Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

🥓🌮🍤🍙🥮🍦🍨🥧🍰🧁🥧การส่งเสริมภาวะโภชนาการ 🍉🍇🥩🥓🧇🥞🌯🥗🍝🍜,…

- - - - เป็น
        พลังงานที่เพียงพอหรือเหมาะสมกับความต้องการในการสร้าง Adenosine triphosphate : ATP
    - - พลังงานที่น้อยที่สุดที่ท าให้
        เกิดกระบวนการเมทาบอลิสซึมของร่างกายก่อนที่จะมีการท างานของอวัยวะอื่น ๆ
      - สูตร BEE เพศชาย
        BEE = 66.47+ (13.75 x น้ าหนัก (Kg )) + (5. 00 x ความสูง (Cm )) – (6.75 x อายุ (ปี)) สูตร BEE
        เพศหญิง
        BEE = 655.09 + (9.56 x น้ าหนัก (Kg)) +(1.85 x ความสูง (Cm )) –(4.68 x อายุ (ปี))
    - - ผลรวม
        ของพลังงานทั้งหมดใน 1 วัน ซึ่งรวมถึง BEE พลังงานที่ใช้ในการย่อย และดูดซึมสารอาหาร การใช้
        พลังงานจากการท างานของร่างกายในแต่ละวัน และการใช้พลังงานของผู้ป่วยเฉพาะโรค
      - TEE = BEE x Activity factor x stress facto
    - - หมดสติและใช้เครื่องช่วยหายใจ = 1.0
      - มีกิจกรรมเฉพาะบนเตียง = 1.2
      - มีกิจกรรมนอกเตียงได้ = 1.3
    - - ขาดอาหาร = 0.7
      - มีไข้ = 1.0 + 0.13 (ต่อองศาเซลเซียส)
      - การติดเชื้อที่รุนแรงน้อย = 1.0
      - การติดเชื้อที่รุนแรงปานกลาง = 1.2-1.3
      - การติดเชื้อที่รุนแรงมาก = 1.4-1.5
      - ไตวายไม่ได้ล้างไต = 1.0
      - ผ่าตัดไม่มีภาวะแทรกซ้อน = 1.0
      - ติดเชื้อในช่องท้อง = 1.2-1.37
      - ติดเชื้อในกระแสเลือด = 1.4-1.8
      - แผลไหม้ น้อยกว่าร้อยละ 20 = 1.0-1.5
      - แผลไหม้ ร้อยละ 20-40 = 1.5-1.85
      - แผลไหม้ ร้อยละ 41-100 = 1.5-2.05
      - การบาดเจ็บต่อเนื้อเยื่อ = 1.8-2.0
      - กระดูกหัก = 1.2-1.37
      - บาดเจ็บที่ศีรษะ = 1.4-1.6
- - - - พบว่าเด็กมีความต้องการอาหารมากกว่า ผู้ใหญ่ เพื่อไปสร้างและซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ
    - - เพศชายต้องการพลังงานอาหารมากกว่าเพศหญิง
    - - ยาที่มีผลข้างเคียงเช่น เบื่ออาหาร อาเจียน เช่น ยาวัณโรค-พีเอเอส , ยาลดความอ้วน
    - - ความเจ็บป่วยเรื้อรังมีผลต่อภาวะโภชนาการ
    - - เช่น คนที่มีความชอบหวาน อาจเกิดภาวะโภชนาการเกินได้
    - - ทำให้ความรู้สึกอยากอาหารลดลง
    - - เช่น ผู้ที่ทานเจ นานๆ จะมีภาวะ ขาดโปรตีน
    - - ผู้ที่มีฐานะดีจะสามารถเลือกรับประทานได้ตามความต้องการ
    - - เช่น การทานอาหารสุดๆ ดิบๆ อาจทำให้เกิดพยาธิในตับได้
    - - ความเครียดทำให้ความอยากอาหารลดลง
- - - - วิทยาศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับอาหาร สารอาหาร และสารอื่นที่มีอยู่
        ในอาหารหรือสารอาหาร
      - ตลอดจนปฏิกิริยาระหว่างกันของสารอาหารที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการที่
        สิ่งมีชีวิตย่อย ดูดซึม ขนส่ง น้ำสารอาหารไปใช้และสะสมในร่างกายรวมทั้งการกำจัดสารที่เหลือใช้
        ของร่างกาย
      - ต้องคำนึงถึงสถานภาพทางสังคมและเศรษฐกิจ วัฒนธรรมและจิตวิทยาที่
        เกี่ยวข้องกับอาหารและการบริโภคอาหาร
    - - ในทางโภชนาการมิได้มุ่งหวังเพียงจัดการปรุงแต่งอาหารให้มีรสชาติดี สีสัน
        สวยงาม ราคาถูกมาบริงมุ่งเน้นเรื่องคุณภาพของอาหาร หรือปริมาณของ
        สารอาหารที่ร่างกายจะน ามาใช้ประโยชน์ให้มากที่สุด
  - - - 1) ภาวะโภชนาการดี (Good nutritional status)
        
