Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลผู้ป่วยในระยะก่อน-หลังผ่าตัดการเคลื่อนไหวและการออกกำลังกาย -…

- - - - สอบถามข้อมูลจากผู้ป่วยและญาติ รวมถึงการทบทวนแฟ้มประวัติของผู้ป่วย ใบส่งตัว หรือใบบันทึกต่างๆ เพื่อให้ได้ข้อมูลที่สำคัญซึ่งอาจมีผลต่อการผ่าตัด
    - - เป็นการประเมินผู้ปุวยเพิ่มเติมจากการซักประวัติ เพื่อช่วยบอกถึงโรคหรือความผิดปกติที่อาจไม่ได้ข้อมูลจากการซักประวัติ และเป็นแนวทางในการส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ หรือการส่งตรวจอื่นๆ เพิ่มเติมต่อไป
    - - เพื่อให้ได้ข้อมูลเพิ่มเติมจากการซักประวัติ และตรวจร่างกาย สามารถใช้เป็น Screening testsนอกจากนี้จะช่วยยืนยันการวินิจฉัยโรค บอกถึงความรุนแรงของโรค อย่างไรก็ตามการส่งตรวจเพิ่มเติมควรพิจารณาอย่างเหมาะสมสำหรับผู้ป่วยแต่ละราย
  - - - ด้านร่างกาย
        
        ระบบหัวใจและหลอดเลือด
        
        ระบบทางเดินหายใจ
        
        ระบบทางเดินปัสสาวะ
        
        ประเมินความสมบูรณ์ของร่างกายในการได้รับอาหารที่พอเหมาะ
        
        ภาวะสารน้ าและอีเล็คโทรลัยต์ในร่างกาย
        
        การพักผ่อนและการออกกำลังกาย
        
        ให้คำแนะนำและข้อมูลต่างๆ ที่ผู้ป่วยควรทราบเพื่อลดความวิตกกังวล
      - ด้านจิตใจ
        
        ผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดควรได้รับการเตรียมทางจิตใจทุกคนโดยการเยี่ยมผู้ป่วยก่อนผ่าตัดประเมินความวิตกกังวลก่อนผ่าตัดทั้งนี้เพื่อช่วยลดความวิตกกังวลความกลัวต่างๆพยาบาลควรให้ผู้ป่วยได้รับข้อมูลจริงทำความเข้าใจและแก้ไขเกี่ยวกับความเชื่อผิดๆซึ่งมีประโยชน์มากขณะเดียวกันเปิดโอกาสให้ผู้ป่วยได้แสดงความรู้สึกที่กังวลออกมา
      - การให้คำแนะนำการปฏิบัติหลังผ่าตัด
        
        Early ambulation
        
        Quadriceps Setting Exercise (QSE)
        
        Straight Leg Raising Exercise (SLRE)
        
        Range of Motion (ROM)
        
        Deep-breathing exercises
        
        Effective cough
        
        Abdominal breathing
        
        Turning and ambulation
        
        Extremity exercise
        
        Pain management
    - - อาหารและน้ำ ดื่มควรงดอาหารผู้ป่วยก่อนผ่าตัดอย่างน้อย8 ชั่วโมงสำหรับอาหารเหลวใสให้ได้6 ชั่วโมงก่อนผ่าตัดถ้าผู้ป่วยปากแห้งให้ผู้ป่วยบ้วนปากบ่อยๆถ้าผู้ป่วยได้รับอาหารหรือน้ำเข้าไปในระยะเวลาที่ห้ามนี้ต้องรีบรายงานให้แพทย์ทราบทันที
      - การขับถ่าย ถ้าเป็นการผ่าตัดเล็กหรือการผ่าตัดที่ไม่เกี่ยวข้องกับอวัยวะในช่องท้องแพทย์อาจให้สวนอุจจาระหรือไม่ก็ได้หรือให้รับประทานยาระบายก่อนวันผ่าตัดแต่ถ้าเป็นการผ่าตัดใหญ่หรือผ่าตัดเปิดสู่ช่องท้องแพทย์จะให้มีการสวนอุจจาระก่อนผ่าตัด
      - การเตรียมผิวหนัง ก่อนผ่าตัด การเตรียมความสะอาดผิวหนังบริเวณที่จะผ่าตัดเพื่อเป็นการลดจำนวนจุลินทรีย์การเตรียมบริเวณที่จะผ่าตัดต้องเตรียมให้กว้างกว่าบริเวณที่จะผ่าตัดจริงกำจัดขนและสิ่งสกปรกต่างๆ
      - การดูแลสภาพร่างกายทั่วไป
        
