Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ปัญหาที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ, พรลภัส ไทยธัญญพานิช 66106010039 Sec B02 -…

- - - - มักจะผอม
      - เกิดจากตับอ่อนไม่สามารถสร้างอินซูลินได้
      - พบในเด็ก ส่วนใหญ่อายุน้อยกว่า 30 ปี
      - ถ้าขาดจะเกิดภาวะหมดสติจากน้ำตาลในเลือดสูง
    - - พบมาก
      - ตับอ่อนยังผลิตอินซูลินได้แต่มีภาวะดื้อต่ออินซูลิน
  - - - แผลหายยาก เส้นเลือดตีบทำให้ขาดสารอาหารและออกซิเจน
      - เส้นประสาทส่วนปลายเสื่อม ทำให้ไม่รู้สึกเจ็บ เกิดแผลได้ง่าย
    - - เท้าเย็นและมีอาการรปวดเป็นพักๆ
      - ค่อยๆเปลี่ยนแปลงของรูปร่างนิ้ว
      - สีและความหยาบของผิวหนังเปลี่ยน
- - - - ภาาวะท้องผูกถ่ายยลำบาก หรือเจ็บปวดในนขณะถ่าย
      - ภวะท้องผูกที่มีการไหลอุจจาระในลำไส้อย่างช้าๆ
    - - เกิดขึ้นเองโดยไม่มีโรคอื่นเป็นสาเหตุนำมาก่อน
        Primary constipation
        
        กินอาหารที่มีกาากน้อย
        
        ละเลยไม่ถ่ายอุจจาระทันทีที่ปวด
        
        ออกกำลังกายน้อย
        
        ถูกจำกัดการเคลื่อนไหว
        
        ดื่มน้ำน้อย
        
        กล้ามเนื้อหน้าท้องอ่อนแอ
    - - มีก้อนเนื้องอกของลำไส้
      - การเคลื่อนไหวของลำไส้ผิดปกติ
      - มีพยาธิสภาพของไขสันหลัง
      - มีความปกติของต่อมไร้ท่อ
      - มีควาามผิดปกติทางจจิต
  - - - แบบแผนการขับถ่ายความถี่ในการอุจจาระ ลักษณะอุจจาระ ความปวด การรสวนอุจจาระ ยาที่ใช้
    - - ฟังเสสียงลำไส้บีบตัวลดลงหรือเพิ่มขึ้นน กดเจ็บแสดงถึงการมี diveritculitis
- - - - เพศ
      - อายุ
      - ชาติพันธ์
      - พันธุกรรม
    - - ความดันโลหิต
      - Atrial fibrillation
      - โรคหลอดเลือดหัวใจ
      - ความผิดปกติของหลอดเลือดแดง Carotid
      - การสูบบุหรี่
      - เบาหวาน
      - ไขมันในเลือดสูง
      - เคยเป็นโรคหลอดเลือดสมอง
  - - - ระดับความรู้สึกตัว
        
        คะแนน 11-13 เสียการทำงานปานกลาง
        
        คะแนน 14-15 เสียการทำงานเล็กน้อย
        
        คะแนนน้อยกว่าหรือเท่ากับ 10 เสียการทำงานรุนแรง เป็นผู้ป่วยวิกฤติ
      - การอ่อนแรงกล้ามเนื้อใบหน้า
      - การอ่อนแรงกล้ามเนื้อแขนขา
    - - BP;SBP > 185-220 mmHg, DBP > 120-140 mmHg
      - พร่องออกซิเจน sat < 95 หรือมีภาวะ cyanosis
      - GCS < 10 หรือ ลดลง
      - DTX < 50mg% หรือ >400mg%
      - เจ็บหน้าอก ชัก เกร็ง กระตุก เหนื่อยหอบ
  - - - กรณีที่เป็นโรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตัน เข้ารับการรักษาภายในโรงพยาบาลไม่เกิน 3 ชั่วโมง
      - Reperfusion therapy คือ ให้ยาละลายลิ่มเลือด (RTPA)
        
        เกณฑ์ในการคัดเลือกผู้ป่วยให้ RTPA คือ ผล CT ไม่พบว่ามีเลือดออกในสมอง
        
        ข้อห้ามในการให้ RTPA
        
        ไม่ทราบระยะเวลาที่แน่นอน
        
        มีเลือดออกในสมอง
        
        มีอาการชัก
        
        มีประวัติเลือดออกในสมอง
        
        มีความดันโลหิตสูง
        
        มีค่าความแข็งตัวของเลือดผิดปกติ
        
        Hct < 25%
        
        มีประวัติผ่าตัดใหญ่ใน14วัน
        
        มีเนื้อสมองตายมากกว่า 1 กลีบ
  - - - อธิบายญาติให้เข้าใจข้อดี ข้อเสีย
      - เปิดหลอดเลือดดำ 2 เส้น เส้นหนึ่งให้ 0.9% NSS ที่เหลือ lock ไว้ให้ยา
      - การเตรียมยา
      - ยาที่ผสมเหลือให้เก็บไว้ในตู้เย็น อุณหภูมิ 2-8 องศาเซลเซียส
      - ผู้ป่วยควรได้รับการเฝ้าระวังและป้องกันการมีเลือดออกดังนี้
        
