Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ปัญหาสุขภาพที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ 2, กล้ามเนื้อหัวใจมีความไม่สมดุลของการใช้…

- - - - ST segment ยกขึ้นสูง (Elevation)
      - T wave หัวกลับ (Inversion)
      - ST segment ลดต่ำลง (Depression)
    - - ระยะเวลาที่ตรวจพบ เริ่มตั้งแต่ 6-12 ชั่วโมงและจะสูงนานถึง 14 วัน
      - เมื่อกล้ามเนื้อหัวใจตาย จะตรวจพบว่า Troponin I และ T ในกระแสเลือดเพิ่มขึ้นภายในเวลา 2-3 ชั่วโมง (ค่าปกติ < 0.1 ng/ml)
    - - อาการเจ็บหน้าอก
      - ถ้ามีอาการแบบกล้ามเนื้อหัวใจตายแสดงว่าผู้ป่วยอาจมี ACS
      - ให้รีบทำการตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจภายใน 12 leads ในเวลา 10 นาที
    - - การตรวจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง (Echocardiography)
      - การสวนและฉีดสีหลอดเลือดหัวใจ (Cardiac catheterization หรือ Coronary angiography)
  - - - การป้องกันปัจจัยการแข็งตัวของเลือดมาเกาะกลุ่มเกล็ดเลือด เกิดลิ่มเลือดอุดกั้นบางส่วน ด้วยยาต้านการแข็งตัวของเลือด (anticoagulant) ในรูปแบบการฉีดเข้าใต้ผิวหนัง
      - การรักษาเพิ่มเติม
        
        Beta blocker (β adrenagic block agent) ทำให้หัวใจเต้นช้าลง หลอดเลือดขยายตัว ควรทำทุกรายที่ไม่มีข้อห้าม
        
