Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การติดเชื้อที่มาจากโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ - Coggle Diagram
การติดเชื้อที่มาจากโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
การตกขาว (Leukorrhea)
การตกขาวจากการติดเชื้อรา
(Vulvovaginal candidiasis)
เกิดจากเชื้อรากลุ่ม candida albicans ซึ่งมีระยะฟักตัว 1-4 วัน
การเจริญของเชื้อราเพิ่มขึ้นมากเกินไป
candidiasis
candidosis
ปัจจัยและปัจจัยเสี่ยง
การรับประทานยาปฏิชีวนะ
การได้รับฮอร์โมนสเตียรอยด์ และยากดภูมิต้านทาน
รับประทานยาคุมกําเนิดชนิด high dose
การควบคุมภาวะเบาหวานไม่ดี
ระดับน้ําตาลในเลือดสูง
ทําความสะอาดช่องคลอด
การใช้น้ํายา
การสวนล้างช่องคลอด
การตั้งครรภ์
ระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนสูงขึ้น
อาการและอาการแสดง
ส่วนมากไม่มีอาการ
คันระคายเคืองมาก
ปากช่องคลอดเผ็นผื่นแดง
ช่องคลอดอักเสบ และบวมแดง
ปากมดลูกปกติ
ตกขาวติดผนังช่องคลอด
ตกขาวเหมือนนมตะกอน
เจ็บขณะร่วมเพศ
external dysuria
ผลกระทบ
ต่อสตรีตั้งครรภ์
มีอาการมากขึ้นเป็น 2 เท่า
คัน
ระคายเคือง
ต่อทารก
เชื้อราในช่องปาก (oral thrush)
ประเมินและวินิจฉัย
ซักประวัติ
ตรวจร่างกาย
ช่องคลอดบวมแดง
ตกขาวขุ่นคล้ายก้อนนม
ตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ตรวจด้วยวิธี wet mount smear
พบ yeast cell
พบ mycelium
ตรวจด้วยวิธีแกรมสเตน
พบ gram positive pseudomycelial threads
yeast-like form
การรักษา
ใช้ยารักษาภายนอกเฉพาะที่
การพยาบาล
อธิบายให้สตรีตั้งครรภ์ เข้าใจถึงสาเหตุ และแผนการรักษา
แนะนำให้ทำความสะอาดอวัยวะเพศหลังขับถ่าย
สวมใส่ชุดชั้นในที่สะอาด และควรเป็นผ้าฝ้าย
แนะนำเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ โดยล้างมือให้สะอาดก่อนให้นมลูกทุกครั้ง
การตกขาวจากการติดเชื้อพยาธิ
(vaginal trichomoniasis)
อาการและอาการแสดง
ไม่แสดงอาการ
มักพบโรคติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์
mucopurulent cervicitis
condyloma acuminata
gonorrhea
vulvovaginal candidiasis
ตกขาว
สีขาวปนเทา หรือเหลืองเขียว
ตกขาวเป็นฟอง (foamy discharge)
กลิ่นเหม็น
ปากมดลูกอักเสบ มีจุดเลือดออกเป็นหย่อม ๆ (strawberry spot)
ผลกระทบ
ต่อสตรีตั้งครรภ์
ภาวะถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด
เจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด
ทารก
