การตรวจร่างกายตามระบบ โดยเน้นในส่วนที่เกี่ยวข้องกับโรคหรือบริเวณที่จะทำการผ่าตัด

ข้อแนะนำการส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ (Screening tests)

ระบบทางเดินหายใจต้องประเมินสภาวะของปอดและหลอดลมดูการทำงานของระบบทางเดินหายใจ

ระบบหัวใจและหลอดเลือดต้องประเมินความสามารถในการทำงานของหัวใจและหลอดเลือดเพื่อดูว่าร่างกายสามารถทนต่อการผ่าตัดได้หรือไม่

ประเมินความสมบูรณ์ของร่างกายในการได้รับอาหารที่พอเหมาะการได้รับอาหารที่ดีมีประโยชน์ที่เพียงพอและถูกส่วน

ผู้ปุวยที่ได้รับการผ่าตัดควรได้รับการเตรียมทางจิตใจทุกคนโดยการเยี่ยมผู้ป่วยก่อนผ่าตัดประเมินความวิตกกังวลก่อนผ่าตัด

Early ambulation ยกเว้นมีข้อห้ามหรือการผ่าตัดบางอย่างที่ต้องให้ผู้ป่วยAbsolute bed rest

Quadriceps Setting Exercise (QSE) เป็นการออกกำลังกายกล้ามเนื้อต้นขา (Quadriceps muscle)

Straight Leg Raising Exercise (SLRE)เป็นการออกกำลังขา ข้อสะโพก และกล้ามเนื้อต้นขาแบบยกขาขึ้นตรงๆ

Range of Motion (ROM)เป็นการออกกำลังข้อโดยมีการเคลื่อนไหวในทุกทิศทางปกติของข้อต่าง ๆ

Deep-breathing exercisesโดยจัดผู้ป่วยให้อยู่ในท่านอนหงายศีรษะสูงวางมือทั้ง2 ข้างบนหน้าอกส่วนล่างแล้วให้กำมือหลวมๆให้นิ้วมือสัมผัสกับหน้าอก

Effective cough โดยจัดให้ผู้ป่วยอยู่ในท่านั่งเอนไปข้างหน้าเล็กน้อยให้ผู้ปุวยประสานมือทั้ง2 ข้างและกดเบาๆเหนือบริเวณที่คิดว่าจะมีแผลผ่าตัด

Abdominal breathingในบางรายที่มีอาการปวดแผลหรือรับการผ่าตัดบริเวณทรวงอกให้หายใจเข้าออกโดยใช้กล้ามเนื้อหน้าท้องแทนทรวงอก

Turning and ambulationควรทำทุก 2 ช.ม. เช่นพลิกตัวไปทางขวา ให้ขยับตัวไปทางซ้าย ใช้มือซ้ายจับราวกั้นเตียงซ้าย แล้วพลิกมาทางขวา การลุกนั่งให้ผู้ช่วยเหลือไขหัวเตียงขึ้น ประมาณ 45-60 องศา

Extremity exerciseให้ผู้ป่วยนอนในท่าหัวสูงเล็กน้อยหรือนอนในท่าที่สบาย ทำการออกก าลังแขนหรือขาทีละข้างโดยเฉพาะการเหยียดออกและงอเข้าของทุกข้อ ยกเว้นในรายที่มีข้อจำกัดในการเคลื่อนไหวหลังผ่าตัด เช่น การผ่าตัดหลอดเลือดที่ขา

Pain managementหลังผ่าตัดผู้ป่วยจะได้รับการระงับความเจ็บปวดด้วยวิธีใดวิธีหนึ่งได้แก่ การได้รับยาแก้ปวดทางหลอดเลือดดำ พยาบาลควรสอนที่ช่วยในการระงับความเจ็บปวดควบคู่กันไป เช่น การใช้หมอนหรือฝุามือทั้งสองข้างในการพยุงแผลขณะไอ เพื่อลดการกระทบกระเทือนของแผล

