Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
HUMAN’S RESPONSE CONCEPT - Coggle Diagram
HUMAN’S RESPONSE CONCEPT
ความเครียดในชีวิต LIFE STRESS
Eustress
ชีวิตมีความเป็นอยู่ที่ดี
well-being
มีคุณค่า
เป็นเชิงบวก
ความเครียดที่เกิดจากความสุข
Distress
ความเครียดที่เกิดจากความ
ไม่พึงพอใจหรืออันตราย
เป็นเชิงลบ
ทำให้เกิดความไม่สุขสบายและ
ความตรึงเครียด
แนวคิดปฏิกิริยาตอบสนองของมนุษย์
อาการหรือพฤติกรรมที่เกิดขึ้นเนื่องจากการปรับตัวในระบบต่างๆของร่างกายหรือจิตใจเพื่อรักษาสมดุลของร่างกาย
เมื่อต้องเผชิญกับเหตุการณ์
ปฏิกิริยาตอบสนองของมนุษย์ต่อความเครียดของชีวิตและความทุกข์ทรมาน
การที่บุคคลมีปฏิสัมพันธ์กับสิ่งที่อยู่รอบๆตนเองเป็นการตอบสนองต่อภาวะตรึงเครียดของชีวิตและความทุกข์ทรมาน
การตอบสนองด้านจิตใจ
(Psychological response)
การปรับตัวของการตอบสนอง (Adaptation responses)
เมื่อบุคคลที่เผชิญกับภัยคุกคามที่สำคัญไม่ว่าจะเป็นทางร่างกายหรือจิตใจ จะใช้มาตรการฉุกเฉินบางอย่างเพื่อปกป้องความเป็นอยู่และความสมบูรณ์ของเขา ขึ้นอยู่กับสัญชาตญาณและการตอบสนองต่อระบบประสาทและสรีรวิทยา
คนเราจะต้องข้ามผ่านการเปลี่ยนแปลงของอารมณ์
ตกใจ (shock)
ปฏิเสธ (denial)
ความสิ้นหวัง (despair)
การรู้จำ (recognition)
การยอมรับ (acceptance)
ปฏิกิริยาการตอบสนอง (Reactive response)
การตอบสนองที่ไม่เหมาะสม
ความวิตกกังวล
กลัว
ความสิ้นหวัง
ความโกรธ
ภาวะซึมเศร้า
การตอบสนองทางสรีรวิทยา
(Physiological response)
การปรับตัวของ Neuro-hormonal
เปลี่ยนแปลงในการตอบสนองต่อความเครียด เช่น หลั่งฮอร์โมน ACTH, Endocine, Norepinephine เป็นต้น
ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของระบบหัวใจและหลอดเลือด ชีพจร หารหายใจและระดับความดันโลหิตเปลี่ยนแปลง
ความผิดปกติทางจิตสรีรวิทยาที่ผิดปกติ
หอบหืด แผลในกระเพาะอาหาร
ความดันโลหิตสูง ไมเกรน
การตอบสนองทางสังคม (Social response)
อาจแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับวัฒนธรรมและคุณค่าทางสังคม และ ทัศนคติ
การตอบสนองทางจิตวิญญาณ (Spiritual response)
ภายใต้ความเครียดของธรรมชาติที่หลากหลาย
ความรุนแรงหนึ่งอาจพบการตอบสนองทางจิตวิญญาณ
การพึ่งพาความเชื่อและความเชื่อส่วนบุคคลมากขึ้น
มีความสามารถในการรับความเจ็บปวดและความทุกข์ทรมานสูงขึ้น
มีจิตสำนึกแห่งความอ่อนแอและความไม่สมบูรณ์
มีความตระหนักถึงแหล่งที่มาสูงสุดของพลังและความสมบูรณ์แบบ
ยึดมั่นในการอธิษฐานและการท าสมาธิ
มีการเพิ่มวัตถุประสงค์ในชีวิต
การเจ็บป่วยและปฏิกิริยาตอบสนองเมื่อเจ็บป่วย
ปฏิกิริยาทางจิต-สังคมอันเป็นผลกระทบจากความเจ็บป่วยทางกาย
(Psychosocial aspect of physical illnesses)
ความเจ็บป่วย
ภาวะวิกฤติ และความเครียด ซึ่งเป็นภารกิจ ปัญหา นานาชนิดที่ต้องเผชิญภาวะวิกฤติของชีวิตได้ต้องมีการปรับตัวเพื่อให้จิตใจกลับสู่ภาวะสมดุลใหม่ เหมือนกับร่างกายที่ต้องมีความสมดุลทางสรีรวิทยา
ปัญหาที่ผู้ป่วยต้องเผชิญ
ปัญหาที่เกี่ยวข้องกับความเจ็บป่วยโดยตรง
ปัญหาที่เกี่ยวเนื่องกับเรื่องอื่นๆ ซึ่งไม่ใช่ความเจ็บป่วยโดยตรง
