Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลผู้ป่วยในระยะก่อน-หลังผ่าตัด - Coggle Diagram

- - - - ประวัติการผ่าตัด
      - ประวัติการแพ้ยาหรืออาหาร
      - การใช้ยา สารเสพติด การสูบบุหรี่ และดื่มสุรา
      - ประวัติของคนในครอบครัวหรือญาติ
      - ประวัติโรคประจำตัว
      - ประวัติเกี่ยวกับโรคของระบบต่างๆ ของร่างกาย
    - - การชั่งน้้ำหนัก วัดส่วนสูง
      - การตรวจประเมินทางระบบหายใจ
      - สัญญาณชีพ
      - การตรวจร่างกายตามระบบ
    - - ข้อบ่งชี้ของการส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการและการตรวจพิเศษอื่นๆ
        
        Blood sugar
        
        Liver function tests
        
        BUN/Creatinine
        
        Coagulogram
        
        Electrolytes
        
        Chest X-ray
        
        Urinalysis
        
        ECG
        
        Complete blood count
      - ข้อแนะนำการส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        อายุ> 45 ปี แข็งแรง ไม่มีโรคประจำตัว
        
        CBC
        
        CXR
        
        ECG
        
        อายุ> 60 ปี แข็งแรง ไม่มีโรคประจำตัว
        
        ECG
        
        E’lytes
        
        CXR
        
        BUN/Cr
        
        CBC
        
        BS
        
        อายุ≤ 45 ปี แข็งแรง ไม่มีโรคประจำตัว
        
        CBC
        
        ผู้ป่วยที่มารับการผ่าตัดใหญ่
        
        E’lytes
        
        BUN/Cr
        
        ECG
        
        CXR
        
        BS
        
        CBC
        
        Coag
  - - - ด้านร่างกาย
        
        ประเมินความสมบูรณ์ของร่างกาย
        
        ประเมินสภาวะความสมดุลของสารน้ำ และอีเล็คโทรลัยต์ในร่างกาย
        
        ระบบทางเดินปัสสาวะ
        
        ให้คำแนะนำและข้อมูลต่างๆ
        
        ระบบทางเดินหายใจ
        
        การพักผ่อนและการออกกำลังกาย
        
        ระบบหัวใจและหลอดเลือด
      - ด้ายจิตใจ
        
        ประเมินความวิตกกังวลก่อนผ่าตัด
        
        ควรให้ผู้ป่วยได้รับข้อมูลจริง
        
        การเยี่ยมผู้ป่วยก่อนผ่าตัด
      - การให้คำแนะนำการปฏิบัติหลังผ่าตัด
        
        Deep-breathing exercises
        
        นอนหงายศีรษะสูง วางมือไว้บนหน้าอกส่วนกลาง หายใจเข้าลึกๆ ยาวๆ
        
        Effective cough
        
        นั่งเอนไปข้างหน้าเล็กน้อย ใช้ 2 มือประสานกุมเบาๆบริเวณแผล เผื่อลดอาการปวด เมื่อไอ
        
        Range of Motion (ROM)
        
        การออกกำลังข้อ โดยมีการเคลื่อนไหวในทุกทิศทางปกติของข้อต่าง ๆ
        
        Abdominal breathing
        
        การหายใจโดยใช้กล้ามหน้าท้อง ทำ 8-10 ครั้ง ทุก 2 ชั่วโมง
        
        Straight Leg Raising Exercise (SLRE)
        
        การออกกำลังขา ข้อสะโพกและกล้ามเนื้อต้นขาแบบยกขาขึ้นตรงๆ
        
        Turning and ambulation
        
        การพลิกตัว ควรทำทุก 2 ชั่วโมง
        
        Quadriceps Setting Exercise (QSE)
        
        การออกกำลังกายกล้ามเนื้อต้นขา 4 มัด
        
        Extremity exercise
        
        ให้ผู้ป่วยนอนในท่าหัวสูงเล็กน้อยหรือนอนในท่าที่สบาย ทำการออกกำลังแขนหรือขาทีละข้าง
        
        Early ambulation
        
        การเตรียมตัวเพื่อลุกจากเตียงให้เดินได้ไวขึ้น
        
        Pain management
        
        การได้รับยาแก้ปวดทางหลอดเลือดดำ
    - - การดูแลสภาพร่างกายทั่วไป
        
        ทำความสะอาดปากและฟัน ชุดเสื้อผ้า
      - การเตรียมผิวหนังก่อนผ่าตัด
        
        กำจัดขน และสิ่งสกปรกต่างๆ
      - การดูแลครอบครัวผู้ป่วย
        
        แจ้งให้ครอบครัวทราบถึงเวลาที่ผู้ป่วยจะเข้าห้องผ่าตัด ควรให้ญาติมาดูแล ให้กำลังใจผู้ป่วย
      - การขับถ่าย
        
