Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 1 เรื่องยาแผนโบราณและสมุนไพรที่ใช้แทนยาแผนปัจจุบัน - Coggle Diagram

- - - - ขนาดและวิธีใช้ : 500 มิลลิกรัม - 1 กรัม (1-2 แคปซูล)
        วันละ 4 ครั้ง หลังอาหารและก่อนนอน
      - ใช้แทนยาแผนปัจจุบัน
        
        Simethicone
        
        mixt carminative
      - ใชับรรเทาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ
    - - บรรเทาอาการ : ท้องอืด ท้องเฟ้อ ขับลม หรือมีอาการจุกเสียด
        
        และป้องกันอาการคลื่นไส้จากการเมารถ เมาเรือ
        
        ขนาดและวิธีใช้ : รับประทานวันละ 1-2 กรัม (2-4แคปซูล)
        ก่อนเดินทาง 30 นาที -1ชั่วโมง หรือเมื่อมีอาการ
        
        ใช้แทนยาแผนปัจจุบัน
        
        dimenhydrinate
        
        ขนาดและวิธีใช้ : รับประทานครั้งละ 2-4 กรัม (4-8 แคปซูล)
        
        ใช้แทนยาแผนปัจจุบัน
        
        Simethicone
        
        mixt carminative
    - - ท้องอืดท้องเฟ้อ อาหารไม่ย่อย
      - ขนาดและวิธีใช้ : รับประทานครั้งละ 800 มิลลิกรัม - 1 กรัม (2 แคปซูล) วันละ 3 ครั้ง หลังอาหาร
      - ใช้แทนยาแผนปัจจุบัน
        
        Simethicone
        
        mixt carminative
        
        Diasgest
    - - แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ จุกเสียด
      - ขนาดและวิธีใช้ : รับประทานครั้งละ 15-30 มิลลิลิตร (1-2 ช้อนโต๊ะ)
        วันละ 3 ครั้ง หลังอาหาร
      - ใช้แทนยาแผนปัจจุบัน
        
        mixt carminative
  - - - ปวดกล้ามเนื้อ
      - (1-2 แคปซูล) วันละ 3 ครั้ง หลังอาหารทันที
      - ใช้แทนยาแผนปัจจุบัน
        
        NSIADs เช่น Diclofenac
    - - ปวดตึงกล้ามเนื้อ
      - 2-3 แคปซูล วันละ 3 ครั้ง ก่อนอาหาร
      - ใช้แทนยาแผนปัจจุบัน
        
        NSIADs เช่น Diclofenac
        
        tolperisone
    - - บรรเทาอาการปวดเมื่อย
      - ทาและถูเบาๆ บริเวณที่มีอาการ 2-3 ครั้ง
      - ใช้แทนยาแผนปัจจุบัน
        
        Analgesic balm
    - - บรรเทาอาการปวดข้อ
        ปวดกล้ามเนื้อ
      - ทาบริเวณที่ปวด 3-4 ครั้งต่อวัน
      - ใช้แทนยาแผนปัจจุบัน
        
        Diclofenac gel
  - - - บรรเทาอาการไข้ ตัวร้อน ไข้เปลี่ยนฤดู
      - ผู้ใหญ่ รับประทาน 2-4 แคปซูล ทุก 3-4 ชั่วโมง เมื่อมีอาการ
        เด็ก 6-12 ปี 1-2 แคปซูลทุก 3-4 ชั่วโมง เมื่อมีอาการ
      - ใช้แทนยาแผนปัจจุบัน
        
        Paracetamol
  - - - แก้ท้องเสียที่ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อ
      - รับประทานครั้งละ 1-4 แคปซูล วันละ 4 ครั้งหลังอาหารและก่อนนอน
    - - ท้องเสียที่ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อ เช่น อุจจาระมีมูกเลือด
      - ผู้ใหญ่ : รับประทาน 2 แคปซูล วันละ 3 ครั้ง ก่อนอาหาร หรือเมื่อมีอาการ
        
        เด็ก อายุ 6-12 ปี: รับประทาน 1 แคปซูล วันละ 3 ครั้งก่อนอาหารหรือเมื่อมีอาการ
  - - - แก้ท้องผูก
        
        รับประทานครั้งละ 1-2 ซอง ชงน้ำร้อนประมาณ 120-200 มิลลิลิตร นาน 10 นาที วันละ 1 ครั้ง ก่อนนอน
        
        ใช้แทนยาแผนปัจจุบัน
        
        Bisacodyl
  - - - เจ็บคอ มีอาการไข้หวัด ที่ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อ
      - รับประทานครั้งละ 4-7 แคปซูล วันละ 4 ครั้ง หลังอาหารและก่อนนอน
    - - รับประทานครั้งละ 2-3 แคปซูลวันละ 4 ครั้ง ก่อนอาหารและก่อนนอน
      - ทดแทนยาแผนปัจจุบัน
        
        ยากลุ่ม Antihistamines เช่น Chlorpheniramine (CPM) Loratadine
  - - - Herpie Simplex
        