        ภาวะที่ร่างกายได้รับอาหารที่
        ถูกหลักโภชนาการ ครบถ้วน เพียงพอกับความต้องการของร่างกาย และ ร่างกายสามารถนำไปใช้อย่างมีประสิทธิภาพ
      - 2) ภาวะโภชนาการไม่ดี (Bad nutritional status)
        
        หรือ ภาวะทุพ
        โภชนาการ (Malnutrition)
        
        ภาวะที่ร่างกายได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ หรือได้รับเพียงพอ
        แต่ร่างกายไม่สามารถใช้ประโยชน์จากสารอาหารที่ได้รับ อการได้รับสารอาหารบางชนิดมากเกิน
        ความต้องการของร่างกาย
        
        แบ่งออก 2 ลักษณะ
        
        (1) ภาวะโภชนาการต่ำกว่าเกณฑ์ (Malnutrition)
        
        (2) ภาวะโภชนาการเกิน (Over nutrition)
- - - - เพื่อไมใ่ห้เกิดภาวะทุพโภชนาการ
    - - 1) ผู้ป่วยได้รับสารอาหารตรงตามแผนการรักษาของแพทย์
      - 2) ผู้ป่วยมีค่าดัชนีมวลกาย อยู่ในเกณฑ์ปกติ
  - - - 1) ประเมินความสุขสบายของผู้ป่วย สังเกตสีหน้าท่าทางของผู้ป่วย
    - - 1) ประเมินการปฏิบัติถูกต้องครบและเป็นไปตามขั้นตอนของแนวปฏิบัติ
      - 2) ประเมินผลภายหลังผู้ป่วยได้รับอาหารทางสายยางทางจมูกถึงกระเพาะ
        อาหาร ไม่มีภาวะแทรกซ้อนเกิดขึ้น
- - - - 2) จำกัดมื้ออาหารและสัดส่วนของอาหารตามพีระมิดอาหาร
      - 3) จำากัดการใช้น้ำมัน ไขมัน น้ำตาล
      - 4) หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่แป้งและไขมันสูง
      - 5) รับประทานอาหารครั้งละน้อย แต่บ่อยครั้งและจำกัดอาหารมื้อเย็น
      - 6) หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารขณะดูโทรทัศน์
      - 7) เพิ่มการรับประทานอาหารที่มีใยอาหารจากผักผลไม้ และธัญพืชที่ไม่ขัดสี
      - 8) ส่งเสริมให้ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอหรือสัปดาห์ละ 3 วัน
      - 1) คำนวณพลังงานที่ควรได้รับต่อวัน
  - - - 8.5.2.1 Anorexia nervosa
        
