Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลผู้ป่วยในระยะก่อน-หลังผ่าตัด การเคลื่อนไหวและการออกกำลังกาย -…

- - - - ประวัติโรคประจำตัว
      - ประวัติการผ่าตัด
      - ประวัติการแพ้ยาหรืออาหาร
      - การใช้ยา เสพติด การสูบบุหรี่ และดื่มสุรา
      - ประวัติของคนในครอบครัวหรือญาติที่มีปัญหาเกี่ยวกับการได้รับยาระงับความรู้สึก
      - ประวัติเกี่ยวกับโรคของระบบต่างๆของร่างกาย
    - - สัญญาณชีพ
      - การชั่งน้ำหนัก วัดส่วนสูง
      - การตรวจประเมินทางระบบหายใจ
      - การตรวจร่างกายตามระบบ โดยเน้นในส่วนที่เกี่ยวข้องกับโรคหรือบริเวณที่จะทำการผ่าตัด
    - - การยืนยันการวินิจฉัยโรค บอกความรุนแรงของโรค
  - - - ด้านร่างกาย
        
        ระบบทางเดินหายใจ
        
        ระบบทางเดินปัสสาวะ
        
        ประเมินความสมบูรณ์ของร่างกายในการได้รับสารอาหาร
        
        ภาวะสารน้ำและอีเล็คโทรลัยต์ในร่างกาย
        
        การพักผ่อนและการออกกำลังกาย
        
        ให้คำแนะนำและข้อมูลต่างๆ
      - ด้านจิตใจ
        
        ประเมินความเครียดก่อนการผ่าตัด
        
        ความวิตกกังวล
      - การให้คำแนะนำการปฎิบัติหลังผ่าตัด
        
        Early ambulation
        
        ให้ผู้ป่วย Absolute bed rest ก่อนลุกจากเตียงครมีวามพร้อมกล้ามเนื้อขา
        
        Quadriceps Stting Exercise
        
        ให้ผู้ป่วยนั่งหรือนอนเหยียดขาตรงกระดกข้อเท้าขึ้นและกดเข่างบนที่นอน และเกร็งเนื้อต้นขา ไว้ประมาณ 5 วินาที โดยนับ1-5 ช้าๆ
        
        Straight leg Raising Exercise (SLRE)
        
        ข้อสะโพกและกล้ามเนื้อต้นขายกขาขึ้นตรงๆ โดยการนอนราบยกขาข้างที่ไม่ใช้อุปกรณ์ขึ้นตรงๆในระดับ 45 องศาถึง 60 องศา เกร็งไว้ 5วินาที โดยนับ1-5 ช้าๆ
        
        Range of Mtion (ROM)
        
        ออกกำลังข้อโดยมีการเคลื่อนไหวในทุกทิศทางปกติของข้อต่างๆ
        
        Deep-breathing exercises
        
        นอนหงายศรีษะสูง วางมือทั้ง 2 ข้างบนหน้าอกส่วนล่าง กำมือหลวม ให้รู้สึกการเคลื่อนไหวของปอด กลั้นหายใจไว้ ให้ผู้ป่วยนับ1-5 ค่อยผ่อนลมหายใจ ทำซ้ำ 15 นาที
        
        Effective cough
        
        นั่งเอนไปข้างห้าเล็กน้อยให้ผู้ป่วยมือประสานกัน กดเบาๆเหนือบริเวณที่แผลผ่าตัด ลดอาการเจ็บแผลขณะที่ไอ ให้ผู้ป่วยหายใจเข่า - ออก ให้หายใจเข้าเต็มที่ อ้าปากเล็กน้อย ให้ผู้ป่วยไอ 3-4 ครั้งแล้วอ้าปาก หายใจลึก ไอแรงๆ 1-2 ครั้ง เสมหะที่มีอยู่ในปอดออกมา
        
        Abdominal breathing
        
        ให้หายใจเข้าออกโดยใช้กล้ามเนื้อหน้าท้องแทนทรวงอก เพื่อให้ทรวงอกเคลื่อไหวน้อยลงในระยะแรกหลังผ่าตัด ทำ 8-10 ครั้ง ทุก 2 ชั่วโมง
        
        Turning and ambulation
        
        ใช้มือซ้ายกั้นเตียงซ้ายแล้วพลิกมาทางขวาการลุกนั่ง ให้ผู้ช่วยเหลือไขหัวเตียง ประมาณ 45-60 องศา
        
