Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับการคลอด - Coggle Diagram
ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับการคลอด
การคลอด (Labor) หมายถึง กระบวนทางร่างกายเพื่อขับเคลื่อนทารก รก สายสะดือ และถุงนํ้าครํ่าออกจากมดลูก โดยทั่วไปประมาณร้อยละ 85 ของหญิงทั่งครรภ์ จะมีการเจ็บ ครรภ์คลอด (Labor pain) เกิดขึ้นเมื่ออายุครรภ์ 37 - 42 สัปดาห์
การคลอดปกติ (Normal labor)
3 กระบวนการคลอดสิ้นสุดได้เอง (Spontaneous)โดยไม่มีการช่วยเหลือเกินความ จำเป็นไม่ไดืใช้สูติศาสตร์ห์ตถการในการช่วยคลอด
4 ระยะเวลาของการคลอดทั่ง 3ระยะรวมกัน ไม่นานเกินกว่า 24 ชั่วโมง
2 ทารกออกมาด้วยท่าท้ายทอยอยู่ด้านหน้าของเชิงกราน (occiput anterior)
5 ไม่มีภาวะแทรกซ้อนใด ๆ ที่เกี่ยวกับการคลอด เช่น ระยะการคลอดยาวนาน มี เลือดออกก่อนคลอด ตกเลือดหลังคลอด หรือรกค้าง เป็นต้น
1 อายุครรภ์ครบกำหนด ดือ อายุครรภ์37 - 42 สัปดาห์
การคลอดผิดปกติหรือการคลอดยาก (Abnormal labor หรือ Dystocia)
การคลอดโดยใช้ เครื่องสุญญากาศ (Vaccuum Extraction ย่อ V/E)
การผ่าท้องทำคลอด (Caesarean Section ย่อ CIS)
การคลอดโดยใช้คีม (Forceps Extraction ย่อ F/E)
ระยะของการคลอด (Stages of labor) แบ่งเป็น 4 ระยะ
ระยะที่ 1 ของการคลอด (First stage of labour)
ระยะเริ่มเจ็บครรภ์จริง(ปากมดลูกเริ่มบางและเปิดขยาย)จนถึงปากมดลูกเปิดหมด (10 เซนติเมตร) ครรภ์แรกเฉลี่ย 12 ชม.ครรภ์หลัง เฉลี่ย 6 ชม.แบ่งเป็น 2 ระยะ
1.ระยะปากมดลูกเปิดช้า (latentphase) เริ่มเจ็บครรภ์จริงจนกระทั่ง
ปากมดลูกเปิด 3 เซนติเมตรครรภ์แรกเปิด 0.3 ซม./ชม. และครรภ์หลัง 0.5
2 ระยะปากมดลูกเปิดเร็ว (activephase) เริ่มตั้งแต่ปากมดลูกเปิด 3เซนติเมตรจนกระทั่งปากมดลูกเปิดหมด (10 cms)ครรภ์แรกเปิด 1.2 ซม./ชม.ครรภ์หลัง 1.5 ซม./ชม.
แบ่งเป็น 3 ระยะ
1 ระยะเริ่มเร่ง (accelerationphase)
2 ระยะรวดเร็ว (phase ofmaximumslope) เปิดขยาย 4-9 ซม.
3 ระยะลดลง (decelerationphase)เปิดขยาย 9-10 ซม.
