บทที่ 3.3 การประเมินการตรวจร่างกาย การตรวจระบบกล้ามเนื้อและกระดูก 
⭐ การประเมินระบบกระดูก กล้ามเนื้อ และข้อ ประกอบด้วยการซัก ประวัติการตรวจร่างกาย และ การตรวจพิเศษ
❤ การตรวจร่างกายระบบกระดูก กล้ามเนื้อ และข้อ การตรวจร่างกายระบบกระดูก กล้ามเนื้อและข้อ ประกอบด้วยขั้นตอนการดูการคลําหรือการวัด
⭐ การสังเกตการเคลื่อนไหวเต็มพิกัด (Range of motion) การสังเกตการเคลื่อนไหวเต็มพิกัดของข้อต่างๆเพื่อทดสอบว่ามีอาการเจ็บปวดกลามเนื้อขณะเคลื่อนไหว (Pain on movement) ความมั่นคงของข้อ(Joint stability) และความผิดรูป (Deformity) วิธีการคือให้ผู้รับบริการเคลื่อนไหวสวนต่างๆของร่างกาย ตามที่พยาบาลบอกขณะเคลื่อนไหวถ้ามีอาการ เจ็บ ร้อน บวม มีเสียงกรอบแกรบ ผิดรูป หรือ ติด แสดงถงอาการผิดปกติของข้อนั้น ซึ่งควรได้รับการตรวจในขั้นตอนตอไป
⭐ การคลำ (Palpation) คลําบริเวณผิวหนังเพื่อสัมผัสให้ทราบถึงอุณหภูมิความรู้สึก ความอ่อนนุ่ม (Texture) และความตึงตัว (Tone) คลําดูลกษณะการเจ็บปวดบวม และร้อน ตรวจลักษณะขนาดผิดรูปร่างหรือความสั้นยาวของกระดูก
⭐ การวัด (Measurement) การวัดเปนการตรวจวิธีหนึ่งเพื่อให้ได้ทราบขนาดของแขน ขา ความยาวของแขน ขาและขนาดมุมของการเคลื่อนไหวของข้อ
⭐ การดู (Inspection) สังเกตโครงสร้างร่างกายโดยสังเกตลักษณะการยืนตรง โดยให้ดูทั้งด้านหน้า หลังและด้านข้าง เปรียบเทียบความสมมาตรของร่างกายซีกซ้ายและขวา หลังตั้งตรงและมีความโค้งของกระดูกสันหลังตามปรกติ สังเกตขนาดและความสมมาตรของกล้ามเนื้อ ถ้ามีกล้ามเนื้อลีบทั้งสองข้างจะบ่งบอกถึงการขาดเส้นประสาทไปเลี้ยงบริเวณนั้น
ข้อมือ Flexion: งอมือลง Extension: เหยียดข้อมือตรง Hyperextension: กระดกมือขึ้นให้มากที่สุด
ข้อสะโพก Extension: แกว่งขากลับมาชิดกัน Internal rotation: บิดเข่าเข้าหาลําตัว External rotation: บิดเข่า
ออกนอกลําตัว
นิ้วมือ Flexion: กํามือ Extension: เหยียดมือ Hyperextension: แอ่นนิ้วมือขึ้นให้มากที่สุด Abduction: กางนิ้วออก
ข้อเข่า Flexion: งอเข่ายกส้นเท้าขึ้น Extension: เอาส้นเท้าไปแตะพื้น
ปลายแขน Pronation: คว่ำฝ่ามือลง Supination: หงายฝ่ามือขึ้น
เท้า Plantar flexion: กดปลายเท้าลง Inversion: หมุนเท้าเข้าด้านใน Eversion: หมุนเท้าออกด้านข้าง
ลําคอ Flexion:ก้มให้คางจรดอก Extension:เงยหน้าตรง Hyperextension: แหงนหน้าไปด่านหลังให้มากที่สุด Lateral flexion:เอียงศีรษะไปชิดกับไหล่ซ้ายและขวาให้มากที่สุด
นิ้วเท้า Flexion: งอนิ้วเท้าขึ้น และลง Extension: เหยียดนิ้วเท้า
⭐การทดสอบความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ (Test of muscle strength) ทดสอบความแข็งของกล้ามเนื้อ โดยการให้ผู้รับบริการเคลื่อนไหวข้อ นั้นๆ เต็มที่ แล้วออกแรงต้านกบแรงของพยาบาล เปรียบเทียบความแข็งแรงของอวัยวะทงั้ 2 ข้าง มักจะพบว่าข้างที่ผู้รับบริการถนัดมักจะมีความแข็งแรงมากกว่าข้างที่ไม่ถนัด แต่ไม่ควรใช้แรงทดสอบมาก ณ บริเวณทที่มีอาการเจ็บปวด
❤การคลำ คลำบริเวณด้านหลังลําคอ กระดูก สันหลัง เพื่อหาแนวของกระดูกสันหลังและอาการกดเจ็บปกติกระดูกสันหลังจะอยู่ในแนวตรงและกดไม่เจ็บ ถ้ากดเจ็บแสดงถึงอาการอักเสบ เช่น กล้ามเนื้ออักเสบ (Myositis) หรือหมอนรองกระดูกสันหลังเลื่อน (Herniated vertebral disk)
⭐วิธีการทดสอบกําลังของกล้ามเนื้อ 1. Isometric testing คือ การทดสอบโดยผู้รับบริการ เกร็งกล้ามเนื้อ 2. Isotonic testing คือ การทดสอบโดยผู้รับบริการพยายามออกแรง การเคลื่อนไหวข้อในขณะที่พยาบาลออกแรงต้านเพื่อขัดขวางการเคลื่อนไหว
⭐การตรวจกล้ามเนื้อและข้อแต่ละส่วน 1. Temporo mandibular joint (TMJ) 2.ข้อต่อบริเวณกระดูกหน้าอกและไหปลาร้า (Sternoclavicular joint) 3. กระดูกสันหลังส่วนคอ (Cervical spine) 4. กระดูกสันหลังส่วนอกและเอว (Thoracic and lumbar spine)
⭐สรุป การประเมินภาวะสุขภาพของระบบกระดูก กล้ามเนื้อและข้อ พยาบาลจะใชหลักการดู คลำ และมีการวัด เป็นหลักการสําคัญของการตรวจร่างกาย จะไม่มีผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการที่เฉพาะเจาะจงกับการประเมินภาวะสุขภาพระบบกระดูก กล้ามเนื้อและข้อและในบางรายอาจจะต้องได้รับการตรวจพิเศษเพื่อวินิจฉัยแยกโรค เพื่อให้ผลการตรวจที่แม่นยํา