตุแล้วแก้ไขที่สาเหต
        
        พยายามหลีกเลี่ยงและลดแหล่งของความเครียด
        
        ให้ผู้ป่วยสูดหายใจเข้าออกลึก ๆ ยาว ๆ
        
        หลีกเลี่ยงการเคลื่อนไหวร่างกาย
        
        พิจารณาให้ยาระงับอาเจียน
        
        ใส่สายเข้าทางจมูกลงสู่กระเพาะอาหาร
        
        ดูแลความสะอาดร่างกาย ปาก ฟัน เครื่องใช้ สิ่งแวดล้อม
        
        เตรียมพร้อมถ้ามีการอาเจียนซ้ำ
      - อาการคลื่นไส้
        
        อยากขับอาหารที่กินเข้าไปแล้วออกทางปาก
      - อาการอาเจียน
        
        แรงดันจากภายในดันเอาสิ่งที่อยู่
        ในกระเพาะอาหารออกมาทางปาก
      - Dysphagia and aphagia
        (ภาวะกลืนลำบากและกลืนไม่ได้)
        
        ภาวะกลืนลำบาก
        
        รู้สึกที่ผู้ป่วยเกิดความลำบากในการกลืน
        
        ภาวะกลืนไม่ได้
        
        ไม่ว่าจะเป็นอาหารแข็ง
        อาหารธรรมดา อาหารอ่อน อาหารเหลว
        
        การพยาบาล
        
        สังเกตและประเมินอาการ
        
        ให้ผู้ป่วยได้รับสารน้ำและอาหารอย่างเพียงพอ
        
        ได้รับยาตามแผนการรักษา
        
        ระมัดระวังการสำลัก
        
        ดูแลด้านความสะอาดของร่างกาย
        
        การเตรียมผู้ป่วยเพื่อตรวจหรือรักษา
        
        การดูแลด้านจิตใจ ปลอบโยน ให้กำลังใจ
      - Abdominal distention
        (ภาวะท้องอืด)
        
        การพยาบาล
        
        จัดให้นอนศีรษะสูง 45-60 องศาเซลเซียส
        
        งดอาหารที่ทำให้เกิดแก๊ส
        
        แสดงความเข้าใจและเห็นใจ
        
        ค้นหาสาเหตุ
- - - - ผู้ป่วยที่ไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้
        ได้รับอาหารตามความต้องการของร่างกาย
    - - ถาดอาหารพร้อมอาหาร
      - ช้อนหรือช้อนส้อม
      - แก้วน้ำพร้อมน้ำดื่ม และหลอดดูดน้ำ
      - กระดาษหรือผ้าเช็ดปาก
      - ผ้ากันเปื้อน
    - - การเตรียมผู้ป่วยและสิ่งแวดล้อม
        
        ก่อนเวลาอาหาร แนะนำให้ผู้ป่วยออกกำลังกายบ้าง
        
        จัดให้อยู่ในท่านั่ง
        
        ปูผ้ากันเปื้อนตั้งแต่ใต้คางลงไป
        
        วางถาดอาหารในตำแหน่งที่ผู้ป่วยสามารถมองเห็น
        
        วางเครื่องใช้อื่น ๆ ในตำแหน่งที่สามารถหยิบได้สะดวก
        
        ล้างมือให้สะอาดและเช็ดให้แห้ง
      - การป้อนอาหาร
        
        ตักอาหารให้มีปริมาณที่เหมาะสม
        
        จังหวะการป้อนต้องสัมพันธ์กับความ
        สามารถการรับประทานอาหารของผู้ป่วย
        
        ไม่ควรจ้องหน้าผู้ป่วย
        
        หลังป้อนอาหารให้ผู้ป่วยดื่มน้ำ บ้วนปาก หรือแปรงฟัน
        
        เก็บถาดอาหาร และเครื่องใช้ต่าง ๆ
        
        ลงบันทึกทางการพยาบาล
      - สำหรับผู้ป่วยพิการ
        
        ผู้ป่วยจับช้อนไม่ถนัดควรสาธิตการใช้ช้อนและส้อม
        
        ควรรับประทานอาหารเหลวที่สอดคล้องกับการแผนรักษาของแพทย์
      - สำหรับผู้ป่วยกลืนลำบาก
        