        ยากลุ่มยับยั้ง Renin- angiotensin aldosterone system (RAAS)
    - - การให้ยาละลายลิ่มเลือด (fibrinolytic therapy)
      - การถ่างขยายหลอดเลือด (primary coronary intervention, PCI)
  - - - อธิบายเกี่ยวกับวิธีการตรวจ และการรักษา เปิดโอกาสซักถามระบายความรู้สึก
      - ซักประวัติการแพ้ยา และอาหารทะเล
      - งดน้ำและอาหารยกเว้นยา ก่อนทำการตรวจสวนหัวใจอย่างน้อย 4 ชั่วโมง
      - ติดตามประเมินการทำหน้าที่ของไต โดยเฉพาะค่าการกรองของไต และ creatinine
      - ประเมินความเบาแรง ของชีพจรบริเวณแขนขาทั้งสองข้าง
      - ทำความสะอาดขาหนีบซ้ายหรือขวา ข้อพับแขนซ้ายหรือขวา ข้อมือซ้ายหรือขวา
      - ดูแลให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำตามแผนการรักษา
    - - จัดให้ผู้ป่วยนอนราบ ศีรษะสูงไม่เกิน 30 องศา ให้แขนและขาข้างที่ทำเหยียดตรง เป็นเวลาอย่างน้อย 3-6 ชั่วโมง ภายหลังเอาสายออก เพื่อให้หลอดเลือดที่ได้รับการสวนไม่เกิดอุดตัน และป้องกันการเลือดออกจากหลอดเลือดแดง
      - ติดตามประเมินสัญญาณชีพ เปรียบเทียบชีพจร สีผิว และความอุ่นของผิวหนังแขนหรือขาข้างที่ทำ ตลอดจนอาการปวดทุก 15 นาที 4 ครั้ง ทุก 1 ชั่วโมง 4 ครั้ง เมื่อคงที และต่อไปทุก 1 ชั่วโมง
      - ตรวจสอบบริเวณแผลที่ทำ โดยเฉพาะบริเวณ femoral artery ว่ามีเลือดออกหรือไม่ ทุก 15 นาที 4 ครั้ง ทุก 1 ชั่วโมง 4 ครั้ง เมื่อคงที และต่อไปทุก 1 ชั่วโมง
      - บันทึกภาวะแทรกซ้อนทางหลอดเลือดดำ เช่น ขนาดของ hematoma ขอบเขตและขนาด ลักษณะของก้อนเลือด สีผิว อุณหภูมิ และการคลำชีพจรส่วนปลาย
      - ประเมินอาการเจ็บหน้าอก ใจสั่น และติดตามประเมินคลื่นไฟฟ้าหัวใจ ในรายที่มีภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ
      - สังเกตอาการแพ้สารทึบรังสี เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ผื่นที่ผิวหนัง
      - ประเมินการขับถ่ายปัสสาวะ ถ้าไม่ถ่ายปัสสาวะนานเกิน 6 ชั่วโมง พิจารณาสวนปัสสาวะ
      - ติดตามประเมินค่า BUN creatinine และ GFR โดยเฉพาะรายที่มีปัญหา renal insufficiency
- - - - Heart failure with reduce ejection fraction (HFrEF)
      - Heart failure with mid range ejection fraction (HFmrEF)
      - Heart failure with preserved ejection fraction (HFpEF)
    - - Acute heart failure
      - Chronic heart failure
    - - 1. Stage A HF เป็นผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงต่อการมีโครงสร้างและการทำหน้าที่ของหัวใจผิดปกติ
      - 2. Stage B HF เป็นผู้ป่วยที่มีความผิดปกติของโครงสร้างหัวใจแต่ไม่มีอาการและอาการแสดงของภาวะหัวใจล้มเหลว
      - 3. Stage C HF เป็นผู้ป่วยที่มีหรือเคยมีอาการแสดงของภาวะหัวใจล้มเหลวมาก่อน เป็นกลุ่มที่มีจำนวนมากที่สุดในกลุ่ม Symptomatic heart failure
      - 4. Stage D HF เป็นผู้ป่วยที่อยู่ในระยะสุดท้ายของโรค มีการดำเนินการของโรคไม่ดี และตอบสนองต่อการรักษาต่ำ ส่งผลกระทบต่อผู้ป่วยทั้งร่างกายและจิตใจ
    - - Class I หมายถึง ผู้ป่วยไม่มีข้อจำกัดในการทำกิจกรรมหรือทำกิจวัตรประจำวันปกติ โดยไม่มีอาการแสดงของภาวะหัวใจล้มเหลว เช่น เหนื่อย อ่อนเพลีย หายใจลำบาก
      - Class II หมายถึง ผู้ป่วยที่มีข้อจำกัดในการทำกิจกรรมเล็กน้อย หรือผู้ป่วยรู้สึกสบายเมื่อพักแต่เมื่อทำกิจวัตรประจำวันตามปกติจะมีอาการแสดงภาวะหัวใจล้มเหลว
      - Class III หมายถึง ผู้ป่วยที่มีข้อจำกัดในการทำกิจกรรมมาก หรือผู้ป่วยจะรู้สึกสบายเมื่อพัก แต่เมื่อทำกิจกวัตรประจำวันแม้เพียงเล็กน้อยจะมีอาการแสดงภาวะหัวใจล้มเหลว
      - Class IV หมายถึง ผู้ป่วยไม่สามารถทำกิจวัตรประจำวันได้เลย แม้ในขณะพักมีอาการเหนื่อย หายใจลำบากชัดเจน
  - - - 1. Sympathetic nervous system จะทำงานมากขึ้น ทำให้หลอดเลือดแดงหดตัว เลือดดำไหลกลับหัวใจเพิ่มขึ้น หัวใจมีความแรงและเร็วในการบีบตัวมากขึ้น เพื่อเพิ่ม CO
      - 2. Renin-angiotensin-aldersterone system (RASS) ถูกกระตุ้น ทำให้มีการดูดน้ำกลับและโซเดียมทางไตมากขึ้น เพื่อให้มีปริมาณเลือดเข้าสู่หัวใจเพิ่มขึ้น
      - 3. Antidiuretic hormone (ADH) ทำหน้าที่เพิ่มการดูดน้ำกลับที่ท่อไตรวมและส่วนปลาย
  - - - การบีบตัวห้องล่างซ้ายลดลง ส่งผลให้มีเลือดคั่งในหัวใจห้องบนซ้ายและปอด จึงหอบเหนื่อย (Dyspnea) นอนราบไม่ได้ (Orthopnea) จากการที่นอนราบเลือดไหลกลับเข้าสู่หัวใจมากขึ้น
      - มีอาการเหนื่อยขณะนอนหลับ ซึ่งต้องตื่นมาลุกนั่งหายใจ (Paroxysmal nocturnal dyspnea: PND)
      - หัวใจเต้นเร็ว ความดันโลหิตต่ำจากการมี CO ลดลง
      - หัวใจเต้นเร็วอาจเต้นแรงสลับเบา (Pulsus alternans) เป็นผลจากการทำงานชดเชยของระบบประสาทซิมพาเธติก
      - ผิวหนังส่วนปลายเย็น ชื้น จากหลอดเลือดส่วนปลายหดตัว
      - ปัสสาวะออกน้อย จากเลือดไปเลี้ยงไตลดลง
    - - หลอดเลือดดำที่คอโป่งพอง (Jugular vein distention) จากมีแรงดันกลับ superior venacava เพิ่มขึ้น
      - บวมกดบุ๋ม บริเวณข้อเท้าและขา ตับโต มีน้ำในช่องท้อง และอาจพบอาการคลื่นไส้ เบื่ออาหาร
  - - - ผู้ป่วยที่มีโรคเรื้อรังอื่น ๆร่วมด้วย ควรซักประวัติการควบคุมโรคผ่านมา การใช้ยารับประทาน
      - ประเมินอาการและอาการแสดงของภาวะหัวใจล้มเหลว
        