        เข้ารับการรักษาใน stroke unit or ICU
        
        งดกิจกรรมเหล่านี้หลังได้รับยา 24 hr
        
        ให้ยา heparin/warfarin/antiplatelet
        
        ใส่NG tube
        
        แทงสายเข้าหลอดเลือดดำส่วนกลาง
        
        เจาะ arterial blood gas หรือ เจาะหลอดเลือดแดง
        
        หลีกเลี่ยงการใส่สายสวนปัสสาวะใน 30 นาที
      - หลีกเลี่ยงการให้สารน้ำที่มีน้ำตาลกลูโคส
    - - ดูแลทางเดินหายใจให้โล่ง ไม่ควรใช้ PEEP เพราะจะทำให้เพิ่ม ICP
      - ประเมินความรู้สึกตัวและภาวะเลือดออกในสมอง
      - กรณีที่มีความดันโลหิตสูง หลีกเลี่ยงการให้ยาลดความดันโลหิตเมื่อความดันโลหิต SBP น้อยกว่าหรือเท่ากับ 220 mmHg หรือ DBP น้อยกว่าหรือเท่ากับ 120 mmHg
      - ดูแลงดน้ำและอาหารทางปาก กรณีผู้ป่วยซึม และสงสัยว่ามี Massive infarction
      - ประเมินระดับน้ำตาลในเลือด
      - ลดการกระตุ้นที่ทำให้ผู้ป่วยเกิดอาการเกร็ง
      - ให้การดูแลญาติและครอบครัว
      - ให้ยาลดไข้กรณีที่มีไข้
      - ให้ยาป้องกันชักและระวังชักในกรณีที่มีอาการชัก
      - จัดท่านอนศีรษะสูง 30 องศา เพือ่ให้เลือดดำไหลกลับสมองได้ดีขึ้น
      - หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่ทำให้ความดันในช่องอก ช่องท้องเพิ่มขึ้น
  - - - หลีกเลี่ยงการไอและจามแรงๆ
      - หลีกเลี่ยงการใส่เครื่องช่วยหายใจแรงดันบวก (PEEP; positive end expiratory pressure) ถ้าเลี่ยงไม่ได้ควรอยู่ระหว่าง 5 CmH2O
      - หลีกเลี่ยงท้องผูก ห้ามเบ่งถ่าย/สวนอุจจาระ
      - ให้ยาลดบวมของสมองตามแผนการรักษา เช่น manitol
- - - - สอบถามอาการถ่ายปัสสาาวะผิดปกติ
      - ระยะเวลาที่เริ่มอาการถ่ายปัสสวะผิดปกติ
      - ลักษณะของการขับถ่ายปัสสาวะ
    - - ตรวจทุกระบบ
      - อาจมีปัญหาเลือจาง
      - บวมตามตัว
      - อาจจติดเชื้อของไต เคาะบริเววณด้านหลังมีอาการเจ็บ
      - ตรวจทางทวารรหนักเพื่อดูขนาดต่อมลูกหมาก
      - คลำและเคาะหน้าท้องบริเววณหัวหน่าว
    - - ตรวจปัสสาวะเพื่อดูอาการติดเชื้อ
      - Tumor-marker ในการสืบค้นหามะเร็งต่อมลูกหมากโต
      - ตรวจเลือดเพื่อประเมินประสิทธิภาพการทำงานของไต
      - Cytoscope เพื่อดูวาท่อปัสสาวะตีบตันหรือไม่ต่อมลูกหมากโตเพียงใด
      - Plain kidney ureter bladder (KUB) และการทำ IPV
      - Ultrasound
      - Uroflowmetry เพื่อดูว่าทางเดินปัสสาาวะอุดกั้นมากน้อย
  - - - ลดการหดเกร็งของกล้ามเนื้อที่บีบรัดท่อปัสสาวะ alfa blocker treatment
      - กล้ามเนื้อคอกระเพาะปัสสาวะคลายตัว รูของท่อปัสสาวะกว้างขึ้น
      - มีฤทธิ์ข้างเคียงคคือ ความดันโลหิตต่ำ
      - ใช้ยาลดขนาดต่อมลูกหมาก
      - หากหยุดยาต่อมลูกหมาากจะโตขึ้น จต้องรับประทานนยาต่อเนื่อง
    - - มาตรวจตามนัดอย่างสม่ำเสมอ
      - แพทย์จะพิจารณาว่าจำเป็นหรือไม่จำเป็นต้องให้ยา
      - ต่อมลูกหมาดโตไม่มากอาการจะดีขึ้นเอง
      - ไม่แนะนำให้รับประทานยาลดน้ำมูก
    - - Transurethral microwave procedures
      - Transurethral needle ablation
      - Ballon diilatation
    - - Transurethral resectiion ofthe prostate TURP
        