        เบื่ออาหารเป็นความรู้สึกไม่อยากรับประทาน
        อาหาร อาจรู้สึกต่อต้าน เมื่อนึกถึงหรือเมื่อเห็นอาหาร
        
        อาจเกิดควบคู่กับคลื่นไส้ อาเจียน
        
        ตรงข้ามกับ
        ความรู้สึกอยากอาหาร (Appetite)
        
        เกี่ยวกับการกระตุ้นที่ไม่เหมาะสมของศูนย์ความหิว (Feeding center)
        และศูนย์ความอิ่ม (Satiety center) ในสมองส่วนไฮโปทาลามัส
        
        อาจพบในกลุ่มที่ทานหารเฉพาะอย่างหนึ่งเป็นเวลานาน
      - 8.5.2.2 Bulimia Nervosa
        
        ความผิดปกติของพฤติกรรมการรับประทาน โดยจะ
        รับประทานวันละหลาย ๆ ครั้ง ครั้งละมาก ๆ
        
        หลังจากนั้นจะรู้ สึกผิด แล้ว ล้วงคอ ให้อาเจียน
      - 8.5.2.3 การพยาบาลผู้ป่วยที่มีภาวะ Anorexia nervosa และ Bulimia nervo
        
        สาเหตุที่พบบ่อย เช่น โรคปากและฟัน คออักเสบ โรคมะเร้ง
        
        2) ส่งเสริมความรู้สึกอยากอาหารให้มากที่สุดและลดความรู้สึกเบื่ออาหาร
        
        3) ดูแลด้านจิตใจ พยายามให้ช่วงเวลารับประทานอาหารเป็นเวลาที่จิตใจสบาย
        สร้างบรรยากาศที่ผ่อนคลายขณะที่รับประทานอาหารเท่าที่ทำได้
        
        การใช้ยา Cyclohepatadine และ Pizotifen ซึ่งจะทำให้มีการหลั่งอินซูลินเพิ่มขึ้น เป็นผล
        ให้ระดับน้ าตาลในเลือดลดลง กระตุ้นศูนย์ความหิวที่ไฮโปทาลามัส ทำให้รับประทานอาหารได้มาก
        
