Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่5 การพยาบาลผู้ป่วยในระยะก่อน-หลังผ่าตัด การเคลื่อนไหวและการออกกำลัง…

- - - - ส่งผู้ป่วยไปห้องผ่าตัด ให้ผู้ป่วยนอนบนรถนอนและห่มผ้าให้ผู้ป่วยให้เรียบร้อย
      - (NPO) งดอาหารและน้ำดื่มอย่างน้อย 3 ชั่วโมง
        
        แค่จิบน้ำก็ต้องบอกแพทย์ เพราะเมื่อทำการผ่าตัดอาจเกิดการสำลักเข้าไปทางเดินหายใจ แล้วไปที่ปอดจะทำให้ปอดติดเชื้อได้
      - การเตรียมผิวหนังก่อนผ่าตัด
        
        ไต
        
        บริเวณอวัยวะสืบพันธุ์และทวารหนัก
        
        บริเวณท้องต่ำกว่าสะดือ
        
        แขน ข้อศอก และมือ
        
        บริเวณช่องท้อง
        
        สะโพกและต้นขา
        
        บริเวณทรวงอก
        
        ทำ skin graft
        
        บริเวณคอ
        
        หัวเข่า
        
        บริเวณหูและกระดูกมาสตอยด์
        
        ปลายขา
        
        บริเวณศีรษะ
        
        เท้า
        
        โกนขนหรือผมบริเวณที่จะผ่าตัดแต่ต้องบอกผู้ป่วยให้ทราบก่อน
      - การขับถ่าย
        
        ให้ถ่ายปัสสาวะก่อนผ่าตัด
      - บันทึกแผ่นรายงานให้ครบ
      - ดูแลครอบครัวผู้ป่วย
      - เตรียมเครื่องมือเครื่องใช้ต่างๆที่พิเศษ
      - เตรียมตัวรับมือกับผู้ป่วยฉุกเฉินทตรวจร่างกายให้ก่อนเข้ารับการผ่าตัด
      - ให้ยาแก่ผู้ป่วยก่อนผ่าตัดประมาณ45-90 นาที
    - - ด้านจิตใจ
        
        เยี่ยมผู้ป่วยก่อนผ่าตัด
        
        ประเมินความวิตกกังวลก่อนนผ่าตัด
      - การให้คำแนะนำการปฎิบัติหลังผ่าตัด
        
        Effective cough ไออย่างมีประสิทธิภาพ
        
        Abdominal breathing หายใจโดยกล้ามเนื้อหน้าท้อง
        
        Deep-breathing exercises ฝึกให้ผู้ป่วยหายใจลึก
        
        Turning and ambulation
        
        ROM ออกกำลังกายข้อโดยมีการเคลื่อนไหวในทิศทางปกติของข้อต่างๆ
        
        Extremity exerciise
        
        SLRE ออกกำลังขา ข้อสะโพก และกล้ามเนื้อต้นขา
        
        Pain management
        
        QSE ออกกำลังกายกล้ามเนื้อต้นขา
        
        Early ambulation สามารถลุกออกจากเตียงได้โดยเร็วหลังผ่าตัด
      - ด้านร่างกาย
        
        ได้รับอาหารที่พอเหมาะ
        
        สารน้ำและอิเล็คโทรลัต์ในร่างกาย
        
        รบบทางเดินปัสสาวะ
        
        การพักผ่อนและออกกำลังกาย
        
        ระบบทางเดินหายใจ
        
        แนะนำข้อมูลต่างๆ
        
        ระบบหัวใจและหลอดเลือด
  - - - การชั่งน้ำหนัก วัดส่วนสูง
      - ตรวจประเมินระบบทางเดินหายใจ
      - สัญญาณชีพ
      - ตรวจร่างกายตามระบบ
    - - Blood sugar
        
        โรคเบาหวาน
      - Liver function tests
        
        โรคตับ
      - BUN/Creatinine
        
        ตรวจโรคไตวาย
      - Coagulogram
        
        ตรวจดุการแข็งตัวของเลือด
      - Electrolytes
        
        ดูความสมดุล
        
        โรคไต โรคเบาหวาน ภาวะพร่องน้ำ ได้รับยาขับปัสสาวะ
        
        ต้องตรวจทุกคน
      - Chest X-ray
        
        โรคหัวใจ โรคปอด โรคมะเร็ง สูบบุหรี่ ไอเรื้อรัง ประวัติสัมผัสผู้ป่วยวัณโรค
      - Urinalysis
        
