Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การดูแลผู้ป่วยที่ได้รับออกซิเจนและการดูดเสมหะ - Coggle Diagram

- - - - ชีพจรเต้นเร็วผิดปกติ ความดันโลหิตเพิ่มขึ้นใน
        ระยะแรก เพื่อปรับชดเชย ระยะต่อมาหัวใจเต้นผิดจังหวะ
        บีบตัวช้าลง เจ็บหน้าอก
    - - ความรู้สึกตัวของผู้ปุวยเปลี่ยนแปลง
        กระสับกระส่าย สับสน มึนศีรษะ ปวดศีรษะ เพ้อ หมดสติ หรือชัก
    - - ระยะแรกของเซลล์พร่องออกซิเจนอย่างอ่อนหายใจไม่สะดวก หายใจลำบากเมื่อนอนราบ ต้องนั่งหายใจหลังจากนอนหลับไปแล้วระยะหนึ่งต้องลุกขึ้นมานั่งหายใจ
    - - ผิวหนังผู้ปุวยเย็น ซีด่อมาพบอาการเขียวคล้ า โดยเห็นชัด
        บริเวณริมฝีปาก เล็บมือเล็บเท้า และเสียชีวิตในที่สุด
- - - - การอักเสบหรือการบวมบริเวณทางเดินหายใจ
        การติดเชื้อของทางเดินหายใจส่วนบนและส่วนล่าง
      - ฝุุ่น ควัน สารเคมี อาหาร หรือน้ำที่สำลักเข้าไป
      - ความร้อน - เย็นของอากาศ จะทำให้การไอมากขึ้น
    - - ไอแห้ง ๆ ไม่มีเสมหะ เช่น ไอเนื่องจากมีฝุุ่นละอองมาก เป็นต้น
      - ไอมีเสมหะ ซึ่งเสมหะที่เป็นหนอง มักเกิดจากการติดเชื้อในทางเดินลมหายใจ
    - - ดูแลความสะอาดของปาก ฟัน และสิ่งแวดล้อม เพื่อช่วยกระตุ้นความอยากอาหาร
      - กระตุ้นให้ดื่มน้ าอุ่นบ่อย ๆ และปริมาณมาก เพื่อให้เสมหะอ่อนตัว
      - ถ้าไอมีเสมหะให้สังเกต บันทึกจ านวน ลักษณะ สีและกลิ่นของเสมหะด้วย
      - กระตุ้นให้เปลี่ยนอิริยาบถบ่อย ๆ เพื่อให้เสมหะที่ค้างในปอดเคลื่อนออกมาได้ง่าย จากการเปลี่ยนท่าหรืออิริยาบถ
      - สังเกตและบันทึกลักษณะ เสียง ความถี่ และระยะเวลาของการไอ
      - สอนการไออย่างมีประสิทธิภาพ (effective cough)
      - ดูแลให้ยาเพื่อช่วยบรรเทาอาการไอตามแผนการรักษาของแพทย์
      - ประเมินประสิทธิภาพการไอ ลักษณะไอแห้ง ๆ หรือไอแบบมีเสมหะ โดยการฟังเสียงไอ
  - - - การอักเสบ ทำให้เกิดอาการไออย่างรุนแรง
      - เนื้องอก และมะเร็ง
      - อุบัติเหต
      - ความผิดปกติของหลอดเลือดและโรคปอดต่าง ๆ
    - - ไอจนมีเลือดปนออกมา คือ มีเสมหะและเลือดปนเป็นเนื้อเดียวกัน
        พบในโรคมะเร็งของหลอดลม หรือวัณโรคปอด
      - ไอจนมีเลือดออกเป็นสาย
        พบในโรคหลอดลมอักเสบเฉียบพลันและเรื้อรัง หรือมะเร็งหลอดลม
      - ไอจนมีเลือดสดออกมา พบในวัณโรคปอด
      - ไอจนมีเสมหะสีคล้ายสนิม จากมีเลือดเก่า ๆ ปนออกมาด้วย พบในวัณโรคปอด
    - - ให้ผู้ป่วยพักผ่อนและให้การหายใจเคลื่อนไหวน้อยที่สุด
      - ถ้าเสียเลือดมาก อาจต้องให้เลือด
      - ผู้ป่วยอาจตกใจมาก ทำให้มีอาการหายใจเร็วขึ้น (hyperventilation) พยาบาลต้องคอยปลอบโยน ให้กำลังใจ
  - - - กินอิ่มมากเกินไป ดื่มเครื่องดื่มพวกที่ท าให้เกิดแก๊ส (Carbonate)
        ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ สูบบุหรี่จัด
      - ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด
      - อาการสะอึกที่ควบคุมรักษายาก มักเป็นอาการสะอึกที่เกิดจากพยาธิ
        สภาพของโรค โดยโรคที่พบบ่อย เช่น โรคทางสมอง
    - - ให้ดมสารที่มีกลิ่นฉุน เช่น แอมโมเนีย
      - ให้ชิมของเปรี้ยวจัด เช่น น้ำมะนาว เป็นต้น หรือดื่มน้ำเปล่า
      - แนะนำให้หายใจเข้าออกในถุงปิด เพื่อเพิ่มก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์
      - ใช้เทคนิคเบี่ยงเบนความสนใจ
  - - - ดูแลให้ผู้ปุวยนอนศีรษะสูง และให้ออกซิเจนร่วมด้วย
      - ดูแลประคับประคองด้านจิตใจ และประเมินสัญญาณชีพตามความเหมาะสม
      - เตรียมอุปกรณ์เครื่องมือเครื่องใช้ต่าง ๆ สำหรับช่วยเหลือผู้ปุวยฉุกเฉิน
      - ดูแลให้ยาขยายหลอดลม หรือยาขับเสมหะ
      - ดูแลให้ออกซิเจนชนิดละอองฝอย (nebulizer) เพื่อให้หายใจสะดวก
  - - - สาเหตุจากกล้ามเนื้ออักเสบ มักมีอาการเจ็บเฉพาะที่
      - สาเหตุจากเยื่อหุ้มปอดอักเสบ มักเจ็บตรงบริเวณที่มีอาการอักเสบ
      - เยื่อหุ้มหัวใจอักเสบมักเป็นตรงบริเวณหัวใจ และเจ็บตลอดเวลา
      - หลอดลมอักเสบ มักมีอาการแน่นหน้าอกบริเวณหลังกระดูก
    - - ประเมินหาสาเหตุของอาการว่า อาการเจ็บหน้าอกเกิดจากหัวใจหรือ ปอด
      - จัดเตรีมอุปกรณ์การให้ออกซิเจนและพิจารณาให้ออกซิเจนแก่ผู้ป่วย
      - สังเกตอาการ ถ้าผู้ป่วยมีอาการเจ็บปวดที่เยื่อหุ้มปอด ควรแนะนำให้นอนตะแคงทับด้านที่เป็น
- - - - การให้ออกซิเจนชนิดเขี้ยว (nasal prongs)
        