        Extremity exercise
        
        ออกกำลังการแขนขาทีละขาโดยเฉพาะการเหยียดออกและงอเข้าของทุกข้อ ยกเว้นในราที่มีข้อจำกัดในการเคลื่อนไหวหลังผ่าตัด
        
        Pain management
        
        ผู้ป่วยได้ยาระงับความเจ็บปวดด้วยวิธีใดวิธีหนึ่ง
  - - - ควรงดอาหารผู้ป่วยก่อนผ่าตัดอย่างน้อย 8 ชั่วโมง อาหารเหลวใสให้ได้ 6 ชั่วโมงก่อนผ่าตัด
    - - แพทย์อาจจะมีการสวนอุจจาระ หรือให้รับประทานยาระบายก่อนวันผ่าตัด
    - - บริเวณศรีษะ
        
        เตรียมลงมาบริเวณแนวกระดูกไหปลาร้าทั้งหน้าและหลัง
      - บริเวณหุและปุ่มกระดูกมาสตอยด์
        
        เตรียมบริเวณกว้างเป็นวงรอบออกไปจากหูประมาณ 1-2 นิ้ว โกนขนอ่อน ที่ใบหู
      - บริเวณคอ
        
        เตรียมบริเวณจากใต้คางลงมาถึงระดับราวหัวนม และจากหัวไหล่ข้างขวาถึงข้างซ้าย
      - บริเวณทรวงอก
        
        เตรียมด้านหน้าจากคอตอนบนจนถึงสะดือจากแนวยาวของหัวนมข้างที่ไม่ได้ทำการผ่าตัดจนถึงกึ่งกลางหลังของข้างที่ทำ
      - บริเวณช่องท้อง
        
        เตรียมตั้งแต่ระดับรักแร้ลงมาถึงฝีเย็บ
      - บริเวณท้องต่ำกว่าสะดือ
        
        เตรียมบริเวณตั้งแต่ระดับราวนมลงมาถึงต้นขา รวมทั้งบริเวณฝีเย็บ
      - ไต
        
        เตรียมด้านหน้าจากบริเวรรักแร้จนถึงบริเวอวัยวะสืบพันธ์ุและต้นขาทั้ง2ขา ด้านข้างจากรักแร้ถึงตะโพก ด้านหลังกึ่งกลางลำตัวไปจนถึงกรดูกสันหลังซีกของไตข้างที่จะทำการผ่าตัด
      - บริเวณอวัยวะสืบพันธุ์และทวารหนัก
        
        เตรียมแต่ระดับสะดือ ลงมาถึงฝีเย็บ และด้านในของต้นขาและก้น
      - แขน ข้อศอก และมือ
        
        เตรียมบริเวณแขนข้างที่จะทำการผ่าตัดทั้งด้านหน้าและหลังจากไหล่ถึงปลายนิ้วมือ ตัดเล็บให้สั้นและความสะอาด
      - ตะโพกและต้นขา
        
        เตรียมบริเวณจากระดับเอวลงมาถึงระดับต่ำก่าหัวเข่าข้างที่จะทำ 6 นิ้วทั้งหน้าหลังและด้านข้าง
      - การทำ Skin graft
        
        ทำความสะอาดผิว
      - หัวเข่า
        
        เตรียมจากขาหนีบถึงข้อเข่าข้างที่จะทำการผ่าตัด
      - ปลายขา
        
        เตรียมจากเหนือหัวเข่า ประมาณ 8 นิ้ว ลงมาถึงเท้าข้างที่จะผ่าตัด ตัดเล็บให้สั้น
      - เท้า
        
        เตรียมขากใต้หัวเข่าลงไปถึงเท้าข้างที่ผ่่าตัด ตัดเล็บให้สั้น
      - ขั้นตอนการเตรียมผิว
        
