Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การวิเคราะห์ผลทางห้องปฏิบัติการ และการตรวจพิเศษ - Coggle Diagram
การวิเคราะห์ผลทางห้องปฏิบัติการ
และการตรวจพิเศษ
การตรวจเกี่ยวกับเลือด
การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด
ปัจจัยที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงค่า
การเจาะตัวอย่างเลือดในขณะที่แขนให้สารละลายทางหลอดเลือดดำอาจทำให้ค่าคลาดเคลื่อน
การพยาบาล
ถ้าค่าลดลงหมายถึงโลหิตจางพยาบาลควรประเมินเฝ้าระวัง
อาการ
ประเมินประวัติเกี่ยวกับการเจ็บป่วยเรื้อรังหรือการติดเชื้อ
อาจมีผลทำให้ RBC ลดลง
ประเมินเกี่ยวกับการตกเลือด เลือดออกเฉียบพลัน
เซล์เม็ดเลือดขาวและลิวโคไซด์
ค่ำสูงกว่ำปกติ: ภาวะติดเชื้อเฉียบพลัน(Acute infection) โรคเกี่ยวกับการไหลเวียนเลือด(Circulatory disease) การตกเลือด ( Hemorrhage) โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว(Leukemia), Malignant disease, Necrosis, Trauma, การได้รับยาบางชนิด การผ่าตัด
ค่าต่ำกว่าปกติ : มะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลัน(Acute leukemia) , โรคเบาหวาน (Diabetic), ไข้มาลาเรีย(Malaria)
ผู้ที่ได้รับรังสีรักษา(Radiation), ติดเชื้อไวรัส (Viral infection)
การตรวจหาจำนวนของเม็ดเลือดขาว
ปัจจัยที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงค่า
การออกกำลังกายที่หนักหน่วงมี ภาวะเครียดอาจทำให้WBC เพิ่มขึ้น ชั่วคราว
ยากลุ่ม Bone marrow depressant อาจลดจำนวน WBC ได้
การพยาบาล
คอยสังเกตและบันทึกอาการการติดเชื้อ
ป้องกันผู้ป่วย ไม่ให้เกิดเม็ดเลือดขาวน้อยกว่าปกติ(Leukopenia) จากการติดเชื้อ จนกว่าร่างกายจะไม่มีปัญหาติดเชื้อ
ประเมินสังเกตติดตาม และบันทึกปัจจัยต่างๆที่ทำให้เพิ่มหรือลด จำนวน WBC ได้
เม็ดเลือดแดง,อิลิโทรไลด์
ค่าสูงกว่าปกติ: แสดงถึงภาวะของอโรคมะเร็งหรือโรคไต Renal cell carcinoma หรือโรคเลือด(Polycythemia vera) อาจเกิดจากภาวะขาดน้ำ(Dehydration) โดยมีผลทำให้จำนวน เม็ดเลือดแดงต่อน้ำเลือด 1 ลบ.มม. มีระดับl^’-7hozbfxd9b
ค่าต่ำกว่าปกติ : เกิดภาวะโลหิตจาง(Anemia), ตกเลือด(Bleeding), ภาวะไตวายเรื้อรัง (Chronic Renal failure)
ปัจจัยที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงค่า