การขับถ่ายถ้าเป็นการผ่าตัดเล็กหรือการผ่าตัดที่ไม่เกี่ยวข้องกับอวัยวะในช่องท้องแพทย์อาจให้สวนอุจจาระหรือไม่ก็ได้หรือให้รับประทานยาระบายก่อนวันผ่าตัด

การเตรียมผิวหนังก่อนผ่าตัด การเตรียมบริเวณที่จะผ่าตัดต้องเตรียมให้กว้างกว่าบริเวณที่จะผ่าตัดจริงกำจัดขนและสิ่งสกปรกต่างๆถ้าผิวหนังบริเวณที่จะผ่าตัดมีเม็ดผื่นหรือมีการติดเชื้อเกิดขึ้นแพทย์อาจต้องเลื่อนการผ่าตัดออกไปจนเชื้อหาย

อาหารและน้ำดื่มควรงดอาหารผู้ป่วยก่อนผ่าตัดอย่างน้อย8 ชั่วโมงสำหรับอาหารเหลวใสให้ได้6 ชั่วโมงก่อนผ่าตัด

ถ้าบริเวณที่เตรียมสกปรกมากให้เช็ดด้วยเบนซินแล้วฟอกด้วยสบู่ ถ้าไม่สกปรกให้ฟอกด้วยน้ าสบู่ธรรมดาล้างบริเวณนั้นด้วยน้ าให้สะอาด

โกนขนหรือผม ถ้าขนหรือผมนั้นยาวใช้กรรไกรตัดให้สั้นก่อนใช้ก๊อสชุบสบู่หรือ Hibiscrub ชโลมให้ทั่วเพื่อทำให้ขนหรือผมบริเวณนั้นนุ่มจะได้โกนได้ง่ายขึ้น

เมื่อโกนเสร็จใช้สบู่และน้ำล้างบริเวณนั้นให้สะอาด เช็ดให้แห้งด้วยผ้าสะอาด

การเตรียมเฉพาะที่อื่นๆได้แก่ บริเวณช่องคลอด นอกจากต้องโกนขนและทำความสะอาดผิวหนังแล้ว อาจต้องสวนล้างช่องคลอดด้วยน้ำยาระงับเชื้อบริเวณทวารหนัก ลำไส้ใหญ่อาจต้องสวนอุจจาระจนกระทั่งน้ำที่ออกมาใส

เก็บผมหรือขนใบมีดโกนที่ใช้แล้วห่อใส่กระดาษให้เรียบร้อย แยกใบมีดโกนออก แล้วทิ้งใบมีดโกนลงในภาชนะที่สำหรับทิ้งของมีคม ทำความสะอาดเครื่องใช้และเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย

เตรียมเครื่องมือเครื่องใช้ต่างๆที่พิเศษเช่น สายใส่จมูกถึงกระเพาะอาหาร

แผ่นบันทึกรายงานต่างๆต้องบันทึกให้ครบและรวบรวมให้เรียบร้อยเพื่อส่งเข้าห้องผ่าตัดอธิบายและให้ผู้ป่วยเซ็นใบยินยอมให้แพทย์ทำการผ่าตัดกรณีผู้ป่วยยังไม่บรรลุนิติภาวะให้ผู้ปกครองที่มีอำนาจตามกฎหมายเป็นผู้เซ็นแทน

การส่งผู้ป่วยไปห้องผ่าตัดให้ผู้ป่วยนอนบนรถนอน(Stretcher) ห่มผ้าให้เรียบร้อยยกไม้กั้นเตียงขึ้นเจ้าหน้าที่ที่เข็นรถนอนต้องเข็นรถด้วยความนุ่มนวลระมัดระวังอย่าเข็นเร็วเกินไปควรมีพยาบาลตามไปส่งที่ห้องผ่าตัดด้วย

การดูแลครอบครัวผู้ป่วยพยาบาลต้องแจ้งให้ครอบครัวทราบ ถึงเวลาที่ผู้ป่วยจะเข้าห้องผ่าตัด ควรให้ญาติมาดูแลให้กำลังใจผู้ปุวย