ทารกคลอดก่อนกำหนด
ทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อย
ประเมินและวินิจฉัย
ซักประวัติ
ตรวจร่างกาย
ตรวจภายในช่องคลอด
ตกขาวเป็นฟองสีเหลือเขียว
จุดเลือดออกเป็นหย่อมๆ ที่ผิวปากมดลูก
ตรวจทางห้องปฏิบัติการ
wet mount smear
WBC มาก
อาจพบตัวเชื้อพยาธิเคลื่อนไหวไปมา
ตกขาว ฤทธิ์เป็นด่าง ค่า pH > 4.5
แนวทางการรักษา
รักษาสตรีตั้งครรภ์
metronidazole
ห้ามให้ในไตรมาสแรก
clotriamazole 100 มิลลิกรัม สอดเข้าช่องคลอดก่อนนอนเป็นเวลา 6 วัน
ให้ไตรมาสแรก
รักษาสามี
metronidazole หรือ tinidazole
การพยาบาล
แนะนำสวมถุงยางเมื่อมีเพศสัมพันธ์
ทำความสะอาดอวัยวะเพศทุกครั้งหลังขับถ่าย
แนะนำเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ ต้องล้างมือทุกครั้วก่อนสัมผัสบุตร
การตกขาวจากการติดเชื้อแบคทีเรีย (bacterial vaginosis)
อาการและอาการแสดง
คัน ปวดแสบปวดร้อนช่องคลอด
ตกขาวมีกลิ่นเหม็นเน่าเหมือนคาวปลา (fishy smell) โดยเฉพาะหลังการมีเพศสัมพันธ์
ผลกระทบ
สตรีตั้งครรภ์
ถ้าไม่ได้รักษา
เสี่ยงติดเชื้อรามากขึ้น
ทารก
มีเชื้อแบคทีเรียในหลอดลม
เกิดภาวะหายใจลำบาก
มีเชื้อแบคทีเรียในเลือด
ต้องได้รับยาปฏิชีวนะ ภายใน 72 ชั่วโมง
ประเมินและวินิจฉัย
ซักประวัติ
ตรวจช่องคลอดและทำ pap smear
พบเชื้อแบคทีเรีย
ตรวจค่ากรด-ด่าง
พบ ค่าpH>4.5
ตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ตรวจ Wet smear
ได้กลิ่น เหม็นเน่าเหมือนคาวปลา
ส่องกล้องจุลทรรศน์จะพบเชื้อ lactobacilli ลดลง เม็ดเลือดขาวมากว่า 5 cells/OF และพบ clue cells
culture
3 วันพบเชื้อเจริญกลุ่มเล็กๆ
แนวทางการรักษา
ไตรมาสที่หนึ่ง
ให้ยา metronidazole
ไตรมาส 2-3
ให้ ampicillin
การพยาบาล
แนะนำให้รักษาความสะอาดอวัยวะเพศ
ทานยาให้ครบตามแพทย์สั่ง
แนะนำให้พาสามีมาตรวจและรักษาพร้อมกัน
หากมีอาการผิดปกติให้มาพบแพทย์ทันที
หนองใน (Gonorrhea)
เกิดจากการติดเชื้อ Neiseria gonorrheae หรือ gonococcus (GC)
ชื้อเข้าสู่ร่างกายผ่านทางเยื่อเมือกต่างๆ
อาการและอาการแสดง
กดเจ็บบริเวณต่อมบาร์โธลิน (bartholin’s gland)
ติดเชื้อของทางเดินปัสสาวะส่วนล่า
ปัสสาวะแสบขัด
ปัสสาวะกระปิดกระปรอย เป็นหนองข้น
ปัสสาวะเป็นเลือด
ผลกระทบ
สตรีตั้งครรภ์
ถุงน้ำคร่ำอักเสบ ติดเชื้อ
ถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด
แท้ง
ทารก
ตาอักเสบ (gonococcal ophalmia neonatorum)
ทารกแรกเกิดกลืนหรือสําลักน้ําคร่ําที่มีเชื้อหนองใน
ช่องปากอักเสบ