การเจาะตัวอย่างเลือดในแขนที่กำลังให้ สารละลายทางหลอดเลือดดำอาจทำให้ค่า คลาดเคลื่อน
การพยาบาล
ถ้าลดลงหมายถึงโลหิตจาง ควรประเมินอาการ ประวัติการ
รับประทานอาหาร ตรวจร่างกายและอาการทางคลินิกของโลหิตจาง
ประเมินเกี่ยวกับการเจ็บป่วยเรื้อรังหรือติดเชื้อที่ทำให้ RBC ลดลง
ประเมินสังเกตติดตาม และบันทึกปัจจัยต่างๆที่เกี่ยวกับการ เฉียบพลัน เพราะอาจทำให้ค่าลดลง
สอนและแนะนำผู้ป่วยเกี่ยวกับความเข้าใจและผลกระทบของ การเปลี่ยนจำนวนและขนาดของ RBC และความผิดปกติ
Erythrocyte Indices ดัชนี เม็ดเลือดแดง
ค่าที่ต่ำลงสัมพันธ์กับระดับฮีโมโกลบินและขนาดของเม็ดเลือดแดงที่ต่ำลง จึงมีสาเหตุเช่นเดียวกัน
ค่ำที่สูงขึ้นพบได้เมื่อปริมาตรของเม็ดเลือดแดง เช่น ภาวะที่เม็ดเลือดแดงเสียรูปโดนัท กลายเป็นลักษณะกลมแทน เช่น ภาวะโลหิตจางจากภูมิต้านทานตนเอง
การตรวจเกี่ยวกับอิเลคโตรไลท์
Sodium Na+
วัตถุประสงค์ในกำรตรวจ เพื่อคัดกรอง โรคที่เกี่ยวกับ ต่อมหมวกไต(Adrenal glands disease),
ความสมดุลเกลือแร่ (Electrolyte balance), ความสมดุลของน้ำ (Water balance, โรคทางไต (Kidney disease)
ค่ำปกติ : 136 -145 mEq/L
ค่าต่ำกว่าปกติ :
น้อยกว่า 135 mEq/L
ปัจจัยที่ส่งผลทำให้เกิดภาวะโซเดียต่ำ
การได้รับน้ำมากเกินไป
การสูญเสียน้ำออกจาก
ร่างกายน้อยกว่าปกติ
การได้รับยาที่มีผลกระตุ้นต่อมใต้สมองส่วน
หน้าให้หลั่ง ADH เพิ่มขึ้น เช่น NSAID
เบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาล
ในเลือดไม่ได้
ภาวะโซเดียมสูง HyperSodium Na+
ค่ำสูงกว่ำปกติ :
สูงกว่า 145 mEq/L
ปัจจัยที่ส่งผลทำให้เกิดภาวะ
โซเดียมสูง
การสูญเสียน้ำออกจากร่างกาย มากกว่าปกติ เนื่องจาก เบาจืด เบาหวาน ไข้สูง หายใจเร็ว
การได้รับน้ำไม่เพียงพอกับความ ต้องการของร่างกาย
การได้รับโซเดียมเข้าสู่ร่างกาย มากกว่าปกติ
ปัจจัยที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงค่า
การเจาะตัวอย่างเลือดในแขนที่กำลังให้ สารละลายทางหลอดเลือดดำอาจทำให้ค่า คลาดเคลื่อน
การพยาบาล
ประเมินและติดตามค่าโซเดียมในผู้ป่วยที่มีระดับโปรตีน เพิ่มขึ้น ผู้ที่มีไตรกลีเซอไรด์สูง ผู้ป่วยโรคไต ผู้ที่ได้สารละลายทาง
หลอดเลือดดำ ผู้ที่มีอาเจียนและท้องเสียเฉียบพลัน ผู้ที่ใช้ยากลุ่ม NSAIDS Heparin ยาคุมกำเนิด เป็นต้น
ประเมินสังเกตติดตาม และบันทึกปัจจัยต่างๆที่ข้อง บันทึกน้ำเข้า และออก
