Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่7 การดูแลผู้ป่วยที่ได้รับออกซิเจน - Coggle Diagram

- - - - การขนส่งคาร์บอนไดออกไซด์โดยฮีโมโกลบินในนเม็ดเลือดแดง
      - คาร์บอนไดออกไซด์ไปรวมกับน้ำ
        
        เพื่อเกิดสารประกอบกรดคาร์บอนิก
        
        แตกตัวเป็น
        
        ไฮโดรเจน
        
        คาร์บอเนต
  - - - มีส่วนประกอบที่เป็น ฮีโมโกลบิน
        
        ทำหน้าที่ จับกับก๊าซเพื่อขนส่ง
- - - - มีปริมาณออกซิเจนในเลือดต่ำ
  - - - เหนื่อยเร็ว
      - อ่อนล้า
  - - - ทำให้ความสามารถในการรับออกซิเจนลดลง
  - - - ต้องการออกซิเจนเพิ่ม
        
        เพื่อใช้ในขบวนการขจัดสารพิษ
  - - - ความสามารถในการรับออกซิเจนน้อยลง
  - - - พร่องออกซิเจน
  - - - สมองรับออกซิเจนลดลง
      - หัวใจและหลอดเลือดสูบฉีดเลือดลดลง
- - - - อักเสบ/บวบริเวณทางเดินหายใจ
      - ความร้อน-เย็นของอากาศ
      - ฝุ่น ควัน สารเคมี อาหารหรือน้ำที่สำลักเข้าไป
    - - ไอแห้งๆไม่มีเสมหะ
      - ไอมีเสมหะ เสมหะเป็นหนอง
    - - ถ้าไอมเสมหะให้สังเกต บันทึกจำนวน ลักษณะ สี กลิ่น
      - ดูแลความสะอาดของปากและฟัน
      - กระตุ้นดื่มน้ำอุ่นบ่อยๆปริมารมากเพื่อเสมหะอ่อนตัว
      - สังเกตและบันทึกลักษณะ เสียง ความถี่ ระยะเวลาการไอ
      - กระตุ้นให้เปลี่ยนอิริยาบถบ่อยๆ
      - สอนการไออย่างมีประสิทธิภาพ
      - ประเมินประสิทธิภาพการไอ
      - ดูแลให้ยาเพื่อบรรเทาอาการไอตามแผนการรักษาของแพทย์
  - - - การอักเสบ
      - เนื้องอก มะเร็ง
      - อุบัติเหตุ
      - ความผิดปกติของหลอดเลือดและโรคปอดต่างๆ
    - - ประเมินชีพจร หายใจ ความดันโลหิต
      - ถ้าเสียเลือดมาก อาจต้องให้เลือด
      - ให้ผู้ป่วยพักผ่อนและให้การหายใจเคลื่อนไหวน้อยที่สุด
      - ผู้ป่วยอาจตกใจมาก ทำให้มีอาการหายใจเร็วขึ้น
    - - ไอจนมีเลือดปนออกมา
      - ไอจนมีเลือดออกเป็นสาย
      - ไอจนมีเลือดสดออกมา
      - ไอจนมรเสมหะมีคล้ายสนิม
  - - - เยื่อหุ้มหัวใจอักเสบ
      - หัวใจ
      - เยื่อหุ้มปอดอักเสบ
      - หลอดลมอักเสบ
      - กล้ามเนื้ออักเสบ
      - เส้นประสาท
    - - ประเมินสาเหตุของอาการว่าอาการเจ็บหน้าอกเกิดจากหัวใจหรือปอด
      - จัดเตรียมอุปกรณ์การให้ออกซิเจนและพิจารณาให้ออกซิเจนแก่ผู้ป่วย
      - สังเกตอาการ
        
        ถ้ามีอาการเจ็บปวดที่เยื่อหุ้มปอด แนะนำให้นอนตะแคงทับด้านที่เป็น
  - - - แนะนำให้ายใจเข้าออกในถุงปิด
      - แนะนำให้กลั้นหายใจเป็นพักๆ
      - ให้ชิมของเปรี้ยวจัด
      - ใช้เทคนิคเบี่ยงเบนความสนใจ
      - ให้ดมสารที่มีกลิ่นฉุน
      - ดูแลความปลอดภัยจากสิ่งแวดล้อม
    - - ทั่วไป
        
