Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลผู้ป่วยที่มีแผล - Coggle Diagram

- - - - เกิดจากการผ่าตัด
        
        เรียก surgical wound , sterile wound หรือ incision wound
      - เกิดจากถูกของมีคมตัด
        
        เรียก cut wound เช่น แผลจากโดนมีดฟัน หรือถูกเศษแก้วบาด
      - เกิดจากถูกของมีคมทิ่มแทง
        
        เรียก stab wound หรือ peneturating wound
        
        เช่น
        
        แผลถูกแทงด้วยมีด
        
        แผลจากการเหยียบตะปู
      - เกิดจากโดนระเบิด
        
        เรียก explosive wound
      - เกิดจากถูกบดขยี้
        
        เรียก crush wound
        
        เช่น
        
        แผลถูกเครื่องบดนิ้วมือ
      - เกิดจากการกระแทกด้วยวัตถุลักษณะมน
        
        เรียก traumatic wound
        
        เช่น
        
        แผลของอวัยวะภายในช่องท้องถูกกระแทกจำกพวงมาลัยรถยนต์ขณะเกิดอุบัติเหตุ
      - เกิดจากถูกยิง
        
        เรียก gunshot wound
      - มีขอบแผลขาดกะรุ่งกะริ่ง
        
        เรียก lacerated wound
      - เกิดจากการถูไถลถลอก
        
        เรียก abrasion wound
      - เกิดจากการติดเชื้อมีหนอง
        
        เรียก infected wound
      - เกิดจากการตัดอวัยวะบางส่วน
        
        เรียก stump wound
        
        เช่น
        
        แผลตัดเหนือเข่า
      - เกิดจากการกดทับ
        
        เรียก pressure sore, bedsore, decubitus ulcer, pressure injury
      - เกิดจากการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพและเคมี
        
        จากไฟไหม้ น้ำร้อนลวก
        
        จากสารเคมีที่เป็นด่าง
        
        จากสารเคมีที่เป็นกรด
        
        จากถูกความเย็นจัด
        
        จากไฟฟ้าช็อต
        
        จากรังสี
      - เกิดจากการปลูกผิวหนัง
        
        หมายถึง แผลที่เกิดจากการปลูกผิวหนัง
        
        เกิดแผล 2 ตำแหน่ง
        
        ส่วนที่ตัดผิวหนังออกมา
        
        ส่วนที่เป็นแผลเดิม ที่นำผิวหนังส่วนที่ตัดออกมาปลูกผิวหนัง
        
        นิยมใช้ผิวหนังของตนเอง
    - - แผลลักษณะแห้ง
        
        หมายถึง ลักษณะของแผลมีขอบแผลติดกันอาจเกิดการติดกันเอง หรือจากการเย็บด้วยวัสดุเย็บแผล ไม่มีสารคัดหลั่ง
        