        อาจสวนอุจจาระก่อนผ่าตัด หรือให้รับประทานยาระบายก่อนวันผ่าตัด
      - การส่งผู้ป่วยไปห้องผ่าตัด
        
        ให้ผู้ปุวยนอนบนรถนอน ห่มผ้าให้เรียบร้อย ยกไม้กั้นเตียงขึ้น
      - แผ่นบันทึกรายงานต่างๆ
        
        ต้องบันทึกให้ครบ
      - อาหารและน้ำดื่ม
        
        ควรงดอาหารผู้ป่วยก่อนผ่าตัดอย่างน้อย 8 ชั่วโมง
      - เตรียมเครื่องมือเครื่องใช้ต่างๆ
        
        สายใส่จมูกถึงกระเพาะอาหาร , ชุดให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ เตรียมให้พร้อมเพื่อที่จะใช้หรือนำไปห้องผ่าตัด
      - การเตรียมผ่าตัดผู้ป่วยฉุกเฉิน
        
        เจาะเลือดเพื่อส่งตรวจ CBC และ Blood group ทันที
        
        ให้ผู้ป่วยถ่ายปัสสาวะให้เร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้
        
        ทำความสะอาดและเตรียมผิวหนังบริเวณที่จะผ่าตัดให้เรียบร้อย
        
        ให้ผู้ป่วยหรือญาติที่มีสิทธิทางกฎหมายเซ็นใบยินยอมผ่าตัด
        
        หากผู้ป่วยไม่มีญาติมาด้วย ถามหรือหาที่อยู่ของครอบครัว เบอร์โทรศัพท์ของ ครอบครัว และรีบแจ้งให้ครอบครัวทราบโดยเร็วที่สุด
        