        อาการเหนื่อย ระดับการทำกิจกรรม
        
        การเพิ่มขึ้นของน้ำหนักตัวอย่างรวดเร็ว หรือมีปัสสาวะออกน้อย
    - - ระบบหัวใจและหลอดเลือด หัวใจเต้นเร็ว หายใจเร็ว ประเมิน jugular vein distention ขนาดและตำแหน่ง PMI เพื่อประเมินหัวใจโต ประเมิน pitting edema, BMI, body weight
      - ระบบหายใจ เหนื่อย หายใจลำบาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อนอนราบ มีอาการไอ ฟังปอดได้ยินเสียง crepitation
      - ระบบประสาท งุนงง สับสน ระดับความรู้สึกตัวลดลงหรือหมดสติ จากร่างกายมีภาวะพร่องออกซิเจน
      - ระบบต่อมไร้ท่อและไต มีปัสสาวะออกน้อยลง และมีภาวะบวมจากการคั่งน้ำและโซเดียม
      - ระบบทางเดินอาหาร พบตับโต ท้องอืด คลื่นไส้ ความอยากอาหารลดลง
    - - การตรวจเลือด
      - การตรวจคลื่นสะท้อนความถี่สูง
      - การตรวจรังสีปอด
      - การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ
      - การประเมินระดับความดันในหัวใจห้องบนซ้าย
  - - - เป้าหมายการจัดการ เพื่อป้องกันการเกิดโรคระบบหัวใจและหลอดเลือด ให้ความสำคัญกับการคัดกรองและควบคุมปัจจัยเสี่ยงหรือภาวะที่เป็นอยู่ตั้งแต่เริ่มต้น เพื่อป้องกันการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างและรูปร่างของหัวใจ
      - ยาที่ใช้
        
        Angiotensin converting enzyme inhibitors (ACEIs)
        
        Angiotensin receptor blocker (ARBs)
    - - เป้าหมายการจัดการ คือ ป้องกันการเกิด symptomatic heart fialure และ cardiac remodeling
      - ยาที่ใช้
        
        ยาที่ใช้รักษาผู้ป่วยเบาหวาน ผู้ป่วยที่มีปัญหาการทำงานของไตบกพร่อง ผู้ป่วยที่มีกล้ามเนื้อหัวใจตาย และมีค่าประสิทธิภาพการทำงานของหัวใจลดลง ACEIs หรือ ARBs
    - - เป้าหมายการจัดการ
        
        การควบคุมอาการ การปรับปรุงคุณภาพชีวิต ลดการเข้ารับการรักษาตัวในโรงพยาบาลซ้ำ
        
        ช่วยผู้ป่วยในการตั้งเป้าหมายระยะท้ายของชีวิตร่วมกับครอบครัว
        
        ผู้ป่วยจำเป็นต้องอาศัยเครื่องมือพยุงหัวใจ หรือการผ่าตัดเปลี่ยนหัวใจ
        
        ได้รับการดูแลแบบประคับประคอง
    - - เป้าหมายการจัดการ
        
        ควบคุมอาการ เพิ่มคุณภาพชีวิต ป้องกันการเข้ารับรักษาในโรงพยาบาล และการเสียชีวิต
        
        สร้างความตระหนัก และความรับผิดชอบในการจัดการอาการของตนเอง ภายใต้การประสานความร่วมมือกับสหสาขาวิชาชีพ
        
        ส่งเสริมให้ผู้ป่วยมีการจัดการตนเอง (self management) โดยรับการสนับสนุนจากครอบครัวและผู้ดูแล
      - ยาที่ใช้
        
        สำหรับผู้ป่วยทุกราย
        
        CEIs/ ARB, β-blocker ร่วมกับ loop diuretic
        
        สำหรับผู้ป่วยบางราย
        
        digitalis, hydralazine, nitrate
  - - - ดูแลให้ได้รับยาเพื่อลดภาระงานของหัวใจ และเพิ่มปริมาณเลือดที่ออกจากหัวใจใน 1 นาที
        
        ดูแลให้ยาลด after load
        
        ดูแลให้ยาที่ลด preload จะช่วยลดปริมาณและแรงดันเลือดในหัวใจห้องล่างซ้าย
        
        ดูแลให้ยาเพิ่มประสิทธิภาพในการบีบตัวของหัวใจ positive inotropic
      - ให้การบำบัดด้านโภชนาการ ลดปริมาณโซเดียมและน้ำในร่างกาย
      - ประเมินค่า PCWP (pulmonary capillary wedge pressure) ในรายที่มีอาการรุนแรงและเฉียบพลัน
      - บันทึกและประเมินสัญญาณชีพ อาการและอาการแสดงต่าง ๆ เพื่อดูการตอบสนองต่อการรักษาของผุ้ป่วยที่แสดงถึง CO เพิ่มขึ้น
- - - - ควบคุมอาหาร ควรรับประทานอาหารแบบ DASH (Dietary approach to stop hypertension) ลดอาหารรสจัดและมีโซเดียมสูง
      - ผ่อนคลายความเครียด และพักผ่อนอย่างเพียงพอ แนะนำให้ผู้ป่วยหลีกเลี่ยงภาวะเครียด
      - หยุดสูบบุหรี่ และงดดื่มแอลกอฮอล์
      - รับประทานยาให้สม่ำเสมอ ตามแผนการรักษา
      - ขณะรับประทานยาลดความดันโลหิต ควรแนะนำให้ผู้ป่วยเปลี่ยนท่าทางช้า ๆ ระวังอาการหน้ามืด เป็นลม เนื่องจากความดันโลหิตต่ำลงมากหรือเร็วเกินไป
      - ติดตามวัดความดันโลหิตอย่างสม่ำเสมอ
    - - สร้างสุขนิสัยที่ดีและมีพฤติกรรมสุขภาพในการป้องกันความดันโลหิตสูง
      - ออกกำลังกายแบบแอโรบิคอย่างสม่ำเสมอ ควรออกกำลังกายความหนักระดับปานกลางอย่างน้อยวันละ 30 นาที อย่างน้อยสัปดาห์ละ 5 วัน
      - ติดตามวัดความดันโลหิต ชั่งน้ำหนักตัว และวัดรอบเอวอยู่เสมอ ผู้ที่มีน้ำหนักเกิน และมีรอบเอวเกิน ต้องลดน้ำหนัก
      - หมั่นสังเกตอาการผิดปกติ เช่น อาการปวดมึนศีรษะบริเวณท้ายทอย ตึงที่ต้นคอ วิงเวียน ปวดศีรษะตุบๆ แบบไมเกรน เลือดกำเดาไหล ตามัวหรือตามองไม่เห็นข้างใดข้างหนึ่งแบบชั่วคราว เจ็บหน้าอก บวม หอบเหนื่อย แขนขาอ่อนแรง หากพบอาการเหล่านี้ ควรรีบมาพบแพทย์
  - - - การเลือกใช้ยาลดความดันโลหิตเริ่มต้นจากยา 4 กลุ่ม
        
