Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ความสัมพันธ์ระหว่างภาษาและวัฒนธรรม - Coggle Diagram
ความสัมพันธ์ระหว่างภาษาและวัฒนธรรม
ภาษาเป็นวัฒนธรรม
ภาษาในแง่ที่เป็นเครื่องมือที่มนุษย์สร้างขึ้น
ด้วยสติปัญญา เพื่อใช้สื่อสารให้เกิดความเข้าใจกัน ใช้ในการถ่ายทอดความคิดความรู้เพื่อสร้างสรรค์ให้เกิดความเจริญก้าวหน้าใช้ในการสรรค์สร้างวรรณกรรมไว้เป็นมรดกจะเห็นว่าคุณสมบัติของภาษาดังได้กล่าวมาแล้วล้วนทำให้เกิดความเจริญงอกงามขึ้นในสังคมทั้งสิ้น ภาษาจึงเป็นวัฒนธรรม เพราะทำให้เกิดความเจริญงอกงามแก่หมู่คณะ
วัฒนธรรมเบื้องต้น คือวัฒนธรรมทางภาษา
อันได้แก่ เครื่องมือสื่อความหมายที่มนุษย์สร้างขึ้นมา เพื่อถ่ายทอดวัฒนธรรมแก่กันและกัน อนึ่ง วัฒนธรรมทางภาษานี้ตามหลักของยูเนสโกซึ่งเป็นหลักสากล กำหนดให้อยู่ในสาขาศิลปะ ว่าด้วยเรื่องของภาษา วรรณคดี ดนตรี ฟ้อนรำ วิจิตรศิลป์ ฯลฯ
ภาษาเป็นวัฒนธรรมที่ทำให้คนในชาติรวมกัน
เป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน ทั้งนี้เพราะชนชาติที่ใช้ภาษาเดียวกัน มักจะมีความรู้สึกร่วมกัน จนเกิดความรู้สึกเป็นพวกเดียวกัน ภาษาจึงเป็นวัฒนธรรมที่อนุชนควรได้ช่วยกันรักษาไว้เป็นสมบัติของชาติบ้านเมืองตลอดไป
ภาษาเป็นเครื่องบันทึกวัฒนธรรม
หากเราต้องการจะเข้าใจวัฒนธรรมของผู้ใช้ภาษาใด ก็อาจใช้ภาษานั้นเป็นข้อมูลเพื่อสืบค้นได้ และในทางตรงกันข้ามหากเราไม่เข้าใจความหมายของถ้อยคำในภาษาใดอย่างชัดเจน ก็อาจศึกษาวัฒนธรรมของผู้ใช้ภาษานั้น เพื่อหาความรู้ว่าทำไมเขาจึงพูดหรือใช้คำนั้นได้ เช่น เดียวกัน
วัฒนธรรมที่ไม่ได้บันทึกไว้เป็นลายลักษณ์อักษร
แต่อาศัยการบอกเล่าจดจำต่อ ๆ กันมา เช่น เพลงพื้นบ้าน เพลงกล่อมเด็ก นิทานชาวบ้าน ฯลฯ
วัฒนธรรมที่บันทึกไว้เป็นลายลักษณ์อักษร
เช่น วรรณคดี จดหมายเหตุ ตำนาน พงศาวดาร เป็นต้น
การประดิษฐ์อักษรไทยของพ่อขุนรามคำแหงมหาราช
ทำให้ประวัติศาสตร์สมัยสุโขทัยปรากฏชัดเจน เป็นหลักฐานสืบมา คนรุ่นหลังจึงได้มีโอกาสเรียนรู้และเข้าใจสภาพวัฒนธรรมของสังคมในสมัยนั้น และในสมัยต่อ ๆ มา จึงกล่าวได้ว่า ภาษาเป็นเครื่องมือที่ใช้บันทึกวัฒนธรรมไว้ไม่ให้สูญหาย
วัฒนธรรมในการใช้ภาษาไทย
1. ใช้ภาษาเพื่อสื่อสาร
1.1 ใช้ภาษาได้ถูกต้องตามแบบแผนของภาษาไทย ไม่ควรใช้ภาษา ที่มีลักษณะบางอย่างผิดไปจากแบบแผนที่ใช้กันโดยทั่วไป
1.2 ใช้ภาษาเสียงได้ถูกต้องชัดเจนเพื่อผลสัมฤทธิ์ในการสื่อสาร การออกเสียงผิดพลาด อาจทำให้ผู้รับสารเข้าใจผิด หรือไม่เข้าใจได้
1.3 ใช้ภาษาสุภาพไม่ใช้คำพูดหยาบคาย หรือใช้คำผวน ที่ทำให้ความหมาย เป็นไปในทางหยาบโลน
1.4 ใช้ถ้อยคำที่สื่อความหมายได้แจ่มแจ้งชัดเจน ไม่ใช้ถ้อยคำที่มีความหมายกำกวม หรือถ้อยคำที่เป็นข้อความซึ่งมีความหมายโดยนัยไปในเชิงหยาบคาย ดังตัวอย่างถ้อยคำที่อาจสื่อความหมายได้ไม่ชัดเจน