        ในคืนก่อนวันผ่าตัด
        
        ให้ผู้ป่วยทำความสะอาดปากฟันถ้ามีฟันปลอมให้ถอดฟันปลอมออกเพราะขณะที่ดมยากล้ามเนื้อคลายตัวฟันปลอมอาจหลุดและตกลงไปในหลอดลมได้
        
        ของปลอมของมีค่าต่างๆถอดเก็บไว้ให้ญาติดูแลรักษา
        
        สื่อไฟฟ้าต่างๆ เช่น กิ๊บที่ทำด้วยโลหะที่คาดผมที่ทำด้วยโลหะเป็นต้นให้ถอดออกเนื่องจากสื่อไฟฟูาต่างๆจะทำให้เกิดไฟฟูาสปาร์คขึ้นขณะทำการผ่าตัด
        
        ไม่ให้ผู้ป่วยแต่งหน้าทาปากทาเล็บเพราะบริเวณเหล่านี้จะเป็นที่สังเกตอาการเขียวคล้ำ ซึ่งเป็นอาการแสดงแรกเริ่มของการขาดออกซิเจน
        
        ในเช้าวันที่จะผ่าตัด
        
        ให้ผู้ป่วยทำความสะอาดร่างกายเปลี่ยนชุดสำหรับใส่เพื่อผ่าตัดและหวีผมเก็บผมให้เรียบร้อยแล้วนอนพักอยู่บนเตียงตลอดเวลาจนกว่าจะไปห้องผ่าตัด
        
        สังเกตภาวะทางอารมณ์ของผู้ป่วยความกลัวการผ่าตัด เช่น กระวนกระวายนอนไม่หลับเป็นต้น
        
        สังเกตสภาพร่างกายทั่วไปวัดและบันทึกสัญญาณชีพ
      - การให้ยาแก่ผู้ป่วยก่อนผ่าตัด แพทย์มักจะให้ยาในคืนวันก่อนผ่าตัดเพื่อช่วยให้ผู้ป่วยคลายความวิตกกังวลและนอนหลับพักผ่อนได้ดีและก่อนผ่าตัดประมาณ45-90 นาทีเพื่อลดรีเฟล็กซ์ที่ไวต่อการกระตุ้นซึ่งเกิดได้จากความเจ็บปวดความกลัว
      - เตรียมเครื่องมือเครื่องใช้ต่างๆที่พิเศษ เช่น สายใส่จมูกถึงกระเพาะอาหารชุดให้สารน้ำทางหลอดเลือดด าเครื่องมือผ่าหลอดเลือดเครื่องดูดเสมหะเครื่องดูดของเหลวจากกระเพาะอาหารเป็นต้นพยาบาลต้องเตรียมให้พร้อมเพื่อที่จะใช้หรือนำไปห้องผ่าตัด
      - แผ่นบันทึกรายงานต่างๆต้องบันทึกให้ครบและรวบรวมให้เรียบร้อยเพื่อส่งเข้าห้องผ่าตัดอธิบายและให้ผู้ป่วยเซ็นใบยินยอมให้แพทย์ทำการผ่าตัด
      - การส่งผู้ป่วยไปห้องผ่าตัดให้ผู้ป่วยนอนบนรถนอน(Stretcher) ห่มผ้าให้เรียบร้อยยกไม้กั้นเตียงขึ้นเจ้าหน้าที่ที่เข็นรถนอนต้องเข็นรถด้วยความนุ่มนวลระมัดระวังอย่าเข็นเร็วเกินไปควรมีพยาบาลตามไปส่งที่ห้องผ่าตัดด้วย
