Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ปัญหาสุขภาพที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ - Coggle Diagram

- - - - o ปวดหลัง
      - o Dowager’s hump
      - o น้ำหนักลด
      - o กล้ามเนื้อเกร็งโดยเฉพาะบั้นเอว
      - o การก้มทำได้น้อยกว่าการแหงนเหยียด
  - - - o เพศและอายุ
      - o BMI < 19
      - o เชื้อชาติ
      - o พันธุกรรม การถ่ายทอด
      - o โรคประจำตัว การใช้ยาที่มีผลการสลายเนื้อกระดูก
      - o รูปแบบการดำเนินชีวิต หรือ ขาดการออกกำลังกาย
      - o อาหาร ขาดวิตามินดี
  - - -  การได้รับแคลเซียมเพียงพอ
        
         วิตามินดี
        
         การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเสี่ยงต่อโรคกระดูกพรุน
        
         การออกกำลังกาย
- - - - o มีอาการของโรคเบาหวานร่วมกับมีระดับน้ำตาลกลูโคสในพลาสมาจากหลอดเลือดดำ (CPG)
      - o ผู้มีระดับน้ำตาลในเลือดหลังงดน้ำงดอาหาร (FPG)
      - o ผู้ที่มีระดับน้ำตาลในเลือดที่เวลา 2 ชั่วโมงหลังทำการทดสอบความทนกลูโคส (OGTT)
  - - - o Hypoglycemia
      - o NKHHC
      - o ภาวะแทรกซ้อนต่อ Macroangiopathy
      - o ภาวะแทรกซ้อนต่อ Microangiopathy
      - o การถูกตัดขา
  - - - o ระยะแรกไม่ค่อยมีอาการ
      - o อาการทั่วไป กินจุ ปัสสาวะบ่อย ดื่มน้ำมาก น้ำหนักลด
      - o ติดเชื้อบ่อย โดยเฉพาะเชื้อแบคทีเรีย รา ที่ระบบทางเดินปัสสาวะ ผิวหนัง มีแผลหายยาก
      - o ระบบประสาททำงานบกพร่อง เช่น ชา เจ็บ ปวดแสบปวดร้อน
      - o โรคของหลอดเลือดแดงขนาดใหญ่ (Macroangiopathy) ทำให้เป็นโรคหัวใจและหลอดเลือด โรคหลอดเลือดสมอง หรือโรคหลอดเลือดส่วนปลาย
      - o โรคของหลอดเลือดแดงขนาดเล็ก (Microangiopathy) เป็นที่ไต ทำให้โปรตีนรั่วออกมากับปัสสาวะ เป็นที่ตา ทำให้เกิด macular disease
      - o มีรอยโรคที่ผิวหนัง เช่น Diabetic dermopathy
      - o มีภาวะแทรกซ้อนของระบบต่อมไร้ท่อ ได้แก่ Hyperlipidemia โรคอ้วน
  - - - o การบริโภคอาหารที่เหมาะสม
      - o การออกกำลังกาย
      - o การใช้ยาฉีด คือ อินซูลิน และ ยารักษาเบาหวานชนิดรับประทาน
      - o การลดน้ำหนัก
  - - -  พบในเด็ก หรือ ผู้มีอายุน้อย ส่วนใหญ่น้อยกว่า 30 ปี
        
         มักจะผอม
        
         เกิดจาดตับอ่อนไม่สามารถสร้างอินซูลินได้ ต้องรักษาโดยการฉีดอินซูลิน
        
         ถ้าขาดจะเกิดภาวะหมดสติจากน้ำตาลในเลือดสูงและกรดคั่งในเลือด (Ketoacidosis)
    - -  พบมากร้อยละ 95 – 97 มักจะอ้วน
        