        วัดและบันทึกอาการ
        
        สังเกตสภาพร่างกายทั่วไป
      - การให้ยาแก่ผู้ป่วยก่อนผ่าตัด
        
        ให้ยาในคืนวันก่อนผ่าตัดเพื่อช่วยให้ผู้ป่วยคลายความวิตกกังวลและนอนหลับพักผ่อนได้ดี
- - - - ประวัติโรคหัวใจ โรคปอด เบาหวาน ความดันโลหิตสูงที่มีก่อนผ่าตัด
      - การเปลี่ยนแปลงสัญญาณชีพ
    - - ประวัติการได้รับและสูญเสียสารน้ำและเกลือแร่
    - - ลักษณะการเปลี่ยนแปลงในแบบแผนการขับถ่ายปัจจุบัน
      - การทำงานของไต
      - ประวัติการเสียเลือด
    - - ประเมินความรู้ความเข้าใจ
    - - ประเมินการรับรู้ และวิธีการเปลี่ยนแปลงความเครียด
  - - - เปลี่ยนท่านอนหรือพลิกตะแคงตัวบ่อยๆ
      - กระตุ้นให้ทำกิจวัตรประจำวันด้วยตนเอง
      - กระตุ้นให้ผู้ปุวยหายใจเข้าออกลึกๆ และไออย่างมีประสิทธิภาพ
      - ดูแลให้ได้รับยาตามแผนการรักษา
      - สังเกตการหายใจของผู้ป่วย
      - สังเกตอาการบ่งชี้ภาวะแทรกซ้อนทางเดินหายใจ
      - การจัดท่านอน
      - ถ้าผู้ป่วยมีอาการผิดปกติให้รีบรายงานแพทย์และให้ออกซิเจนตามแผนการรักษา
    - - ควรให้ผู้ป่วยนอนพักนิ่งๆ ในบริเวณที่มีเลือดออกมากๆ
      - เตรียมเครื่องมือเครื่องใช้ที่จำเป็นให้พร้อมในรายที่มีภาวะช็อก
      - ดูแลให้ได้รับสารน้ำ เลือด หรือพลาสมาทดแทนทางหลอดเลือดดำ ตามแผนการรักษา
      - สังเกต บันทึก และติดตามผลการตรวจคลื่นหัวใจ
      - สังเกตลักษณะบาดแผลและปริมาณสิ่งคัดหลั่งต่างๆ ที่ออกจากร่างกายผู้ป่วย
      - ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับการพักผ่อนทั้งร่างกาย และจิตใจ
      - ตรวจวัดสัญญาณชีพทุก 15 นาที 4 ครั้ง , ทุก 30 นาที 2 ครั้ง และทุก 1ชั่วโมงจนสัญญาณชีพสม่ำเสมอ
    - - ประเมินความเจ็บปวดของผู้ป่วยโดยใช้ Pain scale
      - ดูและให้ได้รับยาแก้ปวดตามแผนการรักษา
      - จัดท่าที่เหมาะสมเพื่อลดการดึงรั้งของแผลผ่าตัด
    - - ดูแลให้ได้รับสารอาหารและพลังงานอย่างเพียงพอ
      - สังเกตและบันทึกอาการเปลี่ยนแปลง
      - กระตุ้นให้ผู้ป่วยลุกออกจากเตียง
    - - การดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคลเกี่ยวกับความสะอาดของร่างกายทั่วไป
      - ดูแลความปลอดภัยในรายที่ยังไม่ฟื้นจากยาสลบ หรือระดับความรู้สึกตัวเปลี่ยนแปลง
      - ดูแลความสุขสบายทั่วไป
    - - สังเกตลักษณะแผลที่ผิดปกติ โดยเฉพาะแผลมีการติดเชื้อ
      - ทำความสะอาดแผลด้วยหลักปราศจากเชื้อ
      - สังเกตและประเมินปัจจัยเสี่ยงที่มีผลต่อการหายของแผล
      - สอนและให้คำแนะนำเกี่ยวกับการดูแลแผล และวิธีการส่งเสริมการหายของแผล
    - - การส่งเสริมภาวะโภชนาการของผู้ป่วย
      - การดูแลความสะอาดของร่างกาย
      - การเคลื่อนไหวหรือกิจกรรมต่างๆ ที่เป็นข้อจำกัดหลังผ่าตัด
      - การมาตรวจตามแพทย์นัด
      - เรื่องการดูแลแผล การสังเกตอาการ และอาการแสดงของการติดเชื้อ
- - - - ท่าที่เหมาะสม และระยะเวลาที่ผู้ป่วยจะคงอยู่ในท่าที่เปลี่ยนให้ใหม่
      - ความยากลำบากและไม่สุขสบายในขณะเปลี่ยนท่าหรือเมื่ออยู่ในท่าที่จัดให้
      - ความสามารถของผู้ป่วยในการช่วยเหลือตนเอง
      - ปัญหาอื่นๆ ที่พบในผู้ป่วย
    - - การเตรียมตัวพยาบาล
      - การจัดท่าผู้ป่วย
        