        ให้การพยาบาล
  - - - เมื่อพบผู้ป่วยจะอาเจียน พยาบาลต้องรีบให้
        การช่วยเหลือโดยมีเป้าหมายให้ผู้ป่วยปลอดภัยและสุขสบาย
      - 2) สังเกตสิ่งต่าง ๆ เพื่อบันทึกและรายงานอย่างถูกต้อง
      - 3) การพยาบาลผู้ป่วยหลังอาเจียน
      - 4) การป้องกันและแก้ไขอาการอาเจียน
      - 5) ดูแลความสะอาดร่างกาย ปาก ฟัน เครื่องใช้ สิ่งแวดล้อม
      - 6) เตรียมพร้อมถ้ามีการอาเจียนซ้ำ
  - - - อาจมีอาการอื่นตามมา เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ถ้า เป็นมาก จะดันกระบังลมให้สูงขึ้น ปอดขยายไม่เต็มที่ ทำให้ หายใจลำบาก
    - - จัดนอนหัวสูง 45-60 องศา เพื่อช่วยลดอาหารแน่นท้อง และ ผายลมสะดวก
      - งดอาหารที่ทำให้เกิดแก๊ส เช่น มะม่วงดิบ แตงโม ผักสด
      - แสดงความเข้าใจ และ ยินดีให้บริการช่วยเหลืออย่างเต็มใจ
      - ค้นหาสาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะท้องอืด และช่วยเหลือตามสาเหตุ
  - - - สังเกตและประเมิน
      - 2) ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับสารน้ำและอาหารอย่างเพียงพอ
      - 3) ดูแลการได้รับยาตามแผนการรักษา
      - 4) ระมัดระวังการสำลัก
      - 5) ดูแลด้านความสะอาดของร่างกาย โดยเฉพาะความสะอาดของปากและฟัน
      - 6) การเตรียมผู้ป่วยเพื่อตรวจหรือรักษา การตรวจรักษาโดยการส่องกล้องเข้าไป
        ดูที่หลอดอาหาร (Esophagoscopy) หลังการตรวจผู้ป่วยอาจรู้สึกเจ็บและมีเสมหะมาก
      - 7) การดูแลด้านจิตใจ ปลอบโยน ให้กำลังใจ
- - - - 1) Bolus dose เป็นการให้อาหารทางสาย NG โดยใช้ Toomey syringe
      - 2) Drip feeding เป็นการให้อาหารทางสาย NG โดยใช้ชุดให้อาหาร (Kangaroo)
  - - - 1) ผ้ากันเปื้อนหรือผ้าเช็ดตัว
      - 2) ชามรูปไต
      - 3) น้ำยาบ้วนปาก
      - 4) สำลีชุบ 70% Alcohol
      - 5) ไม้พันสำลีชุบเบนซิน (Benzene) และน้ำเกลือ (Normal saline)
      - 6) ถุงมือสะอาด
      - 7) ผ้าก๊อสสะอาด
    - - 1) อธิบายให้ผู้ป่วยเข้าใจเหตุผล
      - 2) ไขหัวเตียงสูงเพื่อจัดให้ผู้ป่วยอยู่ท่านั่ง
      - 3) ตรวจคำสั่งการรักษา เพื่อยืนยันแผนการรักษา
      - 5) ปูผ้ากันเปื้อนหรือผ้าขนหนูและแกะพลาสเตอร์ที่ยึดสายจมูกออก
      - 4) ล้างมือให้สะอาด เช็ดให้แห้งและใส่ถุงมือ สวมmask
      - 6) หักพับสาย และดึงสายออก
      - 7) เช็ดรอยพลาสเตอร์ด้วยเบนซิน
      - 8) ทำความสะอาดปาก ฟัน และจมูก เพื่อช่วยให้รู้สึกสะอาด และสดชื่น
  - - - 1) เป็นทางให้อาหาร น้ำ หรือยา ในกรณีที่ผู้ป่วยรับประทานทางปากไม่ได้หรือ
        ได้รับไม่เพียงพอ
      - 2) เป็นการลดแรงดันในกระเพาะอาหารหรือลำไส้ (Decompression) เพื่อให้
        แก๊ส สิ่งที่ค้างอยู่หรือน้ าคัดหลั่งระบายออก มักต้องต่อกับเครื่องดูดสุญญากาศ
      - 3) เป็นการเพิ่มแรงดันเข้าไปในระบบทางเดินอาหาร (Compression)
      - 4) ล้างภายในกระเพาะอาหาร (Gastric lavage) ใช้มากในกรณีที่กินยาพิษ
        ได้รับยาเกินขนาด (Over dose)
      - 5) เก็บสิ่งตกค้างในกระเพาะอาหารไปตรวจทางห้องปฏิบัติการ
    - - 1) ถาดสำหรับใส่เครื่องใช้
      - 2) สาย NG tube เบอร์ 14-18 fr.
      - 3) Toomey syringe ขนาด 50 ml 1 อัน
      - 4) ถุงมือสะอาด 1 คู่
      - 5) Stethoscope
      - 6) สารหล่อลื่น เช่น K.Y. jelly เป็นต้น
      - 7) แก้วน้ำ
      - 8) หลอดดูดน้ำ
      - 9) พลาสเตอร์
      - 10) กระดาษเช็ดปาก
      - 11) ชามรูปไต
      - 12) ผ้าเช็ดตัว
  - - - ์เพื่อให้ผู้ป่วยได้รับอาหารตามความต้องการของร่างก
    - - เหมือนกับการให้อาหารทางสาย NG tube
    - - 1) แจ้งและอธิบายให้ผู้ป่วยเข้าใจจุดประสงค์และวิธีทำ
      - 2) จัดให้อยู่ในท่านั่ง หรือนอนในท่าศีรษะสูง
      - 3) เปิดเสื้อผ้าบริเวณ Gastrostomy tube หรือ Jejunostomy tube ออก ปูผ้า กันเปื้อนไว้ใต้ Tube
      - 4) ล้างมือให้สะอาด ใส่ Mask
      - 5) ตรวจสอบคำสั่งการรักษา
      - 6) ปลดผ้าก๊อซที่หุ้มปลายสายให้อาหารออกท าความสะอาดปลายสายด้วยสำลีชุบ 70% Alcohol
      - 7) ใช้ Toomey syringe ต่อกับปลายสายดูด Gastric content
      - 8) หักพับสาย ถอด Syringe แล้วดึง Plunger ออก
      - 9) เทอาหารใส่กระบอก Syringe และปล่อยให้อาหารไหลเข้าช้า ๆ
      - 10) กรณีให้ยาหลังอาหาร
        
