Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บท 6 ยามที่มีผลต่อ SNS Drugs acting on sympathetic nervous system -…
บท 6 ยามที่มีผลต่อ SNS
Drugs acting on sympathetic nervous system
ยาเพิ่มการทำงานของ SNS
เรียกว่า sympathomimetic drugs/ adrenomimetic drugs
Direct-actingdrugs
ยุ่งเกี่ยวกับ receptor โดยตรง
กระตุ้น adrenergic receptors
(adrenergic drugs)
ได้แก่
β-adrenergic agonists
a-adrenergic agonists
Mixed -adrenergic agonists
กระตุ้นทั้ง a & β-adrenergic agonists
กลุ่มยาได้แก่
Epinephrine/ adrenalin
กระตุ้น และ β receptor (mixed-adrenergic agonists)
ลดอาการคัดจมูก
Norepinephrine/ noradrenalin
กระตุ้น a & β1 receptor ออกฤทธิ์คล้าย Epinephrine
ไม่ทำให้หลอดลมขยาย
เพราะ หลอดลมหดตัวคุมด้วย B2 receptor
ยาอื่นๆ Phenylephrine
กระตุ้น a1 receptor
Hypertension หลอดเลือดหดตัว มีผล ⏩ เกิด reflex bradycardia
ลดอาการคัดจมูก
รูม่านตาขยาย
ประโยชน์ของยานี้
ลดอาการโพรงจมูกบวม
Ephedrine, pseudoephedrine
กระตุ้น a และ β receptor (mixed -adrenergic agonists)
มีผล ⏩ หลอดเลือดส่วนใหญ่หดตัว ⏩ hypertension
กระตุ้น a1 receptor
❤️ เต้นเร็วและแรง
กระตุ้น B1 receptor
หลอดเลือดแดงที่ไปเลี้ยงกล้ามเน้ือลายคลายตัว
กระตุ้น B2 receptor
หลอดลมคลายตัว
กระตุ้น B2 receptor
สลายไขมัน สลาย glycogen 🔺 glycogenolysis
ยับยั้งการหลั่ง HM. Insulin
กระตุ้น B2 receptor ที่ตับอ่อน
Selective B2 agonists
กระตุ้น B2 receptor
เช่นยา
Salbutamol (Ventolin®)
รักษาโรคหอบหืด
Terbutaline (Bricanyl®)
ชะลอการคลอดก่อนกําหนด
ยับยั้งก.บับตัวของ M. เรียบมดลูก
มีผลต่อ B1 ⏩ ❤️ เต้นเร็ว
กระตุ้น dopamine receptor
ฤทธิ์ขึ้นกับ dose
Dose ต่ำ
กระตุ้น D1 receptor ที่หลอดเลือดในไต หลอดเลือด coronary&mesenteric
🔺 renal blood flow
🔺 เลือดมาเลี้ยง ❤️ & ทางเดินอาหาร
Dose กลาง
กระตุ้น B1 receptor ที่ ❤️
❤️ บีบตัวแรงขึ้น เต้นแรงขึ้น
Dose สูง
กระตุ้น a1 receptor ทําให้หลอดเลือดส่วนใหญ่บีบตัว
เกิด Hypertension
เเนวทางรักษา Therapeutic uses
ใช้ในผู้ป่วย Congestiveheartfailure
เพราะ dopamine เพิ่มเลือดไปเลี้ยงในไต & 🔺 BP
ใช้ในภาวะ Septic shock & cardiogenic shock
Indirect-acting drugs
ยุ่งเกี่ยวกับสารสื่อประสาท
เพิ่มการหลั่ง NE
ยา 💊Amphetamines
เพิ่มการหลั่ง NE จากปลายประสาท SNS
Drug abuse ยาบ้า 💊
ทำให้ ตื่นตัวไม่ง่วง ลดความอยากอาหาร🥘🥙
ยา 💊Cocaine
ยับยั้ง reuptake ของ NE และ dopamine
เป็นยาชา 💊 และเข้าสมองได้ดี ✅💯
มีฤทธิ์คล้าย amphetamine แต่ออกฤทธิ์สั้นกว่า และรนุแรงกว่า
Adverse effects
Palpitation (ใจสั่น) 💔💔
Cerebral haemorrhage (เลือดออกในสมอง) 🧠🧠
Cardiacarrhythmia(❤️เต้นผิดจังหวะ)
สกัดจาก Erythroxylum coca (ต้นโคคา)
💊 Tyramine
กระตุ้นการหลั่ง NE ออกจากปลายประสาท
ถูกทําลายโดย monoamine oxidase (MAO)
ถ้าได้รับยาในกลุ่ม MAO-inhibitor จะเสริมฤทธิ์กระตุ้น SNS
Hypertensive crisis
เกิดแรงดันสูงรุนแรง
พบที่
ไส้กรอก 🥖🥖
ชีท 🧈🧈🧀
ไวน์ 🍸🍸🍾
เบียร์ 🍺🍻
ยาลด/ต้านการทำงานของ SNS
เรียกว่า sympatholytic drugs /anti-adrenergic drugs
Direct-actingdrugs
ยุ่งเกี่ยวกับ receptor โดยตรง
ปิดกั้น adrenergic receptors อาจเรียกว่า
adrenergic receptor blocking drugs
a-adrenergic receptor blocking drugs ⏩ ปิดกั้นตัว a
ตัวอย่างยา Prazosin
a1 blocker
: ปิดกั้น a1 receptor ที่หลอดเลือดทําให้หลอดเลือดขยายตัว
เกิด Vasodilate
BP ลด 🔻🔻
เกิด Reflex tachycardia ⏩🖤 เต้นช้าลงแต่น้อย ⏩ หน้ามืด
achycardia ❤️ เต้นเร็ว
Therapeutic uses แนวทางในการรักษา
ใช้รักษาอาการปัสสาวะลําบาก
Ex. ต่อมลูกหมากโต
ใช้
2nd –line choice
รักษา BP🔺
B-adrenergic receptor blocking drugs
ตัวอย่างยา Propranolol
เป็น Non-selective beta antagonist (ปิดกั้นทั้ง B1, B2)
ลด การทํางานของ ❤️ ลดลง (ปิดกั้น B1)
ลดความดันลูกตา (ปิดกั้น B1)
Selective B1 antagonists
Indirect-acting drugs
ยุ่งเกี่ยวกับสารสื่อประสาท
ยับยั้งสารสื่อประสาท
Metyrosine
Adrenergic neuron blocking drug
ยับยั้งการสังเคราะห์ catecholamin
ใช้ในผู้ป่วย pheochromocytoma
เนื้องอกใน adrenal medulla
มีผลต่อสมอง 🧠
ลดการสังเคราะห์ dopamineในสมอง