        จัดผู้ป่วยอยู่ในท่านั่งหรือศีรษะสูง
        
        สอบถามผู้ป่วยถึงความรู้สึกเกี่ยวกับอาหารในปาก
        
        สอนวิธีการใช้ลิ้นและการกลืน
        
        ควรเริ่มจากอาหารกึ่งแข็งกึ่งเหลวก่อน
        
        ให้อาหารครั้งละน้อยแต่บ่อยครั้ง
        
        รับประทานอาหารควรหยุดพักเป็นระยะ ๆ
  - - - ให้อาหาร น้ำ หรือยากรณีผู้ป่วยรับประทานอาหารทางปากไม่ได้หรือไม่เพียงพอ
      - ลดแรงดันในกระเพาะอาหารหรือลำไส
      - เพิ่มแรงดันเข้าไปในระบบทางเดินอาหาร
      - ล้างภายในกระเพาะอาหาร
      - เก็บสิ่งตกค้างในกระเพาะอาหาร
    - - ถาดสำหรับใส่เครื่องใช้
      - สาย NG tube เบอร์ 14-18 fr.
      - Toomey syringe ขนาด 50 ml 1 อัน
      - ถุงมือสะอาด 1 คู่
      - Stethoscope
      - สารหล่อลื่น เช่น K.Y. jelly
      - แก้วน้ำ
      - หลอดดูดน้ำ
      - พลาสเตอร์
      - กระดาษเช็ดปาก
      - ชามรูปไต
      - ผ้าเช็ดตัว
    - - ตรวจสอบความถูกต้อง
      - ล้างมือให้สะอาด
      - นำอุปกรณ์ไปที่เตียงผู้ป่วย
      - ให้ผู้ป่วยทราบถึงวัตถุประสงค์
      - จัดท่าให้ผู้ป่วย
      - นำสาย NG tube วัดตำแหน่งที่จะใส่สาย
      - เปิดห่อ Toomey syringe แล้วใส่ Plunger
      - ให้ผู้ป่วยตั้งศีรษะให้ตรงหรือเงยหน้าเล็กน้อย
      - สายผ่านถึงคอ ผู้ใส่หักข้อมือเล็กน้อยให้ผู้ป่วยก้มศีรษะลง
        บอกให้ผู้ป่วยช่วยกลืนสายโดยกลืนน้ำลาย
      - ตรวจสอบว่าสาย NG
        เข้าไปถึงกระเพาะอาหาร
        
        ใช้ Toomey syringe ต่อกับปลายสายด้านนอก
        
        ใช้ Toomey syringe ดูดลมประมาณ 10 ซีซี
      - ใช้พลาสเตอร์พันสายติดกับจมูก
      - ทำความสะอาดปาก และจมูก
      - นำเครื่องใช้ไปทำความสะอาด
      - ลงบันทึกทางการพยาบาล
  - - - ผ้ากันเปื้อนหรือผ้าเช็ดตัว
      - ชามรูปไต
      - น้ำยาบ้วนปาก
      - สำลีชุบ 70% Alcohol
      - ไม้พันสำลีชุบเบนซิน (Benzene)
        และน้ำเกลือ (Normal saline)
      - ถุงมือสะอาด
      - ผ้าก๊อสสะอาด
    - - อธิบายให้ผู้ป่วยเข้าใจ
      - ไขหัวเตียงสูงเพื่อจัดให้ผู้ป่วยอยู่ท่านั่ง
      - ตรวจคำสั่งการรักษา
      - ล้างมือให้สะอาด
      - ปูผ้ากันเปื้อนหรือผ้าขนหน
      - หักพับสาย และดึงสายออก
      - เช็ดรอยพลาสเตอร์ด้วยเบนซิน
      - ทำความสะอาดปาก ฟัน และจมูก
  - - - Toomey syringe ขนาด 50 ml 1 อัน
      - อาหารบดยาเป็นผงและละลายน้ำประมาณ 15-30 ซีซ
      - อาหารเหลวสำเร็จรูป หรืออาหารปั่น
      - ผ้ากันเปื้อน
      - สำลีชุบ 70% Alcohol 2 ก้อน
      - กระดาษหรือผ้าเช็ดปาก
      - แก้วน้ำ
      - ชุดทำความสะอาดปาก ฟัน และจมูก
      - Stethoscope
    - - Bolus dose
        
        เหมาะสำหรับผู้ป่วยทั่วไปที่ไม่สามารถ
        รับประทานอาหารทางปากได้เอง
      - Drip feeding
        
        ทางสาย NG โดยใช้ชุดให้อาหาร
    - - อธิบายให้ผู้ป่วยเข้าใจเหตุผล
      - ไขหัวเตียงสูง
      - ทำความสะอาดปาก ฟัน
      - ปูผ้ากันเปื้อน
      - ปลดผ้าก๊อซ
      - ทดสอบตำแหน่งของสาย
        
        วิธีที่ 1 ใช้ Toomey syringe
        
        ทำหน้าที่ของกระเพาะอาหารในการย่อย
        อาหารและการดูดซึมอาหารไปใช้ของผู้ป่วย
        
        วิธีที่ 2 วาง Stethoscope
        
        ถ้าสายให้อาหารอยู่ในกระเพาะอาหารจะฟัง
        ได้ยินเสียงอากาศเข้าไปในกระเพาะอาหาร
      - หักพับสาย ถอด Toomey syringe แล้วดึง Plunger ออก
      - เทอาหารใส่กระบอก Syringe คลายรอยพับออก
      - หักพับปลายสายให้อาหารและเช็ดปลายสาย
      - ปิดจุกสาย NG
      - ให้ผู้ป่วยอยู่ในท่าเดิมอย่างน้อย 30 นาท
      - กรณีให้ยาหลังอาหาร
        