        เลือดออกง่าย อสุจิไหลย้อนกลับ กลั้นปัสสาวะไม่ได้ องคชาตไม่เเข็งตัว
        
        หลังจากผ่าตตัดต้องคาสายสวน 2-3 วัน
        
        เหมาะสำหรับผู้มีต่อมลูกหมากโตปานกลาง
      - Transurethral incision oof the prostate (TUIP)
        
        กรณีต่อมลูกหมากไม่โตมาก
        
        ลดความดันในตต่อมลูกหมากทำให้ปัสสาวะง่ายขึ้น
      - Open prostatectomy or suprapubicprstatectomy
        
        ผ่าตัดผ่านทางหน้าท้องแล้วเอาต่อมลูกหมากออก
        
        กรณีต่อมลูกหมากโตมาก
        
        อาจกลั้นปัสสาวะไม่ได้ องคชาตไม่แข็งตัว
        
        มีเลือดออกมากต้องอยู่โรงพยาบาลนาน
  - - - โกนขนและล้างหัวหน่าวและบริเวณฝีเย็บให้สะอาด
      - สวนอุจจาระก่อนนอนในคืนวันก่อนผ่าตัด
      - ให้ยานอนหลับตามแผนการรักษา
      - อาบน้ำสระผมเย็นวันก่อนผ่าตัด
    - - สังเกตอาการบวมนูน
      - ดูแลความสะอาดของสายสวนนปัสสาวะ
      - ประเมินความเจ็บปวด
      - จัดให้ผู้ป่วยทำกิจกรรมที่สอดคล้องกับปริมาณเลือดที่ออก
      - วันแรกห้ามลุกนั่งป้องกัยนนไม่ให้ท้องผูก
      - ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับยาที่ทำให้อุจจาระนิ่ม
      - ไม่ควรสวนอุจจาระ
- - - - ระคายเคืองผิวหนัง เกิดบาดแผล
      - เสี่ยงต่อการติดเชื้อ
      - สมรรถภาพทางเพสสลดลง
    - - คุณค่าในตัวเองลดลง
      - แยกตัวจจากสังคม
  - - - DIAPPEERS หลักการประเมิน
    - - Functional incontinence
        
        ไม่ได้เกิดจากพยาธิสภาพ
        
        สมองเสื่อม
        
        ซึมเศร้า
      - Stress incontinence
        
        พบในเพศหญิงมากกว่า
        
        ปัสสาวะเล็้ดเมื่อมีแรงดันในช่องท้องมากขึ้น เช่น ไอ จาม ยกของหนัก ออกกำลังกาย
      - Urge incontinence
        
        ปัสสาวะเล็ดร่วมกับรู้สึกปวดถ่ายอย่างรุนแรง
        
        ต้องรีบเข้าห้องน้ำทันที
      - Overflow incontinence
        
        ปัสสาวะเล็ดเนื่องจากกระเพาะปัสสาวะยืดขขยยายมีน้ำปัสาวะเต็มละล้นออกมา
        
        เกิดจากการอุดกั้นขอองทางเดินปัสสาวะ
        
        ปัสสาวะหยดหลังถ่ายเสร็จ
        
        อาจเกิดจากเบาหวาน
  - - - ฝึกกระเพาะปัสสาวะ
      - ฝึกกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกราน
      - อุปกรณ์ช่วยบริหารช่องคลอด
- - - - ไม่ได้เคลื่อนไหวหรือขาดการออกกำลังกาย
      - รับประทานอาหารรสเค็มจัด
      - รับประทานอาหารโปรตีนสูง ขาดวิตามินดี
  - - - ได้รับปริมาณแคลเซียมเพียงพอ
      - วิตามินดี
      - การปรับเปลลี่ยนพฤติกรรมเสี่ยงต่อดรคกระดูกพรุน
      - การออกกำลังกาย
- - - - การลดน้ำหนัก
      - หลีกเลี่ยงการขึ้นบันได้บ่อยๆ
      - นั่งเก้าอี้แทนการนั่งพื้น
      - บริหารข้อ ยืดเหยียดกล้ามมเนื้อ
      - แอโรบิกชนิดเเรงกระแทกต่ำ
      - งดการยกของหนััก
      - เดินเร็วหรือว่ายน้ำเพื่อกระตุ้นให้้กระดูกแข็งแรง
      - ใช้ไม้เท้าค้ำเวลาลุกขึ้นยืน
      - ประคบอุ่นเวลาปวดเข่า
      - ก้าวบันได้ใช้้ขขาข้างดีขึ้นก่อน
      - บริหารกล้าามเนื้อ
    - - ยาแก้อักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์
      - ยาบำรุงกระดูกอ่อน
      - ใช้น้ำหล่อเลี้ยงข้อชนิดเทียม
    - - ได้ผลดีโรคแทรกซ้อนไม่มาก
      - ผ่าตัดแก้ความโก่งงอของเข่าได้แต่นานกว่าจะใช้งานได้
      - ผ่าตัดโดยส่องกล้อง เหมาะสำหรับคนที่ข้อเสื่อมไม่่มาก
      - ผ่าตตัดใส่ข้อเข่าเทียม แทนข้้อที่เสื่อม ทำให้หายปวด คุณภาาพชีวิตดีขึ้น