Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การให้บริการเทคโนโลยีคุมกำเนิด - Coggle Diagram
การให้บริการเทคโนโลยีคุมกำเนิด
ยาฝังคุมกำเนิด
Implanon NXT
ในบรรจุภัณฑ์จะประกอบด้วยหลอดยา 1 หลอด และ trocar สำหรับฝังยาแบบใช้แล้วทิ้ง หลอดยามีขนาด 40 x 2 มิลลิเมตร โดยจะบรรจุฮอร์โมน etonogestrel 68 มิลลิกรัม
จะหลั่งฮอร์โมนออกมาในขนาด 60-70 ไมโครกรัม/วัน ในเดือนแรก จากนั้นลดลงเหลือ 35-45 ไมโครกรัม/วัน ในปีแรก และเหลือ 25-30 ไมโครกรัม/วัน ออกฤทธิ์คุมกำเนิดได้นาน 3 ปี
ข้อเด่น
ตัวอุปกรณ์บังคับไม่ให้ฝังยาลึกเกินไปกว่าชั้นใต้ผิวหนัง จึงไม่ต้องกังวลว่าจะมีปัญหาเรื่องการหาหลอดยาไม่เจอเวลาที่ครบกำหนดเอายาฝังออก
เพิ่มการเคลือบ barrium sulphate ทำให้เห็นได้จาก x-ray
กลไกการออกฤทธิ์คุมกำเนิด
ทำให้มูกบริเวณปากมดลูกข้นเหนียวและทำให้อสุจิผ่านได้ยาก
ยับยั้งการตกไข่ โดยในช่วง 2 ปีแรกที่ใช้จะมีการตกไข่เกิดขึ้นได้ประมาณ 10% แต่ยิ่งนานไป พบว่าในปีท้ายๆ จะมีการตกไข่ได้บ่อยขึ้น
ทำให้เยื่อบุโพรงมดลูกบางตัวไม่เหมาะสมแก่การฝังตัวของตัวอ่อน
ข้อมูลผู้รับบริการ
นางสาวดลพร เกษมราษฎร์ อายุ 15 ปี
ปรึกษเรื่องยาฝังคุมกำเนิด
V/S T P R BP
LMP 24 สิงหาคม 2563
น้ำหนัก 66 ส่วนสูง 162
ผลข้างเคียงของยาฝังคุมกำเนิด
ประจำเดือนผิดปกติ ในช่วง 3 เดือนแรกประจำเดือนอาจมาไม่สม่ำเสมอ ส่วนใหญ่จะมาน้อยลงและห่างออกจนถึงอาจไม่มีรอบเดือนเลย
รอบเดือนมามากขึ้น มาทุกวันหรือมีเลือดออกกะปริดกะปรอย ซึ่งอาการเหล่านี้จะค่อยๆ ดีขึ้นเอง แต่ถ้ายังไม่ดีขึ้นสามารถรักษาโดยการให้เอสโตรเจนเสริมในช่วงสั้นๆ
อารมณ์แปรปรวน อาจมีภาวะซึมเศร้าเกิดขึ้นได้ ปวดศรีษะ เป็นผลข้างเคียงที่พบได้ค่อนข้างบ่อยกว่าเมื่อเทียบกับการคุมกำเนิดวิธีอื่น
ไม่สามารถป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้
ภาวะแทรกซ้อนในตำแหน่งที่ฝังยา
ติดเชื้อ, ระคายเคืองตรงตำแหน่งที่ฝังยา, หลอดยาหลุด หรือเคลื่อนออกจากตำแหน่งที่ฝัง, เกิดพังพืดยึดติด, หลอดยาขาดออกทำให้เอาออกยาก
อาการอื่นๆ ที่พบได้น้อย เช่น ปวดศีรษะ, ปวดท้องน้อยและปวดประจำเดือน, เป็นสิว
วิธีการถอดยาฝังคุมกำเนิด
คลำตำแหน่งของหลอดยา แล้วทำความสะอาดผิวหนังบริเวณดังกล่าว
จากนั้นทำให้ชา โดยอาจใช้ xylocaine spray หรือยาฉีด
จากนั้นใช้มีดกรีดผิวหนังตรงตำแหน่งปลายสุดของหลอดยา
โดยลงแผลเล็กๆ เท่าขนาดของหลอดยาก็พอ
แล้วทำการดันปลายอีกข้างของหลอดยาให้หลอดยา
โผล่พ้นรอยแผล แล้วทำการดึงหลอดยาออกมา
