Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลผู้ป่วยในระยะก่อน-หลังผ่าตัดการเคลื่อนไหวและการออกกำาลังกาย -…

- - - - การขับถ่ายถ้าเป็นการผ่าตัดเล็กหรือการผ่าตัดที่ไม่เกี่ยวข้องกับอวัยวะในช่องท้องแพทย์อาจให้สวนอุจจาระหรือไม่ก็ได้
      - การเตรียมผิวหนังก่อนผ่าตัด ต้องมีการเตรียมความสะอาดผิวหนังบริเวณที่จะผ่าตัด
      - อาหารและน้ำดื่มควรงดอาหารผู้ปุวยก่อนผ่าตัดอย่างน้อย8 ชั่วโมง
    - - ในคืนก่อนวันผ่าตัด
        
        ให้ผู้ปุวยทำความสะอาดปากฟันถ้ามีฟันปลอมให้ถอดฟันปลอมออก
        
        ไม่ให้ผู้ปุวยแต่งหน้าทาปากทาเล็บเพราะบริเวณเหล่านี้จะเป็นที่สังเกตอาการเขียวคล้ำ
      - ในเช้าวันที่จะผ่าตัด
        
        ให้ผู้ปุวยท าความสะอาดร่างกายเปลี่ยนชุดส าหรับใส่เพื่อผ่าตัดและหวีผมเก็บผมให้เรียบร้อย
        
        สังเกตสภาพร่างกายทั่วไปวัดและบันทึกสัญญาณชีพ อาการของผู้ปุวยลงในใบแบบฟอร์มผ่าตัด
    - - ด้านร่างกาย
      - ด้านจิตใจ
      - การให้คำแนะนำการปฏิบัติหลังผ่าตัด
        
        Straight Leg Raising Exercise (SLRE)เป็นการออกกำลังขา ข้อสะโพก และกล้ามเนื้อต้นขา
        