สื่อไฟฟูาต่างๆเช่น กิ๊บที่ทำด้วยโลหะ ที่คาดผมที่ทำด้วยโลหะ เป็นต้น ให้ถอดออก

ไม่ให้ผู้ป่วยแต่งหน้า ทาปาก ทาเล็บ เพราะบริเวณเหล่านี้จะเป็นที่สังเกตอาการเขียวคล้ำ

ให้ผู้ป่วยทำความสะอาดร่างกาย เปลี่ยนชุดสำหรับใส่เพื่อผ่าตัดและหวีผมเก็บผมให้เรียบร้อย แล้วนอนพักอยู่บนเตียงตลอดเวลาจนกว่าจะไปห้องผ่าตัด

สังเกตภาวะทางอารมณ์ของผู้ป่วยความกลัวการผ่าตัด เช่น กระวนกระวายนอนไม่หลับเป็นต้น

สังเกตสภาพร่างกายทั่วไปวัดและบันทึกสัญญาณชีพ อาการของผู้ป่วยลงในใบแบบฟอร์มผ่าตัดและใบแบบฟอร์มบันทึกทางการพยาบาลถ้าผิดปกติให้รีบรายงานแพทย์ทราบ

ทำความสะอาดและเตรียมผิวหนังบริเวณที่จะผ่าตัดให้เรียบร้อย ถอดฟันปลอม อวัยวะปลอมต่างๆ ของมีค่า ล้างสีเล็บออกให้หมด

สังเกตสภาพร่างกายทั่วไปอาการและสัญญาณชีพถ้าผิดปกติให้รีบรายงานแพทย์ทราบ

ถ้าผู้ป่วยไม่มีญาติมาด้วย พยาบาลต้องถามหรือหาที่อยู่ของครอบครัวเบอร์โทรศัพท์ ของครอบครัวและรีบแจ้งให้ครอบครัวทราบโดยเร็วที่สุด

วัดและบันทึกอาการสัญญาณชีพ รวมทั้งการให้ยาก่อนผ่าตัดลงในใบแบบฟอร์มก่อนผ่าตัดและใบแบบฟอร์มบันทึกทางการพยาบาลให้เรียบร้อย

ประวัติการได้รับและสูญเสียสารน้ำและเกลือแร่ ตั้งแต่ก่อนผ่าตัดจนถึงหลังผ่าตัด ชนิดและปริมาณของสารน้ำที่ได้รับและออกจากร่างกาย ภาวะโภชนาการ และปริมาณแคลอรี่ของอาหารที่ได้รับในแต่ละวัน

ประวัติการเสียเลือด สารน้ำทางปัสสาวะ การขับถ่ายที่ปกติก่อนและหลังผ่าตัด

การทำงานของไต เช่น การประเมินภาวะไม่สมดุลสารน้ำและเกลือแร่ จากการเสียหน้าที่ของไต การมีของเสียคั่ง

ประเมินความรู้ความเข้าใจ และการยอมรับในการผ่าตัดที่เกิดขึ้น ความร่วมมือในการปฏิบัติการรักษาพยาบาล และการปฏิบัติตนเพื่อส่งเสริม ฟื้นฟูสมรรถภาพร่างกายของตนเอง

ประเมินการรับรู้ และวิธีการเปลี่ยนแปลงความเครียด สังเกตพฤติกรรมตอบสนองต่อความเครียด

เปลี่ยนท่านอนหรือพลิกตะแคงตัวบ่อยๆ ในรายที่ไม่รู้สึกตัวควรพลิกตะแคงให้ทุก 1-2 ชั่วโมง และในรายที่รู้สึกตัวดีควรจัดให้นอนในท่าศีรษะสูง (Fowler’s position)

กระตุ้นให้ผู้ปุวยหายใจเข้าออกลึกๆ และไออย่างมีประสิทธิภาพตามวิธี

สังเกตการหายใจของผู้ป่วย เช่น การหายใจเร็วตื้นจากการค้างของฤทธิ์ยาสลบ

การจัดท่านอน ให้นอนราบไม่หนุนหมอน ตะแคงหน้าไปด้านใดด้านหนึ่งปูองกันลิ้นตก และการส าลักอาเจียน