         ตับอ่อนยังพอผลิตอินซูลินได้ แต่มีภาวะดื้อต่ออินซูลิน
        
         ระยะแรกรักษาโดยการควบคุมอาหารหรือยาเม็ดลดระดับน้ำตาลในเลือด
        
         เป็นนานๆอาจต้องฉีด เพราะเบต้าเซลล์เสื่อมหน้าที่
        
         ส่วนใหญ่พบในผู้ใหญ่
- - - -  Primary constipation เกิดขึ้นโดยไม่มีโรคอื่นเป็นสาเหตุนำมาก่อน
      -  Secondary constipation เกิดขึ้นโดยมีโรคอื่นเป็นสาเหตุนำมาก่อน
    - -  แนะนำรับประทานอาหารอย่างเพียงพอ และอาหารที่มีเส้นใยสูง
        
         แนะนำให้ดื่มน้ำอย่างเพียงพอ
        
         หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน
        
         เคี้ยวอาหารให้ละเอียด
        
         ออกกำลังกายอวัยวะที่ช่วยในการขับถ่าย คือ กล้ามเนื้อหน้าท้องและกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกราน
        
         การฝึกการขับถ่าย ให้เป็นเวลา
    - -  ภาวะท้องผูกชนิดถ่ายลำบาก หรือเจ็บปวดในขณะถ่าย
      -  ภาวะท้องผูกที่มีการไหลอุจจาระในลำไส้อย่างช้าๆ
- - - - o เพื่อยืนยันว่าเป็น HT และประเมินความรุนแรง
        
        o เพื่อประเมินร่องรอยอวัยวะที่ถูกทำลาย (TOP)
        
        o เพื่อตรวจหาโรคที่เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิด CVD
        
        o เพื่อตรวจหาโรค HT ทุติยภูมิที่อาจรักษาต้นเหตุได้
    - - o การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดำเนินชีวิต
      - o การรักษาด้วยยา
        
         Thiazide – type diuretics
        
         CCBs
        
         ACEIs
        
         ARBs
    - - o สร้างสุขนิสัยที่ดีพฤติกรรมสุขภาพในการป้องกัน HT
        
        o ออกกำลังกายแบบแอโรบิคอย่างสม่ำเสมอ
        
        o ควบคุมอาหาร รับประทานแบบ DASH
        
        o ผ่อนคลายความเครียด และพักผ่อนอย่างเพียงพอ
        
        o หยุดสูบบุหรี่ และงดดื่มแอลกอฮอล์
        
        o รับประทานยาให้สม่ำเสมอ ตามแผนการรักษา
  - - - o โรคความดันโลหิตสูง
      - o โรคเบาหวาน โรคอ้วน กลุ่มอาการเมตาโบลิก
      - o กล้ามเนื้อหัวใจอ่อนแรง
  - - -  HFrEF
        
         HFmrEF
        
         HFpEF
    - -  Stage A HF
        
         Stage B HF
        
         Stage C HF
        
         Stage D HF
    - -  Chronic heart failure
      -  Acute heart failure
    - -  Class I
        
         Class II
        
         Class III
        
         Class IV
- - - - o ข้อเสื่อมมักเป็นหลายข้อ เป็นมากที่สุดคือข้อที่รับน้ำหนักมาก
      - o ปวด ปวดตื้อๆ บริเวณข้อ ปวดมากเมื่อใช้งานหรือลงน้ำหนักบนข้อนั้นทุเลาเมื่อพักใช้งาน
      - o ข้อฝืด พบบ่อย ในช่วงเช้าและหลังใช้ข้อนั้นนานๆ
  - - - o การรักษาโดยไม่ใช้ยา
      - o การรักษาโดยการใช้ยา
      - o การรักษาโดยใช้เวชศาสตร์ฟื้นฟู
      - o การรักษาโดยการผ่าตัด
      - o เนื่องจากรักษาไม่หาย เป้าหมายสำคัญ
        