      - การดูแลครอบครัวผู้ป่วยพยาบาลต้องแจ้งให้ครอบครัวทราบถึงเวลาที่ผู้ป่วยจะเข้าห้องผ่าตัดควรให้ญาติมาดูแลให้กำลังผู้ป่วยคอยรับผู้ป่วยเมื่อออกจากห้องผ่าตัด
- - - - ความสามารถของผู้ป่วยในการช่วยเหลือตนเอง
      - ท่าที่เหมาะสมและระยะเวลาที่ผู้ป่วยจะคงอยู่ในท่าที่เปลี่ยนให้ใหม่
    - - การเตรียมผู้ป่วยให้เอาหมอนหนุนศีรษะของผู้ป่วยออก วางหมอนไว้ที่พนักหัวเตียงปรับระดับเตียงให้อยู่ในแนวราบพร้อมทั้งดูแลความปลอดภัยของผู้ป่วย
      - การเตรียมตัวพยาบาลพยาบาลควรยืนในท่าที่ถูกต้องพยุงผู้ป่วยด้วยความนุ่มนวลและมั่นคง
      - การจัดท่าผู้ป่วย มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ผู้ป่วยเกิดความสุขสบายขณะนอนพักบนเตียงหรือเตรียมทำหัตถการ และป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่เกิดจากท่านอนที่ไม่ถูกต้อง
  - - - ควรจัดท่าผู้ป่วยให้นอนหงายราบอยู่ในท่าที่สบาย
      - หันหน้าเข้าหาผู้ป่วยและไปในทิศทางที่จะเคลื่อนย้าย
      - หาวิธีที่เหมาะสมเพื่อผ่อนแรงในการยกหรือเคลื่อนย้ายผู้ป่วย
    - - ความสามารถในการช่วยเหลือตนเอง
      - ท่าที่เป็นข้อห้ามของผู้ป่วย
      - ส่วนที่อ่อนแรงหรือพิการ
      - ผู้ป่วยอ่อนเพลียมากน้อยแค่ไหน
      - ความต้องการการเคลื่อนย้ายเปลี่ยนท่าและความสุขสบายของผู้ป่วย
    - - แจ้งให้ผู้ป่วยทราบและบอกวิธีการให้ความร่วมมือถ้าทำได้
      - นำหมอนหนุนศีรษะของผู้ป่วยออก วางหมอนที่พนักหัวเตียง อุปกรณ์ที่ไม่จำเป็นเอาออกจากเตียง
      - พยาบาลยืนในท่าที่ถูกต้องมั่นคงและใช้หลักการของกลไกการเคลื่อนไหวร่างกาย
      - พยุงผู้ป่วยด้วยความนุ่มนวลและมั่นคง โดยใช้วิธีสอดมือเข้าไปในตำแหน่งของร่างกายที่จะยกเพื่อรองรับน้ำหนักร่างกายส่วนนั้น
  - - - เพื่อเตรียมความพร้อมสำหรับผู้ป่วยให้กล้ามเนื้อมีความตึงตัว แข็งแรง และข้อเคลื่อนที่ได้ตามปกติเนื่องจากการเดินต้องใช้ตะโพกและขามากที่สุดและข้อที่จะเคลื่อนไหวได้ต้องอาศัยการหดรัดตัวของกล้ามเนื้อตะโพก ต้นขา และปลายขา
    - - การช่วยเหลือผู้ป่วยหัดเดินโดยพยาบาล 1คน
        