ระยะที่ 2 ของการคลอด (Second stage of labour)
เริ่มทั่งแต่ปากมดลูกเปิดหมด จนคลอดทารกออกมา หมดทั่งด้ว การคลอดครั้งแรกใช้เวลาประมาณ 1 ชั่วโมง ไม่ควรเกิน 2 ชั่วโมง และการคลอด ครั้งหลังใช้เวลาประมาณ 30 นาที ไม่ควรเกิน 1 ชั่วโมง
ระยะที่ 3 ของการคลอด (Third stage of labour)
เริ่มทารกคลอด ถึงการคลอดของรก ครรภ์แรก และครรภ์หลังใช้เวลา
เท่ากัน ประมาณ 5-10 นาที แต่ไม่ควรเกิน 30 นาที
ระยะที่ 4 ของการคลอด (Fourth stage of labour)
เริ่มจากภายหลังสิ้นสุดการคลอดของรก จนถึงภาวะที่ มารดากลับเข้าสู่ภาวะปกติ ระยะนี้ใช้เวลาประมาณ ๒ ชั่วโมงหลังรกคลอด
องค์ประกอบของการคลอด
3.Passenger สิ่งที่ผ่านออกมา
ได้แก่ ทารก รก และเยื่อหุ้มทารก ที่สำคัญคือตัว ทารก และการเคลื่อนตํ่าของส่วนนำ ความผิดปกติที่อาจเกิดขึ้น ได้แก่ Malpresentation (ส่วน นำผิดปกติ) เช่น ท่าก้น ท่าหน้า ท่าขวาง หรือ Malposition เช่น Occiput posterior , Occiput transverse หรือทารกในครรภ์ผิดปกติ เช่น ทารกตัวโตมาก ทารกศีรษะโต ท้องมาน
4.Psychological ภาวะทางจิตใจของมารดา
ความหวาดกลัววิตกกังวลต่อการคลอด ประสบการณ์ที่ผ่านมาจากการได้รับรู้ในการอ่าน ฟัง พบเห็น เกี่ยวกับการตั้งครรภ์และการคลอด ซึ่งส่วนมากจะเป็นการคลอดที่ผิดปกติ จากประสบการณ์ที่ได้รับนี้ อาจก่อให้เกิดความฝังใจ และเกิดทัศนคติต่อการคลอด
2.Passage ช่องทางคลอด ช่องทางที่ทารกจะถูกขับออกมา มี 2 ส่วนใหญ่ ๆ คือ
2ส่วนที่เป็นเนื้ออ่อน (soft part) คือ มดลูกส่วนล่าง ปากมดลูก ช่องคลอด พื้นเชิงกราน ปากช่องคลอด และฝีเย็บ ส่วนนี้ไม่ค่อยทำให้เกิดการคลอดผิดปกติมาก เนื่องจากสามารถยืดขยายได้ ความผิดปกติแต่กำเนิดหรือมีพยาธิสภาพเกิดขึ้น มารดาบางรายที่การทำงานของมดลูกและปากมดลูกไม่สัมพันธ์กัน
1ส่วนที่เป็นกระดูก (bony part) ได้แก่ กระดูกเชิงกรานทั้งหมดประกอบด้วย กระดูกหัวเหน่า กระดูกสะโพก และกระดูกก้นกบ ช่องทางคลอดส่วนนี้เป็นส่วนที่ยืดขยายได้ น้อยมากหรือเกือบไม่มีการยืดขยายเลย
5.Position ท่าของผู้คลอด มีผลต่อความก้าวหน้าการคลอด
1.Power แรงของการคลอด
แรงผลักดันนี้ประกอบด้วยแรงจาก 2 ส่วนคือ
1แรงจากการหดรัดคัวของมดลูก (Uterine contraction)
2แรงเบ่งของมารดา (maternal force)
6.Physical condition สภาพร่างกายของผู้คลอด
ผู้คลอดที่สภาพร่างกายอ่อนแอ มีอาการอ่อนเพลีย หรือมีภาวะแทรกซ้อนจะมีผลต่อผู้คลอดและทารก
กลไลการคลอดทารก 8 ระยะ
Engagement การเคลื่อนเข้าสู่อุ้งเชิงกรานของศีรษะ
Descent การที่ศีรษะเคลื่อนต่ำลงตามช่องทางคลอด
Flexion การก้มของศีรษะทารกจนคางชิดหน้าอก
Internal rotation การหมุนของส่วนศีรษะทารก ที่เกิดขึ้นภายในช่องเชิงกราน
Extension การท ี่ศีรษะทารกเงยหน้าผ่านพ้นช่องคลอดออกมาภายนอก
Restitution การหมุนกลับของศีรษะทารกภายนอกช่องคลอด 45 องศา
External rotation การหมุนของศีรษะต่ออีก45 องศา
Expulsion คือการขับเคลื่อนเอาตัวทารกออกมาทั้งหมด