ดูแลให้เกลือและให้สารละลายโซเดียมตามแผนการรักษา
ติดตามผลโซเดียมสอนและแนะนำผู้ป่วยเกี่ยวกับความเข้าใจและ ผลกระทบของการมีโซเดียมต่ำ/สูง ระวังการบวมน้ำตาม
อวัยวะต่างๆของร่างกาย
Potassium K+
วัตถุประสงค์ในการตรวจ
ภาวการณ์ย่อยสลายของเซลล์(Cell
lysis)
ประเมินติดตามผลของผู้ที่ได้รับ
สารอาหารทางหลอดเลือดดำ
ประเมินติดตามผลการได้รับยาขับ ปัสสาวะ ที่ดลระดับโพแทสเซียมในเลือด
ค่ำปกติ : ผู้ใหญ่ =3.5-5.0 mEq/L
เด็ก = 3.4-4.7 mEq/L
เด็กเล็กอำยุน้อยกว่ำ 1 ปี = 3.9-5.3 mEq/L
ภาวะโพแทสเซียมต่ำ Hypopotassium K+
ค่าต่ำกว่าปกติ : น้อยกว่า 3.5 mEq/L
ปัจจัยที่ส่งผลทำให้เกิดภาวะโซเดียมสูง
การได้รับยา Diuretics, Digitalis,
Corticosteroids
การเคลื่อนที่เข้าสู่เซลล์ (Shift into cells)
ท้องเสีย (Diarrhea) อาเจียน
(Vomiting)
ภาวะโพแทสเซียมสูง Hyperpotassium K+
ค่าต่ำกว่าปกติ : มากกว่า 5.0mEq/L
ปัจจัยที่ส่งผลทำให้ เกิดภาวะโพแทสเซียมสูง
การได้รับสารที่มีโพแทสเซียมสูง (Increase in K+ intake)
โรคไตวายเรื้อรัง
(Renal failure)
การได้รับยาขับปัสสาวะกลุ่ม K+ sparing diuretics
Chroride Cl-
ค่าปกติ : ผู้ใหญ่ 98-106 mEq/L เด็ก 90-110 mEq/L ทำรกแรกเกิด 96-106 mEq/ ทำรกคลอดก่อกำหนด95-110mEq/L
รักษาความดันเลือดให้อยู่ใน
ระดับปกติ
รักษาระดับความเป็นกรด ( pH ) ของของเหลวทั่วร่างกายมิให้สูง หรือต่ำเกินไป
รักษาความสมดุลระหว่าง ของเหลวภายในและภายนอกเซลล์
รักษาปริมาตรของน้ำเลือดทั้ง ระบบให้มีขนาดสมดุล
Hypochloremia
ค่าต่ำกว่าปกติ :
น้อยกว่า 96 mEq/L
ปัจจัยที่ส่งผลทำให้เกิด
ภาวะคลอไรด์ต่่ำ
ภาวะไตวาย
ภาวะไฟไหม้น้ำร้อนลวก(Burn)
ภาวะคุชชิงซินโดรม
Hyperchloremia
ค่าสูงกว่าปกติ : สูงกว่า 107 mEq/L
ปัจจัยที่ส่งผลทำให้เกิดภาวะคลอ
ไรด์สูง
ภาวะขาดน้ำ
ภาวะโลหิตจาง
โรคไต
ภาวะแคลเซียมต่ำ Hypocalcemia
ค่าต่ำกว่าปกติ :
น้อยกว่า 9 mEq/L
ปัจจัยที่ส่งผลทำให้เกิดภาวะ
แคลเซียมต่ำ
ตับอ่อนอักเสบ
ภาวะอัลบูมินในเลือดต่ำ
โรคทางไต
ภาวะแคลเซียมสูง HyperSodium Na+
ค่ำสูงกว่ำปกติ :
สูงกว่า 10.5 mEq/L
ปัจจัยที่ส่งผลทำให้เกิดภาวะ
แคลเซียมสูง
การแพร่กระจายของมะเร็งไปที่
กระดูก
วัณโรค
โรคไต
Calcium
Phosphorus, Phosphate (P)
ค่าปกติ : ผู้ใหญ่ =2.5-4.5. mg/dl เด็ก = 4.5-6.5 mg/dl