        ควรเหลืออาหารไว้ใน Syringe ประมาณ 10 ซีซ
        
        ก่อนยาจะหมด เหลือค้างใน Syringe ประมาณ 5 ซีซี เติมน้ำสะอาด
      - เก็บเครื่องทำความสะอาด
      - ลงบันทึกทางการพยาบาล
  - - - ให้ผู้ป่วยได้รับอาหารตามความต้องการของร่างกาย
    - - เหมือนกับการให้อาหารทางสาย NG tube
    - - อธิบายให้ผู้ป่วยเข้าใจจุดประสงค์
      - จัดให้อยู่ในท่านั่ง หรือนอนในท่าศีรษะสูง
      - เปิดเสื้อผ้าบริเวณ Gastrostomy tube
        หรือ Jejunostomy tube ออก
      - ล้างมือให้สะอาด ใส่ Mask
      - ตรวจสอบคำสั่งการรักษา
      - ปลดผ้าก๊อซที่หุ้มปลายสาย
      - ใช้ Toomey syringe ต่อกับปลายสายดูด Gastric content
      - หักพับสาย ถอด Syringe แล้วดึง Plunger ออก
      - เทอาหารใส่กระบอก Syringe
      - กรณีให้ยาหลังอาหาร
        
        เหลืออาหารค้างใน Syringe ประมาณ 10 ซีซี
        
        เหลือยาค้างใน Syringe ประมาณ 5 มล. เติมน้ำสะอาด
      - เช็ดปลายสายให้อาหารด้วยสำลีชุบ 70% Alcohol
      - ปิดปลายสายอาหารให้เรียบร้อย
      - ให้ผู้ป่วยอยู่ในท่าเดิมอย่างน้อย 30 นาที
      - เก็บเครื่องใช้ทำความสะอาด
      - ลงบันทึกทางการพยาบาล
- - - - ล้างกระเพาะอาหารในกรณีที่ผู้ป่วยกินยาหรือสารพิษ
      - ทดสอบหรือยับยั้งการมีเลือดออก
      - ตรวจสอบการอุดตันของสาย
      - ตรวจหาเชื้อที่เป็นสาเหตุของโรคปอดและหลอดลม
    - - ชุดล้างกระเพาะอาหาร
      - สารละลายที่ใช้ล้างกระเพาะอาหาร ใช้น้ำเกลือ
      - ชามรูปไตหรืออ่างกลม
      - ผ้าเช็ดปาก หรือผ้าขนหนูผืนเล็ก หรือผ้ากันเปื้อน
      - สายยางสำหรับใส่ในกระเพาะอาหาร
      - Ky jelly
      - ถุงมือสะอาด 1 คู่ และ Mask
    - - ตรวจสอบคำสั่งการรักษา
      - ประเมินสภาพผู้ป่วย
      - ล้างมือก่อนจัดเตรียมอุปกรณ์เครื่องใช้
      - เตรียมอุปกรณ์เครื่องใช้ให้พร้อม
      - ปูผ้าคลุมบนเตียง
      - ใช้ Toomey syringe ดูดสารละลาย 50 ซีซ
      - หักพับสายไว้ก่อนปลดรอยต่อ
      - ดูดน้ำออกเบา ๆ หรือปล่อยให้สารละลายไหลออกเอง
      - ใส่สารละลายเข้าไปแล้วปล่อยหรือดูดน้ำออกเรื่อย ๆ
      - ถ้ากรณีล้างกระเพาะอาหาร
      - ทำความสะอาดช่องปากและจัดท่าผู้ป่วยในท่าที่สุขสบาย
      - เก็บเครื่องใช้ทำความสะอาด
      - ลงบันทึกทางการพยาบาล
  - - - ตรวจสอบแผนการรักษา ชื่อผู้ป่วย และอาหารปั่นให้ตรงกัน
      - จัดเตรียมอุปกรณ์ในการใส่สาย NG
      - บอกวัตถุประสงค์ เตรียมความพร้อมของผู้ป่วย
      - ใส่สายยางทางจมูกถึงกระเพาะอาหาร
      - ให้อาหารทางสายยางทางจมูกถึงกระเพาะอาหาร
      - จัดให้ผู้ป่วยอยู่ในท่าศีรษะสูง อย่างน้อย 30 นาที
      - ลงบันทึกทางการพยาบาล
      - ติดตาม ประเมินน้ำหนักตัวของผู้ป่วย
    - - ประเมินผลลัพธ์การพยาบาล
        
        สังเกตสีหน้าท่าทางของผู้ป่วย
      - ประเมินผลกิจกรรมการพยาบาล
        
        ปฏิบัติถูกต้องครบและเป็นไปตามขั้นตอนของแนวปฏิบัติ
        
        ไม่มีภาวะแทรกซ้อนเกิดขึ้น