หูอักเสบ
กระเพาะอาหารอักเสบ
การประเมินและวินิจฉัย
การซักประวัติ
การตรวจร่างกาย
พบหนองสีขาวขุ่น
บางรายอาจพบเลือดปนหนอง
อักเสบมาก
ขาหนีบบวม
กดเจ็บ
ต่อมข้างท่อปัสสาวะ
ต่อมบาร์โธลิน
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ตรวจ gram stain smear
ติดเชื้อจะพบintracellular gram negative diplocooci
ตรวจ Nucleic acid test (NAT) เพื่อยืนยันผล
แนวทางการรักษา
ตรวจคัดกรองขณะตั้งครรภ์
VDRL
ดูแลให้ได้รับยาตามแผนการรักษา
ceftriaxone
azithromycin
penicillin
ทารกแรกเกิดดูแลให้ได้รับยาป้ายตา
1% tetracycline ointment
0.5% erythromycin ointment
1% Silver nitrate (AgNO3)
ดูแลให้ได้รับ ceftriaxone ในทารกที่ติดเชื้อหนองใน
ซิฟิลิส (Syphilis)
เกิดจากการติดเชื้อ Treponema pallidum (T. Pallidum)
สามารถติดจากคนสู่คนโดยการสัมผัสโดยตรงกับแผลหรือเยื่อบุที่มีรอยถลอกเล็กๆ ที่ตาเปล่ามองไม่เห็น
อาการและอาการแสดง
primary stage
หลังจากได้รับเชื้อ 10-90 วัน หรือประมาณ 3 สัปดาห์
แผล chancre บริเวณอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอกหรือในช่องคลอด
ต่อมน้ําเหลืองบริเวณขาหนีบโตกดไม่เจ็บ
แผลอยู่นานประมาณ 3-6 สัปดาห์
secondary stage
ผื่นกระจายทั่วร่างกาย ฝ่ามือฝ่าเท้า เยื่อบุรวมทั้งอวัยวะสืบพันธุ์
ผมร่วงเป็นหย่อมๆ ปวดศีรษะ น้ําหนักลด
latent syphilis
ไม่มีอาการ
สามารถแพร่กระจายเชื้อได้
ถ้าภูมิต่ำจะีอาการกำเริบได้
tertiary syphilis
ถ้าเชื้อเข้าสู่ระบบประสาท
ผิวหนังอักเสบ
กระดูกผุ
เยื่อหุ้มสมองอักเสบ
เสียชีวิต
เกิดรอยโรค gumma lesion
ตรวจรูม่านจาพบ Argyll Robertson Pupil
ผลกระทบ
สตรีตั้งครรภ์
ผิวหนังและเนื้อเยื่ออักเสบ
คลอดก่อนกำหนด
แท้ง
ทารก
ตายคลอด
คลอดก่อนกำหนด
ทารกแรกเกิดติดเชื้อซิฟิลิส
ทารกพิการแต่กําเนิด
การประเมินและวินิจฉัย
ซักประวัติ
ตรวจร่างกาย
มีไข้ต่ำๆ
อวัยวะสืบพันธ์ภายนอกมีแผลขอบแข็ง กดไม่เจ็บ
อาจพบผื่นบริเวณฝ่ามือฝ่าเท้า
ต่อมน้ําเหลือที่ขาหนีบโตแต่กดไม่เจ็บ
ตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ตรวจหาเชื้อ T. Pallidum จากแผล chancre
หากไม่มีแผลหรือผื่น
ตรวจหา antibody
ไม่จําเพาะต่อเชื้อ (nontreponemal test)
จําเพาะต่อเชื้อ Treponema pallium โดยตรง (treponema test)
การตรวจคัดกรองด้วยวิธี VDRL
แนวทางการรักษา
รักษาให้หายและให้สามีมาตรวจรักษาด้วย
ให้ยา Penicillin G
ป้องกันการติดเชื้อในทารก