เด็กเล็กอายุน้อยกว่ำ 1 ปี : = 4.3-9.3 mg/dl
ภาวะฟอสฟอรัสต่ำ Hypophosphatemia
ค่าต่ำกว่า ปกติ : น้อยกว่า 2 mg/dl
ปัจจัยที่ส่งผลทำให้เกิดภาวะ
ฟอสฟอรัสต่ำ
ภาวะขาดสารอาหาร
ภาวะติดสุรา
โรคตับ
ภาวะฟอสฟอรัสสูง Hyperphosphatemia
ค่าต่ำกว่าปกติ : มากกว่า 4.5 mg/d
ปัจจัยที่ส่งผลทำให้เกิด
ภาวะฟอสฟอรัสสูง
ตั้งครรภ์
โรคไต
ระดับแมกนีเซียมต่ำ
ความสัมพันธ์ระหว่าง Phosphorus, Phosphate (P) VS Calcium (Ca)
Magnesium (Mg)
ค่าปกติ : ผู้ใหญ่ =1.3-2.1 mEq/L เด็ก = 1.4-1.7 mEq/L ทำรกแรกเกิด = 1.4 -2.0 mEq/L
คงไว้ซึ่งความแข็งแรงของกระดูก
เป็นเกลือแร่ที่สำคัญในการทำหน้าที่ของระบบหัวใน Cardiac function
ภาวะแมกนีเซียมต่ำ Hypomagnesemia
ค่าต่ำกว่าปกติ : น้อยกว่า 1.3 mEq/L
ปัจจัยที่ส่งผลทำให้เกิดภาวะ
ฟอสฟอรัสต่ำ
Nephrotoxic drugs
Chemotherapeutic agents
ภาวะแมกนีเซียมสูง Hypermagnesemia
ค่าต่ำกว่าปกติ : มากกว่า 2.1 mEq/L
ปัจจัยที่ส่งผลทำให้เกิด
ภาวะแมกนีเซียมสูง
Renal failure
Leukemia
DKA
การตรวจเกี่ยวกับการทำงานของไต
Blood Urea Nitrogen(BUN)
ค่า BUN ต่ำกว่าปกติ
รับประทานอาหารประเภทโปรตีนน้อย
เกินไป มีภาวะทุพโภชนาการ
ตับเสียหน้าที่
มีปริมาณน้ำในร่างกายมากเกินไป
อาจเกิดจากยารักษาโรคบางชนิดในประเภท
ยาปฏิชีวนะ
ค่า BUN สูงกว่าปกติ
รับประทานอาหารประเภทโปรตีนมากเกินไป
มีภาวะขาดน้ำ
การทำงานของไตอาจผิดปกติ
Creatinine(Cr)
ค่า Cr ต่ำกว่าปกติ
อาจเกิดจากการตั้งครรภ
ค่า Cr สูงกว่าปกติ
อาจเกิดจากครรภ์เป็นพิษ
Estimated glomerular filtration rate : eGFR
วัตถุประสงค์
เพื่อตรวจการทำหน้าที่ของไต
เพื่อใช้เป็นข้อมูลที่ช่วยบ่งชี้ความรุนแรงของ
อาการแสดงของโรคไต
การตรวจเกี่ยวกับการทำงานของระบบทางเดินอาหาร
การทำงานของตับ(Liver function test)
Total Protein ค่าปกติ 6.0-8.0 gm/dl
Albumin ค่าปกติ 3.5-5.0 gm/dl
Globulin ค่าปกติ 1.5-3.2 gm/dl
การพยาบาล
ประเมินและเฝ้าติดตามอาการที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ ภาวะบวม ภาวะขาดสารอาหาร อาการสับสน
ติดตามผล Lab อย่างใกล้ชิด
การตรวจการทำงานของระบบหัวใจและหลอดเลือด
การตรวจระดับไขมันในเลือด
การตรวจการทำงานของหัวใจ
การตรวจเกี่ยวกับการทำงานของระบบต่อมไร้ท่อ
HbA1C
Thyroid function
FBS
Cortisol