        1) Thiazide–type diuretics
        
        2) Calcium channel blockers (CCBs)
        
        3) Angiotensin converting enzyme inhibitors (ACEIs)
        
        4) Angiotensin receptor blockers (ARBs)
  - - - อายุ เพศ ประวัติการสูบบุหรี่ ภาวะไขมันในเลือดผิดปกติ
    - - โรคหลอดเลือดสมอง โรคหลอดเลือดส่วนปลาย
      - โรคหัวใจขาดเลือด ภาวะหัวใจล้มเหลว
    - - โรคเบาหวาน
      - CKD
    - - ประวัติครอบครัว
      - ปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ
        
        การสูบบุหรี่ การดื่มสุรา ไม่ออกกำลังกาย การรับประทานอาหารเค็ม
        
        โรคเบาหวาน การมีไขมันในเลือดสูง ประวัติการนอนกรนและหยุดหายใจเป็นพัก
      - ประวัติเกี่ยวกับโรคความดันโลหิตสูง
    - - ตรวจยืนยันว่าเป็นโรคความดันโลหิตสูงจริง ร่วมกับประเมินความรุนแรงของโรค
      - ตรวจหา TOD และ CVD
      - ร่องรอยของโรคอ้วนและภาวะอ้วนลงพุง ประเมินจาก BMI มีภาวะน้ำหนักเกิน
    - - Fasting plasma glucose
      - Serum total cholesterol, HDL, LDL, triglyceride
      - Serum electrolyte, serum creatinine, GFR
      - Hb, Hct
      - UA
      - ECG
      - ผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงต่อการเกิด CVD ควรตรวจเพิ่มเติมดังนี้
        
        echocardiography
        
        carotid ultrasonography
        
        ankle brachial blood pressure index (ABI) และ pulse wave velocity (PWV)
        
        วัดปริมาณ albuminuria หรือ protienuria ต่อวัน
        
        ตรวจจอประสาทตา
- - - - รูปร่างทรวงอกอาจพบว่าเป็นรูปถังเบียร์ (Barrel shape) ได้ยินเสียงโปร่ง จากการคั่งค้างของลมในปอด
    - - อาจพบปอดพองลมทั้งสองข้าง (Bilateral hyperinflation) กะบังลมแบนราบ และหัวใจมีขนาดเล็ก
    - - การสูบบุหรี่ สัมผัสสารเคมี และมลพิษ การติดเชื้อทางเดินหายใจ
    - - อาจพบภาวะพร่องออกซิเจน มีการคั่งของคาร์บอนไดออกไซด์
    - - เป็นการวัดปริมาตรของอากาศที่หายใจเข้าออกจากปอด ค่าที่ได้จากการตรวจ คือค่า FEV1/FVC X 100
      - ถ้าค่าที่ได้ น้อยกว่า 70% คือเป็นโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง
  - - - เมื่อมีอาการกำเริบจะต้องค่อย ๆ เพิ่มความเข้มข้นออกซิเจน เพื่อให้ได้ค่าความอิ่มตัวออกซิเจน
      - ผู้ป่วยที่ควรได้รับออกซิเจนต่อเนื่อง
        
        ผู้ที่มีอาการคงที่ และมีค่าความดันก๊าซออกซิเจนในเลือดแดง (PaO2) น้อยกว่า 55 mmHg หรือค่าความอิ่มตัวออกซิเจน (O2 satulation) น้อยกว่าร้อยละ 88 ในขณะที่ไม่ได้รับออกซิเจน (room air)
        
        มีค่าความดันก๊าซออกซิเจนในเลือดแดง (PaO2) ระหว่าง 55-59 mmHg ร่วมกับมีความดันในปอดสูง ความเข้มข้นของเม็ดเลือดแดงสูง หรือมีค่าฮีมาโตคริตมากกว่าร้อยละ 55 และมีหัวใจซีกขวาล้มเหลว แม้จะรับยาที่รักษาเหมาะสมแล้ว
    - - การให้วัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่
      - การให้ Alpha1 antitrypsin
      - การฟื้นฟูสมรรถภาพปอด
    - - ยาขยายหลอดลม กลุ่ม Anticholinergic
      - ยาขยายหลอดลมกลุ่ม Methylxanthines
      - ยาขยายหลอดลมกลุ่ม Beta-adrenagic agonist
      - ยาลดการอักเสบกลุ่มคอร์ติโคสเตียรอยด์ (Corticosteriods)
        