ทฤษฎีการตอบสนองต่อความเครียดของ Selye
เมื่อร่างกายได้รับการกระตุ้นจากต้นเหตุของ
ความเครียดต่างๆ ร่างกายจะตอบสนองต่อต้นเหตุของความเครียด
กลุ่มอาการปรับตัวเฉพาะที่ (LAS)
เป็นกลุ่มอาการปรับตัวเฉพาะที่ที่ได้รับอันตรายเท่านั้น
เมื่อมีการบาดเจ็บเกิดขึ้น ร่างกายจะมีอาการบวม แดง ร้อน เนื่องจากการอักเสบเฉพาะที่เท่านั้น แต่จะเกิดการเปลี่ยนแปลงตั้งแต่ระดับเซลล์
กลุ่มอาการปรับตัวทั่วๆไป (GAS)
กลุ่มอาการที่เกิดขึ้นเนื่องจากการปรับตัวในระบบต่างๆ ของร่างกาย
เช่น ต่อมใต้สมอง ระบบประสาทอัตโนมัติ ต่อมไร้ท่อและระบบภูมิคุ้มกัน
ระยะเตือน (Alarm reaction stage)
ระยะที่เกิดขึ้นทันทีทันใด ระบบประสาท Sympathetic จะถูกกระตุ้นเพื่อให้ร่างกายเตรียมต่อสู้หรือถอยหนี
ระยะต่อต้าน (Resistance stage)
ร่างกายปรับภาวะไม่สมดุลของระบบต่างๆ
เพื่อรักษาภาวะสมดุลระยะเวลาในช่วงนี้ ไม่แน่นอนขึ้นอยู่
กับความแข็งแรงของร่างกาย และความรุนแรงของความเครียด
ระยะหมดกำลัง (Exhaustion stage)
ภาวะของความเครียดรุนแรงและมีอยู่นาน ร่างกายไม่สามารถรักษาสภาวะสมดุลได้ระบบต่างๆของร่างกายจะอ่อนกำลังลงในที่สุด อาจทำให้เกิดโรคหรือถึงแก่ความตาย
กลุ่มอาการปรับตัวทั่วๆ ไป (GAS)
ระบบประสาทอัตโนมัติ เมื่อมีความเครียด
จะมีการนำกระแสประสาทของSympathetic ทำให้เกิดความเปลี่ยนแปลงของร่างกาย
ความดันโลหิตสูงและหัวใจเต้นเร็ว เพื่อเพิ่มการไหลเวียนของเลือดไปเลี้ยง
กล้ามเนื้อใหญ่ และลดการไหลเวียนของเลือดในอวัยวะภายในที่ไม่จำเป็น
เพิ่มการทำงานของหัวใจและการแข็งตัวของเลือด
เพิ่มความต้องการพลังงานของร่างกาย
เพิ่มความเข้มข้นของระดับน้ าตาลในกระแสเลือด
เพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ
เพิ่มการทำงานของจิตใจและเพิ่มอัตราการแข็งตัวของเลือด
ระบบประสาทอัตโนมัติ
Sympathetic
Parasympathetic
ทำให้กล้ามเนื้อเรียบคลายตัว
ความดันโลหิตและหัวใจเต้นลดลง
และการทำงานของอวัยวะทั้งหมดในร่างกายลดลง
การเผชิญความเครียด (Coping)
การเผชิญความเครียดของบุคคลมีสองวิธี คือ การจัดการกับอารมณ์ การมุ่งแก้ปัญหา
ประเภทของการเผชิญความเครียด
วิธีการแก้ไขตามปัญหา (Problem Oriented Coping Strategies)
กระทำที่มุ่งเน้นการแก้ปัญหา โดยใช้สติปัญญา ความรู้ การหาข้อมูลเพิ่มเติมเพิ่มทักษะความสามารถของตนเอง
วิธีการแก้ไขอารมณ์เป็นทุกข์(Affective Oriented Coping Strategies)
ความพยายามที่จะลด หรือบรรเทาความไม่สบายใจที่เกิดขึ้นเนื่องจาก
สถานการณ์ตึงเครียดนั้นเป็นเหตุ เพื่อรักษาภาวะสมดุลภายในจิตใจไว้
การพยาบาลผู้ที่มีความเครียด
ประเมินสถานการณ์ความเครียดของผู้ป่วย เพื่อใช้เป็นข้อมูลในการนำมาวางแผนเพื่อช่วยเหลือให้ผู้ป่วยสามารถจัดการกับความเครียดได้อย่างเหมาะสม
แนะผู้ป่วยในการจัดการกับความเครียด
ค้นหาสาเหตุของความเครียด
ชี้แนะให้ทราบผลของการมีความเครียด เช่น ต่อร่างกาย และจิตใจ
พยายามลดความเครียดด้วยวิธีต่างๆ เช่น ออกกำลังกาย
ประเมินผลลัพธ์ที่ออกมา
ที่แสดงถึงการปรับตัว
ต่อความเครียดได้
การทำหน้าที่ในสังคม
มีขวัญและกำลังใจที่ดีอันเป็นผลทางอารมณ์ และเปลี่ยนไปตามสถานการณ์