        ตรวจทางเดินปัสสาวะ
      - ECG
        
        อายุเกิน 35 ปี ต้องทำ
        
        คลื่นไฟฟ้าหัวใจ
        
        โรคหัวใจ โรคปอด โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน
      - Complete blood count(CBC)
        
        ต้องตรวจทุกแลป
        
        ตรวจทุกคน
        
        ตรวจความสมบูรณ์ของโรค
    - - ประวัติการแพ้ยาหรืออาหาร
      - การใช้ยา สารเสพติด การสูบบุหรี่ และดื่มสุรา
      - ประวัติการผ่าตัด
      - ประวัติคนในครอบครัวเคยได้รับยาระงับความรู้สึก
      - ประวัติโรคประจำตัว
      - ประวัติโรคของระบบต่างๆในร่างกาย
- - - - การเปลี่ยนแปลงการขับถ่ายปัจจุบัน
      - การทำงานของไต
      - ประวัติการเสียเลือด (EDL)
    - - การเปลี่ยนแปลงสัญญานชีพ
      - ประวัติโรคหัวใจ โรคปอด
  - - - ดูแลให้ได้รับสารอาหารและพลังงานอย่างเพียงพอ
      - สังเกตและบันทึกการเปลี่ยนแปลง
      - กระตุ้นให้ผู้ป่วยลุกจากเตียง
    - - เปลี่ยนท่านอน แต่ในผู้ป่วยที่โดนยาสลบให้นอนในท่าศีรษะสูงและควรส่งเสริมให้ลุกและเดินได้โดยเร็ว
      - กระตุ้นให้ทำกิจวัตรประจำวันด้วยตัวเอง
      - กระตุ้นให้ผู้ป่วยหายใจลึกๆและไออย่างมีประสิทธิภาพ
      - ดูแลให้ได้รับยาตามแผนการรักษา
      - สังเกตการหายใจของผู้ป่วย
      - สังเกตอาการบ่งชี้ภาวะแทรกซ้อน
      - การจัดท่านอน แต่รายที่ได้รับยาชาเข้าทางไขสันหลังให้นอนราบอย่างน้อย6-12ชั่วโมง
      - ถ้าผู้ป่วยมีอาการผิดปกติให้รีบรายงานแพทย์
    - - สังเกตบาดแผลและสารคัดหลั่งและประเมินผล
      - ดูแลตามแผนการรักษา
      - ตรวจสัญญานชีพ 15 นาที 4 ครั้ง ทุก30นาที 2 ครั้ง และทุก1 ชั่วโมงจนปกติ
      - ดูแลกายยและจิตใจผู้ป่วย
- - - - ความมั่นคงในการทรงตัว
      - ส่วนที่ต้องให้อยู่นิ่งๆ
      - ความสบายในการช่วยเหลือตนเอง
      - ผู้ป่วยอ่อนเพลียมากแค่ไหน
    - - นำหมอนและอุปกรณ์ไม่จำเป็นออก
      - พยาบาลอยู่ในท่าที่ถูกต้องมั่นคงและพยุงอย่างนุ่มนวล
      - แจ้งให้ผู้ป่วยทราบ
    - - ผู้ป่วยควรอยู่ใกล้พยาบาล
      - ใช้ผ้าขวางเตียงเพื่อช่วยเคลื่อนย้าย
      - จัดท่าที่ผ่อนคลายในการย้านตัว
      - ให้สัญญานพร้อมเพรียงในการเคลื่อนย้าย
      - หันหน้าผู้ป่วยทิสทางที่จะย้าย
      - จัดให้นอนราบแบบสบาย
  - - - เหยียดข้อเข่า
      - งอข้อเท้า
      - กางและหุบข้อตะโพก
      - งอและเหยียดนิ้วข้อ
      - หมุนข้อตะโพก เหยียดขาทั้งสองข้าง
      - เกร็งกล้ามเนื้อหน้าท้อง ตะโพก ต้นขา
      - ให้ผู้ป่วยงอและเหยียดข้อตะโพก
    - - การช่วยเหลือผู้ป่วยหัดเดินนโดยพยาบาล 1 คน
        
        กรณีใช้เข็มขัดหรือผ้าคาดเอว เมื่อผู้ป่วยลงจากเตียง พยาบาลเยื้องด้านหลังและใช้มือทั้ง2ข้างยืดเข็มขัดเพื่อพยุงผู้ป่วย
        
