Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การประเมินระบบกระดูก กล้ามเนื้อ และข้อ - Coggle Diagram
การประเมินระบบกระดูก กล้ามเนื้อ และข้อ
การดู
สังเกตโครงสร้างร่างกายโดยสังเกตลักษณะการยืนตรง โดยให้ดูทั้ง ด้านหน้าหลังและด้านข้าง เปรียบเทียบความสมมาตรของร่างกายซีกซ้ายและขวาหลังตั้งตรงและมีความโครงของกระดูกสันหลังตามปรกติ คือ ส่วนของคอ จะเว้า(Cervical concave)ส่วนหลังจะนูน(Thoracic convex)และส่วนเอวจะเว้า (Lumbar concave)
การคลำหรือการวัด
คลําบริเวณ ผิวหนังเพื่อสัมผัสให้ทราบถึงอุณหภูมิ ความรู้สึก ความอ่อนนุ่ม (Texture) และ ความตึงตวั (Tone) คลําดูลกั ษณะการเจบ็ ปวด บวม และร้อน ตรวจลักษณะ ขนาดผิดรูปร่างหรือความสั้นยาวของกระดูก
กระดูก (Skeleton)
ทําหน้าที่เป็น คานจึงมีผิวหน้าที่เรียบแบนเพื่อง่ายในการเกาะยึดของเอ็นหรือเส้นประสาท
กล้ามเนื้อลาย (Skeletal muscles)
ช่วยในการเคลื่อนไหว กล้ามเนื้อส่วนใหญ่เคลื่อนไหวตามที่สมองส่ัง (Voluntary control) แต่กล้ามเนื้อบางมัดเคลื่อนไหวเองด้วยรีเฟล็กซ์ (Reflex) ใยของกล้ามเนื้อลายจะถูกจัดเรียงให้วางขนานกับความยาวของกระดูกหรือถูก จัดเรียงให้อยู่ในแนวเฉียงของกระดูก
ข้อ (Joints)
เนื้อเยื่อส่วนที่เชื่อมต่อระหว่างกระดูกตั้งแต่ 2 ชิ้น ข้ึนไป ช่วยให้ มีความมั่นคงของข้อขณะท่ีมีการเคลื่อนไหว ข้อแบ่งออกได้ 2 แบบ
แบ่งตามชนิดของส่วนประกอบของข้อได้แก่ เส้นใย(Fibrous) กระดูกอ่อน (Cartilaginous) เยื่อหุ้มข้อ (Synovial)
แบ่งตามระดับของการเคลื่อนไหวได้3แบบ
2.1 เคลื่อนไหวไม่ได้เลย เรียกว่า Synarthrodial เช่น รอยต่อของ กระดูกกะโหลกศีรษะ (The Suture of the skull) เป็นต้น
2.2 เคลื่อนไหวได้เล็กน้อย เรียกว่า Amphiarthrodial เช่น กระดูกหัว เหน่า (Symphysis pubis) เป็นต้น
2.3 เคลื่อนไหวได้เต็มท่ี เรียกว่า Diarthrodial joints เช่น หัวเข่า ข้อ นิ้วมือ เป็นต้น ซึ่ง Diarthrodial joints
เอ็น (Ligaments or tendons)
เนื้อเยื่อเกี่ยวพันที่เชื่อมระหว่างกระดูกและกระดูก หรือ ระหว่าง กล้ามเนื้อและกระดูก ทําหน้าที่ช่วยประคับประคองข้อไม่ให้บาดเจ็บในขณะเคลื่อนไหวโดยการเรียงตัวในหลายทิศทาง
การสังเกตการเคลื่อนไหวเต็มพิกัด
(Range of motion)
เพื่อทดสอบว่ามีอาการ เจ็บปวดกล้ามเนื้อขณะเคลื่อนไหว (Pain on movement) ความมั่นคงของข้อ (Jointstability)และความผิด รูป(Deformity)
การทดสอบความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ (Test of muscle strength)
Isometric testing คือ การทดสอบโดยผู้รับบริการ เกร็งกล้ามเนื้อ ไว้หลังจากเกดิการเคลื่อนไหวอย่งเต็มที่แล้ว
Isotonic testing คือ การทดสอบโดยผู้รับบริการพยายามออกแรง การเคลื่อนไหวข้อในขณะที่พยาบาลออกแรงต้านเพื่อขัดขวางการเคลื่อนไหว
สังเกตการเคลื่อนไหวของ Thoracic and lumbar spine
ให้ก้มแตะเท้า (Flexion)
-ให้แอ่นตัวไปด้านหลัง (Hyperextension)
-ให้เอียงตัวไปด้านซ้ายและขวา (Lateral Bending)
-ให้เอียงตัวหมุนลําตัวส่วนบนไป ทางด้านซ้ายและขวา (Rotation)
การทดสอบกําลังของกล้ามเน้ือหลัง
ให้นอนคว่ำแล้วพยายามยกเกร็งศีรษะและ ไหล่ขึ้นจากที่นอน ถ้าไม่สามารถทําได้ แสดงถึงการอ่อนแรงของกล้ามเนื้อที่ทํา หน้าที Extension ของกระดูกสันหลัง
การทดสอบอาการปวดของหลังและขา
ทดสอบโดยวิธี Losegue’s test หรือ Straightจนกระทั่งรู้สึกเจ็บ
พยาบาลดันปลายเท้าผู้รับบริการขึ้น ถ้ามีอาการ
ปวดเพิ่มขึ้นแสดงว่ามีการเสื่อมของหมอนรองกระดูก
ทดสอบการเคลื่อนไหวของข้อไหล่
การเคลื่อนไหวของหัวไหล่ปกติจะหมุน ได้โดยรอบ นอกจากด้านท่ีติดกับลําตัวหรือด้านหลัง ถ้าเกิดการปวดเฉียบพลันของหัว ไหล่ข้างใด แขนข้างน้ัน จะแนบติดกับลําตัว การเคลื่อนไหวโดยเฉพาะทำกางแขนหรือปิดออกจาก ลําตัวทำได้ยาก เนื่องจากจะเจ็บปวดมาก พบได้ในผู้ป่วยท่ีมีการจับของหิดปูนรอบหัวไหล่ร่วมกับการอักเสบอย่างเฉียบพลัน
สรุป การประเมินภาวะสุขภาพของระบบกระดูก กล้ามเน้ือ และข้อพยาบาลจะใช้หลักการดูคลำและมีการวัดเป็นหลักการสําคัญของการตรวจร่างกายจะไม่มีผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการที่เฉพาะเจาะจงกับการประเมิน ภาวะสุขภาพระบบกระดูก กล้ามเนื้อ และข้อ และในบางรายอาจจะต้องได้รับ การตรวจพิเศษเพื่อวินิจฉัยแยกโรค เพื่อให้ผลการตรวจท่ีแม่นยํา
การตรวจพิเศษ
การตรวจพิเศษในทางออร์โธปิดิกส์ มีจุดประสงค์เพื่อหาพยาธิสภาพ ของโครงสร้างกระดูกและข้อที่อวัยวะอนื่ คลุมอยู่ทําให้การตรวจไม่ชัดเจนใน ท่ีน้ีจะกล่าวถึงการตรวจท่ีสำคัญเท่านั้น