1.5 ใช้ภาษาที่ช่วยให้เกิดความเข้าใจอันดีต่อกัน ทั้งนี้ย่อมขึ้นอยู่กับ มรรยาทการใช้ภาษาเป็นสำคัญ นั่นคือ ควรระวังในการกล่าวเท็จ กล่าวเกินจริง กล่าวคำส่อเสียด เพ้อเจ้อ
1.6 ใช้ภาษาให้ถูกต้องตามกาลเทศะ และเหมาะสมกับฐานะของบุคคล การใช้ภาษาเพื่อการสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพนั้น การเลือกรูปแบบการใช้ภาษาให้เหมาะสมกับกาลเทศะ และบุคคล เป็นเรื่องจำเป็น มิฉะนั้นการสื่อสารย่อมล้มเหลวหรือก่อให้เกิดปัญหาด้านอื่น ๆ ได้
1.7 ใช้ภาษาด้วยถ้อยคำที่เลือกเฟ้นเป็นพิเศษ ให้เหมาะกับโอกาสและ พิธีการต่าง ๆ เช่น การกล่าวคำทักทาย ขอโทษ อวยพร อำลา ฯลฯ
1.8 ใช้สำนวนให้ถูกต้องเหมาะสม คนไทยนิยมใช้ภาษาที่เป็นคติเตือนใจให้ข้อคิดด้วยถ้อยคำที่มีชั้นเชิง เป็นความเปรียบ เป็นคำกล่าวที่ดีงาม และแฝงนัยลึกซึ้ง กว้างขวาง ซึ่งแสดงถึงภูมิปัญญาของผู้คิด และความเฉลียวฉลาดที่เท่าทันกันระหว่างผู้ส่ง และผู้รับ จึงจะสื่อกันเข้าใจ
2. วัฒนธรรมในการใช้ภาษาเพื่อการสั่งสอน
ควรศึกษาถ้อยคำเหล่านี้ให้เข้าใจความหมาย จนสามารถรับสารได้ถูกต้อง ตรงตามความหมาย และเลือกใช้ได้เหมาะสมกับเวลา โอกาส และบุคคล นั่นเอง
3. วัฒนธรรมในการใช้ภาษาเพื่อสร้างสรรค์
ในการสร้างสรรค์วรรณกรรมของชาตินั้น เครื่องมือที่สำคัญคือภาษา เพราะวรรณกรรมเป็นผลิตผลของการใช้ภาษาเพื่อการสร้างสรรค์ ภาษาเพื่อสร้างสรรค์เป็นภาษาพิเศษ คือถูกใช้เพื่อสุนทรีย์และเพื่ออารมณ์ จึงควรส่งเสริมให้เยาวชนเกิดความสนใจศึกษา หากได้ส่งเสริมกันอย่างจริงจังแล้ว จะทำให้สมบัติวัฒนธรรมทางภาษาเพิ่มนูนขึ้นอย่างไม่มีที่สิ้นสุด จึงนับได้ว่าเป็นการส่งเสริมให้เกิดวัฒนธรรมในการใช้ภาษาเพื่อสร้างสรรค์
ความสัมพันธ์ระหว่างภาษาและวัฒนธรรมในพื้นที่ปฏิบัติการโรงเรียน
ภาษามีความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับวัฒนธรรม ภาษาเป็นองค์ประกอบส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมเราเรียกว่า “วัฒนธรรมสัญลักษณ์” ซึ่งคนในสังคมจะใช้เป็นเครื่องมือในการติดต่อสื่อสาร และถ่ายทอดความรู้สึกนึกคิดต่างๆ ภาษาที่ใช้กันแพร่หลาย คือ ภาษาพูดและภาษาเขียน
ภาษาเป็นเครื่องชี้ให้เห็นถึงความเจริญก้าวหน้า หรือความล้าหลังของวัฒนธรรม
ภาษาแสดงให้เห็นถึงพัฒนาการทางด้านวัฒนธรรมของแต่ละสังคมมาตามลำดับในระยะแรกมนุษย์รู้จักใช้เพียงอักษรภาพ หรือเครื่องหมาย และเมื่อวัฒนธรรมเจริญถึงขีดสูงสุด มนุษย์รู้จักดัดแปลงอักษรภาพหรือเครื่องหมายให้เป็นอักษรล้วนๆ
ภาษาเป็นเครื่องถ่ายทอดวัฒนธรรมไว้มิให้สูญหาย
ภาษาเป็นเครื่องสะท้อนให้เห็นวิถีชีวิตของคนในชาติ ไม่ว่าจะเป็นสภาพชีวิตความเป็นอยู่ของชาวบ้าน ความเชื่อ ความคิดของคนในชาติ
ภาษาเป็นเครื่องแสดงระดับของชนชั้นหรือความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลในสังคม ภาษาไทยมีการใช้ถ้อยคาให้เหมาะสมกับฐานะบุคคล การใช้ภาษากับเครือญาติ ผู้น้อยพูดกับผู้ใหญ่ การใช้ราชาศัพท์
ภาษาสะท้อนให้เห็นที่มาหรือประวัติของวัฒนธรรมในสังคม