Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
กลไกการออกฤทธิ์ของยา ที่มีผลต่อระบบภูมิคุ้มกันร่างกาย bottles-309391_960…
กลไกการออกฤทธิ์ของยา ที่มีผลต่อระบบภูมิคุ้มกันร่างกาย
1.ความสำคัญ :red_flag:
ทำให้เกิดโรคได้อย่างรวดและรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิต
ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันไม่ทันต่อการลุกลาม
จะต้องให้วัคซีน เพื่อกระตุ้นให้ร่างกายได้สร้างภูมิคุ้มกันก่อน
สามารถที่จะกำจัดหรือต่อสู้กับเชื้อโรคนั้นได้
ปัญหาสาธารณสุขประเทศ
6.แผนการให้วัคซีนแห่งชาติ
เด็กประถมศึกษาปีที่ 1
BCG ในรายที่ไม่มีแผล
OPV กรณีที่ไม่ได้รับ OPV 5
MMR 2
3.ประเภทของวัคซีน
วัคซีนที่ใช้ในประเทศไทย แบ่งออกเป็น 4 กลุ่ม
2.Inactivate
เกิดปฎิกริยาบรเวณที่ฉีด หลังฉีดแล้ว 3-4 ชม.
3.Subunit vaccine
ใช้เฉพาะส่นของแบคทีเรียหรือไวรัสที่เกี่ยวของกับภูมิคุ้มกัน มาทำวัคซีน
1.Toxoid
ใช้ในกลุ่มโรคที่เกิดขึ้นโดยเป็นผลจากพิษของแบคทีเรีย
4.Live attenuated vaccine
ประกอบด้วยเชื้อที่มีชีวิตอยู่ แต่ทำให้ฤทธิ์อ่อนลง
BCG OPV MMR
2.ประเภทการสร้างภูมิคุ้มกัน
การสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค
Active Immunization : Vaccine
Passive Immunization: Immunoglobulin
4.วิธีการให้ Route of administration
การฉีดเข้ากล้ามเนื้อ
การกิน
การฉีดเข้าใต้ผิวหนัง
การฉีดเข้าชั้นผิวหนัง
5.ตำแหน่งการฉีดและการเก็บรักษา
ผู้ใหญ่
บริเวณต้นแขน
การเคลื่อนไหวของแขนทำให้ดูดซึมดีขึ้น
เด็ก
บริเวณด้านข้างของต้นขาระดับกลาง เพราะแขนยังมีกล้ามเนื้อน้อย
ตะโพกไม่นิยมเพราะมีเลือดมาเลี้ยงน้อย
การเก็บรักษาวัคซีน
วัคซีนที่เป็นของเหลว ส่วนใหญ่จะแนะนำให้เก็บในตู้เย็น 2-8องศา
วัคซีนที่เป็นผงเเห้งมักเก็บได้นานขึ้นเมื่อเก็นในช่อง Freezer
measles JE vaccine ชนิดผงแห้ง
ยกเว้น OPV เก็บได้ 2 ปีใน Freezer
ดูเอกสารกำกับยา
7.วัคซีนและอินมูโนโกลบูลิน
วัคซีนป้องกันโรควัณโรค
ใช้ขนาด 0.1 มล.เข้าชั้นผิวหนัง บริเวณ deltoid
ทำจากเชื้อวัณโรคที่มีชีวิตแต่ทำให้อ่อนลง
ภูมิคุ้มกันจะเกิดประมาณ 2 เดือนหลังฉีด
ป้องกันโรคได้ไม่เกินร้อยละ 83
ข้อห้ามใช้
มีการเจ็บป่วยเฉียบพลัน
หญิงตั้งครรภ์
แผลติดเชื้อ
วัคซีนป้องกันโรคตับอักเสบ
วิธีฉีดและภูมิคุ้มกัน
Pre-exposure
ผู้ใหญ่และทารกแรกเกิด เมื่อมารดา +VE HBsAgฉีดเข้ากล้ามเนื้อ
0,1,2,4,6เดือน จะเป็น EPI
Post-exposure
ฉีดเข้ากล้ามเนื้อ HBIG1 dose ภายใน 24 ชม.
วัคซีน 0,1,6 เดือน
วัคซีนป้องกันโรคคอตีบ บาดทะยัก ไอกรน
เป็นชนิด absorbed ใน 0.5 มล.ขององค์กรเภสัชกรรมจะประกอบด้วย
Puified diphtheria toxoid
Purified tetenus toxoil
Inactivataed BordeTella pertussis
ฉีดเข้ากล้ามเนื้อ ครั้งละ 0.5 มล.
ข้อควรระวังการใช้ DTwP
มีไข้สูง 40.5 องศา
อาการคล้ายช็อก ตัวอ่อน
ชักโดยมีอาการไข้
วัคซีนป้องกันโรคโปลิโอ
ดำเนินการสอบสวน และให้วัคซีนในพื้นที่ เมื่อมีรายงานผู้ป่วย
รณรงค์ให้วัคซีนแก่เด็กพร้อมกันทั่วประเทศ ปีละ 2 ครั้ง
ข้อดีของ OPV
ทำให้เกิดภูมิคุ้มกันเฉพาะที่ คือเยื่อบุลำไส้
ทำให้มีการแพร่กระจายของไวรัส เป็นประโยชน์แก่ชุมชน
ไม่ต้องใช้บุคลากรทางการแพทย์ก็ได้
ข้อเสียของOPV
เป็นวัคซีนที่มีชีวิตอยู่ไม่ใช้ในคนที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง
วัคซีนมีความไวต่ออุณหภูมิสูง
อาจทำให้เกิดอัมพาต
ข้อดีของ IPV
เป็นวัคซีน inactivated vaccine จึงปลอดภัยกว่า
กระตุ้นให้เกิดภูมิคุ้มกันให้เพียงพอ หลังให้เพียง 2 dose
ข้อเสียของIPV
ราคาแพง
ใช้ฉีด จึงต้องใช้บุคลากรทางการแพทย์
วิธีให้วัคซีน
วัคซีน OPV กินครั้งละ 0.1-0.5 มล.
1:2.4 ล้าน dose ที่ OPV อาจทำให้เกิดอัมพาต
วัคซีนป้องกันหัด คางทูม หัดเยอรมัน
หญิงมีครรภ์ภายใน 3เดือน หลังฉีดวัคซีนไม่มีความจำเป็นต้องทำแท้ง
ควรเจาะเลือด rubella-specific IgM และIgG
วัคซีนป้องกันโรคไข้สมองอักเสบ
เชื้อไวรัส Japanese encephalitis
ยุง Culex gelidus
สัตว์เลี้ยงที่ช่วยแพร่พัรธุ์ คือลูกหมู
เด็กเล็ก 5-9 ปีพบมากที่สุด
การฉีด
SC ในวันที่0,1-2 ปี
ผู้ป่วยเดินทางเข้าแดนระบาด กระตุ้นซ้ำ 1เข็ม
วัคซีนนี้ทำจากสมองหนู ไม่ควรให้มากกว่า 5 ครั้ง
วัคซีนไข้หวัดใหญ่
แบ่งออกเป็น ชนิด A B และC
ไวรัสที่ก่อความรุนแรง คือ Influenza A
ไวรัสมีการกลายพันธุ์อยู่เสมอ