        ข้อดีผู้ปุวยสามารถดื่มน้ำหรือรับประทานอาหารได้โดยไม่ต้องปลดสายออก
        ไม่ค่อยรู้สึกอึดอัดหรือรำคาญมากนัก และติดต่อสารกับผู้อื่นได้สะดวก
        
        ข้อเสีย อาจมีการระคายเคืองช่องจมูกทั้งสองข้าง ทำให้เยื่อบุจมูกบวมและมีน้ำมูกออกมาอุดทำให้ท่อตันได
      - การให้ออกซิเจนทางหน้ากาก (mask)
        
        Simple mask เป็นชนิดที่ให้ออกซิเจนความเข้มข้นร้อยละ 40-50
        
        Non rebreathing mask ลักษณะคล้าย partial rebreathing ยกเว้นรูระบายอากาศส่วนหน้ากากลักษณะเป็นลิ้นไหลทางเดียว
        
        Reservoir bag (partial rebreathing mask) ให้ความเข้มข้นสูงกว่าร้อยละ 60–90
    - - การให้ออกซิเจนทางท่อหลอดลม
        
        เป็นอุปกรณ์คล้ายหน้ากากคล้องไว้กับคอ ครอบบนท่อเจาะหลอดลมคอ ออกซิเจนจะไหลเข้าทางรูเปิดขณะหายใจเข้า มีcorrugated tube เพื่อให้ได้ความชื้นแบบละอองฝอย (jet nebulizer) ออกซิเจนที่ได้จะไม่แห้ง
      - การให้ออกซิเจนชนิดT- piece
        
        เป็นอุปกรณ์ให้ออกซิเจนผู้ปุวยที่มีท่อทางเดินหายใจ ทำด้วยพลาสติกเบา เพื่อไม่ให้ดึงรั้งท่อเจาะหลอดลมคอ ลักษณะเป็นท่อสายลูกฟูก เรียกว่า corrugated tube สวมยึดติดกับท่อเจาะหลอดลมคอ
      - การให้ออกซิเจนชนิด croupette tent
        