        Range of Motion (ROM)เป็นการออกกำลังข้อ
        
        Quadriceps Setting Exercise (QSE) เป็นการออกกำลังกายกล้ามเนื้อต้นขา
        
        Deep-breathing exercises
        
        Early ambulation
        
        Effective cough
        
        Abdominal breathing
        
        Turning and ambulation
        
        Extremity exercise
        
        Pain managemenc
    - - ให้ผู้ปุวยหรือญาติที่มีสิทธิทางกฎหมายเซ็นใบยินยอมผ่าตัด
      - เจาะเลือดเพื่อส่งตรวจCBC และ Blood group ทันทีให้สารน้ าทางหลอดเลือดดำใส่สายยางทางจมูกเข้าไปในกระเพาะอาหารตามแผนการรักษา
      - สังเกตสภาพร่างกายทั่วไปอาการและสัญญาณชีพถ้าผิดปกติให้รีบรายงานแพทย์ทราบ
  - - - การตรวจประเมินทางระบบหายใจ
      - การชั่งน้ าหนัก วัดส่วนสูง
      - การตรวจร่างกายตามระบบ โดยเน้นในส่วนที่เกี่ยวข้องกับโรคหรือบริเวณที่จะทำการผ่าตัด
      - สัญญาณชีพ
    - - ประวัติการผ่าตัด
      - ประวัติการแพ้ยาหรืออาหาร
      - ประวัติโรคประจำตัว
      - การใช้ยา สารเสพติด การสูบบุหรี่ และดื่มสุรา
      - ประวัติเกี่ยวกับโรคของระบบต่างๆ ของร่างกาย
      - ประวัติของคนในครอบครัวหรือญาติที่มีปัญหาเกี่ยวกับการได้รับยาระงับความรู้สึก
- - - - ลักษณะการเปลี่ยนแปลงในแบบแผนการขับถ่ายปัจจุบัน เช่น ปัสสาวะออกน้อยหรือไม่ออกหลังผ่าตัด
      - การทำงานของไต เช่น การประเมินภาวะไม่สมดุลสารน้ำและเกลือแร่ จากการเสียหน้าที่ของไต การมีของเสียคั่ง
      - ประวัติการเสียเลือด สารน้ าทางปัสสาวะ การขับถ่ายที่ปกติก่อนและหลังผ่าตัด
    - - ประวัติโรคหัวใจ โรคปอด เบาหวาน ความดันโลหิตสูงที่มีก่อนผ่าตัด
      - การเปลี่ยนแปลงสัญญาณชีพ
  - - - ในรายที่ไม่มีปัญหาในการรับประทานอาหาร เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ท้องอืด ควรดูแลให้รับประทานอาหารทางปาก ส่วนในรายที่ผาตัดในช่องท้องท าให้ล าไส้หยุดท างานชั่วคราวแพทย์จะพิจารณาให้รับประทานอาหารทางปากเมื่อล าไส้มีการเคลื่อนไหว
      - สังเกตและบันทึกอาการเปลี่ยนแปลงที่บ่งชี้ถึงการย่อยและดูดซึมอาหารผิดปกติ เพื่อปรับเปลี่ยนชนิดและวิธีการให้อาหาร ความถี่ ปริมาณ และความเข้มข้นของสูตรอาหารตามความเหมาะสม
      - กระตุ้นให้ผู้ปุวยลุกออกจากเตียง หรือจัดท่านอนศีรษะสูงเพื่อลดอาการแน่นท้อง ท้องอืด
    - - ดูแลความสุขสบายทั่วไป
      - การดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคลเกี่ยวกับความสะอาดของร่างกายทั่วไป โดยเฉพาะช่องปาก อวัยวะสืบพันธุ์ และระบบขับถ่าย
      - ดูแลความปลอดภัยในรายที่ยังไม่ฟื้นจากยาสลบ หรือระดับความรู้สึกตัวเปลี่ยนแปลง ควรยกราวกั้นเตียงผู้ปุวยขึ้นก่อนออกจากเตียงผู้ปุวย
    - - สังเกตลักษณะแผลที่ผิดปกติ โดยเฉพาะแผลมีการติดเชื้อ
      - สอนและให้คำแนะนำเกี่ยวกับการดูแลแผล และวิธีการส่งเสริมการหายของแผล