        ท่านอนคว่ำ
        
        ท่านอนตะแคงกึ่งคว่ำ
        
        ท่านั่งบนเตียง
        
        ท่านอนหงายชันเข่า
        
        ท่านอนหงายพาดเท้าบนขาหยั่ง
        
        ท่านอนคว่ำคุกเข่า
        
        ท่านอนตะแคง
        
        ท่านอนศีรษะต่ำปลายเท้าสูง
        
        ท่านอนหงาย
      - การเตรียมผู้ป่วย
  - - - ย่อเข่าและสะโพก
      - หาวิธีที่เหมาะสม เพื่อผ่อนแรงในการยกหรือเคลื่อนย้ายผู้ป่วย
      - หลังตรง ป้องกันการปวดหลัง
      - ผู้ป่วยควรอยู่ใกล้พยาบาลมากที่สุด
      - ยืนแยกเท้าทั้งข้างห่างกันพอสมควร เฉียงปลายเท้าไปตามทิศทางที่ต้องการเคลื่อนย้าย
      - ยกตัวผู้ป่วยให้พ้นจากที่นอนเล็กน้อยเพื่อลดแรงเสียดทาน
      - ควรยืนในท่าที่ถูกต้องและมั่นคง
      - ใช้ผ้าขวางเตียงช่วยในการเคลื่อนย้ายผู้ป่วยแทนการเลื่อนผู้ป่วย
      - หันหน้าเข้าหาผู้ป่วยและไปในทิศทางที่จะเคลื่อนย้าย
      - ผู้ป่วยที่ช่วยเหลือตนเองไม่ได้ ควรหาผู้ช่วยเหลือตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป
      - ควรจัดท่าผู้ป่วยให้นอนหงายราบอยู่ในท่าที่สบาย
      - ให้สัญญาณเพื่อความพร้อมเพรียง
    - - ความมั่นคงในการคงท่าของผู้ป่วย
      - ส่วนที่จำเป็นต้องให้อยู่นิ่งๆ
      - ส่วนที่อ่อนแรงหรือพิการ
      - ผู้ป่วยอ่อนเพลียมากน้อยแค่ไหน
      - ท่าที่เป็นข้อห้ามของผู้ป่วย
      - ความต้องการการเคลื่อนย้ายเปลี่ยนท่าและความสุขสบายของผู้ป่วย
      - ความสามารถในการช่วยเหลือตนเอง
    - - นำหมอนหนุนศีรษะของผู้ป่วยออก วางหมอนที่พนักหัวเตียง อุปกรณ์ที่ไม่จำเป็นเอาออกจากเตียง
      - พยาบาลยืนในท่าที่ถูกต้องมั่นคงและใช้หลักการของกลไกการเคลื่อนไหวร่างกาย
      - แจ้งให้ผู้ปุวยทราบและบอกวิธีการให้ความร่วมมือถ้าทำได
      - พยุงผู้ป่วยด้วยความนุ่มนวลและมั่นคง
  - - - งอและเหยียดนิ้วเท้า
      - กางและหุบข้อตะโพก
      - เหยียดข้อเข่า
      - หมุนข้อตะโพก เหยียดขาทั้งสองข้าง หมุนเข้าหาตัวและหมุนออกจากตัว
      - เกร็งกล้ามเนื้อหน้าท้อง ตะโพกต้นขา
      - ให้ผู้ป่วยงอและเหยียดข้อตะโพก โดยให้ผู้ป่วยนอนบนเตียง
      - งอข้อเท้า
    - - การช่วยเหลือผู้ป่วยหัดเดินโดยพยาบาล 1 คน
      - การช่วยเหลือผู้ปุวยหัดเดินโดยพยาบาล 2 คน
  - - - Parallel bar คือ ราวคู่ขนาน ราวเดิน
      - Walker หรือ Pick – up frames
        เป็นอลูมิเนียม หรือแสตนเลส เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่มีอายุมากและการทรงตัวไม่ดีนัก
      - Cane เป็นการเดินด้วยไม้เท้าอันเดียว ผู้ป่วยต้องมีมั่นคงในการเดิน
      - Crutches ไม้ยันรักแร้ , ไม้ค้ำยัน
    - - ช่วยแบ่งเบาหรือรับน้ำหนักแทนขา 1 หรือ 2 ข้าง
        เมื่อมีข้อห้ามหรือมีการอ่อนแรงจนขาไม่สามารถรับน้้ำหนักได้
      - เพิ่มการพยุงตัว เพื่อให้สามารถทรงตัวได้
      - ช่วยแบ่งเบาหรือรับน้ำหนักแทนขา 1 หรือ 2 ข้าง
        เมื่อมีข้อห้ามในการรับน้ำหนักเต็มทั้งขา
    - - การฝึกในท่าตั้งตรง บนเตียงหรือเบาะ
      - การฝึกในราวคู่ขนาน
      - การฝึกความแข็งแรง ความทนทาน และการประสานสัมพันธ์ของกล้ามเนื้อ
    - - Partial weight bearing (PWB)
      - Full weight bearing (FWB)
      - Toe touch weight bearing (TTWB)
      - Weight bearing as tolerated (WB AS Tol.)
      - Non weight bearing (NWB)
    - - Three – point gait การเดินที่ใช้บ่อยในผู้ป่วยที่มีพยาธิสภาพของขา 1 ข้าง