        ผลข้างเคียง ทำให้เกิดเชื้อรา ในปาก เสียงแหบ รอยช้ำที่ผิว
  - - - กิจกรรมการพยาบาล
        
        ประเมินการหายใจ อัตราการหายใจ ภาวะพร่องออกซิเจน การใช้กล้ามเนื้อมัดเล็กช่วยการหายใจ
        
        ประเมินระดับความรู้สึกตัว
        
        ดูแลให้ออกซิเจนตามแผนการรักษา
        
        จัดท่า High Fowler เพื่อให้ออกซิเจนเข้าสู่ปอดได้ดี
        
        ดูแลทางเดินหายใจให้โล่ง สามารถระบายเสมหะได้ดี ดูดเสมหะตามความจำเป็น เมื่อผู้ป่วยไม่สามารถไอออกมาได้เอง
        
        ให้ยาขยายหลอดลมตามแผนการรักษา
        
        ดูแลให้พักผ่อนเพื่อลดการใช้ออกซิเจน
        
        ถ้าผู้ป่วยได้รับยากล่อมประสาท สงบประสาท ต้องสังเกตผลข้างเคียง เพราะยาเหล่านี้บางตัว จะกดการหายใจ ทำให้ระบายอากาศไม่ดี
    - - กิจกรรมการพยาบาล
        
        ฟังเสียงหายใจ เพื่อประเมินเสียงหายใจที่ผิดปกติ
        
        ประเมินความรุนแรงของอาการหายใจลำบาก โดยใช้ visual analogue scale (VAS)
        
        ดูแลให้รับน้ำอย่างเพียงพอ ถ้าไม่มีข้อห้าม ซึ่งจะทำให้เสมหะระบายออกมาได้ง่าย ควรดื่มน้ำอย่างน้อยวันละ 6-8 แก้ว
        
        ดูแลทางเดินหายใจให้โล่ง โดยการทำกายภาพบำบัดปอด
        
        จัดท่าเพื่อระบายเสมหะ (postural drainage) ให้เสมหะไหลตามแรงโน้มถ่วง
        
        เคาะปอด และการสั่นสะเทือนปอด จะทำให้เสมหะที่เกาะอยู่ในทางเดินหายใจหลุดออก
        
        สอนและสาธิการไออย่างมีประสิทธิภาพและให้ผู้ป่วยปฏิบัติตาม
        
        สอนและสาธิการหายใจอย่างมีประสิทธิภาพโดยการใช้กล้ามเนื้อหน้าท้อง และการเป่าปาก
        
        ฟังปอดก่อนและหลังทำกายภาพบำบัดปอด เพื่อประเมินประสิทธิภาพ ของการไอ และการทำกายภาพปอด
    - - กิจกรรมการพยาบาล
        
        แนะนำวิธีการสงวนพลังงาน เช่น วางแผนการทำกิจกรรม และการพักผ่อนตลอดวัน
        
        ช่วยผู้ป่วยจัดตารางในการทำกิจกรรม ค่อย ๆ เพิ่มการทำกิจกรรมและการออกกำลังกาย
        
        บริหารการหายใจโดยใช้กล้ามเนื้อหน้าท้องและกะบังลม และเป่าปาก (purse lip)
        
        จัดให้มีกิจกรรมออกกำลังกายหลังทำกายภาพบำบัด หรือได้รับยาขยายหลอดลม การทำหน้าที่ของปอดจะสูงสุดเมื่อยาออกฤทธิ์สูงสุดหรือเมื่อทางเดินหายใจโล่ง
        
        ให้ออกซิเจนเมื่อต้องการ การให้ออกซิเจนทดแทนช่วยทำให้ทำกิจกรรมได้ดีขึ้น ลดการพร่องออกซิเจนที่เกิดจากการออกกำลังกาย
        
        ประเมินอาการแสดงที่ผิดปกติหลังทำกิจกรรมหรืออกกำลังกาย เช่น หลังออกกำลังกาย 3 นาที อัตราการหายใจ ชีพจร ยังไม่ลงมาใกล้เคียงขณะพัก มีการเปลี่ยนแปลงความรู้สึกตัว
    - - กิจกรรมการพยาบาล
        
        เมื่อผู้ป่วยมีอาการหายใจลำบาก อยู่กับผู้ป่วยตลอดเวลา ช่วยเหลือในท่าที่สงบ และมีความมั่นใจในการดูแลผู้ป่วย เพื่อให้ผู้ป่วมั่นใจในการดูแลของพยาบาล
        
        จัดบรรยากาศให้เงียบสงบ เป็นการลดสิ่งเร้าจากภายนอก
        
        สนับสนุนให้ผู้ป่วยใช้เทคนิคผ่อนคลาย และการหายใจที่มีประสิทธิภาพ ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกควบคุมตนเองได้ ควบคุมการหายใจได้ ทำให้ลดความวิตกกังวลและความซึมเศร้าลง
        