        เตรียมเครื่องมือ
        
        แจ้งผู้ป่วยให้ทราบ กั้นม่าน ดูแสงสว่าง
        
        ปูผ้ายางรองกันเปื้อนบริเวณที่จะผ่าตัด
        
        บริเวรที่สกปรกมากให้เช็ดด้วยเบนซินแล้วฟอกดวนสบู่
        
        โกนผมหรือขน วางมีดประมาณ 45 องศา แต่ละครั้งจะลากยาว 6-8 นิ้ว
        
        เมื่อโกนเสร็จให้ใช้สบู่และน้ำล้างให้สะอาด
        
        เก็บผมหรือขน ใบมีดโกนที่ใช้แล้วห่อใส่กระดาษให้เรียบร้อย มีการแยกใบมีดโกน
  - - - ให้ผู้ป่วยทำความสะอาดปาก
      - ของมีค่าควรฝากญาติดูแลรักษา
      - สื่อไฟฟ้าต่างๆ
      - ไม่ให้ผู้ป่วยแต่งหน้า
    - - ให้ผู้ป่วยทำความสะอาดร่างกาย เปลี่ยนชุดสำหรับใส่ผ่าตัด
      - สังเกตภาวะทางอารมณ์ของผู้ป่วย
      - สังเกตสภาพร่างกายทั่วไป
- - - - ประเมินการรับรู้ และวิธีการเปลี่ยนแปลงความเครียด
    - - ประเมินความรู้ความเข้าใจ ร่วมมือปฏิบัติการรักษาพยาบาล
    - - การทำงานของไต
      - ลักษณะการเปลี่ยนแลงในแบบแผนการขับถ่ายปัจจุบัน
      - ประวัติการเสียเลือด สาน้ำทางปัสสาวะ การขับถ่ายที่ปกติก่อนและหลังผ่าตัด
    - - ปริมาณที่สำคัญ ประวัติการได้รับน้ำอละเกลือแร่ ตั้งแต่ก่อนและหลังผ่าตัด ปริมาณแคลอรี่ของอาหารที่ได้รับแต่ละวัน
    - - การเปลี่ยนแปลงของสัญญาณชีพ
      - ประวัติโรคหัวใจ โรคปอด เบาหวาน ความดันโลหิตที่มีก่อนผ่าตัด
  - - - การจัดท่านอน ให้นอนราบไม่หมุนหมอน ตะแคงข้างใดข้างหนึ่ง
      - สังเกตการหายใจของผู้ป่วย
      - กระตุ้นให้ผู้ป่วยหายใจเข้าออกลึกๆ
      - เปลี่ยนท่านอนหรือพลิกตะแคงบ่อยๆ
      - กระตุ้นให้ทำกิจวัตรประจำวันด้วยตัวเอง เคลื่อนไหวขณะอยู่บนเตียง
      - ดูแลให้ได้รับยาตามแผนรักษา
      - สังเกตอาการบ่งชี้ภาวะแทรกซ้อนทางเดินหายใจ
      - ถ้าผู้ป่วยมีอาการผิดปกติให้รีบรายงานแพทย์ทันที
    - - ตรวจวัดสัญญาณชีพทุ 15 นาที 4 ครั้ง ทุก 30 นาที 4 ครั้ง และทุก 1 ชั่วโมงจนกว่าจะสม่ำเสมอ
      - สังเกตลักษณะบาดแผและปริมาณสิ่งคัดหลั่งที่ออกจากร่างกาย
      - ดูแลให้ได้รบสารน้ำ เลือด หรือพลาสมาทดแทนทางหลอดเลือดดำ
      - ควรให้ผู้ป่วยนอนพักนิ่งๆในบริเวณที่มีเลือดออกมาลดการเคลื่อนไหว
      - เตรียมเครื่องมือเครืองใช้ที่จำเป็นให้พรอมในรายที่มีภาวะช็อก
      - สังเกต บันทึก และติดตามผลการตรวจคลื่นหัวใจ
      - ดูแลให้ผู้ป่วยได้รัการผักพ่อนทั้งร่างกาย และจิตใจ
    - - ประเมินความเจ็บปวดของผู้ป่วยโดยใช้ Pain scale และให้ได้รับยาแก้ปวดตามแผนรักษา
      - ดูแลจัดท่าที่เหมาะสมเพื่อลดการดึงรั้งของแผลผ่าตัด
    - - กระตุ้นให้ผู้ป่วยลุกจากเตียง
      - ดูแลให้ได้รับสารอาหารและพลังงานอย่างเพียงพอ
      - สังเกตและบันทึกอาการที่เปลี่ยนแปลงที่บ่งชี้ถึงการย่อยและดูดซึมอาหาร
    - - ดูแลความสุขบายทั่วไป
      - การดูแลสุขอนามัยส่วนที่บุคคลเกี่ยวกับความสะอาดของร่างกาย
      - ดูแลความปลอดภัยในรายที่ยังไม่ฟื้นจากยาสลบ และระดับความรู้สึก
    - - สังเกตประเมินปัจจัยเสี่ยงที่มีผลต่อการหายของแผล
      - สังเกตลักษณะแผลที่ผิดปกติ โดยเฉพาะแผลมีการติดเชื้อ
      - ทำความะอาดแผลด้วยหลักปราศจากเชื้อ
      - สอนและให้คำแนะนำเกี่ยวกับการดูแลแผล
    - - เรื่องการดูแลแผล การสังเกตอาการ อาการแสดงของการติดเชื้อ
      - การเคลื่อนไหวหรือกิจกรรมต่างๆ ที่เป็นข้อจำกัดหลังผ่าตัด
      - ส่งเสริมภาวะโภชนาการของผุ้ป่วย อาหารที่ควรรับประทานหรืออาหารที่ควรงด
      - ดูแลความสะอาดของร่างกาย
      - การมาตรวจตามที่แพทย์นัด
- - - - ความสามารถของผู้ป่วยในการช่วยเหลือตัวเอง
      - ท่าที่เหมาะสม และระยะเวลาที่ผู้ป่วยจะคงที่อยู่ในท่าที่เปลี่ยนใหม่
      - ความยากลำบากและไม่สุขสบายในขณะที่เปลี่ยนท่า
      - ปัญหาอื่นๆ ที่พบในผู้ป่วย
    - - การเตรียมผู้ป่วย แจ้งให้ผู้ป่วยทราบ ใหสัญญาณขณะเคลื่อนตัวผู้ป่วย
      - การเตรียมตัวพยาบาล ควรยืนในท่าที่ถูกต้อง พยุงผู้ป่วยด้วยความนุ่มนวล
      - การจัดท่าผู้ป่วย
        