         เพื่อบรรเทาอาการปวด ลดการอักเสบ
        
         แก้ไขหรือคงสภาพการทำงานของข้อให้ปกติ
        
         ป้องกันและชะลอภาวะแทรกซ้อน
        
         ให้มีคุณภาพชีวิตใกล้เคียงคนปกติ
  - - - o อายุ
      - o การใช้งานข้อมากเกินไป เป็นเวลานาน
      - o บาดเจ็บที่ข้อ
      - o โรคอ้วน
      - o ขาดวิตามินดีและซี
      - o กรรมพันธุ์
  - - - o ประเมินความปวด
      - o ประเมินปัจจัยที่ทำให้อาการปวดเพิ่มขึ้นหรือทำให้อาการปวดลดลง เพื่อวางแผนป้องกันและควบคุมอาการปวด
      - o ประเมินผลกระทบของความปวดต่อกิจวัตรประจำวัน
      - o แนะนำให้พักใช้ข้อในระยะที่มีการอักเสบเฉียบพลัน ลดการนั่ง ยืน เดินนานๆแต่ยังให้มีการเคลื่อนไหว
      - o ประเมินความสามารถในการเคลื่อนไหวข้อ
      - o สังเกตลักษณะการอักเสบของข้อ เช่น ปวด บวม แดง ร้อน
- - - - o เหนื่อย หายใจลำบาก ใช้กล้ามเนื้อในการหายใจ
      - o ไอเรื้อรัง
      - o แน่นหน้าอก หายใจมีเสียงหวีด (Wheeze)
      - o เหนื่อยล้า น้ำหนักลด เบื่ออาหาร
  - - - o การหยุดสูบบุหรี่
      - o การใช้ยา
      - o การรักษาด้วยออกซิเจน
      - o การรักษาอื่นๆ
        
         การให้วัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่
        
         การให้ alpha 1 antitrypsin
        
         การฟื้นฟูสมรรถภาพปอด
  - - - o การจำกัดการไหลของอากาศและการขังของอากาศในถุงลม
      - o มีความผิดปกติของการแลกเปลี่ยนก๊าซ
      - o มีการหลั่งมูกเพิ่มมากขึ้น
      - o ความดันในปอดสูง (PAH)
  - - - o มีความพร่องในการแลกเปลี่ยนก๊าซจาการระบายอากาศที่ลดลงและมีเสมหะปริมาณมาก
      - o การระบายเสมหะไม่มีประสิทธิภาพ จากปริมาณเสมหะมีปริมาณมาก เหนียว และการไอไม่มีประสิทธิภาพ
      - o ความทนในการทำกิจกรรมลดลงเนื่องจากการหายใจลำบาก
      - o มีความวิตกกังวลเนื่องจาก อาการหายใจลำบาก
      - o มีภาวะทุพโภชนาการ เนื่องจากนับประทานอาหารได้น้อย / ความอยากอาหารลดลง
      - o แบบแผนการนอนหลับถูกรบกวน เนื่องจากอาการหายใจลำบาก และมีสิ่งเร้ากระตุ้นจากภายนอก
  - - - o การสูบบุหรี่เป็นหลัก ทั้งมือ 1 และ มือ 2
      - o มลพิษในอากาศ
      - o การขาด alpha1 – antitrypsin
      - o ความยากจน
      - o โรคหอบหืด
- - - -  อาการ พูดไม่ได้ หรือพูดได้หรือไม่เข้สใจภาษา
        
         สาเหตุ มักพบในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง อุบัติเหตุทางสมอง เนื้องอกที่สมอง
        
         ประเภทความผิดปกติ
        
         Wernicke’s Aphasia
        
         Broca’s Aphasia
        
         Nominal Aphasia
        
         Global Aphasia
    - -  เป็นการผิดปกติในการควบคุมกล้ามเนื้อการพูด คือ พูดไม่ได้ พูดไม่ชัด พูดแบบลิ้นแข็งๆหรือพูดตะกุกตะกัก เกิดจากการอ่อนแรงของใบห้า ปาก ลิ้น และขากรรไกร
        