        เช่น
        
        แผลผ่าตัดเย็บปิด
      - แผลลักษณะเปียกชุ่ม
        
        หมายถึง ลักษณะของขอบแผลไม่ติดกัน หรือขอบแผลกว้าง มีสารคัดหลั่ง
        
        เช่น
        
        แผลผ่าตัดยังไม่เย็บปิด
    - - แบ่งประเภทของแผลผ่าตัดเป็น 4 ประเภท
        
        แผลผ่าตัดสะอาด
        
        ลักษณะ
        
        ไม่มีการติดเชื้อ
        
        ไม่มีการอักเสบมาก่อน
        
        การผ่าตัดไม่ผ่านระบบทางเดินหายใจ ระบบทางเดินอาหาร
        
        อวัยวะสืบพันธุ์
        
        ท่อปัสสาวะ
        
        blunt trauma ที่ไม่มีการแทงทะลุหรือฉีกขาด เป็นแผลผ่าตัดชนิดปิด
        
        ถ้ามีท่อระบายต้องเป็นชนิดระบบปิด
        
        แผลสะอาดกึ่งปนเปื้อน
        
        ลักษณะ
        
        มีการผ่าตัดผ่านระบบทางเดินหายใจ
        
        ระบบทางเดินอาหาร
        
        ระบบทางเดินปัสสาวะ
        
        เป็นการผ่าตัดที่เกี่ยวกับท่อน้ำดี
        
        อวัยวะสืบพันธุ์
        
        ช่อง oropharynx ที่ควบคุมการเกิดปนเปื้อนได้ขณะทำผ่าตัด
        
        แผลปนเปื้อน
        
        ลักษณะ
        
        open wound
        
        fresh wound
        
        แผลจากการได้รับอุบัติเหตุแผลที่เกิดการปนเปื้อนสารคัดหลั่งจากระบบทางเดินอาหาร เป็นแผลที่มีการอักเสบเฉียบพลัน
        
        แผลสกปรก/แผลติดเชื้อ
        
        ลักษณะ
        
        old traumatic wound
        
        gangrene
        
        แผลมีการติดเชื้อมาก่อน
        
        แผลกระดูกหักเกิน 6 ชั่วโมง
    - - acute wound
        
        เป็นการเกิดแผล และรักษาให้หายในระยะเวลาอันสั้น หรือการหายของแผลเป็นไปตามขั้นตอนการหายของบาดแผล
      - chronic wound
        
        เป็นแผลที่เกิดขึ้นเป็นระยะเวลานาน และรักษายาก หรือรักษาเป็นเวลานาน อาจมีอาการแทรกซ้อนตามมาภายหลัง
      - gangrene wound
        
        เป็นแผลที่เกิดจากการขาดเลี้ยงไปเลี้ยงหรือเลือดมาเลี้ยงไม่เพียงพอ สาเหตุจากหลอดเลือดตีบแข็ง
    - - การรักษาผู้ป่วยศัลยกรรมกระดูกด้วยวิธีการจัดกระดูกให้อยู่นิ่ง
        ด้วยการดามกระดูกด้วยเหล็ก หรือแผ่นเหล็กและตะปูเกลียว
      - การรักษาแผลด้วยสุญญากาศ
        
        เป็นการรักษาแผลที่มีเนื้อตาย หรือแผลเรื้อรังโดยการปิดแผลสุญญากาศ
        
        วัตถุประสงค์ เพื่อช่วยให้แผลหายเร็วขึ้น
        
        กลไกการทำงาน
        
        ลดการบวมของแผลและเนื้อเยื่อใกล้เคียงทันทีที่เปิดเครื่องดูดสุญญากาศ
        
        เพิ่มปริมาณเลือดมาสู่แผล ผลจากแรงระหว่างเนื้อเยื่อแผลกับแผ่นโฟม ทำให้เลือดไหลมาสู่แผล
        
        กระตุ้นการงอกใหม่ของเซลล์ แรงจากการยืด
        
        ลดแบคทีเรียในแผล
      - แผลท่อระบาย
        
        เป็นแผลผ่าตัดซึ่งศัลยแพทย์เจาะผิวหนังเพื่อใส่ท่อระบายของเสียจากการผ่าตัดเป็นท่อระบายระบบปิด
      - แผลท่อหลอดคอ
        
        เป็นแผลท่อระบายที่ศัลยแพทย์ ทำการผ่าตัดเปิดหลอดลม
        เพื่อใส่ท่อช่วยหายใจในผู้ป่วยที่มีปัญหาของระบบทางเดินหายใจ
      - chest drain
        
        เป็นแผลท่อระบายที่ศัลยแพทย์ ทำการเจาะปอด เพื่อใส่ท่อระบายของเสียออกจากปอดในผู้ป่วยที่มีพยาธิสภาพของปอด
      - colostomy
        
        เป็นแผลท่อระบายที่ศัลยแพทย์ทำผ่าตัดเปิดลำไส้ใหญ่ออกทางหน้าท้อง เพื่อระบายอุจจาระในผู้ป่วยที่มีปัญหาของระบบทางเดินอาหาร
  - - - แรงกด
        