        กรณีใช้เข็มขัดหรือผ้าคาดเอว เมื่อช่วยผู้ป่วยลงจากเตียงแล้ว พยาบาลยืนเยื้องด้านหลังผู้ป่วย ใช้มือ 2ข้างยืดเข็มขัดหรือผ้าคาดเอวเพื่อพยุงผู้ป่วยขณะผู้ป่วยเดิน วิธีนี้จะช่วยคงจุดศูนย์ถ่วงหรือใช้มือหนึ่งจับเข็มขัดบริเวณกึ่งกลางเอว อีกมือหนึ่งจับบริเวณต้นแขนของผู้ป่วยก้าวเดินช้า ๆ พร้อมกัน
        
        กรณีไม่ใช้เข็มขัด ให้ใช้มือด้านใกล้ตัวจับที่ต้นแขนของผู้ป่วย มือไกลตัวจับที่ปลายแขนของผู้ป่วย ถ้าผู้ป่วยเป็นลมให้สอดแขนเข้าใต้รักแร้รับน้ำหนักตัวผู้ป่วยและแยกเท้ากว้าง ดึงตัวผู้ป่วยขึ้นมาข้างตัวพยาบาลโดยใช้ สะโพกรับน้ำหนักตัวผู้ป่วย และค่อยๆ วางตัวผู้ป่วยลงบนพื้น
      - การช่วยเหลือผู้ป่วยหัดเดินโดยพยาบาล 2คน ให้พยาบาลยืนข้างผู้ป่วยคนละด้าน มือพยาบาลข้างใกล้ตัวผู้ป่วยสอดใต้รักแร้ผู้ป่วย อีกข้างหนึ่งจับปลายแขนหรือมือผู้ป่วยข้างเดิม ผู้ป่วยและพยาบาลทั้ง 2 คนเดินพร้อมกัน ถ้าผู้ป่วยเป็นลมพยาบาลทั้ง 2 คนเลื่อนมือข้างที่พยุงใต้รักแร้ไปข้างหน้าให้ลำแขนสอดอยู่ใต้รักแร้ น้ำหนักตัวผู้ป่วยไว้พร้อมกับใช้สะโพกยันผู้ป่วยไว้แล้วค่อย ๆ พยุงผู้ป่วยลงบนพื้น
  - - - Parallel bar = ราวคู่ขนานราวเดิน
      - Walker หรือ Pick –up frames
      - Cane
      - Crutches ( ไม้ยันรักแร้ , ไม้ค้ำยัน )
    - - ช่วยแบ่งเบาหรือรับน้ำหนักแทนขา
      - เพิ่มการพยุงตัว (Support) เพื่อให้สามารถทรงตัวได้ (Balance)
    - - การฝึกความแข็งแรง (Strength) ความทนทาน(Endurance) และการประสานสัมพันธ์ของกล้ามเนื้อ
      - การฝึกในท่าตั้งตรง (Upright) บนเตียงหรือเบาะ เช่น การฝึกการทรงตัวในท่านั่ง
      - การฝึกในราวคู่ขนาน เช่น ฝึกยืน ฝึกทรงตัว ฝึกท่าทางการเดิน เป็นต้น
    - - Four –point gaitเป็นรูปแบบการเดินที่มีความมั่นคงมากที่สุด
      - Two –point gait เป็นรูปแบบการเดินที่มีความก้าวหน้าขึ้นจาก Four –point gait
      - Three –point gait เป็นรูปแบบการเดินที่ใช้บ่อยในผู้ป่วยที่มีพยาธิสภาพของขา 1 ข้าง
      - Swing –to gaitวิธีนี้เหมาะที่สุดสำหรับผู้ป่วยที่มีการจำกัดในการใช้ขาทั้ง 2ข้าง ร่วมกับมีความไม่มั่นคง
      - Swing –through gaitเป็นรูปแบบการเดินที่ก้าวหน้ามาจาก Swing –to gait
    - - ไม้ค้ำยันรักแร้ ป็นอุปกรณ์ช่วยเดินที่ควรใช้เป็นคู่ เนื่องจากมีจุดยึดตอนบนอยู่ที่รักแร้ จึงช่วยพยุงตัวได้ดีและแบ่งรับน้ าหนักได้ถึง80% ของน้ำหนักตัว
      - Lofstrand crutchประกอบด้วยแกนอลูมิเนียม และมีด้ามมือจับ รวมทั้งห่วงคล้องรอบช่วงต้นของท่อนแขนส่วนปลาย ซึ่งจะช่วยเพิ่มความมั่นคงของท่อนแขนส่วนปลายเวลายันลงน้ำหนัก สามารถใช้เป็นคู่แทนAxillary crutches ในผู้ป่วยที่มีการทรงตัวดี
      - Platform crutchประกอบด้วยแกนอลูมิเนียม ยาวขึ้นจนถึงระดับข้อศอก และมีแผ่นรองรับท่อนแขนส่วนปลาย
      - ไม้เท้า(Cane)เป็นอุปกรณ์ช่วยเดินที่ใช้เพียงข้างเดียวเป็นส่วนใหญ่ มีทั้งชนิดขาเดียว และสามขา ให้ความมั่นคงไม่มาก และลดการลงน้ าหนักเฉพาะขาข้างใดข้างหนึ่งได้เพียง20 –25 % จึงใช้ กรณีต้องการช่วยพยุงน้ำหนักบางส่วนหรือลดความเจ็บปวด
      - ไม้เท้า3 ขา(Tripod cane) มีฐานกว้าง และมีจุดยันรับน้ำหนักที่พื้น3 จุด ทำให้มั่นคงกว่าไม้เท้าขาเดียว แต่มีข้อเสีย ถ้าผู้ป่วยไม่ยันลงน้ำหนักลงแกนกลางของไม้ ก็ทำให้เสียความมั่นคง นอกจากนี้ก็ไม่สามารถใช้เดินขึ้น–ลงบันไดได้