         สาเหตุ โรคหลอดเลือดสมองที่มีการตีบขนาดใหญ่ ตีบบริเวณเนื้อสมองส่วนสีขาว ก้านสมอง สมองน้อย ทำให้เกิดการอ่อนแรงของกล้ามเนื้อที่ควบคุมบริเวณปากได้
        
         จะดีขึ้นด้วยการบำบัดด้วยการฝึกพูดและการออกกำลังกาย
- - - - o ปัสสาวะต้องเบ่งเมื่อเริ่มปัสสาวะหรือรอนานกว่าจะปัสสาวะออกมาได้
      - o ปัสสาวะไม่พุ่งเป็นลำเล็กๆ
      - o ปัสสาวะไม่สุดเหมือนคนที่ยังไม่ได้ปัสสาวะ
      - o ปัสสาวะบ่อย ต้องตื่นกลางคืนเนื่องจากปวดปัสสาวะ
  - - - o กระเพาะปัสสาวะบีบตัวไม่ดี เกิดการคั่งของปัสสาวะ
      - o เกิดการติดเชื้อได้ง่าย
      - o ไตเสื่อม
      - o กลั้นปัสสาวะไม่ได้
      - o ปัสสาวะเล็ด
      - o นิ่วในกระเพาะปัสสาวะ
  - - - o การเฝ้าสังเกตอาการ
      - o รักษาโดยยา
      - o การรักษาต่อมลูกหมากโตโดยไม่ใช่วิธีผ่าตัด
      - o การผ่าตัดเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการรักษาต่อมลูกหมากโต
  - - - o ไม่ทราบชัดเจน
      - o การโตของต่อมลูกหมากสัมพันธ์กับการเปลี่ยนแปลงตามวัย
      - o ฮอร์โมน Dihydrotestosterone หรือ DHT เกี่ยวข้องกับการเกิด BPH
      - o วัยสูงอายุระดับเทสโตสเตอโรนในเลือดจะลดลงแต่ระดับ DHT จะคั่งอยู่ในต่อลูกหมาก จะกระตุ้นให้สร้างเซลล์เพิ่มขึ้นอย่างผิดปกติ (hyperplasia)
- - - - o การประเมินด้วย Cincinnati pre – hospital stroke scale
      - o หน้าเบี้ยว
      - o แขนขาอ่อนแรง
      - o พูดไม่ชัด
      - o ผิดปกติ 1 ใน 3 ถือว่าเป็นโรคหลอดเลือดสมองร้อยละ 72
  - - - o หน้าเบี้ยว
      - o แขนขาอ่อนแรง
      - o พูดไม่ชัด
      - o ปวดศีรษะ อาเจียน ชัก สับสน
      - o ความรู้สึกตัวลดลง
      - o กลืนลำบาก
      - o กลั้นปัสสาวะอุจจาระไม่ได้
- - - - o การเปลี่ยนแปลงด้านสรีระวิทยาในวัยสูงอายุ
      - o โรคที่เกิดขึ้นมาก่อน (Co-morbidities)
      - o ยาที่ผู้สูงอายุรับประทาน
      - o ประวัติการมีปัสสาวะราด
      - o การตรวจร่างกาย และการตรวจพิเศษ
  - - - o การรักษาเชิงพฤติกรรม
      - o การรักษาโดยการใช้ยา
      - o การรักษาโยการผ่าตัด
  - - -  Functional incontinence
        
         Stress incontinence
        
         Urge incontinence
        
         Overflow incontinence
  - - - o มีโอกาสเกิดแผลและติดเชื้อที่อวัยวะสืบพันธ์และผิวหนังเนื่องจากชื้นแฉะจากปัสสาวะ
      - o แยกตัวจากสังคมเนื่องจากวิตกกังวลเกี่ยวกับการกลั้นปัสสาวะไม่ได้
      - o การดูแลตนเองบกพร่องเนื่องจากขาดความรู้ในการดูแลตนเอง