ในกรณีที่ต้องการคุมกำเนิดด้วยยาฝังต่อ สามารถทำการฝังผ่านรอยเดิมได้เลย
วิธีการฝังยาคุมกำเนิด
เริ่มฝังยาคุมกำเนิดหลอดแรก ให้ฝังยาภายใน 5 วันแรกของประจำเดือน และแนะนำให้คุมกำเนิดด้วยวิธีอื่นร่วมด้วยก่อนใน 7 วันแรกหลังการฝังยา
โดยจะทำการฝังยาเข้าใต้ผิวหนัง บริเวณท้องแขนของแขนข้างที่ไม่ถนัด สิ่งสำคัญที่สุดคือการฝังใต้ผิวหนัง ห้ามฝังลึกเกินไปเมื่อฝังยาเสร็จแล้ว ถ้าฝังได้ถูกต้อง จะต้องสามารถคลำหลอดยาได้ว่าอยู่ตำแหน่งใด
ให้นอนหงายโดยให้กางแขนข้างที่ไม่ถนัดออกให้เห็นบริเวณท้องแขน และงอข้อศอกและหงายฝ่ามือวางข้างศีรษะ หาตำแหน่งที่จะทำการฝังยาคือ ท้องแขนด้านในเหนือ medial epicondyle ของ humerus ขึ้นไป 8-10 เซนติเมตร
จุดตำแหน่งที่จะทำการฝังยา (Insertion site) และตำแหน่งที่จะบ่งบอกทิศทางในการจะดัน trocar ไป (Guiding mark) ห่างออกไปจากจุดแรก 2-3 เซนติเมตร
จากนั้นทำความสะอาดบริเวณที่จะทำการฝังยา และทำให้ชา โดยอาจใช้ xylocaine spray หรือยาฉีด ให้ครอบคลุมตลอดทางที่จะแทง trocar ผ่าน แล้วจึงทำการฝังยา ซึ่งวิธีการขึ้นกับชนิดของยาฝังคุมกำเนิด
Implanon NXT
จากนั้นแทงเข็มลงไปให้ทำมุม 30 กับผิวหนัง เมื่อผ่านผิวหนังแล้ว ลดอุปกรณ์ลงในแนวราบ กระดกปลายเข็มขึ้นให้ผิวหนังยกขึ้น แล้วดันเข็มขนานกับผิวหนังจนสุด
ค้างอุปกรณ์ไว้ตำแหน่งเดิม แล้วดันตัวสไลด์สีม่วงลงมาจนสุด ตัวเข็มจะถูกดึงกลับเข้าตัวอุปกรณ์ และหลอดยาจะหลุดอยู่ใต้ผิวหนัง
NXT แกะตัวอุปกรณ์ออกมา และดึงปลอกหุ้มตัวเข็มออก ใช้นิ้วชี้และนิ้วหัวแม่มือดึงผิวหนังตรงตำแหน่ง insertion site ให้ตึง
เมื่อฝังยาเสร็จแล้ว ทำการปิดแผล (โดยไม่จำเป็นต้องเย็บ) พันด้วยผ้าพันแผลรอบแขนไว้ประมาณ 24 ชั่วโมง แผ่นปิดแผลสามารถเอาออกได้เมื่อแผลติดแล้ว โดยปกติประมาณ 3-5 วัน
คำแนะนำในการฝังยาคุมกำเนิด
หลังถอดยาฝังแล้ว ทำการปิดแผล พันด้วยผ้าพันแผลรอบแขนไว้ประมาณ 24 ชั่วโมง
การแท้้งบุตรอาจฝังยาคุมกำเนิดทันทีหลังแท้ง หรือเมื่อมาตรวจหลังแท้งไม่เกิน 2-3 สัปดาห์ หรือหลังคลอดบุตรทันทีไม่เกิน 4-6 สัปดาห์
ไม่ควรให้แผลเปียกน้ำ แผ่นปิดแผลสามารถเอาออกได้เมื่อแผลติดแล้ว โดยปกติประมาณ 3-5 วัน
เมื่อถอดยาฝังคุมกำเนิดออก ภาวะเจริญพันธุ์จะกลับมาทันที
ถ้ามีอาการผิดปกติ เช่น มีอาการของการตั้งครรภ์ แผลมีเลือด มีหนอง บวมแดง ควรรีบมาพบแพทย์
ทำงานได้ตามปกติ หลีกเลี่ยงการทำงานหนักของแขนข้างที่ฝังนาน 1-7 วันและหลีกเลี่ยงการถูกกระแทกอย่างรุนแรง
ควรมาเปลี่ยนยาฝังคุมกำเนิดตามแพทย์นัด