        กรณีไม่ใช้เข็มขัด ถ้าผู้ป่วยเป็นลมให้สอดแขนเข้าทางรักแร้และแยกเท้ากว้าง แล้วดึงตัวผู้ป่วย โดยใช้สะโพกรับน้ำหนักตัวผู้ป่วยแล้วพยุงลงบนพื้น
      - การช่วยเหลือผู้ป่วยโดยพยาบาล 2 คน
        
        ให้พยาบาลยืนข้างผู้ป่วยคนละด้าน และเอามือสอดเข้าใต้รักแร้ผู้ป่วย โดยมืออีกข้างจับปลายแขนผู้ป่วย
  - - - ความไม่สะดวกเวลาเปลี่ยนท่าให้
      - ท่าที่เหมาะสมและระยะเวลาในการเปลี่ยนท่า
      - ความผิดปกติของผิวหนีง ร่างกาย
      - ความสามารถในการช่วยเหลือตนเอง
    - - การเตรียมตัวพยาบาล ให้พยุงคนไข้อย่างนุ่มนวล
      - จัดท่านอนผู้ป่วย
        
        ท่านั่งบนเตียง (Fowler's position)
        
        ท่านอนหงายชันเข่า (DoRsal recumbent position)
        
        ท่านอนตะแคงกึ่งคว่ำ (Semiprone position)
        
        ท่านอนหงายพาดเท้าบนขาหยั่ง (Lithotomy position)
        
        ท่านอนคว่ำ (Prone position)
        
        ท่านอนคว่ำคุกเข่า (Knee-chest position)
        
        ท่านอนตะแคง (Lateral position)
        
        ท่านอนศ๊รษะต่ำปลายเท้าสูง (Trendelenburg position)
        
        ท่านอนหงาย (Supine position)
      - ให้เอาหมอนมาวางไว้ที่พนักหัวเตียง
  - - - การฝึกในท่าตั้งตรงบนเตียงหรือเบาะ
      - การฝึกในราวคู่ขนาน
      - การฝึกความแข็งแรง ความทนทาน และการประสานสัมพันธ์ของกล้ามเนื้อ
    - - Partial weight bearing= เดินโดยลงน้ำหนักข้างที่เจ็บบางส่วน 20-50 %
      - Full weight bearing= เดินโดยลงน้ำหนักขาข้างที่เจ็บได้เต็มที่ 100%
      - Toe touch weight bearing=เดินโดยเอาปลายเท้าข้างที่เจ็บแตะพื้น 20%
      - weight bearing as tolerated= เดินโดยลงน้ำหนักขาข้างที่เจ็บเท่าที่ทนไหว
      - Non weight bearing = ไม่ลงนน้ำหนักขาข้างที่เจ็บ 0%
    - - เพิ่มการพยุงตัว
      - ช่วยแบ่งเบาหรือรับน้ำหนักแทนขา 1หรือ 2 ข้าง เมื่อมีการห้ามรับน้ำหนักเต็มหรือมีการอ่อนแรงของขา
    - - Walker
      - walk cane, Tripod cane, Quad cane, Stadard cane
      - Parallel bar
      - Crutches
    - - Platform crutch
      - ไม้เท้า(cane)
      - Lofstrand crutch
      - ไม้เท้า3ขา(Tripod cane)
      - ไม้ค้ำยันรักแร้ (Auxiliary crutches)
    - - Three-point
      - Two-point
      - Swing-to gait
      - Four-point gait
      - Swing-though gait
- - - - ปอดขยายตัวลดลง
      - มีการคั่งของเสมหะมากขึ้น
    - - มีผลต่อการรับประทานอาหาร
      - มีผลต่อการขับถ่าย
    - - มีการคั่งของเลือดในหลอดเลือดดำ
      - เกิดลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำ
      - หัวใจทำงานมากขึ้น
      - ความดันต่ำขณะเปลี่ยนท่า
    - - มีการคั่งของปัสสาวะในไตและในกระเพาะปัสสาวะ
      - เกิดนิ่วในไตและในกระเพาะปัสสาวะ
      - ถ่ายปัสสาวะมากกว่าปกติในช่วงแรก
    - - เซลล์ตายและลุกลามเป็นแผล
      - การเสียดทาน
      - เกิดแรงกดทับ
      - แรงดึงรั้ง
    - - มีระดับโปรตีนในกระแสเลือดต่ำลง
      - มีความผิดปกติของอัตมโนทัศน์
      - การเผาผลาญอาหารลดลง
    - - กล้ามเนื้ออ่อนแรง
      - การประสานของกล้ามเนื้อลดลง
      - มีอาการปวดหลัง
      - กระดูกผุ เปราะบาง