      - สังเกตและประเมินปัจจัยเสี่ยงที่มีผลต่อการหายของแผล
      - ทำความสะอาดแผลด้วยหลักปราศจากเชื้อ เพื่อปูองกันการติดเชื้อของแผลซึ่งจะทำให้แผลหายช้า
    - - ดูแลให้ได้รับสารน้ำ เลือด หรือพลาสมาทดแทนทางหลอดเลือดดำ ตามแผนการรักษา และติดตามอาการของผู้ปุวยอย่างต่อเนื่อง
      - ควรให้ผู้ปุวยนอนพักนิ่งๆ ในบริเวณที่มีเลือดออกมากๆ เพื่อลดการเคลื่อนไหวซึ่งจะมีผลทำให้เลือดออกมากขึ้น
      - สังเกตลักษณะบาดแผลและปริมาณสิ่งคัดหลั่งต่างๆ รวมถึงประเมินการสูญเสียสารน้ำที่เกิดขึ้นหากพบความผิดปกติให้รายงานแพทย์
      - เตรียมเครื่องมือเครื่องใช้ที่จำ เป็นให้พร้อมในรายที่มีภาวะช็อก เช่น อุปกรณ์ดูดเสมหะ
      - ตรวจวัดสัญญาณชีพทึก 15นาที 4ครั้ง ทุก 30นาที 4 ครั้ง และทุก 1ชั่วโมงจนสัญญาณชีพสม่ าเสมอ
      - สังเกต บันทึก และติดตามผลการตรวจคลื่นหัวใจโดยเฉพาะในรายที่มีการเต้นหัวใจผิดปกติ กล้ามเนื้อหัวใจตายหลังผ่าตัด
      - ดูแลให้ผู้ปุวยได้รับการพักผ่อนทั้งร่างกาย และจิตใจ จัดสิ่งแวดล้อมให้เงียบสงบ
    - - การดูแลความสะอาดของร่างกาย
      - การมาตรวจตามแพทย์นัด
      - การเคลื่อนไหวหรือกิจกรรมต่างๆ ที่เป็นข้อจำกัดหลังผ่าตัด
      - การส่งเสริมภาวะโภชนาการของผู้ปุวย อาหารที่ควรรับประทานหรือควรงด การรับประทานยา การสังเกตอาการข้างเคียงของยาที่ได้รับ
      - เรื่องการดูแลแผล การสังเกตอาการและอาการแสดงของการติดเชื้อ
    - - สังเกตการหายใจของผู้ปุวย
      - กระตุ้นให้ผู้ปุวยหายใจเข้าออกลึกๆ และไออย่างมีประสิทธิภาพ
      - การจัดท่านอน ให้นอนราบไม่หนุนหมอน ตะแคงหน้าไปด้านใดด้านหนึ่งปูองกันลิ้นตก และการส าลักอาเจียน
      - ปลี่ยนท่านอนหรือพลิกตะแคงตัวบ่อยๆ ในรายที่ไม่รู้สึกตัวควรพลิกตะแคงให้ทุก 1-2 ชั่วโมง และในรายที่รู้สึกตัวดีควรจัดให้นอนในท่าศีรษะสูง
      - กระตุ้นให้ทำกิจวัตรประจำวันด้วยตนเอง
      - สังเกตอาการบ่งชี้ภาวะแทรกซ้อนทางเดินหายใจ อาการผิดปกติที่เกิดขึ้น สัญญาณชีพ รวมถึงค่าออกซิเจนในเลือด
      - ถ้าผู้ปุวยมีอาการผิดปกติให้รีบรายงานแพทย์และให้ออกซิเจนตามแผนการรักษา
- - - - ปอดขยายตัวลดลง เนื่องจากการนอนหงายท าให้แรงกดด้านหน้า ด้านล่างจากน้ าหนักของทรวงอกที่กดลงบนที่นอนและอวัยวะในช่องท้อง
      - มีการคั่งของเสมหะมากขึ้น เนื่องจากการพัดโบกของ Cilia เพื่อพัดเสมหะจากทางเดินอากาศส่วนล่างสู่ส่วนบนลดลง
    - - มีผลต่อการขับถ่าย ทำให้ท้องผูกเนื่องจากการบีบตัวของล าไส้ลดลงจากการหลั่งAdrenaline ลดลง
      - มีผลต่อการรับประทานอาหาร ทำให้เบื่ออาหาร อ่อนเพลีย กังวลใจจากการนอนเฉยๆ และโรคที่ เป็นอยู่
    - - มีการคั่งของเลือดในหลอดเลือดดำที่ข
      - เกิดลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำ
      - หัวใจทำงานมากขึ้น
      - ความดันต่ำขณะเปลี่ยนท่า
    - - มีการคั่งของปัสสาวะในไตและกระเพาะปัสสาวะ