        ดูแลให้ยาขยายหลอดลมตามแผนการรักษา
        
        ให้ออกซิเจนตามแผนการรักษา
        
        ประเมินความรุนแรง และความก้าวหน้าของอาการหายใจลำบาก เพื่อประเมินประสิทธิภาพของการรักษาพยาบาล
    - - กิจกรรมการพยาบาล
        
        ประเมินภาวะโภชนาการและพลังงานที่ควรได้รับในแต่ละวัน
        
        กำหนดชนิดอาหารและปริมาณให้เหมาะสม ควรลดปริมาณคาร์โบไฮเดรตลง เพราะการเผาผลาญจะทำให้มีการผลิตคาร์บอนไดออกไซด์มากกว่าสารอาหารชนิดอื่น
        
        ควบคุมน้ำหนักให้เหมาะสมตามเกณฑ์ เพราะผู้ป่วยที่น้ำหนักเกิน ทำให้หายใจลำบากขึ้น น้ำหนักที่มากขึ้นต้องการออกซิเจนมากขึ้น
        
        หลีกเลี่ยงอาหารแปรรูป ที่มีไนไตรท์เป็นส่วนประกอบ
        
        ชั่งน้ำหนักผู้ป่วย 1-2 ครั้งต่อสัปดาห์ ถ้ารับยาขับปัสสาวะ หรือสเตียรอยด์ ควรชั่งน้ำหนักทุกวัน เพื่อปรับชนิดอาหารและน้ำที่รับเข้าไป
        
        รับประทานอาหารที่กากใยเพิ่มมากขึ้น ช่วยในการเคลื่อนอาหารในทางเดินอาหาร ควบคุมระดับน้ำตาล และระดับคอเลสเตอรอลในเลือด
        
        ประเมินการเคลื่อนไหวของลำไส้ เนื่องจากผู้ป่วยบางคนจำกัดน้ำ รับประทานอาหารได้น้อย มีกิจกรรมลดลง อาจทำให้ท้องผูก
        
        กิจกรรมหรืออกกำลังกายสม่ำเสมอ เพื่อให้ลำไส้เคลื่อนไหวได้ดี
        
        ควบคุมอาหารประเภทเกลือ เพราะการรับประทานอาหารที่มีเกลือสูงจะทำให้ร่างกายดูดน้ำกลับสูงเกิดการคั่งของน้ำในปอดมากขึ้น ทำให้หายใจลำบากมากขึ้น
        
        ผู้ป่วยที่มีอาการหายใจลำบากหรือเหนื่อยง่าย ควรใส่ออกซิเจนทางจมูกตลอดเวลา เพราะ การรับประทานอาหารและการย่อยอาหารใช้พลังงานมาก
        
        หลีกเลี่ยงอาหารร้อนจัดหรือเย็นจัด อาจกระตุ้นให้เกิดอาการไออย่างต่อเนื่องมากกว่า 5 นาที
        
        กระตุ้นให้ผู้ป่วยไอเอาเสมหะออก และทำความสะอาดปากและฟันบ่อย ๆ เพื่อลดรสชาติของเสมหะที่อยู่ในปาก และทำให้ทางเดินหายใจให้โล่ง ทำก่อนรับประทานอาหารประมาณ 1 ชั่วโมง
        
        รับประทานอาหารช้า ๆ ตักอาหารคำเล็ก ๆ เคี้ยวช้า ๆ หายใจลึก ๆ
        
        เลือกอาหารที่ย่อยง่าย
        
        แบ่งมื้ออาหารเป็นมื้อเล็ก 5-6 มื้อ จะทำให้กระเพาะอาหารไม่แน่นเกินไป
        
        ควรอยู่ท่านั่งขณะรับประทานอาหาร เพื่อลดแรงดันต่อกล้ามเนื้อกะบังลม
        
        หายใจโดยการเป่าปาก (purse lip breathing)
- - - - เป็นความผิดปกติของการพูดและการเข้าใจภาษา
      - ลักษณะอาการ คือ พูดไม่ได้ หรือพูดได้หรือไม่เข้าใจภาษา
      - สาเหตุของความผิดปกติ มักจะพบในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง อุบัติเหตุทางสมอง เนื้องอกที่สมอง
      - ประเภท
        
        มีปัญหาเรื่องการรับรู้เข้าใจในภาษา (Wernicke’s Aphasia)
        
        ผู้ป่วยจะสามารถพูดได้คล่อง ถูกต้องตามหลักไวยากรณ์แต่ไม่สามารถเข้าใจคำพูดนั้นๆได้ ยิ่งถ้าเป็นประโยคที่ซับซ้อน
        
        จะพบในผู้ป่วยที่มีความผิดปกติที่เส้นเลือด Middle cerebral artery ที่ส่งเลือดไปเลี้ยงสมองบริเวณ left superior temporal lobe
        
        ไม่สามารถเขียนหนังสือตามคำบอกได้
        
        ไม่สามารถพูดตามได้เนื่องจากไม่เข้าใจในสิ่งที่พูดตาม
        
        ในบางรายที่มีอาการน้อยสามารถอ่านได้แต่มีตกหล่นบางคำและถ้ามีอาการมากจะไม่สามารถอ่านหนังสือได้เลย
        