        เป็นอุปกรณ์ให้ออกซิเจนที่ครอบตัวผู้ป่วยลักษณะ
        คล้ายเต็นท์ด้านหลังกล่องใส่น้ าแข็ง ทำให้อากาศ
        ในมุ้งมีความชื้นสูงมีข้อเสียคือ ออกซิเจนหนักกว่าอากาศจึงทำให้ตกบนที่นอนพร้อมความชื้น ทำให้ร่างกายผู้ป่วยชื้น
      - การให้ออกซิเจนชนิด hood
        
        เป็นอุปกรณ์ใช้ครอบศีรษะและไหล่ผู้ป่วยเด็ก ลักษณะเป็นกระโจมหรือกล่องพลาสติกให้ออกซิเจนมีท่อนำออกซิเจนเข้าภายใน
      - การให้ออกซิเจนทางท่อช่วยหายใจ
        
        เป็นท่อช่วยหายใจซึ่งแพทย์จะใส่ท่อนี้เข้าไปในหลอดลมของผู้ปุวย แล้วต่อเข้ากับเครื่องช่วยหายใจ (respirator) ใช้ในผู้ปุวยที่ไม่สามารถหายใจด้วยตนเอง
  - - - ให้ความชื้นในส่วนต้นของทางเดินหายใจ 30 – 40 % สายให้ก๊าซมีขนาดเล็ก น้ำจะปุดเป็นฟองเมื่อเปิดให้กับผู้ป่วย
    - - ให้ความชื้นในทางเดินหายใจที่อยู่ลึกเหมาะกับผู้ปุวยที่มีเสมหะเหนียว มักเห็นเป็นหมอก สายให้ออกซิเจนมักมีขนาดใหญ่และเป็นลูกฟูก (corrugated)
- - - - การดูดเสมหะผ่านทางจมูก ซึ่งมีลักษณะเป็นท่อยาวภายในกลวง ลักษณะของท่อโค้ง
        และมีความยืดหยุ่นให้สามารถสอดใส่เข้าทางรูจมูกผ่านไปถึงโพรงจมูกด้านหลัง ได้สะดวก
    - - เป็นการดูดเสมหะผ่านท่อช่วยหายใจ Endotracheal หรือทางท่อเจาะคอที่เจาะผ่านหลอดลมออกมาภายนอก ซึ่งเป็นหัตถการโดยแพทย์ช่วยให้สามารถดูดเสมหะที่อยู่ในทางเดินหายใจส่วนล่างออกมาได้ง่าย โดยเฉพาะในกรณีที่ผู้ป่วยไม่รู้สึกตัว
- - - - ทำความสะอาดช่องจมูกทั้งสองข้าง และทุก 8 ชั่วโมงเพื่อให้ช่องจมูกโล่ง
      - สวมเขี้ยวเข้าในช่องจมูกทั้ง 2 ข้างโดยให้ส่วนโค้งแนบไปกับโพรงจมูก คล้องสายกับใบหู2 ข้าง ปรับสายให้พอดีไว้ใต้คาง หรืออ้อมรอบศีรษะ เพื่อให้อยู่ในตำแหน่งป้องกันเลื่อนหลุด
    - - simple mask ครอบหน้ากากบริเวณสันจมูกและปากให้แนบสนิท ปรับสายคล้องทัดเหนือใบหูรอบศีรษะ จัดให้พอดีปูองกันการรั่วของออกซิเจน
      - ชนิดมีถุง เปิดออกซิเจนไหลผ่านถุง 10 -20 ลิตร/ นาที จนถุงโปุงเต็มที่เพื่อไล่ก๊าซอื่นที่ค้างในถุงออกรวมทั้งทดสอบถุงไม่รั่วแล้วจึงใส่เหมือน simple mask
    - - ต่อท่อออกซิเจนเข้ากับกล่อง
      - วางครอบเฉพาะศีรษะและไหล่ ระวังไม่ให้สายอยู่ใกล้หน้าเด็ก ให้ออกซิเจนในปริมาณพอเพียงและไม่ให้ออกซิเจนระคายเคืองตาเด็ก
    - - ควรดูดเสมหะออกก่อนเพื่อให้ออกซิเจนไหลผ่านหลอดลมคอได้สะดวก
      - ต่อสาย T – piece ครอบท่อหลอดลมคอ จัดสายไม่ให้เกิดภาวะดึงรั้งกรณีผู้ป่วยที่ได้รับยาในรูปการสูดละอองยาเข้าทางเดินหายใจโดยตรง