      - การถ่ายปัสสาวะมากกว่าปกติในระยะแรกๆ เนื่องจากการนอนนาน ๆ ทำให้เลือดไหลกลับสู่ หัวใจมากขึ้น Cardiac output เพิ่มขึ้น
      - เกิดนิ่วในไตและกระเพาะปัสสาวะ
    - - การประสานงานของกล้ามเนื้อแขนขาลดลงหรือไม่สัมพันธ์กัน
      - กล้ามเนื้ออ่อนแรง ลีบเล็ก การที่ใยกล้ามเนื้อไม่มีการหดหรือหดตัว
      - กระดูกผุ เปราะบาง พบบ่อยที่กระดูกขา ตัวกระดูกสันหลัง และกระดูกเท้า
      - อาการปวดหลัง เกิดการท่านอนที่ไม่ถูกต้อง
    - - มีระดับโปรตีนในกระแสเลือดลดต่ำลง
      - มีความผิดปกติด้านอัตมโนทัศน์และภาพลักษณ์
      - การเผาผลาญอาหารลดลง
    - - เซลล์ตายและลุกลามกลายเป็นแผล
      - แรงดึงรั้งเกิดจากแรงกดทับและการเสียดทานที่เกิดขึ้นพร้อมกัน
      - เกิดแรงกดทับ ระหว่างปุุมกระดูกกับที่นอนที่รองรับในการนอนในท่าต่าง ๆ ทำให้เซลล์ขาดออกซิเจน
- - - - ความมั่นคงในการคงท่าของผู้ป่วย
      - ส่วนที่จ าเป็นต้องให้อยู่นิ่งๆ
      - ส่วนที่อ่อนแรงหรือพิการ
      - ผู้ปุวยอ่อนเพลียมากน้อยแค่ไหน
      - ท่าที่เป็นข้อห้ามของผู้ปุวย
      - ความต้องการการเคลื่อนย้ายเปลี่ยนท่าและความสุขสบายของผู้ป่วย
      - ความสามารถในการช่วยเหลือตนเอง
    - - พยาบาลยืนในท่าที่ถูกต้องมั่นคงและใช้หลักการของกลไกการเคลื่อนไหวร่างกาย
      - พยุงผู้ปุวยด้วยความนุ่มนวลและมั่นคง โดยใช้วิธีสอดมือเข้าไปในตำแหน่งของร่างกายที่จะยกเพื่อรองรับน้ำหนักร่างกายส่วนนั้น
      - น าหมอนหนุนศีรษะของผู้ปุวยออก วางหมอนที่พนักหัวเตียง อุปกรณ์ที่ไม่จำเป็นเอาออกจากเตียง
      - แจ้งให้ผู้ปุวยทราบและบอกวิธีการให้ความร่วมมือถ้าทำได้
    - - หลังตรง ปูองกันการปวดหลัง
      - ย่อเข่าและสะโพก
      - ยืนแยกเท้าทั้งข้างห่างกันพอสมควร และเฉียงปลายเท้าไปตามทิศทางที่ต้องการเคลื่อนย้าย
      - หาวิธีที่เหมาะสมเพื่อผ่อนแรงในการยกหรือเคลื่อนย้ายผู้ปุ่วย
      - ควรยืนในท่าที่ถูกต้องและมั่นคง
      - ผู้ปุวยควรอยู่ใกล้พยาบาลมากที่สุด
      - หันหน้าเข้าหาผู้ปุวยและไปในทิศทางที่จะเคลื่อนย้าย
      - ยกตัวผู้ปุวยให้พ้นจากที่นอนเล็กน้อยเพื่อลดแรงเสียดทาน
      - ควรจัดท่าผู้ปุวยให้นอนหงายราบอยู่ในท่าที่สบาย
      - ใช้ผ้าขวางเตียงช่วยในการเคลื่อนย้ายผู้ปุวยแทนการเลื่อนผู้ป่วย
      - ห้สัญญาณเพื่อความพร้อมเพรียง
      - ผู้ปุวยที่ช่วยเหลือตนเองไม่ได้ ควรหาผู้ช่วยเหลือตั้งแต่ 2คนขึ้นไปและให้สัญญาณขณะยก หรือใช้อุปกรณ์ที่ช่วยผ่อนแรงมาใช้เมื่อจำเป็น
  - - - การเตรียมตัวพยาบาลพยาบาลควรยืนในท่าที่ถูกต้องพยุงผู้ปุวยด้วยความนุ่มนวลและมั่นคง ขณะยกตัวหรือเลื่อนตัวผู้ปุวยให้ใช้วิธีสอดมือเข้าใต้ตำแหน่งร่างกายส่วนที่จะยก เพื่อรองรับน้ าหนักร่างกายส่วนนั้น
      - การจัดท่าผู้ปุวย มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ผู้ปุวยเกิดความสุขสบายขณะนอนพักบนเตียงหรือเตรียมท าหัตถการ และปูองกันภาวะแทรกซ้อนที่เกิดจากท่านอนที่ไม่ถูกต้อง