        Dorsal or Supine position ท่านอนหงาย
        
        Lateral or Slide-lying position ท่านอนตะแคง
        
        prone position ท่านอนคว่ำ
        
        Semiprone position ท่านอนตะแคงกค่งคว่ำ
        
        Fowler's position ท่านั่งบนเตียง
        
        Dorsal recumbent position ท่านอนหงายชันเข่า
        
        Lithotomy position ท่านอนหงายพาดเท้าบนขาหยั่ง
        
        Knee-chest position ท่านอนคว่ำคุกเข่า
        
        Trendelenburg position ท่านอนศีรษะต่ำกว่าปลายเท้าสูง
  - - - ควรจัดท่าผู้ป่วยให้นอนหงายราบท่าที่สบาย
      - หันหน้าเข้าหาผู้ป่วยและไปทิศทางที่เคลื่อนย้าย
      - ควรยืนในท่าที่ถูกต้อง
      - ยืนแยกเท้าทั้ง 2 ข้างห่างกันพอสมควร เฉียงปลายเท้าไปตามทิทางที่ต้องการเคลื่อนย้าย
      - หลังตรง ป้องกันการปวดหลัง
      - ย่อเข่าและสะโพก
      - หาวิธีที่เหมาะสมเพื่อผ่อนแรงในารยกหรือเคลื่อนย้ายผู้ป่วย
      - ผู้ป่วยควรอยู่ใกล้พยาบาลมากที่สุด
      - ใช้ผ้าขวางเตียงช่วยในการเคลื่อนย้ายผู้ป่วย
      - ให้สัญญาณเพื่อความพร้อมเพียง
      - ผู้ป่วยที่ช่วยเหลือตนเองไม่ได้ ควรหาผู้ช่วยเหลือตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป
    - - ความสามารถในการช่วยเหลือตัวเอง
      - ท่าที่เป็นข้อห้ามผู้ป่วย
      - ส่วนที่อ่อนแรงหรือพิการ
      - ส่วนที่จำเป็นต้องให้อยู่นิ่งๆ
      - ผู้ป่วยอ่อนเพลียมากน้อยแค่ไหน
      - ความต้องการการเคลื่อนย้ายเปลี่ยนท่า ความสุขสบาย
    - - แจ้งให้ผู้ป่วยทราบและบอกวิธีการให้ความร่วมมือ
      - นำหมอนหนุนศีรษะของผุ้ป่วยออก วางหมอนที่พนักพิง อุปกรณ์ที่ไม่จำเป็นออก
      - พยาบาลยืนในท่าที่ถูกต้อง มั่นคง ใช้หลักการของกลไกการเคลื่อนย้ายร่างกาย
      - พยุงผุ้ป่วยด้วยความนุ่มนวล มั่นคง ใช้มือสอดเข้าไปตำแหน่งของร่างกายที่จะยก
  - - - ให้ผู้ป่วยงอและเหยียดข้อตะโพก
      - หมุนข้อตะโพก เหยียดขาทั้ง2ข้าง หมุนเข้าหาตัว
      - กางแหละหุบข้อตะโพก เหยียดข้อเข่าให้ข้อเท้างอหาปลายขา
      - เหยียดข้อเข่า เหยียดขาไปพ้อมกับกดเข้าลงกับที่นอน
      - งอข้อเท้า หมุนข้อเท้าเข้าหาตัวและออกจากตัว
      - เกร็งกล้ามเนื้อหน้าื้อง ตะโพก ต้นขา
    - - การช่วยเหลือผู้ป่วยหัดเดินโดยพยาบาล 1 คน
        