      - Swing – to gait วิธีนี้เหมาะที่สุดสำหรับผู้ปุวยที่มีการจำกัดในการใช้ขาทั้ง2 ข้าง ร่วมกับมีความไม่มั่นคง
      - Two – point gait ต้องใช้การทรงตัวและความมั่นคงมากกว่า Four – point gait
      - Swing – through gait วิธีนี้ทำให้เดินได้เร็วขึ้นกว่า Four – point gait และ Swing – to gait
        มีความมั่นคงน้อยที่สุดในรูปแบบการเดินทั้งหมด
      - Four – point gait การเดินที่มีความมั่นคงมากที่สุด
    - - Platform crutch สามารถลงน้ำหนักที่ท่อนแขนส่วนปลาย แทนการลงน้ำหนักที่ข้อมือ
      - ไม้เท้า ช่วยเดินที่ใช้เพียงข้างเดียวเป็นส่วนใหญ่ ให้ความมั่นคงไม่มาก
        และลดการลงน้ำหนักเฉพาะขาข้างใดข้างหนึ่งได้เพียง 20 – 25 %
      - Lofstrand crutch ช่วยเพิ่มความมั่นคงของท่อนแขนส่วนปลายเวลายันลงน้ำหนัก สามารถใช้เป็นคู่แทนไม้ค้ำยัน
      - ไม้เท้า 3 ขา มีฐานกว้าง และมีจุดยันรับน้ำหนักที่พื้น 3 จุด ทำให้มั่นคงกว่าไม้เท้าขาเดียว
      - ไม้ค้ำยันรักแร้ ช่วยพยุงตัวได้ดีและแบ่งรับน้ำหนักได้ถึง 80% ของน้ำหนักตัว
      - Walker ให้Support มากที่สุดในช่วงการเดินช่วยเพิ่มความมั่นคงขณะเดินได้มากที่สุด
- - - - ผู้ป่วยจะเคลื่อนไหวส่วนต่างๆ ของร่างกายด้วยตนเอง
        การออกกำลังกายชนิดนี้ให้ผลดี
    - - การออกกำลังกายโดยการเคลื่อนไหวข้อต่างๆ ให้กับผู้ป่วยที่ไม่สามารถเคลื่อนไหวร่างกายด้วยตนเองได้หรือมีข้อจำกัดในการเคลื่อนไหว ช่วยให้ข้อมีการเคลื่อนไหวและช่วยป้องกันการหดรั้งของกล้ามเนื้อผิดรูป
    - - วิธีนี้ให้ผลดีกว่าวิธีที่ให้ผู้อื่นทำให้ผู้ป่วย เพราะเป็นการกระตุ้นให้กล้ามเนื้อมีการทำงานร่วมด้วย
    - - เพื่อเพิ่มความตึงตัวและแข็งแรงของกล้ามเนื้อ ป้องกันกล้ามเนื้อลีบ
    - - การใช้เครื่องมือหรืออุปกรณ์ที่ให้ผู้ป่วยออกแรงต้าน วิธีนี้ช่วยให้กล้ามเนื้อมีขนาดใหญ่ขึ้น
        มีความแข็งแรงและทำงานได้ดี
  - - - การเคลื่อนไหวร่างกายใดๆ ในชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะในบ้าน ที่ทำงาน หรือแม้แต่สันทนาการใดๆ
    - - การเคลื่อนไหวร่างกายจะทำโดยตนเองหรือทำการเคลื่อนไหวด้วยวัตถุสิ่งของใดก็ได้ ทำให้เกิดผลดีต่อร่างกายทำให้ลดการเมื่อยล้าหรือการใช้พลังงานในการเคลื่อนไหวและรักษาสมดุล
    - - ป้องกันไม่ให้เกิดอันตราย หรือมีความพิการของกระดูก และกล้ามเนื้อ
      - ลดการเมื่อยล้า หรือการใช้พลังงานมากเกินไป
      - ส่งเสริมและสนับสนุนการทำงานของร่างกายให้เป็นไปตามปกติ
  - - - เซลล์ตายและลุกลามกลายเป็นแผล
      - การเสียดทาน
      - เกิดแรงกดทับ
      - แรงดึงรั้ง
    - - การประสานงานของกล้ามเนื้อแขนขาลดลงหรือไม่สัมพันธ์กัน
      - กล้ามเนื้ออ่อนแรง ลีบเล็ก
      - กระดูกผุ เปราะบาง
      - อาการปวดหลัง
    - - มีการคั่งของเลือดในหลอดเลือดดำที่ขา
      - เกิดลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำ
      - หัวใจทำงานมากขึ้น
      - ความดันต่ำขณะเปลี่ยนท่า
    - - ปอดขยายตัวลดลง
      - มีการคั่งของเสมหะมากขึ้น
    - - มีผลต่อการรับประทานอาหาร ทำให้เบื่ออาหาร อ่อนเพลีย
      - มีผลต่อการขับถ่าย ทำให้ท้องผูก (Constipation)
    - - มีการคั่งของปัสสาวะในไตและกระเพาะปัสสาวะ (Urinary stasis)
      - เกิดนิ่วในไตและกระเพาะปัสสาวะ (Renal Calculi)
      - การถ่ายปัสสาวะมากกว่าปกติในระยะแรกๆ (Diuresis)
    - - มีระดับโปรตีนในกระแสเลือดลดต่ำลง (Hypoproteinemia)
      - มีความผิดปกติด้านอัตมโนทัศน์และภาพลักษณ์ (Self concept andBody image)
      - การเผาผลาญอาหารลดลง