      - การเตรียมผู้ปุวยให้เอาหมอนหนุนศีรษะของผู้ปุวยออก วางหมอนไว้ที่พนักหัวเตียงปรับระดับเตียงให้อยู่ในแนวราบพร้อมทั้งดูแลความปลอดภัยของผู้ปุวย
    - - ท่าที่เหมาะสมและระยะเวลาที่ผู้ปุวยจะคงอยู่ในท่าที่เปลี่ยนให้ใหม่
      - ความยากลำบากและไม่สุขสบายในขณะเปลี่ยนท่าหรือเมื่ออยู่ในท่าที่จัดให้
      - ความสามารถของผู้ปุวยในการช่วยเหลือตนเอง
      - ปัญหาอื่นๆ ที่พบในผู้ปุวย เช่น ความผิดปกติเกี่ยวกับผิวหนัง กระดูก
  - - - ช่วยแบ่งเบาหรือรับน้ าหนักแทนขา 1 หรือ 2ข้าง เมื่อมีข้อห้ามหรือมีการอ่อนแรงจนขาไม่สามารถรับน้ าหนักได้ (Non –weight bearing)
      - เพิ่มการพยุงตัว (Support) เพื่อให้สามารถทรงตัวได้ (Balance)
      - ช่วยแบ่งเบาหรือรับน้ าหนักแทนขา 1 หรือ 2ข้าง เมื่อมีข้อห้ามในการรับน้ าหนักเต็มทั้งขา (Partial weight bearing) ข้างนั้น
    - - การฝึกในท่าตั้งตรง (Upright) บนเตียงหรือเบาะ เช่น การฝึกการทรงตัวในท่านั่ง
      - การฝึกในราวคู่ขนาน เช่น ฝึกยืน ฝึกทรงตัว ฝึกท่าทางการเดิน
      - การฝึกความแข็งแรง (Strength) ความทนทาน(Endurance) และการประสานสัมพันธ์ของกล้ามเนื้อ(Co –ordination) ที่ใช้ในการเดินด้วยอุปกรณ์ช่วยเดิน
    - - Walker หรือ Pick –up frames มีหลายชนิดเช่นStandard walker หมาะส าหรับผู้ปุวยที่มีอายุมากและการทรงตัวไม่ดีนัก
      - Cane มีหลายชนิด เช่น Walk cane มักใช้กับผู้สูงอายุ หรือในผู้ปุวยอัมพาตครึ่งซีก
      - Parallel bar = ราวคู่ขนานราวเดินเป็นเครื่องช่วยเดินที่ให้ความมั่นคงที่สุด
      - Crutches ( ไม้ยันรักแร้ , ไม้ค้ ายัน ) มีหลายชนิด เช่น Auxiliary crutches ใช้ได้กับผู้ปุวยที่ค่อนข้างแข็งแรง หรือมีการทรงตัวดี
    - - Fullweight bearing (FWB) หมายถึง เดินโดยขาข้างที่เจ็บลงน้ำหนักได้เต็มที่ ระดับการลงน้ าหนัก 100%
      - Weight bearing as tolerated (WB AS Tol.) หมายถึง เดินโดยขาข้างที่เจ็บลงน้ำหนักเท่าที่ทนไหวเท่าที่ทนได้
      - Partial weight bearing (PWB) หมายถึง เดินโดยลงน้ำหนักข้างที่เจ็บได้บางส่วน ระดับการลงน้ าหนัก 20-50%
      - Toe touch weight bearing (TTWB) หมายถึง เดินโดยเอาปลายเท้าข้างที่เจ็บแตะพื้นUp to ระดับการลงน้ าหนัก 20%
      - Non weight bearing (NWB) หมายถึง ไม่ลงน้ำหนักของขาข้างที่เจ็บ ระดับการลงน้ าหนัก 0%
    - - Three –point gait
      - Swing –to gait
      - Two –point gait
      - Swing –through
      - Four –point gait
    - - ไม้เท้า
      - Platform crutchประกอบด้วยแกนอลูมิเนียม ยาวขึ้นจนถึงระดับข้อศอก และมีแผ่นรองรับท่อนแขนส่วนปลาย
      - ไม้ค้ำยันรักแร้
      - Lofstrand crutchประกอบด้วยแกนอลูมิเนียม และมีด้ามมือจับ รวมทั้งห่วงคล้องรอบช่วงต้นของท่อนแขนส่วนปลาย
      - ไม้เท้า3 ขา