        การหายของแผลและมีความเจ็บปวดน้อยในภาวะแวดล้อมชุ่มชื้นหายเร็ว 3-5 เท่า ในภาวะแวดล้อมแห้งกว่า เพราะภาวะแวดล้อมแห้งเซลล์ขาดน้ำ
      - ภาวะแวดล้อมแห้ง
        
        การนอนในท่าเดียวนาน ๆ ทำให้เลือดไหลเวียนไม่สะดวกเลือดไปเลี้ยงบาดแผลน้อยลงเกิดเป็นรอยแดง หรือทำให้แผลเกิดการลุกลามมากยิ่งขึ้น
      - การได้รับอันตรายและอาการบวม
        
        การได้รับอันตรายทำให้เนื้อเยื่อเกิดอาการบวม
      - infection
        
        ทำให้แผลหายช้ำ ในกรณีที่ทีการติดเชื้อจึงต้องเก็บสิ่งตัวอย่างส่งตรวจ
      - necrosis
        
        slough
        
        ลักษณะเปียก สีเหลือง เหนียว หลวม ยืดหยุ่นปกคลุมบาดแผล
        
        eschar
        
        ลักษณะหนา เหนียวคล้ายหนังสัตว์มีสีดำ
      - incontinence
        
        การปัสสาาวะและอุจจาระกะปิดกะปอยทำให้ผิวหนังเปียกแฉะทำให้แผลสกปรกตลอดเวลา เป็นปัญหาในการดูแลแผล
    - - age
        
        คนที่มีอายุน้อยบดแผลจะหายได้เร็วกว่าคนที่มีอายุมาก
        
        เพระ มีภาวะการเจริญเติบโตและสุขภาพแข็งแรงกว่า โอกาสเกิดแผลเป็นได้น้อยกว่า
      - โรคเรื้อรัง
        
        โรคที่มีผลกระทบต่อการหายของแผล
      - น้ำในร่างกาย
        
        ผู้ป่วยอ้วนการหายของแผลค่อนข้างช้า
        
        เพราะเลือดไปเลี้ยงน้อยทำให้เซลล์ได้รับออกซิเจนและสารอาหารไม่พอเพียงต่อการหายของแผล
      - vascular insufficiencies
        
        กรณีมีแผลของอวัยวะส่วนปลาย
      - ภาวะกดภูมิคุ้มกันและรังสีรักษา
        
        การกดภูมิคุ้มกันอันเนื่องมาจากโรค หรือยาส่งผลทำให้แผลหายช้า และการรักษาด้วยรังสีรักษาอาจเป็นสาเหตุทำให้เกิดแผลหรือเกิดการเปลี่ยนแปลงของสีผิวหนังในขณะหรือหลังการรักษา
      - nutritional status
        