        กรณีใช้เข็มขัดหรือผ้าคาดเอว
        
        กรณีไม่ใช้เข็มขัด
      - การช่วยเหลือผู้ป่วยหัดเดินโดยพยาบาล 2 คน
        
        มือพยาบาลสอดใต้รักแร้ผู้ป่วย อีกข้างหนึ่งจับปลายแขนหรือมือผู้ป่วยข้างเดิมผู้ป่วยและพยาบาลจะเดินไปพร้อมกัน
    - - ชนิดของอุปกรณ์ช่วยเดิน
        
        Parallel bar
        
        Walker หรือ Pick-up frames
        
        Cane
        
        Crutches
      - ประโยชน์ของอุปกรณ์ช่วยเดิน
        
        ช่วยแบ่งเบาหรือรับน้ำหนักแทนขา 1 หรือ 2 ข้างห้ามในการับน้ำหนักเต็มทั้งขาข้าง
        
        ช่วยแบ่งเบาหรือรับน้ำหนักแทนขา 1 หรือ 2 ข้าง เมือห้ามมีการอ่อนแรงจนขาไม่สามารถรับน้ำหนักได้
        
        เพิ่มการพยุงตัว เพื่อให้สามารถทรงตัว
      - การเตรียมผู้ป่วยก่อนการฝึกใช้อุปกรณ์ช่วยเดิน
        
        การฝึกความแข็งแรง ความทนทาน และการประสานสัมพันธ์ของกล้ามเนื้อ
        
        การฝึกในท่าตั้งตรง บนเตียงหรือเบาะ
        
        การฝึกในราวคู่ขนาน
      - การลงน้ำหนักที่ขาเวลาเดิน
        
        Non weight bearing
        
        Toe touch weight bearing
        
        Partial weight bearing
        
        Full weight bearing
        
        Weight bearing as tolerated
      - รูปแบบการเดิน Gait pattern
        
        Four-point
        
        Two-point
        
        Three-point
        
        Swing-to gait
        
        Swing-through gait
      - วิธีการฝึกผู้ป่วยใช้อุปกรณ์ช่วยเดิน
        
        ไม้คันยันรักแร้
        
        Lofstrand crutch
        
        Platfom crutch
        
        ไม้เท้า
        
        ไม้เท้า 3 ขา
- - - - การยกแขนขา ขณะนอน
      - ให้ผู้ป่วยลุกเดินข้างเตียง
    - - พยาบหรือญาติช่วยผู้ป่วยยกแขนขา
    - - การพยุงหรือช่วยเหลือผู้ป่วยในการลุก-นั่งข้างเตียง เดินข้างเตียง
    - - การกระตุ้นให้ออกกำลังกายโดยการเกร็งกล้ามเนื้อหน้าขา
    - - การใช้อุปกรณ์เครื่องมือให้ผู้ป่วยออกแรงต้าน
  - - - เกิดแรงกดทับ
      - เซลล์ตายและลุกลามกลายเป็นแผล
      - การเสียดทาน
      - แรงดึงรั้งเกิดจากแรงกดทับ
    - - กระดูกผุ เปราะบาง
      - การประสานงานของกล้ามเนื้อแขนขาลดลง
      - กล้ามเนื้ออ่อนแรง ลีบเล็ก
      - อาการปวดหลัง
    - - หัวใจทำงานมากขึ้น
      - มีการคั่งของเลือดในหลอดเลือดดำที่ขา
      - เกิดลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำ
      - ความดันต่ำขณะเปลี่ยนท่า
    - - ปอดขยายตัวลดลง
      - มีการคั่งของเสมหะมากขึ้น
    - - มีผลต่อการรับประทานอาหาร ทำให้เบื่ออาหาร
      - มีผลต่อระบบขับถ่าย
    - - การถ่ายปัสสาวะมากกว่าปกติ
      - มีการคั่งของปัสสาวะในไตและกระเพาะปัสสาวะ
      - เกิดนิ่วในไตและกระเพาะปัสสาวะ
    - - การเผาผลาญลดลง
      - มีระดับโปรตีนในหลอดต่ำ
      - มีความผิดปกติด้านอัตมโนทัศน์แลัภาพลักษณ์