Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การประเมินสภาพจิต (Mental Status Examination; MSE), นางสาว ชญาณี สุธรรม…

- - - - อาการสำคัญก่อนมาโรงพยาบาล (Chief complaint; C.C.)
      - ประวัติการเจ็บป่วยในปัจจุบัน (Present illness; P.I.)
      - ประวัติการเจ็บป่วยในอดีต (กายและจิต) (Past illness)
      - ประวัติส่วนบุคคล
      - ประวัติการเจ็บป่วยในครอบครัว จากการซักประวัติและเขียนผังครอบครัว (Genogram) 3 รุ่น
    - - ครอบครัวประกอบไปด้วยใครบ้าง
      - อาชีพ ระดับการศึกษา ค่านิยมและความคาดหวัง
      - บ้านที่อยู่มีลักษณะเป็นอย่างไร ความสัมพันธ์ภายในครอบครัวเป็นอย่างไร
      - ครอบครัวมีปัญหาหรือไม่ เช่น พ่อแม่ทะเลาะกัน พ่อมีภรรยาน้อย พ่อติดเหล้า แม่ติดการพนัน
  - - - สังเกต การแต่งกาย รูปร่าง หน้าตา กริยา ท่าทางการแสดงออก ระดับความรู้สึกตัว
    - - คุณภาพการพูด อัตราการพูด และจังหวะการพูด เช่น น้ำเสียง การเปลี่ยนแปลงเสียงพูด
      - ปริมาณการพูด เช่น อิสระ ลื่นไหล (spontaneous) หรือพูดเฉพาะเมื่อถูกถาม การพูดเร็วและพูด มากขึ้นหรือช่างพูด (talkative)
      - ระบบการพูด/การใช้ภาษา ความผิดปกติของการพูด
    - - 3.1 กระบวนการคิดหรือรูปแบบของการคิด (thought process) เช่น คิดเร็ว คิดช้า คิดแล่นเร็ว เปลี่ยนเรื่องบ่อย (flight of ideas) คิดไม่ต่อเนื่องไม่สัมพันธ์กัน (loose association)
      - 3.2 เนื้อหาความคิด (thought content) เช่น ย้ำคิด (Obsession) คิดตื่นกลัวที่ผิดปกติ (Phobia) ความคิดฆ่าตัวตาย (Suicidal thought) ความคิดหลงผิด (Delusion)
    - - อารมณ์พื้นฐานโดยรวม (Mood) หมายถึง สภาวะอารมณ์พื้นฐานของผู้ป่วยและอารมณ์โดยรวม ที่มีอยู่ในช่วงที่ผ่านมา ดังนั้นการประเมินอารมณ์พื้นฐานจะได้จากการซักถามผู้ป่วย (subjective) ไม่ใช่จากการ สังเกต และใช้คำที่ผู้ป่วยบอกด้วยคำของผู้ป่วยเองในการเขียนรายงาน เช่น “เบื่อๆ” “เหงาๆ” “เศร้า”
      - อารมณ์ที่แสดงออกหรือภาวะอารมณ์ปัจจุบัน (Affect) หมายถึง อารมณ์ที่ผู้ป่วยแสดงออกมา และแสดงออกทางสีหน้า แววตา น้ำเสียงในการพูดคุย ท่าทางและการเคลื่อนไหวร่างกายของผู้ป่วย (objective)
    - - ประสาทลวง/การแปลภาพผิด (Illusions) เป็นอาการที่ผู้ป่วยแปลความหมายของประสาทรับรู้ เมื่อมีสิ่งกระตุ้นต่างๆ ผิดไป โดยมักเกี่ยวกับความรู้สึกทางร่างกาย การได้ยิน การมองเห็น การรับกลิ่น และการรับรส
      - ประสาทหลอน (Hallucinations) เป็นอาการที่ผู้ป่วยรับรู้ว่ามีสิ่งกระตุ้นทั้งที่ไม่มี เช่น การได้ยิน เสียงคนพูดโดยที่ไม่เห็นตัวก็คือไม่มีใครพูด
    - - การรู้เวลา สถานที่และบุคคล สามารถ สังเกตได้ในระหว่างที่สัมภาษณ์ประวัติหรือการตั้งคำถาม
    - - ความจำระยะสั้น (recall memory)
        
        เป็นการประเมินความจำในระยะเวลาไม่เกิน 5-10 นาที โดยขณะสนทนากับผู้ป่วย ให้ผู้ป่วยจำสิ่งของ 3 อย่างและพูดทวน หลังจากนั้นพูดคุยหรือสนทนาเรื่องอื่นต่อ แล้ว กลับมาสอบถามอีกครั้งเมื่อเวลาผ่านไปประมาณ 1-5 นาที หรือให้ทวนหมายเลขโทรศัพท์ หลังได้ฟังทันที
      - ความจำปัจจุบัน (recent memory)
        
        ประเมินโดยให้ผู้ป่วยบอกเหตุการณ์ต่างๆ ที่เพิ่งผ่านมา ภายใน 24 ชั่วโมงหรือภายใน 1- 3 วัน โดยควรถามคำถามที่ผู้สัมภาษณ์ทราบคำตอบที่ถูกต้อง เช่น เมื่อวานนี้ ใครมาเยี่ยม
      - ความจำระยะไกลหรือความจำอดีต (remote memory)
        
        เป็นการประเมินความจดจำ เหตุการณ์ในอดีตที่ผ่านมาหลายเดือนและหลายปี เช่น ถามประวัติสถานที่เกิด, วัน เดือน ปีเกิด
    - - การนับเลข (digit span)
      - การลบเลขทีละ 7 หรือ ทีละ 3 (serial 7’s or serial 3’s)
    - - การแปลความหมายของสุภาษิตหรือคำพังเพย (proverb interpretation)
      - การเปรียบเทียบความเหมือนกันของสองสิ่ง (similarities) และความแตกต่าง (difference)
    - - การตัดสินใจในการดำเนินชีวิต (social judgment)
      - การตัดสินใจในสถานการณ์สมมติ (test judgment)
      - การตัดสินใจเกี่ยวกับแผนการในชีวิตอนาคต
    - - ระดับของการหยั่งรู้สภาพความเจ็บป่วยมี 6 ระดับ ดังนี้
        
        ระดับที่ 3 ทราบว่าตนเองป่วย แต่โทษว่าเกิดจากผู้อื่น ปัจจัยภายนอกหรือโรคทางกาย
        
        ระดับที่ 4 ทราบว่าตนเองป่วยและต้องการการช่วยเหลือ แต่ไม่ทราบว่าเกิดจากอะไรหรือมีสาเหตุมาจากไหน
        
        ระดับที่ 2 ทราบบ้างว่าป่วย แต่ก็ปฏิเสธความเจ็บป่วยในขณะเดียวกัน
        
        ระดับที่ 5 ยอมรับว่าตนเองป่วย เข้าใจถึงปัญหาและความผิดปกติ บอกเล่าออกมาเป็นคำพูด
        
        ระดับที่ 1 ปฏิเสธความเจ็บป่วยโดยสิ้นเชิง
        
        ระดับที่ 6 ยอมรับอย่างแท้จริงว่าตนเองป่วย เข้าใจถึงปัญหาและความผิดปกติ บอกเล่าหรืออธิบายได้ ซึ่ง นำไปสู่การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมให้ดีขึ้นได้ (true insight)