        สารอาหารที่จำเป็นต่อการหายของแผล คือ โปรตีน, อัลบูมิน, คาร์โบไฮเดรต, ไขมัน, วิตามินเอ, ซี, เค, บี6, บี2, บี 1, ทองแดง (Cu), เหล็ก (Fe) และสังกะสี (Zn)
- - - - เป็นแผลประเภทที่ผิวหนังมีการสูญเสียเนื้อเยื่อเพียงเล็กน้อย และเป็นแผลที่สะอาด เช่น แผลผ่าตัด การรักษาโดยการเย็บดึงขอบแผลเข้าหากัน หรือแผลขนาดเล็กน้อยแล้วแผลสมานหายได้เองตามธรรมชาติ
    - - เป็นแผลขนาดใหญ่ที่เนื้อเยื่อถูกทำลาย มีการสูญเสียเนื้อเยื่อบางส่วน ขอบแผลมีขนาดกว้างเย็บแผลไม่ได้ การรักษาโดยการทำแผลจนเกิดมีเนื้อเยื่อใหม่
    - - เป็นแผลชนิดเดียวกับแผลทุติยภูมิ เมื่อทำการรักษาโดยการทำแผลจนมีเนื้อเยื่อเกิดใหม่ปกคลุมสีแดงสด และไม่มีอาการการแสดงภาวะติดเชื้อแล้ว ศัลยแพทย์จะพิจารณาปลูกถ่ายผิวหนัง
  - - - จะเกิดขึ้นก่อน ในเวลา 5-10 นาที เซลล์ที่มีความสำคัญของระยะนี้ ได้แก่ platelets, neutrophils, and macrophages เมื่อเกิดการฉีกขาดของผิวหนังและหลอดเลือด มีเลือดไหลออก platelet จะทำหน้าที่แรก คือ หลั่งสาร thrombokinase และthromboplastin ทำให้ prothrombin กลายสภาพเป็น thrombin ช่วยทำให้ fibrinogen เปลี่ยนเป็น fibrin เกิดเป็นลิ่มเลือด ทำให้เลือดหยุด
    - - เป็นระยะการสร้างเนื้อเยื่อใหม่จะเริ่มตั้งแต่วันที่ 4 12 วัน ซึ่งจะเห็น fibroblast (เป็นconnective tissue ชนิดหนึ่ง) เกิดขึ้นในแผล เริ่มมีเนื้อเยื่อเกิดใหม่ (granulation tissue) macrophage ยังคงทำหน้าที่สร้าาง growth factor ต่อไป growth factor จำเป็นต่อการสร้าง fibroblast และกระบวนการสร้างหลอดเลือด (angiogenesis) และหลังจากวันที่ 4 กระบวนการสร้างคลอลาเจน (collagen synthesis) จะเริ่มขึ้นไปพร้อมกับไป angiogenesis ซึ่ง collagen synthesis จะต้องอาศัยกระบวนการออกซิเดชั่น (oxidation) ของกรดอะมิโน
    - - เป็นระยะสุดท้ายของการสร้างและความสมบูรณ์ของคอลลาเจน ซึ่งfibroblast จะเปลี่ยนเป็น myofibroblast
  - - - เป็นวิธีการเย็บแผลแบบต่อเนื่องตลอดความยาวของแผล หรือความยาวของวัสดุเย็บแผล โดยไม่มีการตัดจนกว่าจะเสร็จสิ้นการเย็บแผล
    - - Simple interrupted method
        
        เป็นวิธีการเย็บแผลเพื่อดึงรั้งให้ขอบแผลทั้งสองติดกัน เหมาะสำหรับเย็บบาดแผลผิวหนังทั่วไป
      - Interrupted mattress method
        
        เป็นวิธีการเย็บแผลโดยการตักเข็มเย็บที่ขอบแผลสองครั้ง ใช้ในรายที่ต้องการความแข็งแรงของแผล เหมาะสำหรับเย็บแผลที่ลึกและยาว
    - - เป็นการเย็บแผลแบบ continuous method แต่ใช้เข็มตรงในการเย็บ และซ่อนวัสดุเย็บแผลไว้ในชั้นใต้ผิวหนัง เหมาะสำหรับการเย็บด้านศัลยกรรมตกแต่งเพื่อความสวยงาม เพราะวัสดุที่ใช้เย็บเป็นวัสดุชนิดละลายได้เองจึงมีโอกาสเกิดแผลเป็นได้น้อย เนื่องจากใช้ไหมละลายเป็นวัสดุในการเย็บแผลจึงไม่ต้องตัดไหมออกเมื่อครบกำหนด
    - - เป็นวิธีการเย็บรั้งแผลเข้าหากัน เพื่อพยุงแผลในกรณีผู้ที่มีชั้นไขมันหน้าท้องหนา หรือแผลที่ตึงมาก และแผลที่ต้องการทำ secondary suture
  - - - เส้นใยธรรมชาติ
        