ระยะ primary, secondary และ early latent syphilis
Benzathine Penicillin G Sodium 2.4 ล้านยูนิต ฉีดเข้ากล้ามเนื้อสะโพกครั้งเดียว
ระยะ late latent syphilis
Benzathine Penicillin G Sodium 2.4 ล้านยูนิต ฉีดเข้ากล้ามเนื้อสะพก 3 สัปดาห์ติดต่อกัน
ตรวจ VDRL title เมื่อครบ 6 และ 12 เดือน
การติดเชื้อเริม (Herpes simplex)
เกิดจากเชื้อไวรัสคือ Herpes simplex virus (HSV) เข้าสู่ร่างกาย
ผ่านทางเยื่อบุ
แผลที่ผิวหนัง
พยาธิสรีรภาพ
เชื้อเข้าสู่ร่างกาย
เกิดตุ่มน้ำใส เล็กๆ จำนวนมาก
ตุ่มน้ําแตก
หนังกำพร้าหลุดเกิดแผลตื้น
อาการและอาการแสดง
ติดเชื้อปฐมภูมิ
เกิด 3-7 วันหลังการสัมผัสเชื้อ
ปวดแสบปวดร้อน
คันบริเวณที่สัมผัสโรค
ตุ่มแตกเป็นแผลเป็น 2 สัปดาห์
อาจมีอการคล้ายหวัด
ไข้ต่ํา
อ่อนเพลัย
ปวดศีรษะ
อมน้ําเหลืองที่ขาหนีบโต
ผลกระทบ
สตรีตั้งครรภ์
เจ็บครรภ์คลอดก่อนกําหนด
เสี่ยงแท้ง
ทารก
IUGR
ทารกคลอดก่อนกําหนด
ทารกที่ติดเชื้อขณะตั้งครรภ์
พิการ
เสียชีวิต
การประเมินและการวินิจฉัย
ซักประวัติ
ตรวจร่างกาย
ตุ่มน้ำใส
ตุ่มแตก
แผลอักเสบ
แดง
ปวดแสบปวดร้อน
ขอบแผลค่อนข้างเเข็ง
ตรวจทางห้องปฏิบัติการ
เพาะเชื้อใน Hank’s medium
exfoliative cytology หรือ pap smear
Tzanck’s test
แนวทางการรักษา
รักษาแบบประคับประคองตามอาการ
หูดหงอนไก่ (Condyloma acuminate)
เกิดจากการติดเชื้อ human papilloma virus (HPV)
ะยะฟักตัวนาน 2-3 เดือน
ติดต่อทางเพศสัมพันธ์
อาการและอาการแสดง
มีติ่งเนื้อสีชมพูคล้ายหงอนไก่
เกิดบริเวณอับชื้น
ปากช่องคลอด
ในช่องคลอด
ผลกระทบ
สตรีตั้งครรภ์
เกิดการตกเลือดหลังคลอด
หลังคลอดมีโอกาสเกิดมะเร็งปากมดลูก
ทารก
ทารกอาจติดเชื้อ
อาจเกิด laryngeal papillomatosis
ทางเดินหายใจส่วนบนอุดกั้น
voice change
abnormal cry
การประเมินและการวินิจฉัย
ซักประวัติ
ตรวจร่างกาย
พบรอยโรค
งเนื้อสีชมพูคล้ายหงอนไก่
ผิวขรุขระคล้ายดอกกะหล่ํา
ตรวจทางห้องปฏิบัติการ
วินิจฉัยแยกโรคออกจากซิฟิลิสและgenital cancer (CA vulva)
ตัดชิ้นเนื้อส่งตรวจ
Pap smear
ตรวจหาเชื้อ HPV
Polymerase Chain Reaction (PCR)
DNA probe
แนวทางการรักษา
ยาทารอยโรค
85% trichlorracetic acid
bichloroacetic acid ทุก 7-10 วัน
ใช้ยาท่าร่วมกับการจี้
laser
cryosurgery
electrocoagulation with curettage
รักษาความสะอาดอวัยวะเพศภายนอก
พิจรณาผ่าคลอดในกรณีที่ระยะคลอดมีหูดหงอนไก่ขนาดใหญ่
การติดเชื้อเอชไอวีในสตรีตั้งครรภ์
การแพร่เชื้อจากมารดาสู่ทารก
ติดเชื้อ HIV ระหว่างตั้งครรภ์