        ดื่มเครื่องดื่มที่เกิดแก๊ส,แอลกอฮอล์
        
        สูบบุหรี่
        
        กินอิ่มมากเกินไป
        
        ยาบางชนิด เช่น ยาเคมีบำบัดรักษาโรคมะเร็ง
      - การสะอึกอย่างต่อเนื่อง
        
        เกิดจากพยาธิสภาพของโรค
        
        โรคทางสมอง
        
        โรคกรดไหลย้อน
        
        โรคไตวาย
        
        โรคตับวาย
        
        ภาวะหลังการผ่าตัดกระเพาะอาหาร/ในช่องท้อง
  - - - เกี่ยวกับหัวใจ
        
        การทำงานของหัวใจไม่ดี
      - เกี่ยวกับประสาท
        
        การควบคุมการหายใจไม่ดี
      - เกี่ยวกับทางเดินหายใจ
        
        อุดกั้น หรือ ปอดถูกทำลาย
    - - เตรียมอุปกรณ์เครื่องมือเครื่องใช้ต่างๆสำหรับช่วยเหลือผู้ป่วยฉุกเฉิน
      - ดูแลให้ยาขยายหลอดลม /ยาขับเสมหะตสมแผนการรักษา
      - ดูแลประคับประคองด้านจิตใจ/ประเมินสัญญาณชีพทุก1-2ชม.
      - ดุแลให้ออกซิเจนชนิดละอองฝอย(nebulizer)เพื่อให้หายใจสะดวก
      - ดูแลให้ผู้ป่วยนอนศีรษะสูง/ให้ออกซิเจนร่มด้วย
      - ฝึกให้ผู้ป่วยหายใจและไออย่างมีประสิทธิภาพ
- - - - ประเมิน
        
        สับสน มึนศีรษะ ปวดศีรษะ เพ้อ หมดสติ ชัก
    - - ประเมิน
        
        ระยะแรก
        
        ผิวหนังเย็นซีด
        
        ระยะต่อมา
        
        เขียวคล้ำบริเวณริมฝีปาก เล็บมือ/เท้าและเสียชีวิต
    - - ประเมิน
        
        ชีพจรเต้นเร็วผิดปกติ
        
        ความดันโลหิตเพิ่มขึ้นในระยะแรก
        
        หัวใจเต้นผิดจังหวะ บีบตัวช้าลง
        
        หัวใจหยุดเต้นในระยะสุดท้าย
    - - ประเมิน
        
        อาการคลื่นไส้ อาเจียน
    - - สังเกต
        
        กระสับกระส่าย
        
        หายใจไม่สม่ำเสมอ หายใจเข้าจะลึกกว่าหายใจออก
        
        หายใจลำบากเมื่อนอนราบ(Orthopnea) ต้องลุกขึนมานั่งหายใจ
        
        หายใจแบบอ้าปากเสมือนหิวอากาศ(air hunger)
        
        หายใจไม่สะดวก
  - - - ใช้ Pulse oximeter
        
        อุปกรณ์วัดร้อยละของฮีโมโกลบินที่จับกับออกซิเจนต่อปริมาณฮีโมโกลบินทั้งหมดในเลือด
    - - ค่าปกติ
        
        ผู้หญิง
        
        11.5 - 16.5 gm%
        
        ผู้ชาย
        
        13.0-18 gm%
    - - การประเมินการทำงานของ ปอด
      - ประเมินความสามารถในการแลกเปลี่ยนก๊าซ การหายใจ
      - ค่านี้บ่งบอกความสามารถของฮีโมโกลบิน
        
        ในการจับออกซิเจนเข้าเซลล์
        
        นำคาร์บอนไดออกไซด์ออกจากเซลล์
      - ประกอบด้วย
        
        PaO2
        
        เป็นตัวบ่งชี้ให้ทราบถึงปริมาณของออกซิเจน
        
        HCO3
        
        เป็นการวัดค่าความเข้มข้นไฮโดรเจน
        
        SaO2
        
        เป็นค่าเปรียบเทียบระหว่างฮีโมโกลบินที่มีO2อิ่มตัวกับความสามารถสูงสุดของฮีโมโกลบินที่จะจับO2ได้
        
        PaCO2
        
        เป็นการวัดความดันของคาร์บอนไดออกไซด์
        
        pH
        
        ชี้วัดภาวะความเป็นกรดด่างของร่างกาย
      - การแปลผล
        
        ภาวะระบบทางเดินหายใจเป็นด่างเฉียบพลัน
        
        pH สูง PaCO2 ต่ำ HCO3 ปกติ
        
        อาการ
        
        hyperventilation
        
        หัวใจเต้นเร็ว
        
        ประสาทสัมผัสเปลี่ยนแปลงไป
        
        ชาตามมือ/หน้า
        
        ภาวะการเผาผลาญเป็นกรดเฉียบพลัน
        
        pHและHCO3 ต่ำ ค่าPaCO2 ปกติ
        
        อาการ
        
        ปวดศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย
        
        สั่นกระตุก(tremor)
        