        ทดแทนยาแผนปัจจุบัน
        
        Acyclovir Cream
    - - ลดการอักเสบ รักษาเริมที่ริมฝีปาก แผลร้อนใน
        
        ทดแทนยาแผนปัจจุบัน
        
        0.1% Triamcinolone cream
    - - ทาภายนอกเพื่ออาการผื่นแพ้
        
        ทดแทนยาแผนปัจจุบัน
        
        Calamine lotion
    - - บรรเทาอาการอักเสบ ปวด บวม แดง จากแมลง
  - - - ลดความอยากบุหรี่
      - รับประทานครั้งละ 1 ซองชาชง น้ำร้อนประมาณ 120-200 มิลลิลิตร หลังอาหาร วันละ 3-4 ครั้ง
      - แทนยาแผนปัจจุบัน
        
        Bupropiom
        
        Varenicline
- - - - คือ รู้จักวัตถุธาตุนานาชนิดที่จะนำมาใช้เป็นยารักษาโรค ต้องรู้ลักษณะของตัวยา คือ ชื่อ ลักษณะ สี กลิ่น และรส แบ่งออกเป็น 3 ประเภทใหญ่ๆ คือ
        
        พฤกษวัตถุ ได้แก่ พรรณพฤกษชาตินานาชนิด ทั้งประเภทต้น ประเภทเถา
        
        สัตววัตถุ ได้แก่ สัตว์นานาชนิดที่ทั้งตัว หรือเพียงบางส่วน นำมาใช้เป็นยา
        
        ธาตุวัตถุ ได้แก่ แร่ธาตุต่างๆ ที่นำมาใช้เป็นเครื่องยา
        
        แพทย์ผู้ปรุงยาจึงต้องรู้จักตัวยาใน 5 ประการ ได้แก่
        
        สียา คือ รู้จักสีของเครื่องยา รู้ว่าเครื่องยาอย่างนี้มีสีอะไร
        
        กลิ่นยา คือ รู้จักกลิ่นของเครื่องยา รู้ว่าอย่างนี้มีกลิ่นหอม อย่างนี้มีกลิ่นเหม็น
        
        รสยา คือ รู้ว่ายาอย่างนี้มีรสจืด รสฝาด รสหวาน
        
        ชื่อยา คือ รู้ว่าชื่อยาอย่างนั้นอย่างนี้คืออะไร มีชื่อเรียกต่างกันแต่ละท้องถิ่น
        
        รูปยา คือ รู้ว่าเครื่องยาที่ใช้เป็นอะไร เป็นส่วนใดของพืช
    - - คือ รู้จักสรรพคุณของพืชนานาชนิดที่จะนำมาใช้เป็นยา และต้องรู้รสของตัวยานั้น
        
        ยารสประธาน หมายถึง รสของยาที่ปรุงเป็นต้นตำรับเเล้ว แบ่งออกเป็น 3 รส
        
        ยารสเย็น ได้แก่ ยาเข้าสมุนไพรที่ไม่ร้อน เช่น เขาสัตว์ เช่น ยามหานิล มีสรรพคุณระงับความร้อน
        
        ยารสร้อน ได้แก่ ยาที่เข้าสมุนไพรรสร้อน เช่น เบญจกูล เช่น ยาไฟประลัยกัลป์ แก้ไข้ในฤดูฝน
        
        ยารสสุขุม ได้แก่ ยาที่ไม่ร้อนไม่เย็น เช่น อบเชย เช่น ยาหอม แก้โรคทางโลหิต
        
        รสของตัวยา แบ่งออกเป็นยา 4 รส ยา 6 รส ยา 8 รส และยา 9 รส
    - - คือ รู้จักจัดหมวดหมู่ตัวยาหลายสิ่ง หลายอย่าง รวมเรียกเป็นชื่อเดียว ตามตำราเรียกว่า พิกัดยา แบ่งได้ 3 หมวด คือ
        
        จุลพิกัด
        
        คือมีตัวยาชนิดเดียวดัน รวมกัน 2 อย่าง เช่น กะเพราแดง กับ กะเพราขาว
        
        พิกัด
        
        คือ มีตัวยาต่างชนิดมารวมกัน 2 อย่างขึ้นไป เช่น พิกัดตรีผลา
        
        มหาพิกัด
        
        คือ มีตัวยาต่างชนิดกันรวมกัน 3 อย่างขึ้นไป โดยจะมีสัดส่วนมากน้อยต่างกัน
    - - คือ การปรุงยา ผสมเครื่องยาหรือตัวยาตามที่กำหนดในตำรับยา หรือตามใบสั่งยา
        
        ตัวยาตรง คือ ยาที่มีสรรพคุณบำบัดโรคและไข้
        
        ยาตัวช่วย คือ เมื่อมีโรคแทรกซ้อนแพทย์ก็จะใช้ตัวช่วยในการรักษาไอก็มีตัวยากัดเสมหะช่วยด้วย
        
        ตัวยาประกอบ คือ เพื่อป้องกันโรคตามและช่วยบำรุงแก้ส่วนที่หมอเห็นควร
        
        ตัวยาชูกลิ่น ชูรส และแต่งสีของยา เพื่อทำให้ยาน่าทานมากยิ่งขึ้น