        มีปัญหาเรื่องการนึกคำพูด (Nominal Aphasia)
        
        ผู้ป่วยนึกคิดคำศัพท์ที่จะพูดได้ยากลำบาก (Word finding difficulty)
        
        มักจะพูดอ้อม หรืออธิบายโดยใช้คำศัพท์อื่นแทนสิ่งที่พูด เช่น พูดว่า “อันที่ไว้ใส่ข้าว” แทนคำว่า “จาน”
        
        แต่ผู้ป่วยจะพูดคล่อง ชัดเจน ถูกหลักไวยากรณ์
        
        มักพบในผู้ป่วยที่มีความผิดปกติที่จุดเชื่อมระหว่างสมองส่วน temporal และ parietal area
        
        ปัญหาทั้งเรื่องการแสดงออกทางภาษาและความเข้าใจในภาษา (Global Aphasia)
        
        ผู้ป่วยมีปัญหาทั้งเรื่องการพูดและการเข้าใจในภาษาในระดับที่ใกล้เคียงกัน
        
        โดยพบในผู้ป่วยที่มีพยาธิสภาพทั้งบริเวณ Wernicke’s area และBroca’s area
        
        มีปัญหาเรื่องการแสดงออกทางภาษา แต่มีความเข้าใจในภาษาที่ปกติ (Broca’s Aphasia)
        
        พบในผู้ป่วยที่มีความผิดปกติที่เส้นเลือด
        Middle cerebral artery ในบริเวณสมองส่วนหน้าทางซีกซ้าย (left frontal lobe)
        
        ผู้ป่วยสามารถเข้าใจคำพูดของผู้อื่นได้ แต่พูดไม่ชัดและไม่สามารถบอกความต้องการของตัวเองได้ซึ่งเกิดจากความผิดปกติของสมองส่วนที่ควบคุมอวัยวะที่เกี่ยวข้องกับการพูดทำให้ผู้ป่วยพูดไม่คล่อง
      - การพยาบาล
        
        อธิบายสถานการณ์ การบำบัดรักษาและกิจกรรมทุกอย่างที่ต้องปฏิบัติกับผู้สูงอายุ
        
        ปฏิบัติกับผู้สูงอายุอย่างผู้ใหญ่ ไม่ดูแลแบบเด็ก
        
        พยายามสื่อสารด้วยคำพูดถ้าผู้สูงอายุฟังเข้าใจ
        
        อดทนและให้เวลาสำหรับผู้สูงอายุในการสื่อสาร จัดสิ่งแวดล้อมที่เงียบ
        
        พูดช้า ชัด ถามทีละคำถาม ให้รอคำตอบ อาจต้องถามซ้ำตามจำเป็น
        
        สร้างสิ่งแวดล้อมที่ช่วยส่งเสริมผู้สูงอายุในการตัดสินใจ อธิบายหรือให้ข้อเสนอแนะ และสื่อสารในสิ่งที่ต้องการและความคิดได้ตามอิสระ
        
        ผู้สูงอายุที่พูดไม่ได้ ให้ใช้คำถามที่ผู้สูงอายุสามารถตอบสนองได้โดยการกระพริบตาหรือพยักหน้า
        
        แนะนำการสื่อสารโดยใช้ท่าทางแทนการพูด
        
        ตกลงกับทีมสุขภาพให้เข้าใจว่ากิริยาท่าทางที่ใช้หมายถึงอะไร เพื่อลดความสับสนที่อาจเกิดจากการติดต่อที่หลากหลาย
        
        ในกรณีที่ไม่เข้าใจคำพูดที่ผู้สูงอายุสื่อสารให้บอกผู้สูงอายุอย่างตรงไปตรงมาอย่างสุภาพและเอื้ออาทร และแสดงให้เห็นด้วยว่ามีความพยายามจะเข้าใจและช่วยกันหาวิธีการสื่อสารใหม่
        
        เมื่อไม่เข้าใจว่าผู้สูงอายุพูดอะไรเป็นบางส่วน ให้ถามส่วนที่ไม่เข้าใจ เพื่อผู้สูงอายุจะได้พูดซ้ำในส่วนนั้นเท่านั้น
        
        ควรพูดในสิ่งที่ผู้สูงอายุคุ้นเคยและสนใจ
        
        ใช้วัตถุที่รับรู้ด้วยการมองเห็นช่วยในการสื่อสาร เช่น รูปภาพ วัตถุ ท่าทาง การสัมผัส หรือจัดกระดาษ ดินสอ ไว้ให้ผู้สูงอายุเขียนหรือวาดรูปโต้ตอบ
        