      - Walker จะให้Support มากที่สุดในช่วงการเดินเมื่อเทียบกับCane และCrutches จึงช่วยเพิ่มความมั่นคงขณะเดินได้มากที่สุด
- - - - ผู้ป่วยจะเคลื่อนไหวส่วนต่างๆ ของร่างกายด้วยตนเอง การออกกำลังกายชนิดนี้ให้ผลดีเพราะข้อต่างๆ ของร่างกายมีการเคลื่อนไหวและกล้ามเนื้อหดรัดตัว ทำให้กล้ามเนื้อมีความตึงตัวและแข็งแรง การไหลเวียนโลหิตดี
    - - เป็นการออกกำลังกายโดยการเคลื่อนไหวข้อต่างๆ ให้กับผู้ป่วยที่ไม่สามารถเคลื่อนไหวร่างกายด้วยตนเองได้หรือมีข้อจำกัดในการเคลื่อนไหว การออกกำลังกายชนิดนี้ให้ผลดี คือ ช่วยให้ข้อมีการเคลื่อนไหวและช่วยป้องกันการหดรั้งของกล้ามเนื้อผิดรูป
    - - วิธีนี้ให้ผลดีกว่าวิธีที่ให้ผู้อื่นทำให้ผู้ป่วย เพราะเป็นการกระตุ้นให้กล้ามเนื้อมีการทำงานร่วมด้วย
    - - เพื่อเพิ่มความตึงตัวและแข็งแรงของกล้ามเนื้อ ป้องกันกล้ามเนื้อลีบ โดยให้ผู้ปุวยเกร็งกล้ามเนื้อ เพื่อให้กล้ามเนื้อมีการหดรัดตัวชั่วระยะหนึ่ง ประมาณ 6วินาทีแล้วจึงผ่อนคลาย
    - - เป็นการใช้เครื่องมือหรืออุปกรณ์ที่ให้ผู้ปุวยออกแรงต้าน วิธีนี้ช่วยให้กล้ามเนื้อมีขนาดใหญ่ขึ้นมีความแข็งแรง และทำงานได้
  - - - การเคลื่อนไหวร่างกายใดๆ ในชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะในบ้านที่ทำงาน หรือแม้แต่สันทนาการใดๆ เช่น การออกกำลังกายการเข้าร่วมเล่นกีฬา
    - - การใช้ร่างกายอย่างปลอดภัยมีประสิทธิภาพ มีการประสานงานกันในการเคลื่อนไหวและดำรงความสมดุลระหว่างการมีกิจกรรม ซึ่งกลไกการเคลื่อนไหวร่างกายจะทำโดยตนเองหรือทำการเคลื่อนไหวด้วยวัตถุสิ่งของใดก็ได้ ทำให้เกิดผลดีต่อร่างกายทำให้ลดการเมื่อยล้าหรือการใช้พลังงานในการเคลื่อนไหวและรักษาสมดุล
    - - ส่งเสริมและสนับสนุนการทำงานของร่างกายให้เป็นไปตามปกติ
      - ปูองกันไม่ให้เกิดอันตราย หรือมีความพิการของกระดูกและกล้ามเนื้อ
      - ลดการเมื่อยล้าหรือการใช้พลังงานมากเกินไป
  - - - เกิดแรงกดทับ
      - เซลล์ตายและลุกลามกลายเป็นแผล
      - การเสียดทาน เมื่อผู้ป่วยถูกลากหรือเลื่อนตัว
    - - กระดูกผุ เปราะบาง
      - กล้ามเนื้อ่อนแรง ลีบเล็ก
      - อาการปวดหลัง
    - - หัวใจทำงานมากขึ้น
      - เกิดลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำ
      - มีการคั่งของเลือดในหลอดเลือดดำที่ขา
      - ความดันต่ำขณะเปลี่ยนท่า
    - - ปอดขยายตัวลดลง
      - มีการคั่งของเสมหะมากขึ้น
    - - มีผลต่อการรับประทานอาหาร ทำให้เบื่ออาหาร
      - มีผลต่อการขับถ่าย ทำให้ท้องผูก
    - - ถายปัสสาวะมากกว่าปกติในระยะแรกๆ
      - มีการคั่งของปัสสาวะในไตและกระเพาะปัสสาวะ
      - เกิดนิ่วในไตและกระเพาะปัสสาวะ
    - - การเผาผลาญอาหารลดลง
      - มีระดับโปรตีนในกระแสเลือดต่ำลง
      - มีความผิดปกติด้านอัตมโนทัศน์และภาพลักษณ์
- - - - ประเมินระดับความวิตกกังวล
      - เปิดโอกาสให้ผู้ปุวยระบายความรู้สึก และค้นหาสาเหตุของความวิตกกังวล
      - ร่วมกันหาทางแก้ไขสาเหตุของความวิตกกังวลร่วมกับผู้ป่วยและญาติ
      - ดูแลความสุขสบายทั่วไป
      - จัดหมวดหมู่กิจกรรมการพยาบาลเพื่อลดการรบกวนผู้ป่วยและให้ผู้ป่วยได้พัก
      - รายงานแพทย์เมื่อพบอาการผิดปกติ