        ชัก (convulsion)
        
        ภาวะระบบทางเดินหายใจเป็นกรดเฉียบพลัน
        
        pH ต่ำ PaCO2 สูง HCO3 ปกติ
        
        อาการ
        
        hypoventilation
        
        ง่วงเหงาหาวนอน
        
        ระดับความรู้สึกลดลง
        
        ประสาทสัมผัสเปลี่ยนแปลง
        
        หัวใจเต้นเร็ว ไม่เป็นจังหวะ
        
        ภาวะการเผาผลาญเป็นด่างเฉียบพลัน
        
        pHและHCO3 สูง ค่าPaCO2 ปกติ
        
        อาการ
        
        คล้ายกับmetabolic acidosis แต่ไม่มีอาการปวดศีรษะ
- - - - ออกซิเจนในเลือดต่ำ
      - รักษาโดยเพิ่มปริมาณออกซิเจนในถุงลมปอด/กระแสเลือด
  - - - ความผิดปกติของสีผิว
      - ระดับความรู้สึกตัว
      - ตรวจวัดสัญญาณชีพ
      - วัดปริมสตรหสยใจเข้า-ออกต่อครั้ง
      - ติดตามผลค่าก๊าซให้ออกซิเจน
  - - - ระยะแรก เร็วลึก
      - ระยะต่อมา สั้นตื้น
- - - - การให้ออกซิเจนชนิดcroupette tent
      - การให้ออกซิเจนชนิดhood หรือ oxygen box
      - การให้ออกซิเจนทางท่อหลอดลม(tracheostomy collar)
      - การให้ออกซิเจนทางท่อช่วยหายใจ(endotracheal tube : ET)
      - การให้ออกซิเจนชนิดT-piece
    - - การให้ออกซิเจนชนิเเขี้ยว(nasal cannula)
        
        ข้อดี : ผู้ป่วยสามารถดื่มน้ำ/รับประทานอาหารได้โดยไม่ต้องปลดสสายออก
        
        ข้อเสีย : อาจมีการระคายเคืองช่องจมูกทั้งสองข้าง
      - การให้ออกซิเจนทางหน้ากาก(mask)
        
        simple mask
        
        Reservoir bag (partial rebreathing mask)
        
        Non rebreathing mask
  - - - ให้ความชื้นในส่วนต้นของทางเดินหายใจ
    - - ให้ความชื้นในทางเดินหายใจที่อยู่ลึกเหมาะกับผู้ป่วยเสมหะเหนียว
- - - - เครื่องดูดเสหมะชนิดเคลื่อนที่(mobile suction)
      - ชนิดติดฝาผนัง(wall suction)
    - - ดูดเสมหะทางจมูก(nasopharygeal)หรือ ปาก(oropharyngeal suction)
      - การดูดเสมหะทางท่อช่วยหายใจ(Endotracheal)
    - - การเก็บเสมหะส่งตรวจ(Sputum examination)
      - การตรวจเสมหะแบบเพาะเชื้อ(Sputum culture)
  - - - ควรจัดอยู่ในท่าศีรษะสูง(high fowler's position)
    - - ท่า orthopnea position
- - - - ทำความสะอาดช่องจมูกทั้งสองข้าง/ทุก8ชม.
      - สวมเขี้ยวเข้าในช่องจมูกทั้ง2ข้างโดยให้ส่วนโค้งแนบไปกับโพรงจมูก
    - - simple mask
        
        ครอบหน้ากากบริเวณสันจมูก/ปากให้แนบสนิท
      - ชนิดมีถุง
        
        เปิดออกซิเจนไหลผ่านถุง10-20ลิตร/นาทีจนถุงโป้งเต็มที่
    - - ต่อท่อออกซิเจนเข้ากับกล่อง
      - วางครอบเฉพาะศีรษะและไหล่ ระวังไม่ให้สายอยู่ใกล้หน้าเด็ก
    - - ดูดเสมหะออกก่อนเพื่อให้ออกซิเจนไหลผ่านสะดวก
      - ต่อสายT-piece ครอบท่อหลอดลม จัดสายไม่ให้เกิดภาวะดึงรั้ง