ถ้าผู้ป่วยมีอาการผิดปกติให้รีบรายงานแพทย์และให้ออกซิเจนตามแผนการรักษา

ตรวจวัดสัญญาณชีพทึก 15นาที 4ครั้ง ทุก 30นาที 4 ครั้ง และทุก 1ชั่วโมงจนสัญญาณชีพสม่ำเสมอ

สังเกตลักษณะบาดแผลและปริมาณสิ่งคัดหลั่งต่างๆ ที่ออกจากร่างกายผู้ป่วย

ควรให้ผู้ป่วยนอนพักนิ่งๆ ในบริเวณที่มีเลือดออกมากๆ เพื่อลดการเคลื่อนไหว

เตรียมเครื่องมือเครื่องใช้ที่จำเป็นให้พร้อมในรายที่มีภาวะช็อก เช่น อุปกรณ์ดูดเสมหะ อุปกรณ์ให้ออกซิเจน

สังเกต บันทึก และติดตามผลการตรวจคลื่นหัวใจโดยเฉพาะในรายที่มีการเต้นหัวใจผิดปกติ กล้ามเนื้อหัวใจตายหลังผ่าตัด

ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับการพักผ่อนทั้งร่างกาย และจิตใจ จัดสิ่งแวดล้อมให้เงียบสงบ อยู่เป็นเพื่อน คอยใจกำลังใจ

ประเมินความเจ็บปวดของผู้ปุวยโดยใช้ Pain scaleดูและให้ได้รับยาแก้ปวดตามแผนการรักษา

กระตุ้นให้ผู้ป่วยลุกออกจากเตียง หรือจัดท่านอนศีรษะสูงเพื่อลดอาการแน่นท้อง ท้องอืด

สังเกตและบันทึกอาการเปลี่ยนแปลงที่บ่งชี้ถึงการย่อยและดูดซึมอาหารผิดปกติ

ดูแลความปลอดภัยในรายที่ยังไม่ฟื้นจากยาสลบ หรือระดับความรู้สึกตัวเปลี่ยนแปลง

ดูแลความสุขสบายทั่วไป เช่น การนอนหลับ อาการคลื่นไส้ การปวดถ่ายปัสสาวะ

สอนและให้คำแนะนำเกี่ยวกับการดูแลแผล และวิธีการส่งเสริมการหายของแผล

การส่งเสริมภาวะโภชนาการของผู้ปุวย อาหารที่ควรรับประทานหรือควรงด

ความยากลำบากและไม่สุขสบายในขณะเปลี่ยนท่าหรือเมื่ออยู่ในท่าที่จัดให้

ปัญหาอื่นๆ ที่พบในผู้ปุวย เช่น ความผิดปกติเกี่ยวกับผิวหนัง กระดูก หลอดเลือด เป็นต้น

การเตรียมตัวพยาบาลพยาบาลควรยืนในท่าที่ถูกต้องพยุงผู้ปุวยด้วยความนุ่มนวลและมั่นคง

การจัดท่าผู้ป่วย เพื่อให้ผู้ป่วยเกิดความสุขสบายขณะนอนพักบนเตียงหรือเตรียมทำหัตถการ และป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่เกิดจากท่านอนที่ไม่ถูกต้อง

การเตรียมผู้ป่วย ให้เอาหมอนหนุนศีรษะของผู้ป่วยออก วางหมอนไว้ที่พนักหัวเตียงปรับระดับเตียงให้อยู่ในแนวราบพร้อมทั้งดูแลความปลอดภัยของผู้ป่วย

นำหมอนหนุนศีรษะของผู้ปุวยออก วางหมอนที่พนักหัวเตียง อุปกรณ์ที่ไม่จำเป็นเอาออกจากเตียง