ไวรัสผ่านทางรกโดยผ่านเซลล์ trophoblast และ macrophages เข้าสู่ระบบไหลเวียนเลือดของทารกในครรภ์
ติดเชื้อ HIV ระหว่างคลอด
เกิดจากระหว่างคลอดทารกจะสัมผัสกับเลือดของมารดา น้ําคร่ํา และสารคัดหลั่งในช่องคลอดของมารดา
ติดเชื้อ HIV ระยะหลังคลอด
ติดเชื้อจากน้ํานมมารดา
อาการและอาการแสดง
ระยะเริ่ม
1-6 สัปดาห์หลังติดเชื้อ
ไข้ เจ็บคอ ปวดเมื่อยตามตัว มีผื่นขึ้น ต่อมน้ําเหลืองโต
คลื่นไส้ อาเจียน ถ่ายเหลว หรือมีฝ้าขาวในช่องปาก
อาการ1หายเองใน 1-2 สัปดาห์
ระยะติดเชื้อโดยไม่มีอาการ
ตรวจเลือดจะพบเชื้อ HIV และ antibody ต่อเชื้อ HIV
แพร่เชื้อได้
ระยะติดเชื้อที่มีอาการ
อุณหภูมิสูงมากกว่า 37.80C เป็นพักๆ หรือติดต่อกันทุกวัน
ท้องเดินเรื้อรัง
อุจจาระร่วงเรื้อรัง
าหนักลดเกิน 10% ของน้ําหนักตัว
ต่อมน้ําเหลืองโตมากกว่า 1 แห่ง
เป็นงูสวัด
พบ hairy leukoplakia ในช่องปาก
ระยะเอดส์
ไข้ ผอม ต่อมน้ำเหลืองโต ซีด
ลิ้นหรือช่องปากเป็นฝ้าขาว
ระบบภูมิคุ้มกันเสื่อม
ติดเชื้อฉวยโอกาส
ผลกระทบ
สตรีตั้งครรภ์
มีโอกาสติดเชื้อฉวยโอกาส
ทารก
IUGR
คลอดก่อนกำหนด
ทารกแรกเกิดน้ำหนักตัวน้อย
ทารกมีขนาดตัวเล็กกว่าอายุครรภ์
ทารกตายคลอด
การป้องกันและรักษา
ให้ยาต้านไวรัสสตรีตั้งครรภ์ที่ติดเชื้อ
ให้ยาเพื่อป้องกันโรคติดเชื้อฉวยโอกาสระหว่างตั้งครรภ์
พิจรณาระยะเวลาที่จะให้คลอดและวิธีคลอด
หลังคลอดหลีกเลี่ยงการให้ยากลุ่ม ergotamine
หลีกเลี่ยงการใส่สายยางสวนอาหารในกระเพาะทารก
หลีกเลี่ยงการเลี้ยงบุตรด้วยนมมารดา
ด้รับการดูแลรักษาโดยกุมารแพทย์ที่มีความเชี่ยวชาญในการให้ยาต้านไวรัส และสามารถติดตามการได้รับยาอย่างต่อเนื่อง
การพยาบาล
ระยะตั้งครรภ์
คัดกรองสตรีตั้งครรภ์ที่มีความเสี่ยง
ตรวจครั้งแรกเมื่อฝากครรภ์ครั้งแรก
ตรวจซ้ำเมื่ออายุครรภ์ 28-32 สัปดาห์
ให้ความรู้และคำแนะนำกับสตรีตั้งครรภ์ในการปฏิบัติตัวที่ถูกต้อง
ติดตามผลตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ระยะคลอด
ดูแลผู้คลอดโดยยึดหลัก universal precaution
ทําคลอดด้วยวิธีที่ทําให้เกิดการบาดเจ็บต่อผู้คลอดกและทารกน้อยที่สุด
ดูแลให้ผู้คลอดและทารกได้รับยาต้านไวรัสตามแผนการรักษา
ประเมินอาการเปลี่ยนแปลงและภาวะแทรกซ้อน
ระยะหลังคลอด
ให้คำแนะนำแก่มารดาหลังคลอด ป้องกันการแพร่กระจายเชื้อ
อธิบายให้มารดาเข้าใจและตระหนักถึงความสำคัญของการมาตรวจตามนัดและการรับประทานยาอย่างต่อเนื่อง
แนะนำการวางแผนครอบครัว
ดูแลและให้คำปรึกษา ดูแลทางด้านจิตใจมารดา