        เริ่มยุ่ยสลาย 4 5 วัน และจะหมดไปภายใน 2 สัปดาห์
      - เส้นใยสังเคราะห์
        
        ละลายได้เร็ว 5 10 วัน
    - - เส้นใยตามธรรมชาติ
        
        เช่น ไหมเย็บแผล (silk) ราคาถูก ผูกปมง่าย
      - เส้นใยสังเคราะห์
        
        เช่น nylon เส้นเหล่านี้มีความแข็งแรงมำกกว่าไหมเย็บแผล แต่ผูกปมยากและคลายได้ง่าย
      - วัสดุที่เย็บเป็นโลหะ
        
        เช่น ลวดเย็บ (staples) เป็นวัสดุเย็บแผลสำเร็จรูป แต่ต้องมีเครื่องมือสำหรับใส่ลวดเย็บ
- - - - หมายถึง การทำแผลที่ไม่ต้องใช้ความชุ่มชื้น
        ในการหายของแผล ใช้ทำแผลสะอาด แผลปิด แผลที่ไม่อักเสบเป็นแผลเล็กไม่มีสารคัดหลั่งมาก
    - - หมายถึง การทำแผลที่ต้องใช้ความชุ่มชื้นในการหายของแผล ใช้ทำแผลเปิด แผลอักเสบติดเชื้อ แผลที่มีสารคัดหลั่งมาก
  - - - dressing set
        
        ประกอบด้วย ปากคีบไม่มีเขี้ยว (non tooth forceps) ปากคีบมีเขี้ยว (tooth forceps) ถ้วยใส่สารละลาย (iodine cup) สำลี (cotton ball) และgauze
      - solution
        
        แอลกอฮอล์
        
        น้ำเกลือล้างแผล
        
        เบตาดีน หรือโปรวิโดน ไอโอดีน
    - - ผ้าก๊อซ
      - ผ้าก๊อซหุ้มสำลี
      - ผ้าซับเลือด
      - วายก๊อซ
      - วาสลินก๊อซ
      - ก๊อซเดรน
      - transparent film
      - แผ่นเทปผ้าปิดแผล
      - antibacterial gauze dressing
    - - วัสดุที่ใช้คือ plaster ชนิดธรรมดา
  - - - ตรวจสอบคำสั่งการรักษาของแพทย์ทุกครั้ง
      - เศษไหมที่เย็บแผลส่วนที่มองเห็นเป็นส่วนที่มีการสัมผัสเชื้อแบคทีเรียที่อาศัยอยู่
      - ขณะตัดไหมหากพบว่ามีขอบแผลแยกให้หยุดทำ
    - - ทำความสะอาดแผล ใช้ alcohol 70% เช็ดรอบแผล
      - การตัดไหมที่เย็บแผลชนิด interrupted method
      - การตัดไหมที่เย็บแผล ชนิด interrupted mattress
      - การตัดไหมที่เย็บแผลแบบต่อเนื่อง continuous method
      - กรณีที่ใช้ลวดเย็บเป็นวัสดุเย็บแผล ทำความสะอาดแผลผ่าตัดตามปกติ
      - ภายหลังตัดไหมครบทุกเส้นแล้ว เช็ดแผลด้วย normal saline 0.9%
- - - - อายุ
      - ภาวะโภชนาการ
      - ยาที่ได้รับการรักษา
      - การผ่าตัด
    - - แรงกด
      - แรงเสียดทาน
      - แรงเฉือน
      - ความชื้น
  - - - ผิวหนังแดงไม่มีการฉีกขาด
    - - ผิวหนังแดงเริ่มมีแผลเล็กๆ
    - - แผลลึกถึงชั้นไขมัน
    - - แผลลึก เป็นโพรง
  - - - การแปลผล
        
        15 หรือ 16 คะแนน
        
        มีความเสี่ยงต่อการเกิดแผลกดทับต่ำ
        
        13 หรือ 14 คะแนน
        
        มีความเสี่ยงต่อการเกิดแผลกดทับกลาง
        
        12 คะแนนหรือน้อยกว่า
        
        มีความเสี่ยงต่อการเกิดแผลกดทับสูง