พยาบาลยืนในท่าที่ถูกต้องมั่นคงและใช้หลักการของกลไกการเคลื่อนไหวร่างกาย

แจ้งให้ผู้ป่วยทราบและบอกวิธีการให้ความร่วมมือถ้าทำได้

พยุงผู้ป่วยด้วยความนุ่มนวลและมั่นคง โดยใช้วิธีสอดมือเข้าไปในตำแหน่งของร่างกายที่จะยกเพื่อรองรับน้ าหนักร่างกายส่วนนั้น

หมุนข้อตะโพก เหยียดขาทั้งสองข้าง หมุนเข้าหาตัวและหมุนออกจากตัวแล้วให้หมุนขาทั้งสองข้างเข้าหาตัวจนนิ้วหัวแม่เท้าชนกัน

ช่วยคงจุดศูนย์ถ่วงหรือใช้มือหนึ่งจับเข็มขัดบริเวณกึ่งกลางเอว อีกมือหนึ่งจับบริเวณต้นแขนของผู้ป่วยก้าวเดินช้า ๆ พร้อมกัน

เมื่อช่วยผู้ป่วยลงจากเตียงแล้ว พยาบาลยืนเยื้องด้านหลังผู้ป่วย ใช้มือ 2ข้างยืดเข็มขัดหรือผ้าคาดเอวเพื่อพยุงผู้ป่วยขณะผู้ป่วยเดิน

ถ้าผู้ป่วยเป็นลมให้สอดแขนเข้าใต้รักแร้รับน้ำหนักตัวผู้ป่วยและแยกเท้ากว้าง ดึงตัวผู้ป่วยขึ้นมาข้างตัวพยาบาลโดยใช้ สะโพกรับน้ำหนักตัวผู้ป่วย และค่อยๆ วางตัวผู้ป่วยลงบนพื้น

มือพยาบาลข้างใกล้ตัวผู้ป่วยสอดใต้รักแร้ผู้ป่วย อีกข้างหนึ่งจับปลายแขนหรือมือผู้ป่วยข้างเดิม ผู้ป่วยและพยาบาลทั้ง 2 คนเดินพร้อมกัน

วัดความยาวจากAnterior auxiliary fold ถึงส้นเท้า บวก1 นิ้วส าหรับความสูงของรองเท้า

ให้ผู้ป่วยถือ Auxiliary crutches ให้ปลายไม้ห่างจากนิ้วก้อยไปทางด้านข้าง6 นิ้ว ด้านหน้า6 นิ้ว

จังหวะการเดินคือ ไม้ซ้าย ขาขวา ไม้ขวา ขาซ้ายไม้ซ้าย ขาขวา ไม้ขวา ขาซ้าย........

จังหวะการเดิน คือ ไม้ซ้าย+ ขาขวา ไม้ขวา+ ขาซ้ายไม้ซ้าย+ ขาขวา ไม้ขวา+ ขาซ้าย....

จังหวะการเดิน คือ ไม้2 ข้าง ขาที่มีปัญหา ขาที่ดีไม้2 ข้าง ขาที่มีปัญหา ขาที่ดี........

จังหวะการเดินคือ ไม้2 ข้าง–จากนั้นยกและเหวี่ยงตัวไปจนถึงระดับไม้ ใช้ในผู้ป่วยParaplegia ที่ขาไม่มีแรง2 ข้าง แต่มีแรงกล้ามเนื้อล าตัว โดยอาจจะต้องสวมกายอุปกรณ์เสริมขา(KAFO) เวลายืนและเดินด้วย

จังหวะการเดิน คือ ไม้2 ข้าง-จากนั้นยกและเหวี่ยงตัวไปจนเลยระดับไม้

จังหวะการเดินคือ: ยกขาข้างที่ดีก้าวขึ้นก่อน–ตามด้วยขาข้างที่มีปัญหา–สุดท้ายคือไม้ค้ ายัน

จังหวะการเดินคือ: ยกไม้ลงไปก่อน–ตามด้วยขาข้างที่มีปัญหา–สุดท้ายคือขาข้างที่ดี