        กระตุ้นให้ผู้สูงอายุพูดจนจบ พยายามฟังและจับใจความ เปิดโอกาสในการถ่ายทอดความคิด
    - - เป็นความผิดปกติในการควบคุมกล้ามเนื้อการพูด คือ พูดไม่ได้ พูดไม่ชัด พูดแบบลิ้นแข็งๆ หรือพูดตะกุกตะกัก
      - เกิดจากการอ่อนแรงของใบหน้า ปาก ลิ้น และขากรรไกรสาเหตุเนื่องมาจากโรคหลอดเลือดสมองที่มีการตีบขนาดใหญ่ หรือตีบบริเวณเนื้อสมองส่วนสีขาว บริเวณก้านสมอง หรือบริเวณสมองน้อย ทำให้เกิดการอ่อนแรงของกล้ามเนื้อที่ควบคุมบริเวณปากได้
      - แก้ไขปัญหาด้านการพูดด้วยการออกกำลังกาย นอกเหนือจากความลำบากในการพูดแล้วผู้ป่วยมักประสบปัญหาในการกลืนด้วย
      - ปัญหาจะดีขึ้นด้วยการบำบัดด้วยการฝึกพูดและการออกกำลังกาย
      - การพยาบาล
        
        บอกกับผู้ที่ผู้สูงอายุสื่อสารด้วยว่า มีความยากลำบากในการสื่อสาร
        
        การสนทนาควรกำหนดระยะเวลาและให้หยุดเมื่อรู้สึกเหนื่อย
        
        พูด ช้า ๆ ดังๆ ในสิ่งแวดล้อมที่เงียบ
        
        หายใจลึก ๆก่อนพูด พูดทีละคำ พูดในขณะหายใจออก เปิดปากให้กว้างเวลาพูด เพื่อให้ลิ้นได้เคลื่อนไหว
        
        จัดท่านั่งหรือยืนในท่าตัวตรง จะช่วยให้ออกเสียงดีขึ้น
        
        เมื่อรู้สึกคับข้องใจในการพูด ให้วิธีการอื่นทดแทน เช่น การชี้ แสดงท่าทาง วาดรูป
        
        บริหารใบหน้า เช่น เป่าลมห่อปาก ย่นหน้าผาก ยิ้ม นวดกล้ามเนื้อใบหน้า
        
        ขณะพูดกับผู้สูงอายุ ให้ความสนใจ ประสานสายตาและมองหน้าขณะพูด
        
        ให้เวลาในการสื่อสารและชักชวนเมื่อผู้สูงอายุเงียบไป
        
        บอกผู้สูงอายุเมื่อไม่สามารถเข้าใจคำพูดที่ผู้สูงอายุสื่อสาร
        
        ถามในส่วนที่ไม่เข้าใจ ซึ่งจะทำให้ผู้สูงอายุพูดซ้ำในส่วนนั้นเท่านั้น
  - - - ตาฝ้ามัว มองไม่ชัด เนื่องจากแก้วตามีความหนาตัว มีความโค้งน้อย การหักเหของแสงไม่ดี รวมทั้งเลนส์ตาจะขุ่น หนาและแข็ง รูม่านตาลดลง ตอบสนองต่อแสงช้าลง จึงทำให้มีโอกาสเกิดโรคต้อกระจก ต้อหิน ต้อเนื้อได้ง่าย
    - - มะเร็งกล่องเสียง หรือช่องปาก ผู้สูงอายุที่เจาะคอ
      - ความจำเสื่อม
    - - ความสามารถในการได้ยินลดลง โดยช่วงแรกการรับเสี่ยงที่มีความถี่สูงหรือเสียงแหลมจะสูญเสียไปก่อน ต่อมาเป็นเสียงที่มีความถี่ปานกลางและต่ำ
      - เยื่อบุแก้วหูที่มีลักษณะแข็ง และเหี่ยวลีบ หรืออาจมีการอุดตันของขึ้หู
  - - - ควบคุมและเชื่อมโยงการเคลื่อนไหวกับการรับรู้ต่าง ๆ แสดงพฤติกรรมทางอารมณ์
      - ถ้าสมองส่วนนี้ได้รับบาดเจ็บทำให้ผู้ป่วยจำทิศทางไม่ได้ ไม่สนใจร่างกายด้านตรงข้าม
    - - ควบคุมเกี่ยวกับภาษาและทักษะต่าง ๆ ของผู้ที่ถนัดขวา
      - ถ้าผู้ป่วยมีพยาธิสภาพของสมองซีกซ้ายจะทำให้เกิดความผิดปกติของการใช้ภาษา (aphasia)
  - - - สมองส่วนนี้อยู่บริเวณเหนือกกหูด้านซ้าย
      - เมื่อบริเวณนี้ถูกทำลายจะทำให้เกิดภาวะเสียการสื่อความหมาย (aphasia)
      - ความบกพร่องของความเข้าใจภาษาและการพูด ผู้ป่วยจะได้ยินสิ่งที่คนอื่นพูดแต่ไม่เข้าใจความหมาย
      - ผู้ป่วยพูดได้แต่เป็นคำที่ไม่มีความหมาย
    - - อยู่บริเวณ brodmann’s area 44 และ 45
      - ถูกค้นพบโดยนายแพทย์ชาวฝรั่งเศส ปอล โบรกา
      - ถ้าบริเวณนี้ถูกทำลายจะทำให้สูญเสียการสื่อสารที่ออกมาเป็นคำพูด จะพูดได้ลำบาก พูดทวนคำไม่ได้ บอกชื่อสิ่งของไม่ได้ แต่ยังสามารถเข้าใจในสิ่งที่คนอื่นสื่อสารได้