        ก่อนอาหาร จะหมด ควรเหลืออาหารค้างใน ไซริงค์ ประมาณ 10 cc อละ ควรรินยาลงไปตรงๆ
        
        ก่อนยาจะหมด ให้เหลือค้างใน ไซริงค์ ประมาณ 5 ml เติมน้ำสะอากเพื่อไล่เศษอาหารและยา ที่ตกค้างอยู่ในสายอาหาร
      - 11) เช็ดปลายสายให้อาหารด้วยสำลีชุบ 70% Alcohol
      - 12) หักพับปลายสายให้อาหาร เพื่อป้องกันอากาศเข้าไปในกระเพาะอาหาร
      - 13) ปิดปลายสายอาหารให้เรียบร้อย
      - 14) ให้ผู้ป่วยอยู่ในท่าเดิมอย่างน้อย 30 นาที เพื่อป้องกันอาหารไหลย้อน และ สำลักได้
      - เก็บและทำความสะอาด เก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย และ บันทักลงทางการพยาบาล
  - - - เพื่อให้ผู้ป่วยที่ไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้ ได้รับอาหารตาม
        ความต้องการของร่างกาย
    - - 1) ถาดอาหารพร้อมอาหาร
      - 2) ช้อนหรือช้อนส้อม
      - 3) แก้วน้ำพร้อมน้ำดื่ม และหลอดดูดน้ำ
      - 4) กระดาษหรือผ้าเช็ดปาก
      - 5) ผ้ากันเปื้อน
    - - 1) การเตรียมผู้ป่วยและสิ่งแวดล้อม
      - 2) การป้อนอาหาร
      - 3) สำหรับผู้ป่วยพิการ
        
        ถ้าผู้ป่วยใช้ช้อนไม่ถนัด ควรสาธิตการใช้น้อย
        
        ถ้าผู้ป่วยทานได้น้อย ควรให้รับประทานอาหารเหลว
      - 4) สำหรับผู้ป่วยกลืนลำบาก
        
        ให้ศีรษะอยู่สูง ป้องกันการสำลัก
        
        ถามความรู้สึกเกี่ยวกับอาหารในปาก เพื่อดูว่าอาหารที่เหลือในปาก
        
        สอนการกลืน ช่วยเรื่องการกลืน
        
        เรื่อมจากอาการกึ่งเเข็งกึ่งเหลวก่อน เพราะอาหารอ่อนจะง่ายต่อกากลืน
        
        ให้อาหารน้อยแต่ให้บ่อย
        
        ขณะทานควรหยุดเป็นระยะ ๆ
- - - - BMI = น้ำหนักตัว (กิโลกรัม) / ส่วนสูง (เมตร) กำลังสอง
  - - - เช่น ผิวหนัง ผม ฝัน เหงือก ริมฝีปาก ลิ้น และ เปลือกตา